Η Χριστιανική πίστη και το περιβάλλον

[ORTHODOXIA]

Βαρθολομαίος "Η χριστιανική πίστις δεν οδηγεί εις περιφρόνησιν της ζωής και της κτίσεως"
Δευτέρα, 01 Φεβρουάριος 2010
Συντάχθηκε απο τον/την Romfea.gr - 10:16

(Από την ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην έναρξη του Διεθνούς Περιβαλλοντολογικού Συνεδρίου στο ΤΕΙ Καλαμάτας}


.....
Η χριστιανική πίστις δεν οδηγεί εις περιφρόνησιν της ζωής και της κτίσεως. Ούτε, βεβαίως, υπήρξεν η Βίβλος, με το «Αυξάνασθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριεύσατε αυτής» (Γεν. 1, 28 ), η απαρχή του οικολογικού προβλήματος και της κυριαρχίας του ανθρώπου εις βάρος της υπολοίπου δημιουργίας.

Η νεωτερική σχέσις ανθρώπου και κτίσεως με την συνακόλουθον αντικειμενοποίησιν και αλόγιστον εκμετάλλευσιν της φύσεως είναι διαστρέβλωσις της αυθεντικής χριστιανικής ανθρωπολογίας και κοσμολογίας και όχι συνέπειά της.

Ο Χριστιανισμός δεν είναι δυϊστικός, δεν είναι ανθρωπομονιστικός, ούτε φυσικά έχει σχέσιν με τας εκφάνσεις του οικολογικού νεομυστικισμού και με την ειδωλοποίησιν της «μητρός φύσεως». Η χριστιανική πίστις είναι ολιστική. Ο άνθρωπος δεν σώζεται χωρίς την κτίσιν. Όλη η ζωή της Εκκλησίας είναι αποκάλυψις του πως δυνάμεθα να ζήσωμεν εις τον κόσμον χωρίς να τον καταστρέφωμεν, χωρίς να τον εξουσιάζωμεν, τι δηλαδή σημαίνει ευχαριστιακή σχέσις με την δημιουργίαν. Ο ευχαριστιακός πολιτισμός της Εκκλησίας είναι αυθεντικός οικολογικός πολιτισμός.

Εις την νεοπρωταγορικήν εποχήν μας ηχεί έντονα ο λόγος του σοφιστού Πρωταγόρου «Πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος», με νοηματοδοτήσεις πρωτίστως ευδαιμονιστικάς. Ο Πλάτων είχεν αντιπαραθέσει, ως γνωστόν, εις τον πρωταγόρειον αφορισμόν το «Πάντων χρημάτων μέτρον Θεός». Άνθρωπος χωρίς Θεόν και θεός-Ιδέα χωρίς τον άνθρωπον, δεν είναι όμως η απάντησις εις το ερώτημα δια την αλήθειαν της ανθρωπίνης υπάρξεως και της ελευθερίας.

Ο Χριστιανισμός έδωσε την ιδικήν του απάντησιν: Πάντων χρημάτων μέτρον Θεάνθρωπος. Ο πρωταγορικός άνθρωπος-μέτρον ανεδείχθη εις άμετρον κυρίαρχον και εκμεταλλευτήν της κτίσεως, εις «άχθος αρούρης». Ο θεός-Ιδέα ήτο και είναι «πολύ ψηλά» και μακράν δια να ακούση την κραυγήν αγωνίας του ανθρώπου, δια να ενδιαφερθή δια τας τύχας της ιστορίας και του κόσμου. Ο Θεός αυτός παραμένει το «πρώτον ακίνητον», αφού κάθε κίνησις, και φυσικά κάθε κίνησις, και προς τον άνθρωπον, θα εσήμαινεν ατέλειαν και ένδειαν.

Ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού προσέλαβε την ανθρωπίνην φύσιν και εν αυτή την σάρκα του κόσμου, καινοποιώντας και αγιάζοντας εν τη Εκκλησία τα πάντα. «Ελευθέρα μεν η κτίσις γνωρίζεται, Υιοί δε φωτός οι πριν εσκοτισμένοι» (Καταβασίαι των Θεοφανείων, Η Ωδή).

