Η σχέση γονέων και παιδιών

[gkou]

…Θέλω τώρα να σας παρακαλέσω κάτι, όσους είστε ζευγάρι κι έχετε οικογένεια.

Κλείστε λίγο τα μάτια σας…

Και φανταστείτε…

Γυρίστε πίσω˙ Πόσα χρόνια πίσω; Όσα χρόνια έχουν περάσει από τότε που έκανες την οικογένειά σου. Αν έχετε παντρευτεί πριν πέντε χρόνια, γυρίστε πέντε χρόνια πίσω. Αν έχετε παντρευτεί πριν είκοσι, γυρίστε είκοσι. Γυρίστε λίγο πίσω, εκείνη την εποχή˙ και θυμηθείτε την εποχή που κάντε τις ετοιμασίες για το γάμο και την οικογένειά σας. Εκείνη την εποχή που ξεκίναγες με το όραμα της ζωής που ανοίγεται μπροστά σου. Τότε που περίμενες κάτι κ α ι ν ο ύ ρ ι ο να γίνει κι έλεγες, «θα κάνω οικογένεια. Σε λίγες μέρες παντρεύομαι!». Το θυμάσαι; Και βγάλατε τα προσκλητήρια του γάμου˙ και κάνατε τις επιλογές , ποιά θα ‘ναι η γραμματοσειρά που θα βάλετε στο προσκλητήριο, σκεφτήκατε πού θα στείλετε προσκλήσεις, πώς θα γίνει το τραπέζι. Ετοιμάσατε το σπίτι σας, το δωμάτιο του μικρού παιδιού που θα γεννηθεί. Πώς περιμένατε και πως λαχταρούσατε το πρώτο σας παιδί! Κάνατε διάφορα σχέδια για το μέλλον σας και λέγατε «θα κάνω την οικογένειά μου. Ξεκινώ με τόσα όνειρα και σχέδια. Θα κάνουμε παιδιά! Θα ‘θελα να κάνω τρία, παιδάκια, τέσσερα». Εσύ έλεγες, «όσα μου δώσει ο Θεός». Και παντρευτήκατε! Και μετά από λίγες μέρες, θυμάσαι που πήρατε τις φωτογραφίες του γάμου και τις κοιτάγατε˙ και τις βάλατε με μια σειρά στο άλμπουμ και λέγατε, «όχι, αυτή είναι πρώτα. Εδώ είναι ο θείος που μας χαιρετούσε. Κοίτα που ‘ρθε και ο φίλος μου απ’ το στρατό! Α, εδώ ήρθε απ’ το χωριό και μας χαιρέτησε και η θεία. Μα έφερε κι ωραίο δώρο».

Ξεκινήσατε. Τόση χαρά, τόση συγκίνηση, τόση όρεξη για τη ζωή. Και περνάει σιγά σιγά ο καιρός και φεύγουνε τα όνειρα και έρχεται η πραγματικότητα της ζωής. Και φεύγει σιγά σιγά κι ο ύπνος και φεύγουν και τα όνειρα του ύπνου και γίνονται καμιά φορά εφιάλτες! Κι αρχίζουν τα απίστευτα έξοδα, τα αδιέξοδα και οι απίστευτες περιπέτειες της οικογένειας: αρρώστιες και προβλήματα. Καμιά φορά το παιδάκι που περιμέναμε δεν έχει έρθει ακόμα και δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Το δωματιάκι του έτοιμο, το σκουπίζουμε και το ξανασκουπίζουμε αλλά ακόμα άδειο. Ακόμα να ‘ρθει το παιδάκι που ονειρευόμαστε. Και λέμε, «τι γίνεται τώρα;». Έρχεται η πεζή πραγματικότητα που σε προσγειώνει. Μειώνεται ο ύπνος. Αρχίζουν να εμφανίζονται πάρα πολλά προβλήματα. Απρόβλεπτα. Και λέει κανείς, «πώς ξεκίνησα και πώς έφτασα ως εδώ; Είχα τόσα όνειρα. Μες στη γλύκα ξεκίνησα. Ταξίδι του μέλιτος έκανα. Του μέλιτος, δηλαδή μες στο μέλι ήταν η κατάσταση όταν ξεκίνησα την οικογένειά μου. Και τώρα πού πήγε αυτό το μέλι; Που πήγε αυτή η γλύκα; Γιατί τώρα έχω τόση πίκρα κι αγωνία; Γιατί τόση θλίψη και προβλήματα; Πώς φτάσαμε ως εδώ;»

