Έχουν οι μοναχοί μεγαλύτερους σαρκικούς πειρασμούς;

[Νίκος]

Το θέμα αυτό τίθεται με αφορμή κάποιες δημοσιεύσεις, που αφορούσαν μοναχούς ή μοναχές, που εγκατέλειψαν, μετά από μικρή ή μεγάλη παραμονή στο Μοναστήρι, την προσπάθειά τους και γύρισαν στον κόσμο. Πολλοί έσπευσαν να πουν ότι ο μοναχικός (παρθενικός) βίος είναι αντίθετος με τη φύση του ανθρώπου. Αν και προσωπικά πιστεύω, ότι τέτοια περιστατικά πάντοτε συνέβαιναν, απλώς δε γίνονταν ευρέως γνωστά και αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους εχθρούς της πίστεως, νομίζω ότι είναι σκόπιμο να πούμε μερικές σκέψεις πάνω σ' αυτό.

Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί να διαχωρίζουμε στο θέμα του πνευματικού αγώνα κατά των σαρκικών πειρασμών τους μοναχούς από τους λαϊκούς.

Ποιος είπε ότι οι μοναχοί διεξάγουν δυσκολότερο ή εντονότερο αγώνα ενάντια στους σαρκικούς πειρασμούς, από ότι όλοι οι Χριστιανοί λαϊκοί, που ενδιαφέρονται για τη σωτηρία της ψυχής τους;

Οι συνθήκες διαφέρουν, όχι όμως οι δυσκολίες και η ένταση του αγώνα. Στη σύγκριση θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και την πνευματική κατάσταση του καθενός. Μπορεί πράγματι μεγαλύτερο πόλεμο να έχει ένας μοναχός, αλλά είναι καλύτερα εξοπλισμένος γι αυτό τον πόλεμο από ένα λαϊκό.

Αυτό που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας είναι, ότι μόνο με τη βοήθεια του Θεού μπορούμε ν' αντιμετωπίσουμε τις επιθέσεις των πειρασμών. Αυτό που θέλει ο Θεός από μας είναι ν' αποδεχθούμε το γεγονός αυτό και να ζητήσουμε τη βοήθειά Του, κι Εκείνος τότε την παρέχει πλούσια. Όσο εξακολουθούμε να βασιζόμαστε στις δικές μας δυνάμεις, τόσο θα έχουμε τη μια αποτυχία μετά την άλλη. Ο εχθρός είναι πολύ δυνατός και πολύ πονηρός για να τα βάλουμε μαζί του χωρίς τη βοήθεια του Θεού.

Είναι γνωστό ότι ο πονηρός επιτίθεται περισσότερο σ΄αυτούς που αγωνίζονται πνευματικά, απ' ότι στους αδιάφορους ή τους εμπαθείς, και μάλιστα σκυλιάζει κυριολεκτικά όσο ανεβαίνουν σε πνευματικό επίπεδο. Αυτό μπορεί να συμβεί εξ ίσου σε οποιοδηποτε Χριστιανό είτε είναι παντρεμένος με το Θεό (μοναχός) είτε με άνθρωπο.

Για μας τους λαϊκούς φαίνεται παράδοξο να μπορεί κάποιος να ζήσει χωρίς σαρκική επαφή, επειδή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα την κάνει να φαντάζει σαν απαραίτητη για όλους τους ανθρώπους. Όμως πρέπει να θυμηθούμε ότι ο άνθρωπος δεν πλάστηκε να έχει ανάγκη αυτή την επαφή, αλλά είναι μέρος της μεταπτωτικής του κατάστασης. Ο Χριστός ήρθε ν' ανυψώσει τον άνθρωπο και πάλι στην προπτωτική του κατάσταση, με τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος μέσω του πνευματικού αγώνα και της συμμετοχής στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Επομένως η άνοδος στην προπτωτική κατάσταση δεν είναι πια αδύνατη, αλλά εξαρτάται από την ειλικρινή προαίρεση του ανθρώπου ν' αγωνιστεί υποβοηθούμενη από τη Δύναμη του Θεού.

Ο Χριστός είπε: "10 λέγουσιν αυτώ οι μαθηταί αυτού· Ει ούτως εστίν η αιτία τού ανθρώπου μετά της γυναικός, ου συμφέρει γαμήσαι. 11 ο δε είπεν αυτοίς· Ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον, αλλ' οίς δέδοται· 12 εισί γάρ ευνούχοι οίτινες εκ κοιλίας μητρός εγεννήθησαν ούτω· και εισίν ευνούχοι οίτινες ευνουχίσθησαν υπό των ανθρώπων, και εισίν ευνούχοι οίτινες ευνούχισαν εαυτούς διά την βασιλείαν των ουρανών. ο δυνάμενος χωρείν χωρείτω." (Ματθ. 19, 10-12)

