ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ

[ΦΩΤΗΣ]

Όσιος Διονύσιος ο Αθωνίτης



Ό όσιος πατήρ ημών Διονύσιος ήταν ύστερότοκος γιος μιας οικογένειας χωρικών της Κορησσού, κοντά στην Καστοριά της Μακεδονίας (περί τό 1316). Τρέφοντας μέσα του παιδιόθεν την αγάπη γιά τον Θεό μόλις έφθασε σε κατάλληλη ηλικία (18 ετών) έτρεξε σαν διψασμένο Ελάφι στήν πηγή, στό Άγιον Όρος, νά βρει τόν μεγαλύτερο αδελφό του, τον άγιο Θεοδόσιο, πού είχε γίνει ηγούμενος της Μονής Φιλόθεου. Αφού ενεδύθη τό μοναχικό Σχήμα μετά από μερικές ήμερες, αφομοίωσε γρήγορα τις αρχές της αγγελικής πολιτείας και ρίχθηκε μέ ζήλο στους αγώνες της αρετης. Ανέλαβε πρώτα τό διακόνημα του εκκλησιαστικού και εν συνεχεία κρίθηκε άξιος της ίερωσύνης σε ηλικία τριάντα ετών. Τό λειτούργημα αυτό αντί νά σταθεί αφορμή υπερηφάνειας γιά τον όσιο, τον ώθησε αντιθέτως σε μεγαλύτερη ταπεινοφροσύνη και σε μεγαλύτερους ασκητικούς μόχθους, λησμονώντας ότι βρισκόταν πίσω του και επεκτεινόμενος πάντα, έμπροσθεν (Φιλ. 3, 14).
Πρόκοπτε έτσι ακατάπαυστα στήν νηστεία, την αγρυπνία και πρωτίστως στήν προσευχή και τον έλεγχο των κρυπτών κινημάτων της ψυχής, αλλά ή παρουσία πλήθους αδελφών γύρω του, μέ την ταραχή και τήν τύρβη πού τήν συνόδευαν, έγινε γι’ αυτόν εμπόδιο στήν διαρκή συνομιλία του μέ τον Θεό. Έτσι, μέ τήν συμβουλή συνετών Γερόντων, έφυγε κρυφά αναζητώντας τόπο πρόσφορο γιά τήν ησυχία. Εγκαταστάθηκε σε σπήλαιο πού βρισκόταν στις νότιες πλαγιές του Αντιάθωνα, κοντά στήν όποια έτρεχε πηγή μέ καθαρό νερό. Δέν είχε φέρει τίποτε μαζί του, εγκαταλείποντας τόν εαυτό του στήν θεία Πρόνοια, και αφιέρωνε όλο τον χρόνο του στήν προσευχή. Τρεφόταν μέ χόρτα και άγρια φυτά, κι όταν χρειαζόταν ψωμί πήγαινε νά τό ζητηςει σε κάποιο μοναστήρι, επιστρέφοντας κατόπιν στο έρημητήριό του πού μόνον ο Θεός γνώριζε.
Μετά άπό τρία χρόνια τόν ανακάλυψε ένας άλλος εραστης της ησυχίας πού έλαβε τήν άδεια του νά χτίσει ένα μικρό κελλί κοντά στο σπήλαιο και νά μιμηθεί τήν πολιτεία του. Λίγο αργότερα ήλθε νά τους βρει ένας άλλος ερημίτης και έκτισε μιά καλύβα. Παρά τήν επιθυμία του αγίου Διονυσίου νά παραμείνει κρυμμένος, ο Θεός φανέρωσε τό φώς τών αρετών του σε όλο και περισσότερους μοναχούς και ευσεβείς ανθρώπους πού έρχονταν νά εξομολογηθούν και του ζητούσαν νά γίνουν μαθητές του. Καθώς ο τόπος έγινε πολύ μικρός γιά νά τους χωρέσει Ολους, μέ τήν συμβουλή τού όσιου βρήκαν τοποθεσία βόρεια τού σπηλαίου, όπου έκτισαν κελλιά και έναν ναό αφιερωμένο στον Τίμιο Πρόδρομο. ο άγιος Διονύσιος δέν εγκατέλειπε τό σπήλαιο του παρά μόνο τό Σάββατο και τήν Κυριακή, γιά νά τελέσει τήν θεία Λειτουργία και να προσφέρει στους αδελφούς το μέλι της διδασκαλίας του. Όταν οί αδελφοί έγιναν δεκαοκτώ τον αριθμό, επειδή ο τόπος όπου ήσαν εγκατεστημένοι ήταν εκτεθειμένος στον βαρύ χειμώνα, ο όσιος τους συμ-βούλευσε να κτίσουν σε ένα ομαλό και πιο προστατευμένο μέρος, σε από-σταση δύο σταδίων, άλλα κελλιά και νέο ναό του Τιμίου Προδρόμου, όπου θά μπορούσαν νά ξεχειμωνιάζουν και νά επιστρέφουν τό καλοκαιρι στον «Παλαιό Πρόδρομο». Απέκτησαν επίσης και μία μικρή βάρκα για νά προ-μηθεύονται τά χρειώδη ενώ έφτιαξαν και προβλήτα με ένα μικρό παράπηγμα για νά χρησιμεύσει ώς αποθήκη. ο όσιος Διονύσιος πού ήταν σε όλα τό υπόδειγμα τους, ερχόταν συχνά νά βοηθήσει τους μαθητές του νά μεταφέρουν τά πράγματα και περνούσε την νύχτα στήν καλύβα.
Μία φορά, καθώς έβγαινε νά αναπέμψει τίς νυκτερινές δεήσεις του προς τον Θεό και στρεφόταν προς τήν δύση, είδε ενα θεϊκό φώς πού έλαμπε σάν λαμπάδα νά βγαίνει άπό έναν βράχο πού υψώνεται ογδόντα μέτρα πάνω άπό τήν θάλασσα στήν έξοδο της ρεματιάς. Φοβούμενος μήπως είχε πέσει θύμα απάτης του δαίμονα, δεν είπε τίποτε στους μαθητές του και πηγε νά συμβουλευθεί εναν ιερομόναχο γνωστό για τήν μεγάλη διάκριση του, τον Δομέτιο, πού ζούσε στά Βουλευτήρια. Επέστρεψαν μαζι στο μέρος εκείνο και υπήρξαν μάρτυρες του ίδιου θεάματος επί τρεις συνεχείς νύχτες. Ανακοίνωσαν τότε τό συμβάν στους αδελφούς, οι όποιοι τήν προηγούμενη νύχτα είχαν δει όλοι τό φώς πάνω άπό τον βράχο. ο Δομέτιος τους διαβεβαίωσε ότι επρόκειτο για θεϊκό σημάδι πού τους καλούσε νά ιδρύσουν στον τόπο εκείνο κοινοβιακή μονή και προσφέρθηκε νά βοηθήσει και ο ίδιος για νά αναλάβουν χωρίς χρονοτριβή τό έργο προς δόξαν Θεού. Έπιασαν αμέσως δουλειά, και άπό τον φόβο τών Τούρκων πειρατών πού ερήμωναν συχνά τις ακτές του Άθω έκτισαν πρώτα έναν τετράγωνο πύργο είκοσι μέτρα ύψος, χάρις στις δωρεές μοναχών και λαϊκών πού έρχονταν νά εξομολογηθούν στον όσιο Διονύσιο. ο πρώτος του Αγίου Όρους συμφώνησε νά παραχωρήσει τήν γη στήν αδελφότητα και έτσι προχώρησε ή ανέγερση της Μονής του Άγιου Ιωάννη τού Προδρόμου (1366).
Όταν ο όσιος Διονύσιος έμαθε ότι ο αδελφός του Θεοδόσιος είχε μόλις χειροτονηθεί μητροπολίτης Τραπεζούντος (1370), θέλοντας νά τον συγχαρεί και ελπίζοντας με τήν υποστήριξη του νά λάβει βοήθεια από τόν αυτοκράτορα Αλέξιο Γ’ Κομνηνό, ανέλαβε τό ταξίδι μέσω θαλάσσης μέχρι τήν πρωτεύουσα τού Πόντου, μαζι μέ μερικούς μαθητές του. ο Θεοδόσιος τόν παρουσίασε στον αυτοκράτορα, ο όποιος γοητευμένος από τό ταπεινό και φωτεινό παρουσιαστικό τού ασκητή, τού επεφύλαξε μία γεμάτη σεβασμό υποδοχή• και καθώς ο όσιος τού πρότεινε νά συναριθμηθεί μεταξύ τών αυτοκρατόρων και ηγεμόνων πού μνημονεύονται ες άεί γιά τήν σωτηρία της ψυχής τους ιδρύοντας μοναστήρια στό Άγιον Όρος, πρόθυμα εκείνος ικανοποίησε τό αίτημα του και τού χορήγησε ένα ποσό ικανό γιά τήν ανέγερση τού μοναστηρίου, καθώς και μία ετηςια πρόσοδο, διασφαλισμένα μέ χρυσόβουλλο (1374) πού έθετε ως μοναδικό όρο την ες αεί μνημόνευση του αυτοκράτορα, της οικογένειας και της δυναστείας του στις καθημερινές Ακολουθίες.
Στον δρόμο της επιστροφής, ο όσιος και οι συνοδοί του γλύτωσαν από μία επίθεση Τούρκων πειρατών στον Ελλήσποντο, χάρις στήν παρέμβαση τού Τιμίου Προδρόμου, ο οποίος απώθησε τους βαρβάρους και τους παρέλυσε κραδαίνοντας τό ραβδί του. Φθάνοντας στον Άθω μίσθωσαν εργάτες και προχώρησε γρήγορα ή οικοδόμηση τού ναού, τών κελλιών, της τράπεζας, ενός ξύλινου υδραγωγείου και ενός όχυρωματικού περιβόλου. Όταν εξαντλήθηκαν τά χρήματα, ο Διόνυσος έκανε δεύτερο ταξίδι στήν Τραπεζούντα γιά νά εισπράξει τήν δεύτερη δόση της χορηγίας άπό τόν αυτοκράτορα. Κατά τήν διάρκεια της απουσίας του, όμως, εισεβαλαν πειρατές στό Άγιον Όρος, λεηλάτησαν τήν μονή και οδήγησαν αιχμαλώτους όλους τους μοναχούς στήν Μικρά Ασία. Βρίσκοντας στον γυρισμό τό μοναστήρι άδειο και ρημαγμένο, ο όσιος ανέπεμψε στον Κύριο θρήνο ισάξιο τού Ίώβ.
Βρήκε όμως γρήγορα το θάρρος του και σύντομα ξεκίνησε νά αναζητηςει τούς μαθητές του, σάν τον καλό ποιμένα πού γυρεύει το χαμένο ποίμνιο του. Τούς ανακάλυψε και ξόδεψε όλα τά χρήματα για τήν εξαγορά τους.
Επέστρεψαν Ολοι στο μοναστήρι και οί εργασίες ξανάρχισαν, άλλά οί πόροι δεν ήσαν αρκετοί γιά τήν συντήρηση της άδελφότητος πού ολοένα μεγάλωνε. ο όσιος αποφάσισε ως εκ τούτου νά ταξιδέψει γιά τρίτη φορά στήν Τραπεζούντα και απέσπασε άπό τον συμπονετικό ηγεμόνα τήν υπόσχεση γιά μία τρίτη χορηγία. Προτού όμως εκπληρωθεί ή υπόσχεση αυτή ο μακάριος αρρώστησε και παρέδωσε τήν ψυχή του στον Θεό, μακριά άπό τό ποίμνιο του. Ήταν ηλικίας εβδομήντα ετών περίπου (περί το 1389). Το σώμα του πού ενταφιάσθηκε στον καθεδρικό ναό δέν άργησε νά θαυματουργεί και έτιματο άπό ολόκληρη τήν πόλη. Όταν οί συνοδοιπόροι του έφεραν τό λυπηρό νέο στο Άγιον Όρος, μεγάλη θλίψη κυρίευσε όλα τά πνευματικά τέκνα του οσίου. ο Δομέτιος, τον οποίο ο όσιος Διονύσιος είχε αφήσει ώς αναπληρωτή του, παρηγόρησε τούς μοναχούς και τούς διαβεβαίωσε ότι ο πατέρας τους δέν θά έπαυε νά τούς βοηθά άπό τον ουρανό και νά άγρυπνα διαρκώς γιά τό μοναστήρι του. Ένώ ο ερημίτης ετοιμαζόταν νά γυρίσει ξανά στήν ησυχία, οί αδελφοί τον ίκέτευσαν νά δεχθεί τήν διαδοχή, και ο Δομέτιος τούς καθοδηγούσε στήν οδό του Κυρίου μέχρι τήν τρισόλβια ανάπαυση του (μεταξύ 1405 και 1410).
Ό όσιος Διονύσιος συνήθιζε νά παροτρύνει τους μοναχούς του νά επαγρυπνούν και νά φυλάσσουν τήν καρδιά τους άπό τους ρυπαρούς λογισμούς πού σπιλώνουν τήν ψυχή και ανοίγουν τον δρόμο προς τήν έμπρα-κτη αμαρτία, και τούς συμβούλευε νά χρησιμοποιούν γι’ αυτό τήν εγκράτεια, τήν υπακοή, τήν υπομονή, τήν σιωπή, τήν προσευχή, άλλά κυρίως τήν ανυπόκριτη αγάπη προς τον Θεό και τον πόθο γιά τά αιώνια αγαθά πού Εκείνος μας έχει υποσχεθεί.