Και έρχεται σ’ αυτή την αγωνία των γονέων και της οικογενείας, ο άγιος Χρυσόστομος να σου πει ένα μ υ σ τ ι κ ό του Θεού. Να σου πει ένα τέχνασμα του Θεού. Είναι ο τρόπος που χρησιμοποιεί ο Θεός για να σε βοηθήσει να ξεκινήσεις την οικογένειά σου. Και ξέρεις τι λέει; «Ο Θεός έχει βρει ένα μυστικό. Άκου το σκεπτικό: Αν ο Θεός μας έλεγε από την αρχή τι πρόκειται να συναντήσουμε στο δρόμο που ο καθένας θα διαλέξει στη ζωή του, και κυρίως στο δρόμο του γάμου , και σου έδειχνε τι πρόκειται να περάσεις, κανείς δε θα τολμούσε να ξεκινήσει αυτή την π ε ρ ι π έ τ ε ι α. Διότι πρόκειται για περιπέτεια. Είναι λιμάνι ο γάμος˙ είναι ασφάλεια η οικογένεια˙ αλλά είναι ασφάλεια μέσα σε περιπέτεια. Είναι λιμάνι, αλλά με πολλές τρικυμίες, μες στο ίδιο το λιμάνι. Γι’ αυτό», λέει ο άγιος «ξέρεις τι κάνει ο Θεός; Όταν ξεκινάς να παντρευτείς κι αρχίζεις τη ζωή σου, σου βάζει τέτοιο ζήλο, τέτοιο πόθο, μια τέτοια γλύκα κι ομορφιά, που δεν καταλαβαίνεις τίποτα. Δε σταματάς μπροστά σε κανένα εμπόδιο, σε καμιά αντιξοότητα»…

… Μη μετανιώνεις για το δρόμο που διάλεξες. Ήταν ο καλύτερος δρόμος που έπρεπε να πάρεις ε σ ύ . Ήταν ο καλύτερος δρόμος για σένα. Ο κάθε ένας διαλέγει το δικό του δρόμο, τη δική του ζωή και κάνει τη δική του επιλογή. Ο καθένας πηγαίνει όπου τον καλεί ο Θεός για να τον οδηγήσει στον Παράδεισο και τη Βασιλεία του. Δεν υπάρχει καλός και κακός δρόμος. Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στο Θεό, αρκεί να συνεργαστούμε μαζί του. Αρκεί πάνω στο σταυρό που μας έχει δώσει ο Χριστός να βρούμε μία θέση ανάπαυσης˙ να μην αντιδρούμε, να μη διαμαρτυρόμαστε. Είναι πολύ βασικό να κάνουμε το σταυρό μας, θρόνο μας! Όπως έκανε ο Κύριος το δικό του. Γι’ αυτό και γράφει πάνω στο Σταυρό του, «Ο Βασιλεύς της δόξης». Η δόξα αυτή για σένα, κρύβεται στο σταυρό της οικογένειας. Ο πόνος και η θυσία θα σε οδηγήσουν στην ταπείνωση. Θα σε οδηγήσουν στην ωριμότητα. Και με το χρόνο θα καταλάβεις το γιατί ο γάμος είναι μυστήριο. Αυτό είναι το μυστήριο. Ο γάμος δεν είναι καταδίκη. Δεν είναι ένας δρόμος χωρίς ελπίδα επιστροφής κι αλλαγής. Όχι. Είναι δρόμος θεογνωσίας, ανθρωπογνωσίας, δρόμος σωτηρίας…

(συνεχίζεται)

Από το βιβλίο : «Αγάπη για πάντα
Αθέατα Περάσματα 2»
π. Ανδρέας Κονάνος
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΑΛΑΞΑ
Η ΘΑΛΑΣΣΟΚΡΑΤΟΥΣΑ

[gkou]

