Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ

[gkou]

Θα ήθελα απλά να σας παραθέσω κσι την επίσημη θέση της Εκκλησίας:
[ ΒΑΣΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ

Α. Γενικές αρχές

1. Η Εκκλησία αντικρύζει τις μεταμοσχεύσεις ,όπως και κάθε τι που σχετίζεται με την υγεία του ανθρώπου και την πάλη του με τον θάνατο, με ιδιαίτερη συμπάθεια, κατανόηση και αίσθημα σοβαρότητος. Αντιλαμβάνεται και το μέγεθος του προβλήματος και τις δυνατότητες που παρέχουν οι μεταμοσχεύσεις καθώς και το μεγάλο της χρέος απέναντι στην κοινωνία, στην ιατρική πράξη, στους λήπτες αλλά και στους δυνητικούς δότες. Και τον λήπτη θέλει να βοηθήσει, αλλά και τον δωρητή οφείλει να σεβασθεί.
2. Το κριτήριο της εκκλησιαστικής ηθικής των μεταμοσχεύσεων, όπως και κάθε προβλήματος, είναι πνευματικό. Αν κάτι βλάπτει την ψυχή ή υποβιβάζει τις πνευματικές αξίες, ανεπιφύλακτα το απορρίπτει. Αντιθέτως, εάν το επί μέρους επιστημονικό επίτευγμα είναι συμβατό με τη θεολογική παράδοση, διδασκαλία και εμπειρία της, την ιδιοφυή ανακάλυψη την αντιμετωπίζει με την τόλμη την πνευματικής καινοτομίας της. Ούτε με τον ορθολογιστικό σχολαστικισμό έχει σχέση, ούτε σε πολιτικές σκοπιμότητες υποχωρεί , ούτε με την εκκοσμίκευση συντάσσεται.
3. Κάθε τι που υπερβαίνει τον ατομικισμό και τη φιλοζωία και συνδέει τους ανθρώπους με σχέση αμοιβαιότητος και κοινωνίας, κάθε τι που αποδεικνύει την υπεροχή της πνευματικής ζωής επί της βιολογικής επιβιώσεως, η Εκκλησία το προστατεύει και το υποστηρίζει. Αλλά και μπροστά στο μυστήριο της ζωής και του θανάτου καθώς και της ψυχοσωματικής συμφυΐας του ανθρώπου στέκεται με σεβασμό και ιδιάζουσα ευαισθησία.]

Β. Ειδικές αρχές

4. Οι μεταμοσχεύσεις μεταμορφώνουν το δρόμο του λήπτη σε ελπίδα ζωής. Η Εκκλησία θα μπορούσε μέσα από τη φιλανθρωπία της να τις ευλογήσει, με την αδιαπραγμάτευτη όμως προϋπόθεση ότι κατά τη μεταμοσχευτική διαδικασία προστατεύεται η συνείδηση του δότη και δεν παραβιάζονται οι πνευματικές αξίες.
5.Κάθε λογική αποδοχής των μεταμοσχεύσεων από την Εκκλησία έχει τρεις άξονες:
α) Η Εκκλησία αισθάνεται μεν το φιλάνθρωπο χρέος της απέναντι στον λήπτη – που έχει ανάγκη να ζήσει – αντιλαμβάνεται όμως περισσότερο τον ρόλο της δίπλα στον δότη- που μπορεί ελεύθερα να προσφέρει. Επ’ ουδενί λόγω και με κανένα τρόπο δεν θυσιάζει τον σεβασμό προς τον δότη στην ανάγκη επιβιώσεως του λήπτη. Ο σκοπός δεν είναι να ζήσει ο λήπτης . ο σκοπός είναι να δώσει ο δότης. Ο λήπτης λαμβάνει θνητό σώμα. Ο δότης δίνει από την αθάνατη ψυχή του. Όσο ανώτερη είναι η ψυχή από το σώμα τόσο μεγαλύτερο είναι το πνευματικό όφελος του δότη από το βιολογικό κέρδος του λήπτη. «Μακάριόν εστι μάλλον διδόναι ή λαμβάνειν». ( Πραξ.κ΄35 ) .
β) Η δωρεά οργάνου πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει τη «συνειδητή συναίνεση» του δότη, δηλαδή ο δότης πρέπει εν επιγνώσει ,ελεύθερα και αβίαστα να έχει συγκαταθέσει στην αφαίρεση των οργάνων του, αν τυχόν από κάποια αιτία καταστεί εγκεφαλικά νεκρός. Ο δότης πρέπει να ενεργεί ως δωρητής.
γ) Η Εκκλησία μπορεί να δεχθεί τις μεταμοσχεύσεις μόνο μέσα σε ατμόσφαιρα αγάπης ,συναλληλίας, ενίοτε αυτοθυσιαστικού φρονήματος, εξόδου από τον κλοιό της φιλαυτίας και φιλοζωίας μας- ποτέ ωφελιμιστικής ή χρησιμοθηρικής λογικής που αποξενώνει τον «δότη» από την προσφορά του.
Κατόπιν τούτων, οι μεταμοσχεύσεις προσεγγίζονται ως αφορμή μετάδοσης ζωής σε μερικούς ανθρώπους, κυρίως όμως ως ευκαιρία μετάγγισης πνευματικού ήθους στην κοινωνία. ..