Πηγή: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Εκδόσεις Ίνδικτος

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

ΟΣΙΟΣ ΕΡΑΣΜΟΣ

Η ΚΑΛΗ διαχείριση του πλούτου είναι θεία επιταγή. Γιατί ο πλούτος «δόξα Θεού εστίν».
Δεν κάνουν όμως όλοι οι άνθρωποι θεάρεστη χρήση των δώρων του Θεού.
Πολλοί καταστράφηκαν εξαιτίας του πλούτου: «Εδόθησαν εις πτώμα χάριν χρυσίου».
Με δυο κυρίως τρόπους μπορεί να επενδυθεί το χρήμα για την ωφέλεια της ψυχής μας: ή με την ελεημοσύνη ή με την ανέγερση και τον ευπρεπισμό ιερών ναών και καθιδρυμάτων.

Ο όσιος Έρασμος διάλεξε το δεύτερο τρόπο. Ενώ ήταν πλούσιος και ένδοξος στον κόσμο, όταν άκουσε τον άγιο Χρυσόστομο να προσεύχεται στη θεία Λειτουργία του για «τους αγαπώντας την ευπρέπειαν του οίκου» του Κυρίου, διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του για το στολισμό και την ευπρέπιση του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου των Σπηλαίων. Έπειτα έγινε κι ο ίδιος μοναχός εκεί, κι άρχισε να στολίζει τον εαυτό του με τις αρετές, σαν ναό του Αγίου Πνεύματος και ζωντανή εικόνα του Θεού.

Ο ψυχοκτόνος διάβολος όμως έστησε μιαν ολέθρια παγίδα στο δούλο του Θεού. Όταν πια όλο το χρυσάφι του είχε χρησιμοποιηθεί για την εκκλησία της Παναγίας, ο μακάριος Έρασμος σκέφτηκε ότι μάταια το ξόδεψε γι' αυτό το σκοπό. «Αλίμονό μου!», συλλογιζόταν. «Κανένα μισθό δεν θα λάβω. Χαμένα πήγαν τα χρήματα μου. Έπρεπε να τα μοιράσω στους φτωχούς».

Ο όσιος δεν κατάλαβε πως οι λογισμοί αυτοί ήταν πειρασμικοί. Έπεσε σε αθυμία και απόγνωση. Ούτε οι προσπάθειες του ηγουμένου ούτε η συμπαράσταση και οι συμβουλές των αδελφών στάθηκαν ικανές να τον βοηθήσουν και να τον παρηγορήσουν. Άρχισε να ζει απρόσεκτα και αταίριαστα για μοναχό. Σπαταλούσε το χρόνο της ζωής του άσκοπα, χωρίς πνευματικό αγώνα, χωρίς προσευχή, χωρίς υπακοή, βυθισμένος στην ψυχόλεθρη ακηδία και την αμέλεια.

Όταν είδαν οι πατέρες ότι τα λόγια τους όχι μόνο δεν τον ωφελούσαν, αλλά τον εξερέθιζαν κιόλας, σταμάτησαν πια να του μιλούν και ρίχτηκαν στην προσευχή.
Ο φιλάνθρωπος Κύριος δεν άφησε να πάνε χαμένοι οι προηγούμενοι κόποι και οι αρετές του δούλου Του. Παραχώρησε λοιπόν να τον βρει μια βαριά αρρώστια.
Ο όσιος έφτασε στα πρόθυρα του θανάτου. Για επτά μέρες ήταν αναίσθητος, μη μπορώντας να πάρει τροφή ή να επικοινωνήσει με κανένα.

Την όγδοη μέρα ο ηγούμενος κάλεσε όλη την αδελφότητα γύρω στην κλίνη του. Βλέποντας οι πατέρες πως δεν έβγαινε η ψυχή του, στέναζαν κι έλεγαν:
- Συμφορά στον αδελφό! Πέρασε τη ζωή του με αμέλεια και ραθυμία. Και τώρα η ψυχή του βασανίζεται και δεν μπορεί να βγει από το σώμα.