…Τα παιδιά δεν ζητούν απ’ τους μεγάλους τελειότητα. Ποτέ. Δε ζητούν να ‘μαστε αλάνθαστοι ή αναμάρτητοι. Ξέρουν τα παιδιά κάθε φορά που κάνουμε τους αναμάρτητους, υποκρινόμαστε. Ξέρουν τα παιδιά πως όταν κάνουμε τους καλούς, λέμε ψέμματα και κοροϊδεύουμε «εαυτούς και αλλήλους». Δε ζητάνε τελειότητα. Ζητάνε όμως ειλικρίνεια˙ μια γνησιότητα ήθους, ένα τίμιο φέρσιμο˙ ένα σεβασμό πρώτα στον εαυτό μας και μετά σ’ αυτά τα ίδια. Ζητάνε μια εργασία πνευματική, να νιώσουνε πως έχουμε εργαστεί μες στην ψυχή μας κι έχουμε πάρει σοβαρά το τι θα πει ζωή, κόσμος, Εκκλησία. Κοιτούν να δουν αν έχουμε μια αρτιμελή προσωπικότητα. Κι όταν βλέπουν διχασμένη προσωπικότητα και ψεύτικη τη συμπεριφορά μας, όταν έρχονται σε επαφή με την υποκρισία μας, δεν αντέχουν. Δεν τα τρομάζει απλώς μια αμαρτία μας, αλλά το διαρκές θέατρο που παίζουμε εκουσίως. Τους αμαρτωλούς, τους σέβονται τα παιδιά. Γκρεμίζονται όμως μέσα τους τα πάντα, με την υποκρισία μας κυρίως.
Μου είπε ένα παιδί κάποτε: «χαίρομαι που έχω αυτόν τον πατέρα, τον συγκεκριμένο δικό μου πατέρα. Τα πάμε πολύ καλά με τον πατέρα μου. Με νιώθει˙ με καταλαβαίνει ˙ μου συμπαραστέκεται˙ με σέβεται. Με τιμά και με βοηθά. Χαίρομαι για τον πατέρα μου». Είναι πολύ δύσκολο να πει ένα παιδί κάτι τέτοιο. Το δικό σου το παιδί μπορεί να πει για σένα, «Χαίρομαι που έχω αυτόν τον πατέρα. Χαίρομαι που έχω αυτή την μητέρα» και να εννοεί εσένα;…
… Δεν εννοώ να μας συνδέουν τα πάθη μας. Ακόμα κι αυτή η περίεργη σχέση, όμως, μπορεί να κρύβει μια γνησιότητα και μια ζύμωση, που ίσως κάποτε οδηγήσει σε καλύτερο αποτέλεσμα. Τώρα, όμως, αναφέρομαι στους ανθρώπους που ζουν μέσα στην Εκκλησία και θέλουν να ‘χουν μια ωραία σχέση με τα παιδιά τους. Να εμπνέεις το παιδί σου ώστε να σε θεωρεί φίλο του, αλλά μ’ έναν σεβασμό και μια ιερότητα. Μια φιλία που θα βγάζει οικειότητα αλλά και σεβασμό. Και ξεκάθαρα όρια. Ένας συνδυασμός και μια ισορροπία ανάμεσα στο, «τοῖς πᾶσι γέγονα τὰ πάντα», που λέει ο απόστολος Παύλος, αλλά και στο άλλο σημείο που λέει ότι στον καθένα αρμόζει μια «τιμή», ανάλογα τη θέση του μέσα στην κοινωνία. Να γίνεις τα πάντα για το παιδί σου, να κατεβείς στο επίπεδό του, ναι. Να μιλήσεις έτσι που να καταλάβει ότι το νιώθεις, ναι. Αλλά όχι να ισοπεδωθείς και να μείνεις χαμηλά μαζί του, χωρίς να προκαλέσεις μια έμπνευση αλλαγής. Καρπός γνήσιας οικειότητας και φιλίας είναι το να έχεις να κομίσεις και