Ζ. Περί συγγενικής συναινέσεως

22 . Η Εκκλησία υπό όρους και κατ’ οικονομία , μέσα στην προοπτική της ιερότητος των συγγενικών δεσμών και της επιδιωκόμενης καλλιέργειας των σχέσεων κοινωνίας, θα μπορούσε να δεχθεί και την υποκατάσταση της βουλήσεως του δότη από τους συγγενείς, βέβαια με το δεδομένο ότι αυτή δεν αντιτίθεται προς τη δική του. Η πρόνοια για τους οικείους αποτελεί έκφραση πίστεως ( Α΄Τιμ. ε΄8 ) , οι δε εγγενείς υποχρεώσεις απέναντί τους απόδειξη ιερών συγγενικών δικαιωμάτων.
Για τους συγγενείς η ζωή του δότη και η τιμή του σώματος του ίσως έχουν μεγαλύτερη αξία απ’ ότι για τον ίδιο. Με δεδομένη την αγάπη, η απόφαση της δωρεάς του σώματος του άλλου ίσως να είναι και δυσκολότερη από αυτή της δωρεάς του δικού μας σώματος. Υπ’ αυτή την έννοια, ο πραγματικός δότης είναι οι συγγενείς.
23. Επειδή στην κοινωνία και εποχή μας τα πάσης φύσεως συμφέροντα , ιδίως τα οικονομικά, συχνά παρεμβάλλονται με βέβηλο τρόπο ακόμη και στις ιερότερες των σχέσεων, ο νόμος θα πρέπει να προνοεί για την αποφυγή κάθε υποψίας εμπορευματοποίησης των μοσχευμάτων από τους συγγενείς.
24. Ευχής έργον θα ήταν, κατά την οποιαδήποτε ενυπογράφου συναινέσεως, να μπορούσε ο δότης να εκχωρήσει κε των προτέρων το δικαίωμα διαθέσεως του σώματός του στους συγγενείς του.

Η. Οι επιφυλάξεις της Εκκλησίας

25. Επειδή η εξέλιξη των επιστημών επικοινωνίας και πληροφορικής ( διαδίκτυο, τήρηση μηχανογραφικών αρχείων με ευρύτατο φάσμα δεδομένων και περιορισμένη δυνατότητα ελέγχου κ.α. ) αφ’ ενός και η πνευματική πενία των σύγχρονων κοινωνιών αφ’ ετέρου είναι δυνατόν να οδηγήσουν σε κακοποίηση ,εκμετάλλευση ή και θυσία των μεταμοσχεύσεων στον βωμό των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων, η Εκκλησία οφείλει να προστατεύσει το θεσμό, την πράξη και τα εμπλεκόμενα πρόσωπα από ενδεχόμενη βεβήλωση ( βεβιασμένη διάγνωση ή προχειρότητα στην τήρηση των κριτηρίων του εγκεφαλικού θανάτου, εμπορευματοποίηση ή συναλλαγή οιασδήποτε φύσεως σχετικά με την προσφορά οργάνων, επιλογή ληπτών επί τη βάσει ρατσιστικών κριτηρίων, παραβιάσεις των καταστάσεων αναμονής, κ.λ.π. ) .
26. Προς αποφυγήν των παραβιάσεων των καταστάσεων αναμονής, πρέπει να γίνει το αρχείο εγγραφής δοτών επί μηχανογραφικής βάσεως, το οποίο να ελέγχεται από κεντρικό αδιάβλητο μηχανισμό.
27. Ενώ η διεθνής και ελληνική νομοθεσία ,για να προστατεύσει τις μεταμοσχεύσεις από την απειλή της εμπορικής συναλλαγής, επιβάλλει την ανωνυμία του λήπτη και του δότη και απαγορεύει τη δωρεά οργάνου σε προκαθορισμένο από το δότη φιλικό ή συγγενικό πρόσωπο ( εξαίρεση οι μεταμοσχεύσεις νεφρών από ζώντα δότη), κάτι τέτοιο δεν αντιτίθεται κατ’ ανάγκην στην ηθική της Ορθοδόξου Χριστιανικής Εκκλησίας.
28. Η Εκκλησία δεν μπορεί να συγκατατεθεί στην αφαίρεση οργάνων από βρέφη με συγγενή ανεγκεφαλία. Τέτοιοι δότες είναι πολύ σπάνιοι , πράγμα που περιορίζει τις ελπίδες των ληπτών-βρεφών. Παρά ταύτα τα ανεγκέφαλα βρέφη επειδή δεν στερούνται στελέχους δεν είναι εγκεφαλικώς νεκρά και επειδή στερούνται συνειδήσεως δεν έχουν τη δυνατότητα της συναινέσεως- και φυσικά κανείς δεν μπορεί να την εικάσει. Αυτό δημιουργεί νομικό κώλυμα στην αφαίρεση οργάνων. Επιπλέον, η κοινωνία πρέπει να αρνηθεί κάθε ωφελιμιστική θεώρηση αυτών των βρεφών. Η ανάγκη σεβασμού προς αυτά δεν αφήνει περιθώρια ώστε το πέρασμά τους απ’ αυτό τον κόσμο να είναι εντελώς χρηστικό.
29. Σχετικά με το ενδεχόμενο χρήσης τεχνητών οργάνων ή και ξενομοσχευμάτων ( γενετικά επεξεργασμένων μοσχευμάτων από ζώα ) ,όπως και προϊόντων κλωνοποίησης, επειδή η έρευνα δεν έχει να παρουσιάσει σαφή επί του παρόντος αποτελέσματα και η πορεία της δεν είναι ειλικρινής, η Επιτροπή Βιοηθικής επιφυλάσσεται να παρουσιάσει εν ευθέτω χρόνω τις θέσεις και απόψεις της επ’ αυτού.
30. Υπάρχει ο κίνδυνος ,στο άμεσο μέλλον, με τη χαλαρή διεθνώς ηθική απέναντι στην ευθανασία και την τάση νομοθετικής κατοχυρώσεώς της , οι μεταμοσχεύσεις να συνδυασθούν με την ευθανασία. Έτσι, άτομα που θα επιλέγουν αυτό τον τρόπο τερματισμού της ζωής τους ενδεχομένως θα καθίστανται και δωρητές οργάνων. Αυτός είναι ένας επί πλέον λόγος που η νομοθεσία των μεταμοσχεύσεων θα πρέπει απαραιτήτως να διαθέτει υψηλό ιδεολογικό υπόβαθρο...