Εκείνη τη στιγμή όμως — ω των θαυμάσιων Σου, Χριστέ! — ο ετοιμοθάνατος Έρασμος συνήλθε, ανασηκώθηκε και κάθισε στο κρεβάτι.
— Αδελφοί και πατέρες! είπε δυνατά, σαν να μην ήταν άρρωστος. Αλήθεια λέτε! Είμαι αμαρτωλός κι έζησα ράθυμα. Ο θάνατος με βρήκε αμετανόητο. Ενώ όμως ο διάβολος με χαρά περίμενε το τέλος μου, παρουσιάστηκαν οι όσιοι πατέρες μας Αντώνιος και Θεοδόσιος και μου είπαν: «Αδελφέ, προσευχηθήκαμε για σένα στον Κύριο. Κι Εκείνος, σαν πολυεύσπλαχνος, σου χάρισε καιρό μετανοίας». Μετά είδα και την Κυρία Θεοτόκο. «Έρασμε!», μου είπε. «Επειδή στόλισες την εκκλησία μου και την πλούτισες με ωραίες εικόνες και πολύτιμα σκεύη, μεσολάβησα για σένα στον Υιό μου. Θα σε αμείψω για την πράξη σου. Γιατί τους φτωχούς πάντοτε τους έχετε κοντά σας και πάντοτε μπορείτε να τους βοηθήσετε. Η εκκλησία μου όμως, μια φορά γίνεται και εξωραΐζεται. Σήκω τώρα, μετανόησε βαθιά για τις αμαρτίες σου και λάβε έπειτα το μεγάλο αγγελικό σχήμα. Σε τρεις ημέρες θα σε πάρω κοντά μου, επειδή αγάπησες την ευπρέπεια του οίκου μου».

Μόλις διηγήθηκε το όραμα του ο μακάριος Έρασμος, άρχισε με κλάματα και συντριβή να εξομολογείται τις αμαρτίες του χωρίς ντροπή μπροστά σ' ολόκληρη την αδελφότητα. Μετά σηκώθηκε και πήγε στην εκκλησία.

Εκεί ο ηγούμενος τον έκειρε αμέσως, δίνοντάς του το μεγάλο αγγελικό σχήμα.
Τέλος, ο όσιος απομονώθηκε και ρίχτηκε στην προσευχή.
Την τρίτη μέρα, κατά τη διαβεβαίωση της Κυρίας Θεοτόκου, αναχώρησε ειρηνικά για τον ουρανό.

Πηγή

[Φωτεινή]

Η Αγία Θεοδώρα η εν Θεσσαλονίκη



Η Οσία Θεοδώρα γεννήθηκε περί το 812 στήν Αίγινα. Η μητέρα της απεβίωσε λίγο μετά τον τοκετό καί ο πατέρας της, που ήταν πρεσβύτερος, εμπιστεύθηκε την κόρη του στήν ανάδοχο της για να τήν αναθρέψει και έκάρη μοναχός. Ή Θεοδώρα μεγάλωσε με σοφία και φόβο Θεού, και ήδη από τήν παιδική της ηλικία αρραβωνιάστηκε με έναν από τους πλέον περιζήτητους νέους του νησιού.

Κατά τήν διάρκεια μιας έπιδρομής Σαρακηνών πειρατών σφαγιάστηκε ο αδελφός της και ή Θεοδώρα κατέφυγε στην Θεσσαλονίκη μαζί με όλη την οικογένεια της.Μόλις έφθασε σέ νόμιμο ηλικία, τελέστηκαν ά γάμοι και λίγο αργότερα έφερε στον κόσμο μια κόρη, κατόπιν δέ και άλλα δύο παιδιά που πέθαναν σέ βρεφική ηλικία. Ή Θεοδώρα δεν υπέκυψε στην θλίψη, παρηγόρησε τον σύζυγο της και του πρότεινε νά αφιερώσουν την εξάχρονη πρωτότοκη κόρη τους, Θεοπίστη, στον Κύριο, σάν απαρχή, στήν Μονή του Άγιου Λουκά.

“Οταν απεβίωσε ο σύζυγος της, εγκατέλειψε και εκείνη τά εγκόσμια και ζήτησε νά γίνει δεκτή στήν Μονή του Αγίου Στεφάνου, ηγουμένη της οποίας ήταν μιά συγγενής της, ή Άννα, πού είχε υποστεί βασανιστήρια ώς υπέρμαχος της τιμής των σεπτών εικόνων. Φοβούμενη ότι ή νεαρά χήρα θά υπαναχωρούσε στήν απόφαση της και θά επέστρεφε στον κόσμο ήδη μετά τις πρώτες μοναχικές δοκιμασίες, ή Άννα ήταν κατ’ αρχάς διστακτική. Τελικά όμως ενέδωσε στο αίτημα της Θεοδώρας, τήν δέχθηκε στήν αδελφότητα και τήν υπέβαλε σέ κάθε λογής δοκιμασία γιά νά πιστοποιήσει τό ακλόνητο της απόφασης της.

Ή Θεοδώρα επέδειξε αξιόλογο ζήλο στήν απόκτηση τών αρετών και διακρινόταν ιδίως γιά τήν πλήρη και δίχως ενδοιασμούς υπακοή της προς τήν ηγουμένη και προς τις άλλες αδελφές, τίς όποιες υπηρετούσε άγόγγυστα, αναλαμβάνοντας τά πιο ταπεινά διακονήματα. Διά της άμεσης εξομολόγησης απωθούσε όλους τους λογισμούς πού τίς υπέβαλλε ό μισόκαλος γιά νά τήν φέρει πίσω στον κόσμο, και στοχαζόμενη τίς τιμωρίες τής κολάσεως θεωρούσε ότι ήταν ή πλέον άχρηστη όλης τής άδελφότητος.

Όταν έκοιμήθη ή ηγουμένη τής Μονής του Αγίου Λουκά πού τήν είχε δεχθεί στήν αδελφότητα, ή Θεοπίστη έγινε δεκτή στήν Μονή του Αγίου Στεφάνου και μοιραζόταν τό κελλί με τήν κατά σάρκα μητέρα της. “Αρπαξε τότε τήν ευκαιρία ό μισόκαλος και αναζωπύρωσε στήν καρδία τής Θεοδώρας τά μητρικά συναισθήματα. Ή ηγουμένη Αννα αντιλήφθηκε ότι επρόκειτο γιά πειρασμό ό όποιος ήταν ικανός νά αποπλανήσει τίς δύο μοναχές άπό τήν ιερή τους κλήση, και μία ημέρα πού βρήκε τήν Θεοδώρα νά συμμαζεύει τά ενδύματα τής κόρης της, είπε αυστηρά: «Θεοδώρα, τί σοι έστι ή κορασίς αύτη;» και υπενθυμίζοντας τον λόγο του Κυρίου: ό φιλών πατέρα ή μητέρα υπέρ έμέ ουκ έστι μον άξιος• και ό φιλών νίόν ή ϋνγατέρα υπέρ έμέ ουκ έστι μου άξιος! (Ματϋ. 10, 37), τους απαγόρευσε κάθε συναναστροφή και κάθε συνομιλία.

Έπί δεκαπέντε χρόνια, ή Θεοδώρα και ή κόρη της τηρούσαν πιστά τήν εντολή, ένώ εξακολουθούσαν να έγκαταβιώνουν στο ίδιο κελλί, να εργάζονται και να γευματίζουν μαζί. Αργότερα, ή Θεοδώρα ασθένησε σοβαρά- ή ηγουμένη ενέδωσε τότε στίς εκκλήσεις των άλλων μοναζουσών, ήρε τήν απαγόρευση καί ή Θεοδώρα μπορούσε πλέον νά συνομιλεί μέ τήν κόρη της. Μητέρα καί κόρη διαπίστωσαν τότε δτι δεν αισθάνονταν πλέον κάποια ιδιαίτερη στοργή εξαιτίας των δεσμών της σαρκικής συγγενείας καί ότι έβλεπε ή μία τήν άλλη ως έν Χριστώ αδελφή, δίχως κανένα πάθος, ακριβώς όπως οι άλλες μοναχές της αδελφότητας.

“Οταν ή Θεοδώρα έφθασε σέ ηλικία πενήντα εξι ετών, ή κόρη της Θεοπίστη ορίσθηκε άπό τον αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης νά διαδεχθεί στήν ήγουμενία τήν “Αννα, που ήταν πολύ ηλικιωμένη καί έπασχε άπό νοητική ανεπάρκεια. Ή Θεοδώρα, πνευματική κόρη της ίδιας της της θυγατέρας, επέδειξε προς αυτήν τήν ίδια υπακοή καί άγόγγυστα ανέλαβε νά γηροκομήσει τήν Αννα, πού ή αρρώστια τήν είχε κάνει δύστροπη. Σέ ηλικία εβδομήντα πέντε ετών, ή Θεοδώρα απαλλάχθηκε άπό κάθε διακόνημα, εξακολούθησε ωστόσο νά υπηρετεί τις αδελφές, φέρνοντας κρυφά στάμνες γεμάτες νερό κάτω άπό τον μανδύα της ή πλέκοντας σχοινιά άπό τά ξέφτια του λιναριού πού άφηναν οί άλλες μοναχές, γιατί θυμόταν μέ φόβο τον λόγο του Αποστόλου: Ει τις ού θέλει εργάζεσθαι, μηδέ εσθιέτω (Β’ Θεσσ. 3, 1θ).

“Οταν έκοιμήθη έν ειρήνη τό 892, παρουσία όλης της άδελφότητος, τό γερασμένο καί ρυτιδιασμένο πρόσωπο της έλαμψε αίφνης μέ τήν λάμψη της νεότητος, ενώ ουράνια εύωδία γέμισε τό κελλί. Λίγο κατόπιν, τό λάδι της κανδήλας πού είχαν κρεμάσει στον τάφο της άρχισε νά ξεχειλίζει καί νά ρέει άφθονο, επιτελώντας θαύματα σέ όσους πιστούς χρίονταν μέ αυτό. Καί ή εικόνα της οσίας άνέβλυζε επίσης μύρο εύωδιάζον, καί γιά τον λόγο αυτό, ή όσια Θεοδώρα έλαβε τήν προσωνυμία «μυροβλύτις», όπως ό πολιούχος άγιος Δημήτριος.

