ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΠΑΡΑΙΝΕΣΕΙΣ

[ΦΩΤΗΣ]

71. Ο ΠΛΟΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΦΘΑΡΤΟΣ
Πρέπει οι άνθρωποι ή να μην αποκτούν τίποτα περισσό ή εφ' όσον έχουν πρέπει να γνωρίζουν με πάσαν βεβαιότητα ότι όλα τα βιοτικά είναι εκ φύσεως φθαρτά και χάνονται εύκολα ή είναι για πέταμα και σπάζουν. Συνεπώς οφείλουν οι άνθρωποι (που τάχουν περισσά) να μην αδιαφορούν προς τα γεγονότα αυτά (προς την πραγματικότητα αυτήν).

[ΦΩΤΗΣ]

72. ΥΠΟΜΟΝΗ ΣΤΟΥΣ ΣΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΠΟΝΟΥΣ
Γνωρίζετε ότι οι σωματικοί πόνοι είναι φυσική ιδιότητα του σώματος, που είναι φθαρτό και υλικό.
Πρέπει λοιπόν, η καταρτισμένη ψυχή να προβάλλει στα σωματικά πάθη ευχαρίστως καρτερία και υπομονή και να μην κατηγορεί το Θεό, ότι έκαμε το σώμα (να πονά).

[ΦΩΤΗΣ]

73. ΑΘΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΣΩΤΗΡΙΑ
Αυτοί που αγωνίζονται στους Ολυμπιακούς αγώνας, δεν στεφανώνονται επειδή νίκησαν τον έναν ή τον άλλον ή και έναν τρίτον, αλλ' όταν νικήσουν όλους όσοι αγωνισθούν μαζί τους.
Έτσι λοιπόν και καθένας που θέλει να στεφανωθεί από τον Θεό, πρέπει να γυμνάζει την ψυχή του στο να γίνει σώφρων (συνετός και φρόνιμος) πνευματικός αθλητής. Όχι μόνον σχετικά με τα σωματικά, αλλά και για τα οικονομικά κέρδη, όπως τις αρπαγές και το φθόνο, τις τροφές, τις κενοδοξίες, τις ύβρις και τα φονικά και όσα άλλα τέτοια (πάθη) υπάρχουν.

[ΦΩΤΗΣ]

74. Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΧΡΗΣΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ
Να μην επιδιώξομε τη χρηστή και θεοφιλή πολιτεία για τον ανθρώπινο έπαινο, αλλά για την σωτηρία της ψυχής να προτιμήσομε την ενάρετη ζωή. Διότι ο θάνατος κάθε μέρα είναι μπροστά στα μάτια μας και τον βλέπουμε. Τα ανθρώπινα άλλωστε είναι άδηλα.

[ΦΩΤΗΣ]

75. Η ΠΡΩΤΗ ΑΡΕΤΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΑΘΟΣ
Στην εξουσία μας είναι να ζήσομε με σωφροσύνη (δηλαδή με σύνεση και με καθαρόν το νου). Το να πλουτίσομε δεν είναι στην εξουσία μας.
Τι από τα δύο λοιπόν να κάνομε; Πρέπει να καταδικάσομε την ψυχή μας από μια ολιγοχρόνια φαντασία πλούτου, την οποία δεν έχομε εξουσία να την αποκτήσομε;
(Ασφαλώς όχι). Αλλά (τότε, επιτρέπεται έστω) να επιθυμούμε (απλώς) τον πλούτο;
- Ω ! Πόσον ανόητα τρέχομε (τρέχει το μυαλό μας), γιατί αγνοούμε ότι μπροστά από κάθε αρετή προηγείται η ταπεινοφροσύνη, όπως και σε όλα τα πάθη προηγείται η γαστριμαργία (λαιμαργία, αχορτασιά) και η επιθυμία των βιοτικών (σαρκικών ή υλικών ή κοσμικών πραγμάτων).