να προσφέρεις στο παιδί σου το όραμα μιας άλλης ζωής. Να έχεις να δώσεις στο παιδί σου νόημα και σκοπό ζωής˙ κάτι διαφορετικό από αυτό που βρίσκει μόνο του, στην ανωριμότητά του. Ώστε να κάνει βήματα μπροστά, να προκόψει, να εξελιχτεί, να μεγαλώσει. Να νιώσει ότι, «ο πατέρας μου και η μάνα μου κατεβαίνουν στο επίπεδό μου, αλλά μετά με τινάζουν σε ένα ύψος που με κάνει πιο πλούσιο άνθρωπο. Μου δείχνουν έναν ορίζοντα που δεν είχα σκεφτεί˙ με βγάζουν απ’ τον παιδικό κόσμο της ανεμελιάς και της αφέλειας και με βοηθούν να ωριμάσω πνευματικά. Μέσα απ’ τη σχέση και το ήθος τους γνωρίζω τον Χριστό. Με κάνουν να γνωρίσω την αγάπη, την Εκκλησία. Την καθαρότητα την αθωότητα, την αλήθεια, την ομορφιά της ζωής». Γονιός, λοιπόν, θα πει, πως όχι απλώς κατεβαίνω στο επίπεδο του παιδιού μου κι ασχολούμαι με τα παιχνίδια του, παίζω ό,τι παίζει το παιδί, μιλάω όπως μιλάει το παιδί, ασχολούμαι με αθλητικά όπως το παιδί μου. Καλά όλα αυτά˙ μα είναι μόνο το πρώτο βήμα. Να κατέβεις στο επίπεδό του. Μετά όμως τι έχεις να του δώσεις. Τι έχεις να του αντιπροτείνεις σε σχέση μ’ αυτά που του προτείνει η κοινωνία του θεάματος και της κατανάλωσης; Πού έχεις να του στρέψεις το ενδιαφέρον; Έχεις περιεχόμενο, ώστε να του δώσεις; Ζεις κάτι ποιοτικό εσύ, ώστε να προτείνεις και στο παιδί κάτι που θα πλουτίσει τη ζωή του; Αυτή την ομορφιά που ζεις εσύ μέσα σου; Αν το ζεις, θα προδοθείς. Αν το ζεις, θα βγει˙ θα φανεί˙ θα το δει το παιδί σου και θα χαρεί. Και θα νιώσει πως παίρνει από σένα κάτι σπουδαίο, που δεν του δίνουν αλλού.
Λέει ο πατήρ Παϊσιος πως «όταν ωριμάσουν τα πεπόνια, ακόμα κι αν δεν τα βλέπεις πού ακριβώς είναι μέσα στο χωράφι, προδίδονται από τη μυρωδιά τους. Τα άγουρα, όσο κι αν τα πατάς κι αν τα πιέζεις, ίσα που μυρίζουν λίγο. Το ώριμο, ευωδιάζει και προδίδεται μόνο του». Κι εσύ, όταν έχεις μια ποιότητα ζωής, θα βοηθήσεις το παιδί σου μ’ έναν τρόπο πολύ ουσιαστικό.
Λέει ο Απόστολος Παύλος, «οἱ πατέρες, μὴ παροργίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν ». Και όταν λέει «πατέρες», εννοεί οι γονείς γενικότερα, όχι μόνο οι πατέρες, αλλά και οι μητέρες. «Μὴ παροργίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν ». Και διάβασα σ’ ένα βιβλίο ακριβώς αυτό: ότι ένα βασικό πρόβλημα των παιδιών είναι αυτή η οργή με τους γονείς τους. Θυμώνουν με τους γονείς. Γιατί ο τρόπος που τα προσεγγίζουν οι γονείς, προκαλεί οργή…