Κατά τήν άλωση της Θεσσαλονίκης (1430), οί Όθωμανοί παραβίασαν τήν πολύτιμη σαρκοφάγο καί κομμάτιασαν τό ιερό λείψανο, τό όποιο εΐχε παραμείνει άφθορο. Οί χριστιανοί μπόρεσαν ωστόσο νά συναρμόσουν τά κομμάτια, καί τό τίμιο λείψανο τιμάται μέχρι τίς ήμερες μας στήν μονή τής όσιας, ή όποια αφιερώθηκε πλέον στήν μνήμη της. Διηγούνται επίσης γιά τήν όσία Θεοδώρα —έκτος αν πρόκειται γιά άλλη συνώνυμη άγια— ότι όταν άνοιξαν τον τάφο της γιά νά καταθέσουν τήν σορό τής ηγουμένης, πού έκοιμήθη λίγο μετά τήν όσία, τό λείψανο τής μοναχής έκανε υπακοή ακόμη καί μετά θάνατον καί στριμώχθηκε σέ μιά γωνιά γιά νά χωρέσει τό σκήνωμα τής ηγουμένης.

Πηγή

[Φωτεινή]

Όσιος Δαυίδ ο εν Θεσσαλονίκη



Ο Όσιος Δαβίδ καταγόταν από τη βόρεια Μεσοποταμία, που ήταν μεγάλο μοναστικό κέντρο, και γεννήθηκε περί το 450 μ.Χ. Για λόγους που δεν αναφέρονται ήλθε στη Θεσσαλονίκη μαζί με το μοναχό Αδολά. Κατά το βιογράφο τους ο Όσιος εισήλθε αρχικά στη μονή των Αγίων Μαρτύρων Θεοδώρου και Μερκουρίου, επιλεγομένη Κουκουλλιατών, της οποίας η τοποθεσία προσδιορίζεται «ἐν τῷ ἀρκτικῷ μέρει τῆς πόλεως πλησίον τοῦ τείχους ἐν ᾧ ἐστι τὸ παραπόρτιον τῶν Ἀπροΐτων». Το προσωνύμιο «Κουκουλλιατῶν» ή «Κουκουλλατῶν» δηλώνει τους μοναχούς που έφεραν κουκούλιο, ίσως κατά ιδιάζοντα τρόπο, αν κρίνει κανείς από τις σωζόμενες απεικονίσεις του Οσίου, δηλαδή ριγμένο στους ώμους. Η θέση της μονής πρέπει να αναζητηθεί βορειοανατολικά της Ακροπόλεως, εκεί όπου αναγνωρίζεται το τοπωνύμιο «Κῆπος τοῦ Προβατᾶ».

Τα παραδείγματα των αγίων ανδρών της Παλαιάς Διαθήκης, ιδιαιτέρως του Προφήτου και βασιλέως Δαβίδ, ο οποίος «τριετῆ χρόνον ᾐτήσατο, ἵνα δοθῇ αὐτῷ χρηστότης καὶ παιδεία καὶ σύνεσις», ώθησαν τον Όσιο Δαβίδ να αποφασίσει να καθίσει σε δένδρο αμυγδαλέας μέχρι ο Κύριος να του αποκαλύψει το θέλημά Του και να του χαρίσει σύνεση και ταπείνωση. Στο τέλος της τριετίας εμφανίσθηκε στον Όσιο Άγγελος Κυρίου, ο οποίος τον διαβεβαίωσε ότι εισακούσθηκε η παράκλησή του και η δοκιμασία του ως δενδρίτου ασκητού έληξε. Ο Άγγελος του είπε να κατέλθει από το δένδρο και να συνεχίσει τον ασκητικό του βίο σε κελί αινών και ευλογών τον Θεό. Ο Όσιος κοινοποίησε την οπτασία αυτή στους μαθητές του, ζητώντας τη βοήθειά τους για την κατασκευή του κελιού. Η είδηση γρήγορα έφθασε στον Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης Δωρόθεο και σε όλη την πόλη.

Όταν ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός με τη Νεαρά 11, του 535 μ.Χ., απέσπασε από την εκκλησιαστική δικαιοδοσία του Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης τις βόρειες περιοχές του Ιλλυρικού και ανύψωσε την ιδιαίτερή του πατρίδα σε Αρχιεπισκοπή, υπό τον τίτλο της Νέας Ιουστινιανής, Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης ήταν ο Αριστείδης, ο οποίος αν και αποδέχθηκε τη μεταβολή, προσπάθησε όμως να περισώσει την πολιτική σημασία της πόλεως, με την επαναφορά της έδρας του υπάρχου του Ιλλυρικού από την Πρώτη Ιουστινιανή στη Θεσσαλονίκη. Ενώ η διάσπαση της εκκλησιαστικής διοικήσεως δεν μείωνε την αξία της Θεσσαλονίκης, η μετάθεση της έδρας της υπαρχίας συνιστούσε σοβαρό υποβιβασμό της πόλεως. Το αίτημα λοιπόν των Θεσσαλονικέων, καθώς και η επιθυμία του υπάρχου Δομνίκου, ήταν η επαναφορά της έδρας στη Θεσσαλονίκη, ιδέα που ενστερνίσθηκε με ενθουσιασμό ο Αρχιεπίσκοπος Αριστείδης. Στο σημείο αυτό ζητήθηκε η βοήθεια του Οσίου Δαβίδ για τη μεταφορά του αιτήματος στον Ιουστινιανό, διότι ο Αρχιεπίσκοπος, όπως ο Βίος εξηγεί, δεν μπορούσε «καταλιπεῖν τὴν πόλιν ἀδιοίκητον» και να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη. Εκτός των άλλων όμως, η προτίμηση του Οσίου Δαβίδ δείχνει τη βαρύτητα, αλλά και τις δυσχέρειες που προβλεπόταν ότι θα συναντούσε ένα παρόμοιο αίτημα στον Ιουστινιανό, ο οποίος προσφάτως είχε τιμήσει την ιδιαίτερή του πατρίδα, Πρώτη Ιουστινιανή, με τις έδρες της νέας Αρχιεπισκοπής και της υπαρχίας. Μετά από τόσα χρόνια εγκλεισμού ο Όσιος εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στο φως του ήλιου. Η μορφή του είχε αλλάξει. Τα μαλλιά του είχαν μακρύνει μέχρι την οσφύ αυτού και τα γένια του μέχρι τους πόδες του, το δε άγιο πρόσωπό του έλαμπε σαν τις ακτίνες του ήλιου. Συνοδευόμενος από δύο μαθητές του, τον Θεόδωρο και τον Δημήτριο, απέπλευσε προς τη Βασιλεύουσα. Η φήμη όμως του Οσίου είχε προτρέξει. Έτσι, όταν έφθασε εκεί, όλη η Πόλη τον υποδέχθηκε. Η υποδοχή του από τη Θεοδώρα, σύζυγο του Ιουστινιανού, καθώς και οι τιμές και ο σεβασμός της προς το πρόσωπο του Οσίου, προκάλεσαν τον θαυμασμό όλων των παρισταμένων. Η Θεοδώρα κινήθηκε δραστήρια• έτσι, όταν επέστρεψε ο Ιουστινιανός, ο οποίος απουσίαζε σε επίσημες υποχρεώσεις, φρόντισε να προκαταλάβει τη γνώμη του θετικά υπέρ του Οσίου Δαβίδ, με αποτέλεσμα ο αυτοκράτορας να προσκαλέσει τον Όσιο ενώπιον της συγκλήτου. Ο Όσιος παρουσιάσθηκε στη σύγκλητο κατά τρόπο θεαματικό κρατώντας στα χέρια του φωτιά με θυμίαμα που δεν κατέκαιγε τη σάρκα του. Το παράστημα του Οσίου καθώς και το προφανές θαύμα επέβαλε σε όλους κλίμα δέους και κατανύξεως, ώστε ο βασιλέας πρόθυμα ικανοποίησε το αίτημά του με σπουδή.

Κομίζοντας τα αγαθά νέα ο Όσιος απέπλευσε για τη Θεσσαλονίκη, την οποία όμως έμελλε μόνο από μακριά να ξαναδεί, διότι μόλις το πλοίο παρέκαμψε το ακρωτήριο εκείνος παρέδωσε το πνεύμα του στο Θεό. Το γεγονός συνέβη μεταξύ των ετών 535 – 541 μ.Χ.

Η είδηση της αφίξεως του ιερού λειψάνου του Οσίου κάτω από τις συνθήκες αυτές συγκλόνισε ολόκληρη την πόλη της Θεσσαλονίκης. Το σκήνωμα του Οσίου Δαβίδ αρχικά κατατέθηκε στον τόπο, όπου είχαν αποτεθεί παλαιότερα τα ιερά λείψανα των Μαρτύρων Θεοδούλου και Αγαθόποδος, στα δυτικά του λιμανιού. Ο Αρχιεπίσκοπος Αριστείδης με πολλή θλίψη όρισε πάνδημη κηδεία. Το λείψανο του Οσίου ενταφιάσθηκε στη μονή του, των Απροΐτων, σύμφωνα με την επιθυμία του.

