Αθανάσιος έγραψε: Ας παρουμε τις περιπτωσεις δυο ανθρωπων.
Και οι δυο ξερουν τι πρεπει να κανουν.
Ο ενας αδυνατος χαρακτηρας και με συναισθηση του οτι ειναι αμαρτωλος.
Προσπαθει και σκονταφτει σηκωνεται και ξαναπεφτει και αντε παλι. Νοιωθει αδυνατος, και αυτο του βγαζει μια ταπεινοτητα.
Ο αλλος ποιο δυνατος ξερει τι πρεπει να κανει και με την προσπαθεια του, (που ξερει οτι θα καταφερει) προχωρα σε καλο δρομο.
Τηρει τις εντολες,τηρει τις γραφες, και το ξερει. Ειναι ποιο σιγουρος.
Τι μετρά και με ποιο μέτρο για το Θεο? Λιγο δυσκολο να το κατανοησουμε εμεις
οι ανθρωποι.
Και ποιος ειναι αμαρτωλος για τον Θεό;
Ποιος ειναι λαθος για τον Θεο;
Αν κατάλαβα καλά τις υποθέσεις που κάνεις, αμαρτωλοί είναι κι οι δυό. Άλλωστε όλοι οι άνθρωποι είναι αμαρτωλοί. Η διαφορά είναι αν ο άνθρωπος έχει συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του κι αν έχει σκοπό να κάνει κάτι γι αυτό.
Ο πρώτος σύμφωνα μ΄αυτά που λες έχει συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του και προσπαθεί να κάνει κάτι γι αυτό και ή δεν έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, αλλά έχει εμπιστοσύνη στο Έλεος και τη Δύναμη του Θεού, οπότε είναι απλά ταπεινός κι έχει πολλές πιθανότητες να σωθεί, ή δεν έχει εμπιστοσύνη στο Έλεος του Θεού και γι αυτό αισθάνεται ανασφαλής οπότε η ταπεινοφροσύνη δεν αξιοποιείται σωστά πνευματικά και μπορεί να καταλήξη σε απελπισία ή οπισθοδρόμηση και εγκατάλειψη της προσπάθειας.
Ο δεύτερος έχει συναίσθηση της αμαρτωλότητάς του και κάνει κάτι γι αυτό κι είναι σίγουρος, ότι αυτό που κάνει είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Αυτός ή έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στο Έλεος και τη Δύναμη του Θεού κι έτσι σίγουρα έχει πάρει το σωστό δρόμο προς τη σωτηρία του ή εξ αιτίας κάποιων επιτυχιών στο πνευματικό επίπεδο απέκτησε εμπιστοσύνη στον εαυτό του, άρα έχει υποκύψει στον εκ δεξιών πειρασμό της υπερηφάνειας και κινδυνεύει από πνευματική καταστροφή.
Σύμφωνα με την πιο πάνω ανάλυση ο αμαρτωλός, αν αναγνωρίζει την αμαρτωλότητά του και προσπαθεί να κάνει κάτι γι αυτό έχοντας εμπιστοσύνη στο Έλεος και τη Δύναμη του Θεού, τότε βαίνει στο σωστό δρόμο. Αν όμως δεν έχει εμπιστοσύνη στο Έλεος του Θεού ή έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό του έχει ξεστρατίσει και κινδυνεύει.
Οι δοκιμασίες είναι για όλους αναπόφευκτες. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να παρακαλούμε τον Κύριο, όταν έλθουν οι δοκιμασίες να μας ενδυναμώσει για να τις αντιμετωπίσουμε.
Μόνη εξαίρεση είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν συναίσθηση της αμαρτωλότητάς τους, γιατί αυτοί είναι χαμένοι από χέρι. Όσο αισθάνονται έτσι δεν έχουν ελπίδα σωτηρίας κι ούτε οι δοκιμασίες μπορούν να τους βοηθήσουν στο στάδιο αυτό. Γι αυτό είναι πιθανόν αυτοί οι άνθρωποι να μην δοκιμάζονται και να φαίνονται επιτυχημένοι κι ευτυχισμένοι. Το πρόβλημά τους όμως είναι η αλαζονεία, που τους δημιουργεί αυτή η κατάσταση, που γρήγορα θα τους οδηγήσει σε σύγκρουση με τους άλλους ανθρώπους και θα καταστρέψει την εικόνα της ευτυχίας τους. Τότε μπορεί μ΄αυτόν τον τρόπο κάποτε ν΄ αντιληφθούν το λάθος του και ν΄ αποκτήσουν συναίσθηση της αποτυχίας και της αμαρτωλότητάς τους.