... Θ. Κριτική του νέου νόμου περί μεταμοσχεύσεων.

Ενώ η Εκκλησία αποδέχεται την ιδέα των μεταμοσχεύσεων, αδυνατεί να συμφωνήσει με την πρόσφατη νομοθετική κατοχύρωσή τους στη χώρα μας, η οποία κυριαρχείται από χρησιμοθηρική αντίληψη και στενό ορθολογισμό. Ο μόνος τρόπος προστασίας από το ενδεχόμενο κακοποιήσεώς της είναι η σχετική νομοθεσία να είναι σαφής, μελετημένη, ιδεολογική και όχι χρησιμοθηρική.
31. Στον προσφάτως ψηφισθέντα νόμο, ο νομοθέτης ερμηνεύει τη «μη άρνηση» των συγγενών ως συναίνεση του δότη (Άρθρ. 12, παρ. 4) . Τα όργανα αφαιρούνται όχι όταν συναινούν, αλλά όταν «δεν αντιτίθενται» οι συγγενείς. Οι μεταμοσχεύσεις δεν είναι δυνατόν να στηριχθούν σε μια «μη άρνηση», και μάλιστα των συγγενών, τη στιγμή που όλοι αγωνιζόμαστε για τη συγκατάθεση, και μάλιστα του δότη.
32. Στην περίπτωση αυτή, η έλλειψη ή η μη εξεύρεση συγγενών θα ήταν δυνατόν να ερμηνευθεί ως «μη άρνηση». Συνεπώς, κάθε εγκεφαλικά νεκρός αλλοδαπός, λαθρομετανάστης, άγνωστος και εγκαταλελειμμένος, αθίγγανος κ.λ.π. – ο αριθμός των οποίων δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητος, και των οποίων οι συγγενείς είτε δεν βρίσκονται στην Ελλάδα, είτε δεν είναι εύκολο να ανευρεθούν- ή όποιος βρεθεί μόνος στο νοσοκομείο μετά από τροχαίο ατύχημα που δεν έχει γίνει αμέσως αντιληπτό από τους συγγενείς του θα θεωρείται αυτομάτως δότης. Θα πρέπει άραγε στη δυστυχία της μοναξιάς τους να προσθέσουμε και την αυθαίρετη αφαίρεση των οργάνων τους; Ο νόμος της «μη άρνησης» λοιπόν αποτελεί εκβιασμό της συνειδήσεως.
33. Η «συναίνεση» δεν έχει καμμία σχέση με τη «μη άρνηση». Το «δίνω κάτι δικό μου» είναι εντελώς διαφορετικό από το «μου παίρνουν κάτι που μου ανήκει». Στη δεύτερη περίπτωση η βούληση της πολιτείας και κοινωνίας υποκαθιστά ως αγαθό την έκφραση της προσωπικής ελευθερίας.
34. Το κράτος δεν έχει κανένα δικαίωμα εισχωρήσεως στην ιδιωτική σφαίρα της ζωής των πολιτών. Μια τέτοια ενέργεια αντιβαίνει στα άρθρα 2, παρ. 1 (περί του σεβασμού και της προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας) και 5, παρ. 1 ( περί της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητος του ατόμου) του συντάγματος.
35. Δεν μπορεί επίσης να υποχρεώνει τον πολίτη να εκφέρει γνώμη χωρίς να κατοχυρώνει το δικαίωμά του να μην εκφέρει. Ποιες οι επιπτώσεις αν ο πολίτης αρνηθεί να εκφράσει τη βούλησή του;
36. Η υποκατάσταση του όρου «εγκεφαλικός θάνατος» με το «νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους» θεωρείται ιατρικά αμφιλεγόμενη και ιδεολογικά ύποπτη. Η διαπίστωση της παύσης των λειτουργιών όχι μόνο του εγκεφαλικού στελέχους αλλά και του φλοιού επιβεβαιώνει την ανεπίστρεπτη παύση όλων των εγκεφαλικών λειτουργιών και γι’ αυτό είναι επιβεβλημένη.
37. Η δια νόμου υποχρεωτική διακοπή της μηχανικής υποστήριξης της αναπνευστικής λειτουργίας σε περίπτωση εγκεφαλικά νεκρού ατόμου που δεν είναι δότης (Άρθρ.12, παρ. 6 ) είναι πνευματικά και ηθικά αντιδεοντολογική. Ο νόμος πρέπει να κατοχυρώνει τον γιατρό που, για λόγους συνειδήσεως, δεν επιθυμεί να διακόψει τον μηχανικό αερισμό και φυσικά όχι να τον τιμωρεί ( Άρθρ. 20, παρ. 1) .
38. Η δυσκολία των συγγενών να συναινέσουν στη δωρεά του σώματος, που οφείλεται σε προσωπικούς , συναισθηματικούς ή και φιλοσοφικούς λόγους, πρέπει να γίνεται απόλυτα σεβαστή και όχι να αντιμετωπίζεται εκβιαστικά με την απειλή της διακοπής της μηχανικής υποστήριξης ( Άρθρ. 12, παρ.6). ]