[ΦΩΤΗΣ]

76. ΟΙ ΣΩΜΑΤΙΚΟΙ ΚΟΠΟΙ ΟΠΛΑ ΑΡΕΤΗΣ
Πρέπει να ενθυμούνται αδιάκοπα, οι μυαλωμένοι άνθρωποι, ότι εάν ανεχόμαστε στη ζωή μας μικρούς και ολιγοχρόνιους κόπους, θα απολαύσομε μετά θάνατον μεγίστη ηδονή και αιώνια τροφή (πνευματική απόλαυση), εμείς οι άνθρωποι.
Ώστε αυτός που παλεύει με τα πάθη και θέλει να στεφανωθεί από το Θεό, εάν πέσει (νικηθεί), να μη μικροψυχήση (να μην τα χάση) και μείνει πεσμένος σε απελπισία (για τη σωτηρία του). Αλλά, αφού σηκωθεί, πάλιν να παλέψει και να φροντίσει (να νικήσει για) να στεφανωθεί (βραβευθεί). Μέχρις εσχάτης αναπνοής διαρκώς να σηκώνεται από την πτώση που θα του συμβεί. Διότι οι σωματικοί κόποι είναι όπλα (για επιδίωξη) των αρετών και γίνονται έτσι σωτήριοι της ψυχής.

[ΦΩΤΗΣ]

77. ΝΕΚΡΩΣΗ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΒΙΩΤΙΚΑ
Οι βιοτικές περιστάσεις δημιουργούν τους άνδρες και τους αθλητές, τους άξιους να στεφανωθούν από το Θεό. Πρέπει λοιπόν, με τη ζωή τους να νεκρώσουν τα μέλη του σώματος για όλα τα βιοτικά. Διότι ο νεκρός ουδέποτε θα φροντίσει για κάτι βιοτικό.

[ΦΩΤΗΣ]

78. ΑΤΡΟΜΗΤΗ Η ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΗ ΨΥΧΗ
Δεν πρέπει η λογική και αγωνιζόμενη ψυχή να ζαρώνει με το πρώτο και να δειλιάζει μπροστά στα πάθη που τη βρίσκουν, για να μη γίνει καταγέλαστη από δειλία. Διότι όταν η ψυχή ταράζεται από τις ιδιωτικές φαντασίες, (τα χάνει και) ξεφεύγει από την πρέπουσα συμπεριφορά.
Στο δρόμο προς τα αιώνια αγαθά πάνε μπροστά, ως γνωστόν, οι ψυχικές αρετές, ενώ αιτίες των κολάσεων (πνευματικών και δικαίων τιμωριών) είναι οι αυθαίρετες κακίες των ανθρώπων.

[ΦΩΤΗΣ]

79. ΟΙ 5 ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ 4 ΠΑΘΗ ΝΙΚΩΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΦΡΟΝΗΣΗ
Ο λογικός (πνευματικός) άνθρωπος πολεμείται από τις υπάρχουσες σ' αυτόν λογικές αισθήσεις με τα πάθη της ψυχής.
Και είναι οι αισθήσεις του σώματος πέντε: Όραση, όσφρηση, ακοή, γεύση και αφή. Δια μέσου των πέντε αυτών αισθήσεων, υποκύπτοντας στα τέσσερα δικά της πάθη η άθλια ψυχή αιχμαλωτίζεται απ' αυτά. Τα τέσσαρα πάθη της ψυχής είναι κενοδοξία, χαρά, θυμός και δειλία.
Όταν όμως με φρόνηση και με επιλογισμό (σκέψη -διαλογισμό), στρατηγώντας καλά ο άνθρωπος, κυριαρχήσει και νικήσει τα πάθη, (τότε) δεν πολεμείται πλέον, αλλά ειρηνεύει ψυχικά και στεφανώνεται νικητής από τον Θεό.

[ΦΩΤΗΣ]

80. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΛΑ ΕΡΓΑ - ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΝΔΟΧΕΙΟΥ
Απ' αυτούς που μένουν στα πανδοχεία, μερικοί παίρνουν κρεβάτια. Άλλοι όμως, που δεν έχουν κρεβάτι αλλά κοιμούνται χάμω στο έδαφος, παρ' όλον τούτο ροχαλίζουν όπως ακριβώς αυτοί που κοιμούνται στα κρεβάτια. Κι' αφού θα περιμένουν να περάσει το σκοτάδι της νύχτας, αφήνουν τα κρεβάτια του πανδοχείου από τα χαράματα και βγαίνουν όλοι μαζί, βαστάζοντας μόνον τα δικά τους πράγματα.
Κατά τον ίδιο τρόπο και όλοι όσοι έρχονται στη ζωή και όσοι έζησαν μέτρια και όσοι έζησαν με δόξα και πλούτο, φεύγουν από τη ζωή ακριβώς σαν από πανδοχείο, χωρίς να παίρνουν μαζί τους τίποτε από την μαλθακότητα του βίου και τον πλούτο, παρά μόνον τα δικά τους έργα, ή καλά ή κακά, αυτά που έπραξαν στην ζωή τους οι ίδιοι.