Εκατόν πενήντα χρόνια μετά την κοίμηση του Οσίου, περί το 685 – 690 μ.Χ., έγινε μία προσπάθεια για τη διάνοιξη του τάφου, όταν ο ηγούμενος της μονής των Απροΐτων Δημήτριος «ἠθέλησεν ἀπὸ πολλὴν πίστιν λαβεῖν τι μέρος ἐκ τοῦ ἁγίου αὐτοῦ λειψάνου». Μόλις όμως ξεκίνησε η εργασία αυτή, η πλάκα που κάλυπτε τον τάφο έσπασε και αυτό θεωρήθηκε ως φανέρωση του θελήματος του Οσίου να μη θιγεί. Το ιερό λείψανο παρέμεινε στην αρχική του θέση μέχρι την εποχή των σταυροφοριών. Κατά την περίοδο της λατινικής κυριαρχίας του μομφερρατικού οίκου στη Θεσσαλονίκη (1204 – 1222 μ.Χ.), το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε στην Ιταλία και το 1236 μ.Χ. απαντάται στην Παβία, απ’ όπου μεταφέρθηκε στο Μιλάνο, το 1967 μ.Χ.

Τελικά, το σεπτό λείψανο του Οσίου Δαβίδ μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη και κατατέθηκε στη βασιλική του Αγίου Δημητρίου στις 16 Σεπτεμβρίου 1978 μ.Χ.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Ο Όσιος Έρασμος της Λαύρας των Σπηλαίων



Ο Όσιος Έρασμος γεννήθηκε στη Ρωσία από πλούσιους και επιφανείς γονείς. Όταν, μια μέρα, κατά την διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, άκουσε τον διάκονο να προσεύχεται για εκείνους που αγαπούν την ευπρέπεια του οίκου του Κυρίου, διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του για την ευπρέπιση του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου των Σπηλαίων της Λαύρας του Κιέβου. Έπειτα έγινε και ο ίδιος μοναχός εκεί και άρχιζε να στολίζει τον εαυτό του με τις αρετές του Αγίου Πνεύματος.
Όμως ο διάβολος έστησε μια ολέθρια παγίδα στον Όσιο. Όταν πια όλα τα πλούτη του είχαν χρησιμοποιηθεί για την Εκκλησία της Παναγίας, ο μακάριος Έρασμος σκέφθηκε ότι μάταια τα ξόδεψε γι' αυτό τον σκοπό και ότι έπρεπε να τα μοιράσει στους πτωχούς. Ο Όσιος δεν κατάλαβε πως οι λογισμοί αυτοί ήταν πειρασμικοί. Έπεσε σε αθυμία και απόγνωση. Ούτε οι προσπάθειες του ηγουμένου, ούτε η συμπαράσταση και οι συμβουλές των αδελφών στάθηκαν ικανές να τον βοηθήσουν και να τον παρηγορήσουν. Άρχισε να ζει απρόσεκτα για μοναχό. Σπαταλούσε τον χρόνο του μοναχικού βίου του άσκοπα, χωρίς πνευματικό αγώνα, χωρίς προσευχή, χωρίς υπακοή, βυθισμένος στην ψυχόλεθρη ακηδία και την αμέλεια.
Όταν είδαν οι πατέρες ότι τα λόγια τους όχι μόνο δεν τον ωφελούσαν, αλλά τον ερέθιζαν κιόλας, σταμάτησαν πια να του μιλούν και άρχισαν αν προσεύχονται. Ο φιλάνθρωπος Κύριος δεν άφησε να πάνε χαμένοι οι προηγούμενοι κόποι και οι αρετές του δούλου Του. Παρεχώρησε, λοιπόν, να ασθενήσει. Ο Όσιος έφθασε στα πρόθυρα του θανάτου. Για επτά ημέρες ήταν αναίσθητος, μην μπορώντας να πάρει τροφή ή να επικοινωνήσει με κανένα. Την όγδοη ημέρα ο ηγούμενος κάλεσε όλη την αδελφότητα γύρω στην κλίνη του.

Εκείνη την στιγμή όμως, ο ετοιμοθάνατος Έρασμος, συνήλθε, ανασηκώθηκε, κάθισε στο κρεβάτι και είπε προς τους πατέρες: «Αδελφοί, είμαι αμαρτωλός και έζησα ράθυμα. Ο θάνατος με βρήκε αμετανόητο. Ενώ όμως ο διάβολος με χαρά περίμενε το τέλος μου, παρουσιάσθηκαν οι Όσιοι Πατέρες μας Αντώνιος και Θεοδόσιος και μου είπαν ότι προσευχήθηκαν για μένα στον Κύριο. Και Εκείνος, σαν πολυεύσπλαχνος, μου χάρισε καιρό μετανοίας. Μετά είδα και την Κυρία Θεοτόκο, η οποία μου είπε ότι, επειδή στόλισα την Εκκλησία της και την πλούτισα με ωραίες εικόνες και πολύτιμα σκεύη, μεσολάβησε για μένα στον Υιό της και σε τρεις ημέρες θα με πάρει κοντά της, επειδή αγάπησα την ευπρέπεια του οίκου αυτής».
Έτσι, μετά τρεις ημέρες ο Όσιος Έρασμος, το έτος 1160 μ.Χ., κοιμήθηκε ειρηνικά. Η μνήμη του τιμάται στις 24 Φεβρουαρίου.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Όσιος Ευδόκιμος ο Νεοφανής και Θαυματουργός
(5 Οκτωβρίου)



Υπήρξε ανώνυμος αδελφός της μονής Βατοπαιδίου. Τα ιερά λείψανά του βρέθηκαν κατά μία επισκευή του παλαιού κοιμητηρίου, εκπέμποντας άρρητη ευωδία. Το σκήνωμα του οσίου βρέθηκε σε στάση προσευχής, με σταυρωμένα τα χέρια. Είχε στο στήθος μία εικόνα της Παναγίας, που δείχνει ότι αυτόβουλα είχε φθάσει εκεί, προβλέποντας το τέλος του και μη θέλοντας από ταπείνωση να τιμάται. Δίκαια και έξυπνα οι θαυμάζοντες συμμοναστές του τον ονόμασαν Ευδόκιμο, γιατί έζησε ευδοκίμως και ευδόκησε ο Θεός να βρεθούν τα τίμια λείψανά του, τα οποία έκαναν θαύματα και μεταφέρθηκαν στο Καθολικό της μονής στις 5 Οκτωβρίου 1840.
Για τον όσιο αυτόν ο διακριτικός Γέρων Δανιήλ Κατουνακιώτης (+1929) γράφει: «Προς ένδειξιν της αληθείας αναγκάζομαι διά την πολλήν Σας αγάπην να εξιστορή¬σω συνοπτικώς ολίγα τινά εκ της καθόλου βιογραφίας του Αγίου Ευδοκίμου. Εγώ, ως γνωρίζετε καλώς, ο ταπεινός υποφαινόμενος προ τριακονταετίας εχρημάτισα εις την Ιεράν Μονήν του Βατοπαιδίου, οπότε εμελέτησα αρκούντως την βιογραφίαν του Αγίου. Επίσης ήκουσα τις αφηγήσεις ευυπολήπτων προσώπων, άτινα ευρέθησαν κατά την ανακομιδήν του λειψάνου του Αγίου Ευδοκίμου, ήτις εγένετο κατά το 1840. Ήσαν δε οι αυτόπται ούτοι, ο Ιάκωβος ο Σιμιτζής, ο Γρηγοράκης ο ψάλτης και ο Διακο-Δανιήλ εξ΄Ιερισσού, οίτινες μοι διηγούντο πολλάκις τα της εν λόγω ανακομιδής. Τότε παρήσαν και τρεις Αρχιερείς, ο πρώην Βάρνης Ιωσήφ, ο Αδριανουπόλεως (Γρηγόριος) και ο Χρύσανθος (πρώην) Σμύρνης, όστις λαβών τον λόγον είπεν ενώπιον του συσσωρευθέντος λαού:
«Πατέρες και αδελφοί, ενταύθα δεν πρέπει να υπάρχη ενδοιασμός περί της αγιότητος του Αγίου, διότι ούτος προϊδών τον θάνατον αυτού και φεύγων την δόξαν των ανθρώπων, ελθών ενταύθα παρέδωκε το πνεύμα και η άπειρος ευωδία του αγίου αυτού λειψάνου καταμαρτυρεί την τούτου αγιότητα. Και επειδή αγνοούμεν την ονομασίαν του, διά τούτο ας τον αποκαλέσωμεν Ευδόκιμον, καθ’ όσον δι’ ευδοκίας Θεού ευρέθη το άγιον Λείψανόν του.
»Ούτως αυθημερόν συνετάχθη η ακολουθία του και γενομένης ολονυκτίου αγρυπνίας κατ’ εκείνην την εσπέραν ήρχισαν τα θαύματα. Και πρώτον εθεράπευσε γηραιόν τινά Μοναχόν εκ Κουλτού, όστις επί πενταετίαν ήτο παράλυτος και αυθωρεί εγένετο υγιής. Επίσης και ο Ιατρός της Μονής των Ιβήρων Γρηγόριος, πάσχων τους οφθαλμούς, επικαλεσθείς τον Άγιον είπεν: “Εάν με κάμης υγιή, αμέσως θα κάμω αργυράν θήκην διά να τεθώσι τα άγιά σου Λείψανα”. Και κατά την νύκτα εκείνην εμφανισθείς ο Άγιος τον εθεράπευσε, και ήδη καταφαίνεται εν τη αργυρά θήκη το όνομα του διαληφθέντος Γρηγορίου»: «Το δ’ ηργύρωσε Γαβριήλ σεμνόν Κάρη. Ευδόκιμον ευρών των πόνων ακέστορα».
Η μνήμη του τελείται πανηγυρικά στις 5 Οκτωβρίου. Ο υμνογράφος Γέρων Γεράσιμος Μικραγιαννίτης στη συμπλήρωση της Ακολουθίας στους Οσίους Αγιορείτες Πατέρες, τον αναφέρει στη δ’ ώδή: «Συν θείω Ευδοκίμω ου η εύρεσις πάντας, των αγίων λειψάνων κατ΄ηύφρανε». Ωραία εικόνα του σώζεται στη μονή, έργο του γνωστού αγιογράφου ιερομονάχου Μακαρίου Γαλατσάνου: «Δι’ εξόδων του οσιωτάτου κυρίου Γαβριήλ Ιατρού Βατοπαιδινού του εκ Ναούσης μωμβ’» (1852). Τα περι του βίου του οσίου Ευδοκίμου αναφέρονται και σε χειρόγραφο του ιεροδιακόνου Μελετίου Βατοπαιδινού, το οποίο καταλήγει: «Πας όστις επικαλεσθή τον Άγιον μετά πίστεως ας μη αμφιβάλλη διά την εκπλήρωσιν της αιτήσεως, αρκεί μόνον να αιτή από τον Άγιον δίκαια και αγαθά, ου ταις ικεσίαις και ημείς των συμβαινόντων ρυσθείημεν, και Βασιλείας ουρανίου αξιωθείημεν».
Ακολουθία και Παρακλητικό Κανόνα προς τιμή του οσίου συνέθεσε και ο κ. Χαραλάμπης Μπούσιας
Πηγή: Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτικο, Βατοπαιδινό Συναξάρι
Έκδοσις: Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου Άγιον Όρος, 2007 – Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας

Πηγή

[Φωτεινή]

Άγιος Εφραίμ Νέας Μάκρης



Ο Άγιος Εφραίμ γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 14 Σεπτεμβρίου του 1384 μ.Χ. Ήταν ένα από τα οκτώ παιδιά της οικογένειας Μόρφη. Οι γονείς του όταν βάπτισαν τον Άγιο του έδωσαν το όνομα Κωνσταντίνος. Σε μικρή ηλικία ο Άγιος Εφραίμ ορφάνεψε από πατέρα. Από εκείνη την στιγμή η μητέρα του ανέλαβε εξ ολοκλήρου την φροντίδα της οικογένειας. Στην φροντίδα αυτή συμπεριέλαβε και την χριστιανική αγωγή των παιδιών της. Ο Άγιος από μικρός έδειξε ιδιαίτερη αγάπη για τον Θεό και την Χριστιανική πίστη.


Όταν ο Άγιος Εφραίμ ήταν δεκατεσσάρων ετών, στην περιοχή των Τρικάλων γινόταν από τους Τούρκους, υπό τις διαταγές του Σουλτάνου Βαγιαζίτ του 1ου, επιχειρήσεις παιδομαζώματος. Το παιδομάζωμα ήταν το πρώτο στάδιο της δημιουργίας των Γενίτσαρων. Μάζευαν οι Τούρκοι μικρά Ελληνόπουλα, τα έστελναν στην Τουρκία όπου σε ειδικά στρατόπεδα τα μεγάλωναν γεμίζοντας την καρδιά τους αγάπη για τον Αλλάχ και μίσος για τον Χριστό και την Ελλάδα. Αυτά τα Ελληνόπουλα γίνονταν οι φοβεροί Γενίτσαροι, που όπως λένε πολλές μαρτυρίες ήταν σκληρότεροι και από τους ίδιους τους Τούρκους.


Φοβούμενη η μητέρα του Αγίου ότι θα τον πάρουν και αυτόν οι Τούρκοι, τον συμβούλεψε να φύγει από το πατρικό του σπίτι και να κατευθυνθεί σε περιοχές της Ελλάδας που δεν ήταν ακόμα κάτω από τον Τουρκικό ζυγό. Όταν έφτανε σε μια τέτοια περιοχή, τον ορμήνεψε, να βρει ένα μοναστήρι και να εισαχθεί εκεί ως δόκιμος μοναχός, μιας και η μοναστική ζωή ήταν κάτι που επιθυμούσε και ο ίδιος. Τις συμβουλές αυτές ακολούθησε ο Άγιος Εφραίμ και μετά από πολλούς κόπους έφτασε στο όρος Αμώμων της Αττικής. Είναι το όρος που, στις μέρες μας, στους πρόποδες του είναι χτισμένη η Νέα Μάκρη. Στο όρος είχαν μαζευτεί χριστιανοί ασκητές, και από αυτούς ονομάστηκε όρος Αμώμων, δηλαδή όρος των Καθαρών. Εκεί υπήρχε και το ανδρικό μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Σε αυτό το μοναστήρι κατάφυγε ο Άγιος Εφραίμ και έμεινε έως την ηλικία των 18 ετών ως δόκιμος μοναχός της μονής.


Στην ηλικία των δεκαοκτώ χρίστηκε μοναχός και έλαβε το όνομα Εφραίμ (όπως έχουμε αναφέρει μέχρι τότε ονομαζόταν Κωνσταντίνος). Μετά δε από λίγα χρόνια χειροτονήθηκε Ιερέας. Στο μοναστήρι περνούσε πολύ λίγο χρόνο. Συνήθως ήταν απομονωμένος σε μια σπηλιά στην περιοχή όπου και ασκήτευε.


Τα χρόνια περνούσαν και η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε υποδουλώσει σχεδόν όλη την Ελλάδα. Στην περιοχή της Αττικής δρούσαν Τουρκικά στρατεύματα υπό τις διαταγές του Εβρενόμπεη. Μέρος αυτών των στρατευμάτων, το 1424, αναπτύχθηκε στην περιοχή του όρους Αμώμων και άρχισε να καταστρέφει, να λεηλατεί και να δολοφονεί, κάνοντας πράξη την συνήθη τακτική των Τουρκικών στρατευμάτων τον καιρό εκείνο. Έτσι έφτασαν και στο μοναστήρι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και απαίτησαν να τους παραδοθούν οι θησαυροί του μοναστηριού. Το μοναστήρι όμως ήταν φτωχό και το μόνο που κατάφεραν να πάρουν οι Τούρκοι από εκεί ήταν οι ζωές όλων των μοναχών που σφαγιάστηκαν στην αυλή του μοναστηριού.


Ο Άγιος την ημέρα εκείνη δεν ήταν στο μοναστήρι. Όταν το επισκέφθηκε την επόμενη, βρήκε τα πτώματα των μοναχών στην αυλή και το μοναστήρι κατεστραμμένο. Αφού φρόντισε για την ταφή των μοναχών, αποσύρθηκε μόνιμα πλέον στην σπηλιά που ασκήτευε. Στο μοναστήρι κατέβαινε μόνο στις μεγάλες εορτές για να λειτουργήσει στην εκκλησία του. Σε μια τέτοια εορτή, στις 14 Σεπτεμβρίου του 1425 (ημέρα μνήμης της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού), ξαναεπισκέφθηκαν οι Τούρκοι την μονή. Συνέλαβαν τον Άγιο και άρχισαν να τον υποβάλουν σε φρικτά βασανιστήρια προσδοκώντας να τους αποκαλύψει τυχών μυστικές κρύπτες με θησαυρούς που δεν είχαν καταφέρει να ανακαλύψουν. Οκτώ ολόκληρους μήνες ο Άγιος υπέμενε τα φρικτά βασανιστήρια των Τούρκων έως τις 5 Μαΐου του 1426 κρεμασμένος ανάποδα καρφωμένος με καρφιά στον κορμό μιας μουριάς, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο, σε ηλικία 42 ετών.


Στις μέρες μας στο μοναστήρι αυτό μένουν και υπηρετούν μοναχές. Το λείψανο του Αγίου Εφραίμ φυλάσσεται εκεί και καθημερινά εκατοντάδες πιστών το επισκέπτονται ζητώντας από τον Άγιο την ευλογία και την βοήθεια του. Ο Άγιος με την χάρη του Θεού έχει κάνει χιλιάδες θαύματα. Στον περίβολο της μονής, και προστατευμένη από κτίσμα που χτίστηκε γύρω της, υπάρχει η μουριά πάνω στην οποία ο Άγιος Εφραίμ άφησε την τελευταία του πνοή. Η ηρεμία που επικρατεί στον χώρο είναι κάτι που δεν περιγράφεται με λέξεις. Θα την νιώσετε κι εσείς όταν με την βοήθεια του Χριστού επισκεφθείτε τον Άγιο Εφραίμ στην μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, στην Νέα Μάκρη Αττικής.