Από το βιβλίο «Basic positions on the ethics of Transplantations»
THE HOLY SYNOD OF THE CHURCH OF CREECE
BIOETHICS COMMITTEE
Athens 2007
Printed and bound by Apostoliki Diakonia of the Orthodox Christian Church of Greece

[Νίκος]

Γεωργία, ευχαριστούμε πολύ για το κείμενο.

Μαρίνα, όταν αναφέρομαι σε αιφνίδιο θάνατο, εννοώ αυτό ακριβώς, δηλαδή θάνατο που δεν προέρχεται από μακροχρόνια ασθένεια, οπότε ο ασθενής θα είχε το χρόνο ν' αποφασίσει ο ίδιος, αν θέλει να διαθέσει τα όργανά του ή όχι. Άλλωστε σ΄αυτές τις περιπτώσεις τα όργανα σπάνια επιβιώνουν για να δωρηθούν. Αιφνίδιος θάνατος, είναι από ατύχημα, τροχαίο ή άλλο, ή από σταμάτημα της λειτουργίας της καρδιάς ή του εγκεφάλου μη ανατάξιμη. Δεν είμαι γιατρός για να το περιγράψω καλύτερα.

Όπως βλέπεις η Εκκλησία μέσω των ειδικών της Επιτροπή Βιοηθικής έχει εκφράσει την άποψή της και για τις λεπτομέρειες του θέματος. Επομένως εμείς ως μη ειδικοί είναι καλύτερα να παραμείνουμε στην ουσία του θέματος.

Όταν κάποιος δωρίζει τα όργανά του από Αγάπη προς τον πλησίον, τότε ο ίδιος κάνει μια θεάρεστη πράξη. Αυτός που καταφεύγει στη μεταμόσχευση (όπως και κάθε άλλη ιατρική πράξη) για τους σωστούς λόγους και γίνεται αποδέκτης της κατά Χριστόν Αγάπης δεν αμαρτάνει.

[Μαρίνα]

Εγώ πάλι Νίκο μου διαφωνώ. όπως όμως και με την άλλη απάντηση που σου χρωστώ θα τα απαντήσω όταν θα έχω χρόνο. Εχω απογραφή και τρέχω αλλά θα απαντήσω.

Και επίσης δεν καταλαβαίνω πως θεωρούμε κάποιον νεκρό ενώ η καρδία του χτυπά (για τους εγκεφαλικά νεκρούς εννοώ). Και με ποιό δικαιωμα αποφασίζει ο οποιοσδηποτέ για το πότε θα θανατώσει τον εγκαφαλικά νεκρό. Δεν θέλω απάντηση αλλά αν δεν τα καταλάβω αυτά τα δυο απο τα πολλά δεν μπορώ να πω ότι συμφωνώ.

Και προς Θεού συζήτηση κάνουμε, ο καθένας έχει τις δικές του απόψεις. Νίκο με τον Πνευματικό έχεις μιλήσει για αυτό το θέμα?

[Νίκος]

