Δημοσίευσηαπό Νίκος » Τρί Αύγ 28, 2012 12:21 pm
Φίλιππε,
έβαλες πραγματικά ένα εξαιρετικά δύσκολο θέμα, γιατί άπτεται της ουσίας του Θεού που κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή είναι αδύνατον να κατανοήσει ο άνθρωπος. Αυτό που μπορούμε να κατανοήσουμε λέει ο Άγιος Μάξιμος είναι οι ιδιότητες του Θεού (αειδιότητα, απέραντη Σοφία, Αγάπη, Έλεος κλπ) και απ΄αυτές ν΄αντλήσουμε κάποια πολύ επιφανειακά συμπεράσματα για την ουσία.
"τέσ. ανοικ. στ΄. Ουκ εκ τής ουσίας αατού τόν Θεόν γινώσκομεν, αλλ᾿ εκ τής μεγαλουργίας αυτού καί προνοίας τών όντων. Διά τούτων γάρ ως δι᾿ εσόπτρων, τήν άπειρον αγαθότητα καί σοφίαν καί δύναμιν κατανοούμεν.
.......
τέσ. ἀνοικ. η΄. Εν τή τών ορατών θεωρία γενόμενος ο νούς, ή τούς φυσικούς αυτών λόγους ερευνά, ή τούς δι᾿ αυτών σημαινομένους, ή αυτήν τήν αιτίαν ζητεί.
τέσ. ἀνοικ. θ΄. Εν δέ τή τών αοράτων διατρίβων, τούς τε φυσικούς αυτών λόγους ζητεί, καί τήν αιτίαν τής γενέσεως αυτών, καί τά τούτοις ακόλουθα. Καί τίς η περί αυτούς πρόνοια καί κρίσις.
ρ΄. Εν δέ Θεώ γενόμενος, τούς περί τής ουσίας (984) αυτού πρώτον λόγους, ζητεί μέν υπό τού πόθου φλεγόμενος, ουκ εκ τών κατ᾿ αυτόν δέ τήν παραμυθίαν ευρίσκει· αμήχανον γάρ τούτο, καί ανένδεκτον πάσῃ γενητή φύσει εξ ίσου· εκ δέ τών περί αυτόν παραμυθείται· λέγω δή, τών περί αϊδιότητος, απειρίας τε καί αοριστίας· αγαθότητός τε καί σοφίας καί δυνάμεως, δημιουργικής τε καί προνοητικής καί κριτικής τών όντων. Καί τούτο πάντη καταληπτόν αυτού μόνον, η απειρία, καί αυτό τό μηδέν γινώσκειν, υπέρ νούν γινώσκειν, ώς που [edit. ὥσπερ] οι θεολόγοι άνδρες ειρήκασι, Γρηγόριός τε καί Διονύσιος." (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής - Πρώτη εκατοντάδα των περί αγάπης κεφαλαίων)
Μετάφραση: "96. Δεν γνωρίζουμε το Θεό από την ουσία Του, αλλά από το μεγαλείο των ενεργειών Του και τη φροντίδα του για τα πλάσματά του. Επειδή μέσω αυτών σαν μέσ’ από καθρέφτη, κατανοούμε την άπειρη αγαθότητα, τη σοφία και τη δύναμή Του.
..........
98. Όταν ο (καθαρός) νους μελετά τα ορατά, τότε ή ερευνά τη φυσική τους υπόσταση, ή το νόημά της, ή ακόμη και την προέλευσή τους.
99. Όταν (ο καθαρός νους) μελετά τα αόρατα, τότε και τη φυσική τους υπόσταση αναζητά, και την αιτία για την οποία έγιναν και όσα προκύπτουν απ΄ αυτά, αλλά και ποιος είναι αυτός που μεριμνά και αποφασίζει γι αυτά.
100. Όταν όμως (ο καθαρός νους) συγκεντρωθεί στο Θεό, πρώτα προσπαθεί να κατανοήσει τα περί της ουσίας του, φλεγόμενος από θείο πόθο, αλλά δεν τον βοηθούν σ’ αυτό οι δυνατότητές του, γιατί αυτό είναι αδύνατο και ασύλληπτο εξ ίσου για κάθε δημιούργημα. Απ’ όσες ιδιότητες της ουσίας του Θεού προσπαθεί να κατανοήσει (ο καθαρός νους) αναφέρω, για παράδειγμα την αϊδιότητα, την απειρία και την αοριστία, την αγαθότητα, την σοφία και τη δύναμη, τη δημιουργική και την προνοητική και εκείνη που κρίνει τα πάντα. Και απ΄ όλα αυτά κατανοητή είναι μόνο η απειρία Του, κι ότι τίποτε δεν γνωρίζουμε γι Αυτόν, κι ότι η γνώση Του υπερβαίνει τις δυνατότητες του ανθρωπίνου νου, όπως μας είπαν και οι θεολόγοι Άγιοι Πατέρες, όπως ο Γρηγόριος και ο Διονύσιος."
Οι Πατέρες λένε, λοιπόν, σε γενικές γραμμές. ότι ο Θεός δημιούργησε τις Ουράνιες Δυνάμεις και τον άνθρωπο από αγάπη, και την υπόλοιπη δημιουργία από αγάπη για τον άνθρωπο.
Περισσότερες λεπτομέρειες θα πρέπει να ψάξουμε όλοι στους Πατέρες κι όποιος βρει κάτι το δημοσιεύει.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον θα είχε η γνώμη του Γέροντα Μάξιμου πάνω στο θέμα αυτό, Στρατή.
Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.