Η εν χάριτι κλήσις των πιστών είναι να ζουν ευχαριστιακώς, να αληθεύουν εν τη κοινωνία της αγάπης, να καλλιεργούν και να ομορφαίνουν την πλάσιν ως φύλακες και οικονόμοι και να την αναφέρουν εν ταπεινώσει προς τον Δημιουργόν.

Πηγή: www.romfea.gr

[Νίκος]

Ο Θεός έπλασε όλη την κτίση κι έπειτα έπλασε τον άνθρωπο κι αφού ενεφύσησε σ' αυτόν ψυχήν ζωής τον τοποθέτησε στον Παράδεισο:

"15 Και έλαβε Κύριος ο Θεός τον άνθρωπον, ον έπλασε, και έθετο αυτόν εν τω παραδείσω της τρυφής, εργάζεσθαι αυτόν και φυλάσσειν. 16 και ενετείλατο Κύριος ο Θεός τω Αδάμ λέγων· από παντός ξύλου του εν τω παραδείσῳ βρώσει φαγή, 17 από δε του ξύλου του γινώσκειν καλόν και πονηρόν, ου φάγεσθε απ᾿ αυτού· ή δ' αν ημέρα φάγητε απ' αὐτού, θανάτω αποθανείσθε." (Γεν. 2, 15-17)

Του ανέθεσε ο Θεός να εργάζεται και να φυλάττει τον Παράδεισο, του οποίου τ' αγαθά θ' απολάμβανε. Δεν έδωσε επομένως ο Θεός στον άνθρωπο εξουσία επί της κτίσεως χωρίς υποχρεώσεις. Μπορεί η κτίση ολόκληρη να πλάστηκε για τον άνθρωπο, αλλά έχει την υποχρέωση να την παραδώσει στο Θεό, όταν εκπληρώσει το σκοπό της, όπως την παρέλαβε "καλή λίαν".

Δυστυχώς η πτώση του ανθρώπου έβαλε στη ζωή του τη φθορά και τον θάνατο, όχι μόνο γι αυτόν αλλά και για την υπόλοιπη κτίση. Παρενέργεια της πτώσεως είναι και η διαστροφή "του νοήματος των πραγμάτων" μέσα στο νου του ανθρώπου. Ο άνθρωπος έπαψε να βλέπει την κτίση ως έργο του Θεού το οποίο μπορεί ν' απολαμβάνει, εφόσον το αναφέρει ανά πάσα στιγμή στον Δημιουργό του, και την εννόησε ως υποκείμενο εκμετάλλευσης για την ικανοποίηση των ενστίκτων του.

Έπειτα ήλθε ο Υιός και Λόγος του Θεού στον κόσμο για να σώσει όχι μόνο τον άνθρωπο, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο και έδωσε στον άνθρωπο τη δυνατότητα δια του Σταυρού και της Αναστάσεως ν' ανακαινισθεί εν Χριστώ και ν' αλλάξει στάση απέναντι στην κτίση, όπως και η κτίση απέναντί του. Έχουμε πολλά παραδείγματα από τους βίους των Αγίων μας, ότι αισθάνονται βαθιά αγάπη προς όλη την κτίση ως έργο του Δημιουργού, αλλά και η κτίση αναγνωρίζει στο πρόσωπό τους τον ανακαινισμένο άνθρωπο και υπακούει σ' αυτούς, όπως στον προπτωτικό άνθρωπο.



Παρ' όλα αυτά επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι παραμένουν στην αμαρτία και η κτίση παραμένει στη φθορά κι η ανακαίνισή της θα ολοκληρωθεί μόνο κατά την κοινή Ανάσταση. Μέχρι τότε, όποιος αγαπά τον Θεό είναι αδιανόητο να μην νοιάζεται και να φροντίζει και την κτίση, η οποία πάσχει εξ αιτίας της αμαρτίας μας. Επομένως είναι αδιανόητο να είναι κάποιος Χριστιανός χωρίς να ενδιαφέρεται για την διάσωση και τη βελτίωση κατά το δυνατόν του περιβάλλοντος, όχι όμως ως αυτοσκοπό, αλλά βάζοντας το στα πλαίσια μιας σωστής ιεράρχησης προτεραιοτήτων, δηλαδή πρώτα η αγάπη στο Θεό, ύστερα και δι Αυτού στον συνάνθρωπο και μετά στην υπόλοιπη κτίση.