4. Οι μεταμοσχεύσεις μεταμορφώνουν το δρόμο του λήπτη σε ελπίδα ζωής. Η Εκκλησία θα μπορούσε μέσα από τη φιλανθρωπία της να τις ευλογήσει, με την αδιαπραγμάτευτη όμως προϋπόθεση ότι κατά τη μεταμοσχευτική διαδικασία προστατεύεται η συνείδηση του δότη και δεν παραβιάζονται οι πνευματικές αξίες.
5.Κάθε λογική αποδοχής των μεταμοσχεύσεων από την Εκκλησία έχει τρεις άξονες:
α) Η Εκκλησία αισθάνεται μεν το φιλάνθρωπο χρέος της απέναντι στον λήπτη – που έχει ανάγκη να ζήσει – αντιλαμβάνεται όμως περισσότερο τον ρόλο της δίπλα στον δότη- που μπορεί ελεύθερα να προσφέρει. Επ’ ουδενί λόγω και με κανένα τρόπο δεν θυσιάζει τον σεβασμό προς τον δότη στην ανάγκη επιβιώσεως του λήπτη. Ο σκοπός δεν είναι να ζήσει ο λήπτης . ο σκοπός είναι να δώσει ο δότης. Ο λήπτης λαμβάνει θνητό σώμα. Ο δότης δίνει από την αθάνατη ψυχή του. Όσο ανώτερη είναι η ψυχή από το σώμα τόσο μεγαλύτερο είναι το πνευματικό όφελος του δότη από το βιολογικό κέρδος του λήπτη. «Μακάριόν εστι μάλλον διδόναι ή λαμβάνειν». ( Πραξ.κ΄35 ) .
β) Η δωρεά οργάνου πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει τη «συνειδητή συναίνεση» του δότη, δηλαδή ο δότης πρέπει εν επιγνώσει ,ελεύθερα και αβίαστα να έχει συγκαταθέσει στην αφαίρεση των οργάνων του, αν τυχόν από κάποια αιτία καταστεί εγκεφαλικά νεκρός. Ο δότης πρέπει να ενεργεί ως δωρητής.
γ) Η Εκκλησία μπορεί να δεχθεί τις μεταμοσχεύσεις μόνο μέσα σε ατμόσφαιρα αγάπης ,συναλληλίας, ενίοτε αυτοθυσιαστικού φρονήματος, εξόδου από τον κλοιό της φιλαυτίας και φιλοζωίας μας- ποτέ ωφελιμιστικής ή χρησιμοθηρικής λογικής που αποξενώνει τον «δότη» από την προσφορά του.
Κατόπιν τούτων, οι μεταμοσχεύσεις προσεγγίζονται ως αφορμή μετάδοσης ζωής σε μερικούς ανθρώπους, κυρίως όμως ως ευκαιρία μετάγγισης πνευματικού ήθους στην κοινωνία. ..

[Νίκος]

Και επίσης δεν καταλαβαίνω πως θεωρούμε κάποιον νεκρό ενώ η καρδία του χτυπά (για τους εγκεφαλικά νεκρούς εννοώ). Και με ποιό δικαιωμα αποφασίζει ο οποιοσδηποτέ για το πότε θα θανατώσει τον εγκεφαλικά νεκρό. Δεν θέλω απάντηση αλλά αν δεν τα καταλάβω αυτά τα δυο απο τα πολλά δεν μπορώ να πω ότι συμφωνώ.

Και προς Θεού συζήτηση κάνουμε, ο καθένας έχει τις δικές του απόψεις. Νίκο με τον Πνευματικό έχεις μιλήσει για αυτό το θέμα?[/quote]

Στους περισσότερους εγκεφαλικά νεκρούς η καρδιά εξακολουθεί να χτυπά, επειδή οι λειτουργίες τους υποστηρίζονται μηχανικά. Εάν διακοπεί αυτή η μηχανική υποστήριξη, σταματά να χτυπά και η καρδιά τους. Επομένως κατ΄ουσίαν είναι τεχνητά ζωντανοί, αλλά ουσιαστικά είναι νεκροί. Υπάρχει ένα θέμα γι αυτούς που δεν υποστηρίζονται μηχανικά, αλλά βρίσκονται σε κώμα λόγω διακοπής μέρους των λειτουργιών του εγκεφάλου. Γι αυτούς η μη ειδική γνώμη μου είναι ν΄αφήσουμε το Θεό ν΄αποφασίσει πότε θα έρθει το τέλος της ζωής τους. Δεν ξέρω αν συμφωνείς μετά απ' αυτές τις διευκρινήσεις, αλλά προσωπικά δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο γι αυτό το θέμα.

Δεν ρώτησα τον Πνευματικό μου ακόμη για το θέμα, επειδή ακόμη δεν έχω σκεφτεί να γίνω δότης ή λήπτης. Η αλήθεια είναι ότι κάποια στιγμή πρέπει ν΄ αντιμετωπίσω κι αυτή την πιθανότητα, να περάσω δηλαδή από τη θεωρία στην πράξη.

[Μαρίνα]

Και προς Θεού συζήτηση κάνουμε, ο καθένας έχει τις δικές του απόψεις. Νίκο με τον Πνε
Δεν ρώτησα τον Πνευματικό μου ακόμη για το θέμα, επειδή ακόμη δεν έχω σκεφτεί να γίνω δότης ή λήπτης. Η αλήθεια είναι ότι κάποια στιγμή πρέπει ν΄ αντιμετωπίσω κι αυτή την πιθανότητα, να περάσω δηλαδή από τη θεωρία στην πράξη.

Εγώ πάντως αγαπητέ μου Νίκο, δεν θέλω να γίνω τίποτα απο τα δυο, θα ρωτήσω τον Πατέρα, θέλω να ακούσω την απάντησή του ειλικρινα και απεγνωσμένα μπορω να πω

[Νίκος]

Αξίζει τον κόπο να πούμε δυο λόγια ακόμη για το θέμα που δεν έχουν σχέση με το τεχνικό μέρος των μεταμοσχεύσεων:

Ο Αχιλλέας έβαλε τις μεταμοσχεύσεις σε αντιδιαστολή με τη Ανάσταση των σωμάτων. Πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το σώμα που θ΄ αναστηθεί δεν θα είναι το ίδιο με αυτό που έχουμε σήμερα. Ο Απόστολος Παύλος λέει:



"35 Αλλ' ερεί τις· πώς εγείρονται οι νεκροί; ποίω δε σώματι έρχονται; 36 άφρον, σύ ό σπείρεις ου ζωοποιείται, εάν μη αποθάνη· 37 και ό σπείρεις, ου το σώμα το γενησόμενον σπείρεις, αλλά γυμνόν κόκκον, ει τύχοι σίτου ή τινος των λοιπών· 38 ο δε Θεός αυτώ δίδωσι σώμα καθώς ηθέλησε, και εκάστω των σπερμάτων το ίδιον σώμα. 39 ου πάσα σάρξ η αυτή σάρξ, αλλά άλλη μέν ανθρώπων, άλλη δε σάρξ κτηνών, άλλη δε ιχθύων, άλλη δε πετεινών. 40 και σώματα επουράνια, και σώματα επίγεια· αλλ' ετέρα μέν η των επουρανίων δόξα, ετέρα δε η των επιγείων. 41 άλλη δόξα ηλίου, και άλλη δόξα σελήνης, και άλλη δόξα αστέρων· αστήρ γάρ αστέρος διαφέρει εν δόξη. 42 ούτω και η ανάστασις των νεκρών, σπείρεται εν φθορά, εγείρεται εν αφθαρσία· 43 σπείρεται εν ατιμία, εγείρεται εν δόξη· σπείρεται εν ασθενεία, εγείρεται εν δυνάμει· 44 σπείρεται σώμα ψυχικόν, εγείρεται σώμα πνευματικόν. έστι σώμα ψυχικόν, και έστι σώμα πνευματικόν. 45 ούτω και γέγραπται· εγένετο ο πρώτος άνθρωπος Αδάμ εις ψυχήν ζώσαν· ο έσχατος Αδάμ εις πνεύμα ζωοποιούν· 46 αλλ' ου πρώτον το πνευματικόν, αλλά το ψυχικόν, έπειτα το πνευματικόν. 47 ο πρώτος άνθρωπος εκ γής χοϊκός, ο δεύτερος άνθρωπος ο Κύριος εξ ουρανού. 48 οίος ο χοϊκός, τοιούτοι και οι χοϊκοί, και οίος ο επουράνιος, τοιούτοι και οι επουράνιοι. 49 και καθώς εφορέσαμεν την εικόνα τού χοϊκού, φορέσομεν και την εικόνα τού επουρανίου. 50 Τούτο δε φημι, αδελφοί, ότι σάρξ και αίμα βασιλείαν Θεού κληρονομήσαι ου δύνανται, ουδέ η φθορά την αφθαρσίαν κληρονομεί. 51 ιδού μυστήριον υμίν λέγω· πάντες μέν ου κοιμηθησόμεθα, πάντες δε αλλαγησόμεθα, 52 εν ατόμω, εν ριπή οφθαλμού, εν τή εσχάτη σάλπιγγι· σαλπίσει γάρ, και οι νεκροί εγερθήσονται άφθαρτοι, και ημείς αλλαγησόμεθα. 53 δεί γάρ το φθαρτόν τούτο ενδύσασθαι αφθαρσίαν και το θνητόν τούτο ενδύσασθαι αθανασίαν. 54 όταν δε το φθαρτόν τούτο ενδύσηται αφθαρσίαν και το θνητόν τούτο ενδύσηται αθανασίαν, τότε γενήσεται ο λόγος ο γεγραμμένος· κατεπόθη ο θάνατος εις νίκος. 55 που σου, θάνατε, το κέντρον; που σου, άδη, το νίκος; " (Κορινθ. Α 15, 35-55)

Επομένως η κατάσταση του υλικού σώματός μας δεν επηρεάζει την Ανάστασή του. Όλοι μετά τη Δευτέρα Παρουσία θ΄αποκτήσουμε σώματα σαν αυτό που είχε ο Χριστός μετά την Ανάστασή Του. Επίσης δεν παίζει κανένα ρόλο πόσα χρόνια θα ζήσουμε σ΄αυτό τον κόσμο ή με ποιο τρόπο θα φύγουμε στην κατάστασή μας μετά την Ανάσταση των νεκρών, Αυτό που επηρεάζει οπωσδήποτε, αν η Ανάσταση μας θα είναι Ανάσταση ζωής ή Ανάσταση κρίσεως (Ιωαν. 5, 25-29), είναι το, πως αξιοποιήσαμε το χρόνο που μας χάρισε ο Θεός, για να του δείξουμε την Αγάπη μας εφαρμόζοντας το θέλημά του:

"21 Ου πάς ο λέγων μοι, Κύριε Κύριε, εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών, αλλ' ο ποιών το θέλημα τού πατρός μου τού εν τοίς ουρανοίς. 22 πολλοί ερούσίν μοι εν εκείνη τή ημέρα, Κύριε Κύριε, ου τώ σώ ονόματι προεφητεύσαμεν, και τώ σώ ονόματι δαιμόνια εξεβάλομεν, και τώ σώ ονόματι δυνάμεις πολλάς εποιήσαμεν; 23 και τότε ομολογήσω αυτοίς ότι Ουδέποτε έγνων υμάς· αποχωρείτε απ' εμού οι εργαζόμενοι την ανομίαν. 24 Πάς ούν όστις ακούει μου τους λόγους τούτους και ποιεί αυτούς, ομοιώσω αυτόν ανδρί φρονίμω, όστις ωκοδόμησεν την οικίαν αυτού επί την πέτραν· 25 και κατέβη η βροχή και ήλθον οι ποταμοί και έπνευσαν οι άνεμοι και προσέπεσον τή οικία εκείνη, και ουκ έπεσε· τεθεμελίωτο γάρ επί την πέτραν. 26 και πάς ο ακούων μου τους λόγους τούτους και μη ποιών αυτούς ομοιωθήσεται ανδρί μωρώ, όστις ωκοδόμησεν την οικίαν αυτού επί την άμμον· 27 και κατέβη η βροχή και ήλθον οι ποταμοί και έπνευσαν οι άνεμοι και προσέκοψαν τή οικία εκείνη, και έπεσεν, και ήν η πτώσις αυτής μεγάλη. " (Ματθ. 7, 21-26)

"40 τούτο δε εστι το θέλημα τού πέμψαντός με, ίνα πάς ο θεωρών τον υιόν και πιστεύων εις αυτόν έχη ζωήν αιώνιον, και αναστήσω αυτόν εγώ τή εσχάτη ημέρα." (Ιωαν. 6, 40)

"Εγώ ειμι η ανάστασις και η ζωή. 26 ο πιστεύων εις εμέ, κάν αποθάνη, ζήσεται· και πάς ο ζών και πιστεύων εις εμέ ου μη αποθάνη εις τον αιώνα." (Ιωαν. 11, 25-26)

"34 εντολήν καινήν δίδωμι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους, καθώς ηγάπησα υμάς ίνα και υμείς αγαπάτε αλλήλους. 35 εν τούτω γνώσονται πάντες ότι εμοί μαθηταί εστε, εάν αγάπην έχητε εν αλλήλοις" (Ιωαν. 13, 34-35)

12 αύτη εστίν η εντολή η εμή, ίνα αγαπάτε αλλήλους καθώς ηγάπησα υμάς. 13 μείζονα ταύτης αγάπην ουδείς έχει, ίνα τις την ψυχήν αυτού θή υπέρ των φίλων αυτού. (Ιωαν. 15, 12-13)

Αρκετά χωρία έβαλα και θα σας κουράσω. Ελπίζω από τα παραπάνω να είναι ξεκάθαρο, ότι ο Χριστός λέει ότι θα μας αναστήσει εις Ανάστασιν ζωής, εάν Τον πιστέψουμε, Τον Αγαπήσουμε και Τον μιμηθούμε αγαπώντας ο ένας τον άλλο περισσότερο ακόμη κι απ΄την ίδια μας τη ζωή. Η αυτοθυσία επομένως, ακόμη και της ζωής μας, υπέρ των αδελφών μας είναι μια πράξη υπέρτατης αγάπης, πολύ δε περισσότερο, αν η ζωή αυτή ούτως ή άλλως έχει φτάσει στο τέλος της ή δεν χρειάζεται να την χάσουμε, αλλά απλά να υποστούμε μια μικρή ή μεγάλη ταλαιπωρία,

Αυτό που πρέπει να ειπωθεί, για να ολοκληρώσουμε το θέμα από τη μεριά του δότη, είναι ότι η δωρεά του έχει ωφέλεια για τον ίδιο, μόνο εφόσον είναι αποτέλεσμα της ελεύθερής βούλησής του ή τουλάχιστον της βούλησης των οικείων του, που να γίνεται με σεβασμό της στάσης που τήρησε ο ίδιος όσο ζούσε στο θέμα αυτό.

Η μεταμόσχευση από τη μεριά του λήπτη, είναι μια άλλη ιστορία, που μπορούμε να συζητήσουμε παρακάτω.

[Μαρίνα]

Νίκο μου απολαμβάνω να διαφωνώ μαζί σου έστω και ηλεκτρονικά σκέψου όταν βρεθούμε με το καλό. Ειλικρινά το απολαμβάνω. Με προκαλείς με την καλή έννοια να πάω "παραπέρα". Και πολύ χαίρομαι για αυτό, δώρο Θεού ήταν που σε βρήκα.

Αυτό με το σώμα Του το γνωριζω, το έχω διαβάσει. Ακόμα και τα Χρόνια Του θα έχουμε τα 33.

Εγώ παντως εξακολουθώ να διαφωνώ. Και δεν είμαι η μόνη. Πνευματικά ακόμα να μην μπορώ και να συγκρατιέμαι να σου απαντήσω αλλά υπομονή.

Σε ότι αφορά αυτό που λες περί ελεύθερης βούλησης συμφωνώ, ακόμα και να θέλει κάποιος να γίνει δωρητής, όταν δεν υπάρχει ενημέρωση, όταν δεν υπάρχει πνευματικός για να σου δείχνει το δρόμο και πριν και μετά, όταν το σύστημα είναι τόσο αλθιο ακόμα και να θέλω να το κάνω, θα πρέπει να εξετάσω παραμέτροους, παρα- παραμέτρους και ένα σωρό άλλα θέματα.