Επομένως υπάρχουν άνθρωποι στους οποίους έχει δοθεί η δυνατότητα να μπορεί ν' αγωνιστούν για τη Βασιλεία των Ουρανών χωρίς τη βοήθεια του Γάμου. Αυτοί μπορούν, οι άλλοι όχι. Αν κάποιος απ' αυτούς που τους έχει δοθεί το χάρισμα δεν γίνουν μοναχοί, μπορούν να γίνουν εξ ίσου επιτυχημένοι έγγαμοι, αν όμως κάποιος απ' αυτούς στους οποίους δεν έχει δοθεί το χάρισμα, αποφασίσει να γίνει μοναχός, είναι βέβαιο ότι βάζει σε κίνδυνο τη σωτηρία της ψυχής του, επειδή αγωνίζεται να κάνει κάτι για το οποίο δεν έχει τα προσόντα. Παρ' όλα αυτά δεν είναι βέβαιο ότι θ΄αποτύχει. Το Έλεος του Θεού είναι Μέγα και αναπληρώνει τα ελλείποντα. Όμως είναι σίγουρο ότι θα ταλαιπωρηθεί πολύ περισσότερο απ' ότι αν επέλεγε τον έγγαμο βίο.

O ανθρωπισμός και ο Χριστιανισμός έχουν μόνο ένα κοινό τόπο, την αγάπη για τον άνθρωπο, δεν έχουν όμως κανένα άλλο σημείο συνάντησης, επειδή βλέπουν τον άνθρωπο από διαφορετική οπτική γωνία. Δυστυχώς πολλές από τις απόψεις της σημερινής ιατρικής επιστήμης είναι επηρεασμένες από την ανθρωπιστική της τάση. Δεν είναι δυνατόν ν' αμφισβητούμε, εφόσον πιστεύουμε στο Θεό, ότι δε θα μας ζητούσε ποτέ να κάνουμε κάτι, που δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε. Επομένως είναι δυνατή η εφαρμογή του θελήματος του Θεού, σε όλα όσα μας είπε, άρα και για τα θέματα που αφορούν το σώμα μας μας, μόνο όμως με τη βοήθεια της θείας Χάριτος. Όποιος επιχειρήσει να εφαρμόσει το θέλημα του Θεού, χωρίς τη βοήθεια της Θείας Χάριτος είναι καταδικασμένος ν΄αποτύχει ή να πέσει σε πλάνη. Οι περισσότεροι που στηρίζουν τα επιχειρήματά τους στην ιατρική για ν' αποδείξουν την αδυναμία του ανθρώπου να τα βάλει με τις επιθυμίες του σώματός του, έχουν ξεχάσει εντελώς τον παράγοντα της Θείας Χάριτος. "Καί τις δύναται σωθήναι; 27 εμβλέψας αυτοίς ο Ιησούς λέγει· Παρά ανθρώποις αδύνατον, αλλ' ου παρά Θεώ· πάντα γάρ δυνατά εστι παρά τώ Θεώ. "(Μαρκ. 10, 26-27)

Δεν είπε κανείς ότι είναι εύκολο ν' αντιμετωπίσουμε τους σαρκικούς πειρασμούς ούτε ότι θα έχουμε σύμμαχο το σώμα μας στην προσπάθεια αυτή, όμως το πνεύμα κυριαρχεί του σώματος και όχι το αντίστροφο. Για τη διαμάχη αυτή το λέει πολύ περιγραφικά ο Απόστολος Παύλος με το: "...Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος!..." (Ρωμ. 7, 14-25)

Όσο, όμως είναι σημαντικό για τον καθένα μας να μην εγκαταλείψουμε την καθημερινή μάχη κατά των πειρασμών, άλλο τόσο είναι μεγάλη η ευθύνη μας σαν γονείς να ενθαρρύνουμε και να ενισχύσουμε το αγωνιστικό φρόνημα των παιδιών μας στη μάχη κατά των πειρασμών, χωρίς παράλληλα να τους παραστήσουμε τον πνευματικό αγώνα σαν κάτι το εύκολο ή παροδικό. Ο πνευματικός (αόρατος) πόλεμος είναι μαραθώνιος που αρχίζει τη μέρα της Βάπτισής μας και τελειώνει με την αναχώρησή μας απ' αυτή τη ζωή. Έχει πολλές μάχες, που άλλες θα χάσουμε κι άλλες θα κερδίσουμε, όμως σημασία έχει να μην υποτιμήσουμε τον εχθρό και να μην απομακρυνθούμε από τον μοναδικό σίγουρο σύμμαχό μας, που είναι ο ίδιος ο Χριστός.