Η εκκλησία μας έχει αφιερώσει στην μνήμη του Αγίου Εφραίμ δύο ημέρες του έτους. Την 5η Μαΐου όπου τιμούμε το μαρτυρικό θάνατο του Αγίου και την 3η Ιανουαρίου όπου τιμούμε την ανεύρεση των ιερών λειψάνων του. Τα ιερά λείψανα του Αγίου Εφραίμ βρέθηκαν με Θεία Παρέμβαση το 1950, 524 ολόκληρα χρόνια μετά τον θάνατο του.

Πηγή

[ΦΩΤΗΣ]

Όσιος Ευθύμιος ο Νέος
(823-898)


Αγιορείτης Άγιος

Μνήμη 15 Οκτωβρίου

Γεννήθηκε στην περιοχή της Άγκυρας, το 823, από ευσεβείς γονείς και στη βάπτισή του έλαβε το όνομα Νικήτας. Σε ηλικία επτά ετών αποχωρίσθηκε τον πατέρα του και δεκαεπτά ετών νυμφεύθηκε την Ευφροσύνη και απόκτησε μία θυγατέρα, την Αναστασώ. Ποθώντας τον βίο της ασκήσεως εγκαταλείπει τον πλούτο του στους συγγενείς του και αναχωρεί κρυφά για τον Βιθυνικό Όλυμπο, όπου μαθητεύει σε αγίους ασκητές και φορά το μοναχικό σχήμα, μετονομαζόμενος σε Ευθύμιο.
Μετά από δεκαπέντε ετών άσκηση έρχεται στον ιερό Άθωνα, για να συνεχίσει αυστηρότερα τις μοναχικές αναβάσεις του. Τα πρώτα τρία έτη τα ζει έγκλειστος μέσα σε σπήλαιο – παρά τη σημερινή Νέα Σκήτη. Για τροφή του είχε βελανίδια, κούμαρα και κάστανα. Υπάκουος πάντα στις συμβουλές σημειοφόρων Γερόντων απόκτησε φήμη μεγάλου ασκητού. Για μικρό χρονικό διάστημα έζησε έξω της Θεσσαλονίκης ως στυλίτης Πολλούς στήριξε με τον ιλαρό λόγο του και θεράπευσε με τη χάρη του. Οι ενοχλήσεις των πολλών τον επέστρεψαν στη γαλήνη του Άθωνα. Αλλά κι εδώ δεν τον άφηναν οι θαυμαστές του μοναχοί στη φίλη του ησυχία. Έτσι αναγκάσθηκε ν’ απομακρυνθεί ξανά, σε τόπους άγνωστους και απαραμύθητους, στο νησί του Αγίου Ευστρατίου και, κατόπιν επιδρομής πειρατών, στα σημερινά Βραστά της Χαλκιδικής. Εκεί έκτισε λαύρα κι απέκτησε πολλούς μαθητές. Τέλος ίδρυσε, περί το 870, μονή ανδρική, των Περιστερών, παρά τη Θεσσαλονίκη, και αργότερα δεύτερη, γυναικεία, όπου μόνασαν η μητέρα του, η αδελφή του, η σύζυγός του και δύο εγγόνια του.
Προγνώρισε τα τέλη του και αποσύρθηκε στη μικρόνησο Ιερά, που βρίσκεται στην είσοδο του Παγασητικού κόλπου, κι εκεί παρέδωσε το πνεύμα του ο πολύαθλος και θαυματουργός όσιος (898). Σύντομα τα τίμια λείψανά του τα μετακόμισαν στη μητρόπολη της Θεσσαλονίκης ως ακριβή ευλογία (899). Το 1986 βρέθηκαν στη μονή Περιστερών, όπου εκεί σήμερα προσκυνούνται.
Ο βίος του οσίου Ευθυμίου γράφηκε με αγάπη από τον μαθητή του Βασίλειο, επίσκοπο Θεσσαλονίκης, που είναι και συνθέτης της ακολουθίας του. Παρακλητικό Κανόνα συνέθεσε ο Χ. Μ. Μπούσιας.
Κατά τον βιογράφο – εγκωμιαστή του Όσιο Βασίλειο, ο όσιος Ευθύμιος χαρακτηρίζεται ως μεγάλος ασκητής, του οποίου η φήμη νωρίς είχε φθάσει πολύ μακρυά από το Άγιον Όρος. Όταν ήλθε στη φιλόχριστη, φιλομόναχη και μαρτυροπλούτιστη Θεσσαλονίκη, όλος ο λαός της τον καλωσόριζε ως Ηλία τον Θεσβίτη, τον καταφιλούσαν και πίστευαν πως λάβαιναν αγιασμό, θεωρούσαν πως με τον άγιο ασπασμό ο ένας μετέδιδε στον άλλο την ευλογία. Πολλούς χειραγώγησε στις αρετές, κατά την εκεί παραμονή του, και πολλούς έκανε με τη διδασκαλία του να μονάσουν, τους οποίους απάλλαξε από νοσήματα της ψυχής και του σώματος. Οι μαθητές του διακρίνονταν για την ουράνια και ενάρετη πολιτεία τους και ζούσαν οι σάρκινοι ως άσαρκοι. Οι κάτοικοι της Χαλκιδικής τον υποδέχονταν ως άγγελο που κατέβαινε από ουράνια σκηνώματα. Στους ακροατές του πρόσφερε μ’ ευκολία κάθε νέα κι αρχαία διδασκαλία, ώστε όλοι να θαυμάζουν τη σοφία του κι έκπληκτοι να λέγουν πως το Άγιον Πνεύμα κινεί τη γλώσσα του, όπως των αγίων Αποστόλων.
Οι σπουδαίοι μαθητές του διατήρησαν το ασκητικό του πνεύμα. Μεταξύ αυτών διακρίνονται: Ο «θεομάκαρ» Θεοστήρικτος, Ονούφριος ο «περιώνυμος ασκητής», Ιγνάτιος, Γεώργιος, Εφραίμ, Παύλος, Βασίλειος, οι εγγονοί του Μεθόδιος κι Ευφημία, που μόνασαν σε διαφορετικές μονές που ίδρυσε ο ίδιος, όσιος Βασίλειος ο βιογράφος του και οι αυτάδελφοι όσιοι Συμεών και Θεόδωρος. Η μνήμη του τιμάται στις 15 Οκτωβρίου.

Πηγή: Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου, Άγιοι Αγίου Όρους

[ΦΩΤΗΣ]

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΑΤΗΡ ΗΜΩΝ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΗΓΙΑΣΜΕΝΟΣ



«Ο όσιος Θεόδωρος ο ηγιασμένος, ο οποίος άκμασε κατά τους χρόνους του αυτοκράτορος Ιουλιανού του Παραβάτου (361-363 μ.Χ.) καταγόταν από την Αίγυπτο και γεννήθηκε από γονείς πλούσιους. Σε νεαρή ηλικία ακολούθησε τον όσιο Παχώμιο στη Θηβαΐδα της Αιγύπτου και εντάχτηκε υπό την πνευματική καθοδήγησή του, ενώ αναδείχτηκε ένας από τους πιο αγαπητούς μαθητές αυτού. Πιστός μιμητής του διδασκάλου του στον μοναχικό βίο, τον διαδέχτηκε μετά την κοίμησή του στην ηγουμενία της Μονής. Για την αγνότητα του βίου του και την αγιοσύνη του προικίστηκε από τον Θεό με τη χάρη της θαυματουργίας. Για την τέλεια δε ψυχική και σωματική καθαρότητά του έλαβε τον τίτλο ῾Ηγιασμένος᾽. Ο όσιος Θεόδωρος κοιμήθηκε εν ειρήνη το 367 μ.Χ.»