(συνεχίζεται)

Από το βιβλίο : «Αγάπη για πάντα
Αθέατα Περάσματα 2»
π. Ανδρέας Κονάνος
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΑΛΑΞΑ
Η ΘΑΛΑΣΣΟΚΡΑΤΟΥΣΑ

[gkou]

… Λένε τα παιδιά, «πάω στο σπίτι μου και διαρκώς παραπονούνται οι γονείς μαζί μου. Διαρκώς μου λένε πράγματα που ξέρουν ότι με εκνευρίζουν. Διαρκώς λένε τις ίδιες λέξεις που ξέρουν ότι με κάνουν και θυμώνω. Διαρκώς μου κάνουν τα ίδια σχόλια, τις ίδιες παρατηρήσεις για τους φίλους μου και για το ντύσιμό μου. Με τρόπο που με εκνευρίζουν αφάνταστα».



Μεγάλη υπόθεση να μην παροργίζεις τον άλλο. Ένα μυστικό για να μην τον παροργίζεις ,είναι το εξής: αν έχεις δοκιμάσει μια συμβουλή και βλέπεις ότι δεν πιάνει. Ή, αν έχεις δοκιμάσει μια λέξη και ξέρεις ότι αυτή η λέξη , με το που την ξεστομίζεις, είναι «θάνατος» και φέρνει πάντα φασαρία. Το μυστικό είναι αυτό: αυτή την προσβλητική κουβέντα, αυτή την υποτιμητική λέξη ή το χαρακτηρισμό που μειώνει το παιδί σου και φέρνει τσακωμό και ένταση, μην τον ξανακάνεις. Άλλαξέ το, πες κάτι άλλο. Όχι τα ίδια, που πάντα φέρνουν καβγά και φασαρία.
Όλοι κάνουμε αρκετά λάθη. Τουλάχιστον να ωριμάζουμε μέσα απ’ τα λάθη μας. Μην κάνουμε διαρκώς τα ίδια λάθη. Δοκίμασες κάτι κι είδες ότι απέτυχε; Μην το ξανακάνεις˙ γιατί τα παιδιά πλέον δεν σου δίνουν σημασία. Ούτε ωφελούνται ούτε τα βοηθάς. Και ξέρετε τι λένε; «Όταν η μάνα μου αρχίσει τη γκρίνια, είναι σαν την κασέτα που πήρε μπρος! Την έχω συνηθίσει πια. Και ξέρω: θα κρατήσει κάνα εικοσάλεπτο, θα πει, θα πει, τα ίδια και τα ίδια. Ξέρω τι θα πει, γιατί τα ίδια διαρκώς μου λέει. Και στο τέλος θα γίνει πάλι αυτό που θέλω εγώ. Κάνω υπομονή, πηγαίνω στο δωμάτιό μου, περνάει η ώρα..». Αυτή, όμως, δεν είναι σχέση. Πόσο μάλλον σχέση αγάπης. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια σχέση οργής κι έντασης ή μια σχέση αδιαφορίας. Κι αρχίζουμε να νιώθουμε ξένοι μέσα στο ίδιο μας το σπίτι.
Είναι τόσα πολλά αυτά που μπορεί να πει κανείς για την οικογένεια. Κυρίως όμως είναι τόσα πολλά αυτά που μπορείς να πεις εσύ. Κι είναι τόσα πολλά τα δίκια σας. Έχετε τόσο δίκιο να ‘στε λυπημένοι, προβληματισμένοι και στεναχωρημένοι˙ αλλά έχετε και τόσο άδικο πολλές φορές. Όλοι μας έχουμε και πολύ δίκιο και πολύ άδικο. Ώρες ώρες τα ‘χουμε και τα δύο. Γι’ αυτό λέω ότι τίποτα απ’ αυτά που λέμε εδώ δε μπορεί να μας αγγίξει όλους με τον ίδιο τρόπο. Όλους όμως μπορεί να μας αγγίξει η ανάγκη της προσευχής. Προσευχή. Όλοι για όλους. Να προσευχόμαστε ο ένας για τον άλλον. Για την οικογένειά μας. Να παρακαλάμε το Θεό να μας φωτίζει. Με όσα σήμερα είπαμε, κάναμε μια πολύ μικρή αρχή. Σήμερα κάναμε ένα αθέατο πέρασμα μέσα στην οικογένεια, κι είδαμε τη χαρά και τον πόνο που κρύβει. Και είπαμε και για μερικά λάθη που ίσως κάνεις, εσύ ο γονιός.
Αν σε λύπησα, αν σε αδίκησα, αν έβγαλα συμπεράσματα ακραία και λανθασμένα, βάσει της δικής μου καταστάσεως και του δικού μου σκεπτικού, να με συγχωρέσεις.
Ξέρω πως έχεις δίκιο, για να σκέφτεσαι όπως σκέφτεσαι Ο Χριστός όμως θέλει να ψάχνουμε μέσα μας, να βρίσκουμε πού ίσως κι εμείς δεν πάμε καλά. Να καταλάβουμε αν κάπου φταίξαμε. Και να παρακαλάμε το Θεό να μας χαρίζει φώτιση˙ να γλυκάνει την ψυχή μας, τη συμπεριφορά μας και τα λόγια μας, ώστε να γλυκαθούνε και οι ψυχές των παιδιών, που ο κόσμος τόσο πολύ πικραίνει και τόσο πολύ μακριά από το Θεό θέλει να οδηγήσει.



Από το βιβλίο : «Αγάπη για πάντα
Αθέατα Περάσματα 2»
π. Ανδρέας Κονάνος
ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΑΛΑΞΑ
Η ΘΑΛΑΣΣΟΚΡΑΤΟΥΣΑ