[Achilleas]

Έρχονται στιγμές που πολύ σκληρά επιπίπτει ο σαρκικός πειρασμός στον άνθρωπο. Η σκέψη γεμίζει από φαντασιώσεις και βρώμικους λογισμούς. Τα μάτια φιλήδονα, σαν ασώματα χέρια, κινούνται λάγνα κι ανυπότακτα για να αγγίξουν σώματα όμορφα γυμνά και η καρδιά φορτώνεται από επιθυμίες και ενήδονη φαντασία. Τα όνειρα μέσα στης νύχτας την μοναξιά και τη χαλαρότητα έρχονται να ααναταράξουν σε ένα κόσμο ηδονικό και ψεύτικο.Πρόσωπα και αμαρτίες του παρελθόντος έρχοντυαι να καταλάβουν τους λογισμούς και να αναστατώσουν την ειρήνη της καρδιάς. Πρόσωπα κοντινά που είναι σεβαστά και εν τιμή γίνονται αντικείμενα περιέργειας σαρκικής και βρώμικης αναστάτωσης. Κι έρχεται η απελπισία σαν ο καρπός της σποράς αυτής της κατάστασης της τρέλας του πειρασμού, να επισκεφθεί την ψυχή του ανθρώπου. Σαν φύλλο φθινοπωρινό απένατι στον άνεμο η καρδιά του ανθρώπου παρασύρεται από τον πειρασμό της σάρκας στην απελπισία τυης αμαρτυίας. Η στιγμιαία ηδονή μετατρέπεται σε συνεχή οδύνη. Και η χαρά του διαβόλου και ο κύριος σκοπός του είναι η απόγνωση που θα οδηγήσει στον τελειωτικό αφανισμό της ψυχής. Και βλέπει κανείς σαν θεατής τον πόλεμο αυτό να γίνεται πάνω του και να μην μπορεί να κουνηθεί και δεν ξέρει από πού να αρχίσει να αντιστέκεται και από πού να πιαστεί για να ξεφύγει, και πού να ψάξει για να βρεί την αιτία και την ρίζα και να χτυπήσει το κακό. Και εν πρώτοις, είναι αλήθεια πως ο πειρασμός έχει τη φυσική του αιτία, μία και που ο ίδιος ο Θεός φύτεψε μέσα στον άνθρωπο την έλξη προς το άλλο φύλο. Ο άνθρωπος με τον εγωισμό που κουβαλά πάνω του ούτε και θα παντρευόταν, ούτε παιδιά θα γεννιόταν, αν δεν υπήρχε αυτή η έλξη και η επιθυμία του άλλου φύλου. Όμως αυτό που κατά φυσικό τρόπο και ως δώρο δόθηκε στον άνθρωποι για να χαίρεται και για να συντροφεύει και να κάνει την οικογένειά του με την ευλογία του Θεού, αυτό δεν μπορεί να γίνει πειρασμός και βρώμικη ενασχόληση και άθλια σαρκική ηδονή. Έτσι, όταν ένας σαρκικός πειρασμός χτυπά σκληρά και επίμονα τον άνθρωπο δεν σημαίνει πως είναι μία φυσική ανάγκη σαν το φαγητό και το νερό και την αναπνοή και μ' αυτόν τον τρόπο να αμνηστεύει και να δικαιολογεί τον όλο του συμφυρμό (ανακάτωμα) με την σαρκολαγνεία. Δεν είναι τίμιο προς τον εαυτό του να ξεφύγει από τη συνείδησή του μ' αυτόν τον παιδιάστικο τρόπο και το ξεγέλασμα του εαυτού του.

[Νίκος]

Αχιλλέα, θεώρησα ότι η δημοσίευσή σου αυτή με τίτλο: "Ο ΣΑΡΚΙΚΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ" μπορούσε να ενταχθεί σ' αυτή τη συζήτηση και πήρα την πρωτοβουλία να τη μεταφέρω.

Ελπίζω να μη σε πειράζει;

Επί της ουσίας τώρα. Η επίθεση των σαρκικών πειρασμών, όπως και κάθε άλλη επίθεση πειρασμών ή λογισμών κατά τους Πατέρες, εφόσον δεν προέρχεται από δική μας πρωτοβουλία, δεν αποτελεί αμαρτία και δεν έχει σχέση με την πνευματική μας κατάσταση. Όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως υφίστανται πειρασμούς με ένταση, που ποικίλει ανάλογα με το μέτρο της δικής τους πνευματικής κατάστασης.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης λέει ότι τους σαρκικούς πειρασμούς πρέπει να τους απορρίπτουμε χωρίς δεύτερη σκέψη. Η προσπάθεια αντιμετώπισής τους με αντίλογο μπορεί να οδηγήσει σε πνευματική βλάβη, ειδικά αν η πνευματική μας εμπειρία δεν είναι μεγάλη.

Σημαντική βοήθεια στην αντιμετώπιση των σαρκικών πειρασμών είναι η καθαρότητα του νου. Γι αυτό και είναι πολύ σημαντικό ν' αποφεύγουμε την έκθεση σε εικόνες και ήχους, που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο πειρασμός για να μας επιτεθεί.

Θετικές δράσεις κατά των σαρκικών πειρασμών είναι η νηστεία και η ταπείνωση. Η νηστεία ειδικά από κρέας, επειδή μειώνει την πύρωση του σώματος και η ταπείνωση, επειδή η υπερηφάνεια και η κατάκριση αποτελούν συχνά αιτία, εξ αιτίας της οποίας ο Θεός επιτρέπει να πειρασθούμε σαρκικά.