(Από το ιστολόγιο ῾ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ’)

Η καταγωγή του οσίου Θεοδώρου από την Αίγυπτο γίνεται η πρώτη αφορμή για τον εκκλησιαστικό ποιητή, προκειμένου να προβάλει την αλλαγή που έφερε στον κόσμο ο Κύριος Ιησούς Χριστός. Ήδη σημειώνει ότι ο μεγάλος σημερινός άγιος, όπως και όλοι οι πριν και μετέπειτα από αυτόν άγιοι του Θεού στην Αίγυπτο, προορίστηκαν από τον Χριστό να γίνουν άγιοι, αφότου από παλιά κατέβηκε στην Αίγυπτο και προβλέποντας ως Θεός την ανταπόκριση στην κλήση Του τους κάλεσε και τους έσωσε και τους δόξασε, κατά τον λόγο του αποστόλου Παύλου (Ρωμ. 8). ῾Αυτός που περπατά στα σύννεφα ως Δεσπότης Θεός, όταν κατέβηκε πριν στην Αίγυπτο σε ανάλαφρο σύννεφο, προόρισε για τη δόξα Του τους πιστούς που θα ανταποκρίνονταν στην κλήση Του, δηλαδή τους εκλεκτούς που έλαμψαν αργότερα και θα αρπάζονταν ως θεόφρονες σε νεφέλες, μεταξύ των οποίων είναι ο Θεόδωρος ο αγιασμένος Πατέρας μας᾽(῾Νέφει την επίβασιν αυτού τιθείς ως Δεσπότης, εν νεφέλη κούφη πριν καταβάς εις Αίγυπτον τους εκλάμψαντας εκλεκτούς προώρισε, τους αρπαζομένους εν νεφέλαις ως θεόφρονας, μεθ᾽ ων Θεόδωρος ο Ηγιασμένος Πατήρ ημών᾽) (στιχηρό εσπερινού). Οπότε το συμπέρασμα είναι προφανές: ῾Η Αίγυπτος, η οποία προηγουμένως κατεχόταν από δαιμονικές τελετές και πάθη, τώρα γίνεται ωραία από τα τάγματα των ασκητών᾽(῾Αίγυπτος η πρότερον δαιμονικαίς μαινομένη τελεταίς και πάθεσιν, ασκητών νυν τάγμασιν ωραΐζεται᾽) (στιχηρό εσπερινού). Κι αυτό βεβαίως σημαίνει: όπου έχουμε παρουσία της χάρης του Θεού, εκεί εξαφανίζεται η όποια δύναμη των δαιμόνων, συνεπώς η προηγούμενη δυσωδία και δυσμορφία γίνεται ευωδία και ευμορφία. Ο Θεός κάνει παράδεισο με άλλα λόγια τον κάθε τόπο, αρκεί να υπάρχουν οι άνθρωποι που θα θελήσουν να ανταποκριθούν με καλή προαίρεση στην κλήση Του.

Ο άγιος υμνογράφος Θεοφάνης, ο οποίος μόλις την προηγουμένη ημέρα ύμνησε τους άθλους και την αγιότητα του μεγάλου Παχωμίου, δεν ήταν δυνατόν να μην εξυμνήσει και το πνευματικό τέκνο αυτού, τον όσιο Θεόδωρο. Μεγάλος ο Παχώμιος, μεγάλος εξ ίσου και ο Θεόδωρος. Γιατί; Διότι ο Θεόδωρος, ως γνήσιος μαθητής και υποτακτικός του διδασκάλου του, τον ακολούθησε με γνησιότητα σε όλες τις ασκητικές διαγωγές του. ῾Έγινες ομόσκηνος του θείου Παχωμίου και ακολούθησες με ζήλο τους τρόπους του, Πάτερ θεόφρον Θεόδωρε, μιμούμενος την εγκράτειά του και την ορθόδοξη πίστη του᾽(῾Ομόσκηνος Παχωμίω τω θείω γενόμενος, τους τρόπους εζήλωσας, Πάτερ θεόφρον Θεόδωρε, τούτου την εγκράτειαν και την ορθόδοξον πίστιν εκμιμούμεος᾽) (ωδή δ´). Έτσι η σχέση του Παχωμίου προς τον Θεόδωρο, σχέση Γέροντος προς υποτακτικό, όπως και αντίστροφα, προβάλλει ως τύπος και παράδειγμα: όπου υπάρχει διάθεση υπακοής εκεί αναδεικνύεται η αγιότητα στο ανώτερο δυνατό σημείο, με την έννοια ότι και ο Γέροντας παίρνει δύναμη για πνευματική προκοπή, κυρίως όμως ο υποτακτικός ανάγεται στην αγιότητα σχετικά εύκολα, ακολουθώντας τα χνάρια του πνευματικού του.

Ο άγιος Θεοφάνης δεν παύει να εξυμνεί αυτήν τη διάθεση υπακοής του οσίου Θεοδώρου, υπακοής βεβαίως στον Πνευματικό του, στην πραγματικότητα όμως υπακοής στον ίδιο τον Κύριο. Το αγωνιστικό φρόνημά του, προκειμένου να τηρεί το θέλημα του Θεού, ήταν εξαιρετικό, τόσο που ο υμνογράφος μας τον χαρακτηρίζει ως μάρτυρα. Πολλές φορές έχει ειπωθεί ότι μάρτυρας δεν είναι μόνον αυτός που σε εποχή διωγμών δίνει τη ζωή του, αλλά και σε κάθε εποχή που αγωνίζεται μέχρι θανάτου κατά της αμαρτίας εσωτερικά στη συνείδησή του. ῾Έγινες δυνατός μάρτυρας, γιατί αντιστεκόσουν μέχρι αιμάτων προς την αμαρτία, θεόφρον Θεόδωρε᾽(῾Μάρτυς γεγονώς στερρός προς αμαρτίας μέχρις αιμάτων ανθιστάμενος, θεόφρον Θεόδωρε᾽) (ωδή η´). Κι εκείνο που για τον άγιο Θεοφάνη υπήρξε καθοριστιστικό στοιχείο για το μαρτυρικό φρόνημα κατά της αμαρτίας του οσίου Θεοδώρου ήταν και η αγάπη του για τη μελέτη του νόμου Θεού. Ο όσιος διατηρούσε την ψυχική του καθαρότητα, γιατί οι έννοιες του λόγου Θεού ήταν αυτές που κυριαρχούσαν μέσα στην ψυχή του από την αδιάκοπη μελέτη του. ῾Μελετώντας τον αγνότατο νόμο του Θεού με επιμέλεια, Πάτερ, έγινες όλος αγνός και καθαρός᾽(῾Μελετών τον νόμον εμμελώς, Πάτερ, τον αγνότατον, όλος αγνός και καθαρός γεγένησαι᾽) (ωδή α´). Είναι καίρια αλήθεια της πίστεως: κανείς δεν μπορεί να ορθοποδεί στην πνευματική ζωή και να αντιστρατεύεται προς την αμαρτία, αν δεν έχει καθημερινή έγνοια του τη μελέτη του λόγου Θεού. Όσο κανείς έχει στη σκέψη και την καρδιά του τον λόγο του Θεού, τόσο και καθαρίζεται από επήρειες δαιμονικές και ψεκτών παθών.

Πηγή

[Φωτεινή]

Ο Άγιος Ιγνάτιος ο Ιερομάρτυρας και Θεοφόρος

Μνήμη 20 Δεκεμβρίου



Ὁ χρόνος γέννησης καὶ ἡ ἐθνικότητα τοῦ Ἅγιου Ἰγνατίου εἶναι ἀσαφή. Στὸ θρόνο τῆς Ἀντιόχειας ὁ Ἰγνάτιος ἀνέβηκε μεταξὺ 68 – 70 μ.Χ. Ποίμανε σὰν ἀποστολικὸς διδάσκαλος καὶ στάθηκε φρουρὸς τῶν ψυχῶν τοῦ ποιμνίου του.

Ὅταν ὁ Τραϊανὸς διέταξε διωγμὸ κατὰ τῶν Χριστιανῶν, θαρραλέα ὁ Ἰγνάτιος, ἐνῶ ὁ βασιλιὰς περνοῦσε ἀπὸ τὴν Ἀντιόχεια, παρουσιάστηκε μπροστά του καὶ ὑπεράσπισε τὰ δίκαια τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν ἀλήθεια τῆς χριστιανικῆς πίστης. Τότε ὁ Τραϊανός, διέταξε τὴν σύλληψη τοῦ Ἰγνατίου καὶ τὴν μεταφορά του στὴν Ρώμη. Οἱ χριστιανοὶ τῆς Ρώμης σκόπευαν νὰ τὸν ἀπαλλάξουν ἀπὸ τὸ μαρτύριο, ἀλλὰ ὁ Ἰγνάτιος, μὲ φλογερὴ δίψα πρὸς τὸ μαρτύριο, ἔγραψε σ’ αὐτοὺς νὰ ἀφήσουν νὰ γίνει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Ἔτσι, τὴν 20η Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 107 μ.Χ., τὸν ἔριξαν στὸ ἀμφιθέατρο, ὅπου πεινασμένα θηρία τὸν κατασπάραξαν. Διασώθηκαν μόνο τὰ μεγαλύτερα ἀπὸ τὰ ὀστά του, ποὺ μεταφέρθηκαν καὶ τάφηκαν μὲ τιμὲς στὴν Ἀντιόχεια.

Ἀργότερα μετεκομίσθησαν στὴν Ρώμη (β’ ἀνακομιδὴ τὸ 540 μ.Χ. καὶ ἐναποτέθησαν στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Κλήμεντος).
Ἔτσι, ὁ Ἰγνάτιος ἔμεινε μέχρι τέλους πιστὸς στὴ διδαχὴ τοῦ Χριστοῦ, καὶ «ὁ μένων ἐν τῇ διδαχῇ τοῦ Χριστοῦ, οὗτος καὶ τὸν πατέρα καὶ τὸν υἱὸν ἔχει». Ἐκεῖνος δηλαδή, ποὺ μένει στὴ διδαχὴ τοῦ Χριστοῦ, αὐτὸς καὶ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸ ἔχει, διότι αὐτὸς ἔγινε ναὸς τοῦ Θεοῦ καὶ ἑπομένως φέρει μέσα του τὸν Θεό. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Ἰγνάτιος ἐπονομάσθηκε Θεοφόρος.

Πηγή