Μα για αυτό την έδωσε ο Θεός την ελευθερη βούληση να επιλέγει ο καθένας ότι θέλει. Πάντως αν θυμάμαι καλά, ο Γέροντας στο λιμπερο είπε ότι πρέπει να αποφασίσει η Οικ Σύνοδος για αυτό το θεμα.

[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ]

Ομολογώ ότι διαβάζοντας αυτό το θέμα στην αρχή ήμουν σαφώς εναντίον της μεταμόσχευσης, διότι με έπεισε το επιχείρημα: Ποιός άνθρωπος έχει το δικαίωμα να αποφασίσει για τον τερματισμό της ζωής κάποιου και μάλιστα ΧΩΡΙΣ ΤΗ ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ ΤΟΥ; Ο Νίκος όμως έβαλε τα πράγματα στη θέση τους: Ο εγκεφαλικά νεκρός, νεκρώνεται και σωματικά αν δεν είχε ΜΗΧΑΝΙΚΗ υποστήριξη. Δηλαδή πρόκειται για μία τεχνητή ζωή, προϊόν της επιθυμίας της ανθρώπινης συνειδήσεως των συγγενών για ζωή με όλα τα μέσα όταν ο Κύριος έχει αποφασίσει για τους δικούς του λόγους τον τερματισμό της. Όταν η ζωή δεν έχει την υποστήριξη του Θεού η ανθρώπινη υποστήριξη μου φαίνεται μάταιη. Αντιθέτως για το λήπτη η δωρεά του σώματος είναι Δώρο Θεού, διότι η Αγάπη του πλησίον του (των συγγενών του θύματος) τους δίνει ζωή. Εγώ τουλάχιστον δακρύζω μέσα μου από τη γενναιότητα αυτής της πράξης, που νομίζω ότι είναι μία συγκίνηση χριστιανική, διότι η προσφορά του ενός σώζει τον άλλο, μία προσφορά χωρίς καμία υλική ανταπόδοση παρά μόνο πνευματική, μία ύψιστη προσφορά Αγάπης. Συμφωνώ απόλυτα με το Νίκο ότι στις περιπτώσεις που ο ασθενής είναι σε θέση να ζήσει χωρίς μηχανική υποστήριξη η άποψή μας πρέπει να είναι διαφορετική και να εμπιστευτούμε τον Κύριο μας και να μην επεμβαίνουμε στη βούλησή Του. Αυτό είναι τελικά το συμπέρασμα που αποκόμισα από τη συζήτηση με βάση το χριστιανικό μου συναίσθημα.

[johnge]

Θα παραθέσω τα επιχειρήματα του μακαριστού γέροντα Παϊσίου προς τον Ιερομόναχο Γρηγόριο:

"Ο σεβαστός αγιορείτης Ιερομόναχος και πνευματικός Γρηγόριος, εκ του στενοτάτου περιβάλλοντός του, ερώτησε τον πατέρα Παΐσιον για το θέμα των μεταμοσχεύσεων και τα συναφή με αυτό αναφυόμενα προβλήματα. Ο Γέροντας απαντώντας επέτρεψε μεν την μεταμόσχευσιν ενός εκ των διπλών οργάνων, αλλ' απέκλεισε κατηγορηματικώς την αφαίρεσιν και μεταμόσχευσιν οργάνων αναγκαίων δια την επιβίωσιν, σε οποιαδήποτε περίπτωσιν, αφού δι' αυτής προξενείται η θανάτωσις του δότου. Χρησιμοποίησε μάλιστα δια κατοχύρωσιν της θέσεώς του τα ακόλουθα δύο επιχειρήματα: Πρώτον, ότι αποτελεί ανεπίτρεπτον παρέμβασιν αντιστρατευομένην το δημιουργικόν έργον του Θεού, από την μια θανατώνοντας τον δότη, και από την άλλην δημιουργώντας μας την έπαρσιν για την «ζωοποίησιν» του λήπτου. Και δεύτερον, ότι θα γίνει αιτία εφευρέσεως τρόπων να σκοτώνουν τους ασθενείς, για να τους πάρουν τα όργανά τους".

Έχω δε πάλι την εντύπωση ότι δεν πρέπει να συσχετίσουμε την Ανάσταση των σωμάτων με τις μεταμοσχεύσεις. Τα σώματα μας θα αναστηθούν. Αυτό είναι γεγονός. Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι ούτε μια τρίχα της κεφαλής μας δεν θα μας λείψει. Ακόμα κι αυτοί που πνίγηκαν στις θάλασσες και τους έφαγαν τα ψάρια ή αυτών που τα σώματα τους καταστράφηκαν σε μια πυρκαγιά. Ο Θεός ως δημιουργός μας, ξέρει πολύ καλά τι ανήκει σε ποιον.

Το θέμα της μεταμόσχευσης πρέπει να τίθεται ακριβώς για τα 2 επιχειρήματα που αναφέρει ο γέροντας. Θα πρέπει να έχει σωτηριολογική αναφορά, μην τυχόν και υποπέσουμε σε θανάτωση είτε του αδερφού μας, ή του σώματός μας. Είναι ευάρεστο στο Θεό να δώσεις το ένα εκ των δύο νεφρών σου για να βοηθήσεις κάποιον αδελφό σου. Δεν μπορείς να δώσεις και τα δύο, γιατί στερείς από τον ίδιο σου τον εαυτό τη ζωή.