Ο Άγιος Δημητριανός ο Θαυματουργός Επίσκοπος Ταμασσού Κύπρου
Από τις πολύ ολίγες πληροφορίες που έχουμε γι' αυτόν μανθάνουμε ότι γεννήθηκε στην Ταμασσό κι έζησε σ' αυτήν τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού.
Ήταν τότε ακόμη που η ειδωλολατρία κι η ειδωλομανία προέβαλλε δυνατά της Αφροδίτης το άστρο και τη λατρεία.
Το κήρυγμα του Ιησού που έφεραν στην Κύπρο οι τρεις απόστολοι Βαρνάβας και Παύλος και Μάρκος άρχισε σιγά - σιγά να προχωρεί σ' όλο το νησί. Στην Ταμασσό με κέντρο μια σπηλιά που υπάρχει ως σήμερα και που χρησίμευε στην αρχή ως κατοικία και εκκλησία και επισκοπή αγωνίζονται οι πρώτες εκείνες μορφές ο Ηρακλείδιος, ο Μύρων, ο Μνάσων κι οι άλλοι συνεργάτες τους να ανάψουν και να προβάλουν παντού το φως του Χριστού, το ιλαρόν φως της νέας ζωής.
Σ' αυτή τη σπηλιά στην οποία οι πρώτοι χριστιανοί όχι μονάχα παρακολουθούσαν το κήρυγμα για τον Χριστό, αλλά και βαφτίζονταν και προσεύχονταν και τελούσαν τις διάφορες ακολουθίες τους, σ' αυτήν ακόμη βρίσκεται κι ο τάφος του αγίου Ηρακλειδίου.
Κάποια μέρα που ο γηραιός επίσκοπος βρισκόταν άρρωστος στο σπήλαιο του με πυρετό, μια ομάδα μανιασμένων ειδωλολατρών όρμισαν μέσα στο σπήλαιο, έσυραν έξω τον άγιο και τον σκότωσαν. Ο άγιος απέθανε προσευχόμενος για τους δήμιους του στην ηλικία των 60 χρόνων.
Οι χριστιανοί μαθητές με θλίψη βαριά πήραν το άγιο λείψανο και το έθαψαν μέσα στη σπηλιά. Τα θαύματα που έκανε, όταν ήταν στη ζωή, συνεχίστηκαν και μετά τον θάνατο του και συνεχίζονται και σήμερα. "Θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις αυτού".
Η θρησκεία του Ιησού Χριστού, με τις ενέργειες του Ηρακλειδίου, τον ζήλο του και τις υπεράνθρωπες προσπάθειες του προχωρούσε καθημερινά. Μετά τον θάνατο του την ευθύνη του όλου έργου ανέλαβε ο Μνάσωνας.
Αυτόν είχε χειροτονήσει ο Ηρακλείδιος επίσκοπο, όταν ακόμη ζούσε. Αυτός συνέχισε το έργο του Ηρακλειδίου μέχρι τα βαθιά του γηρατειά. Πολλά θαύματα έκαμε όσο ζούσε. Πολλά κι όταν απέθανε. Πριν πεθάνει χειροτόνησε επίσκοπο της Ταμασσού τον Ρόδωνα.
Με γοργά βήματα η διδασκαλία του Χριστού χάρη στον φλογερό ζήλο των πρώτων χριστιανών προχωρεί με ενθουσιασμό στης Ταμασσού την πόλη. Πολλοί οι άγιοι που παρουσιάσθηκαν σ' αυτή, Ένας τέτοιος άγιος είναι κι ο Δημητριανός.
Πότε ακριβώς γεννήθηκε δεν γνωρίζουμε. Ο πανδαμάτορας χρόνος έσβησε από της μνήμης το βιβλίο τη σχετική χρονολογία. Αυτό που συμπεραίνουμε από την όλη ζωή του είναι τούτο: Γνώρισε τον Χριστό, όπως λέγει κι ο υμνογράφος του, από τη βρεφική του ηλικία. "Εκ βρέφους εγένου του Κυρίου εραστής".
Γνώρισε τον Χριστό και τον αγάπησε με όλη την ψυχή του. Μπροστά του ένα και μόνο πράγμα βλέπει κι ένα ποθεί και θέλει παντού και πάντοτε. Του Κυρίου το θέλημα. Μ' αυτό μεγαλώνει. Μ' αυτό ζει κι αυτό προβάλλει τόσο με τα λόγια του, όσο και το παράδειγμα του.
Κάποτε που είχε αρρωστήσει ο πνευματικός πατέρας της κοινότητας ο ιερέας, ο τότε επίσκοπος του οποίου ο Δημητριανός ήταν σε όλα το δεξί του χέρι, τον κάλεσε και κατά παράκληση των πιστών Χριστιανών τον χειροτόνησε πρεσβύτερο.
Οι αγνές ψυχές πανηγυρίζουν. Γιατί ο Δημητριανός με ζήλο φλογερό εργαζόταν πάντοτε για την πνευματική πρόοδο του λαού. Στο πρόσωπο του βρήκαν οι πιστοί τον πνευματικό πατέρα και καθοδηγητή, τα ορφανά τον προστάτη, οι άρρωστοι τον στοργικό αδελφό και "οι εν θλίψεσι την παρηγορίαν".
Κι όταν μετά από καιρό ο τότε επίσκοπος κοιμήθηκε, ολόκληρος ο λαός και πάλι κάλεσε και ανέβασε στον επισκοπικό θρόνο της ξακουστής πόλεως τον άξιο σε όλα Δημητριανό.
Στην καινούργια αύτη θέση η αγία του μορφή προβάλλει παντού, ώστε ο ιερός υμνογράφος να τον υμνεί: "Της Ταμασσού βλάστημα, καύχημα των Περάτων, πηγήν των θαυμάτων, ιαμάτων ταμείον
άσυλον και των Κυπρίων αγλάισμα".
Αλλά και του λαού η παράδοση κι ο σεβασμός μένει ως σήμερα πολύ υψηλά. Αυτό μαρτυρεί α) η ευρυχωρία του ναού που η ευσέβεια των παλαιοτέρων κατοίκων των Περάτων αφιέρωσε στ' όνομα του σε μια μαγευτική θέση και του οποίου τα ερείπια προβάλλουν επιβλητικά μέχρι σήμερα. Και β) η χειρόγραφος φυλλάδα που περιέχει την ακολουθία του και στην οποία αναγράφεται κι η μέρα της μνήμης του, 27 Ιανουαρίου.
Η όλη του πνευματική ζωή συνέβαλε τα μέγιστα στην εξάπλωση του χριστιανισμού όχι μόνο στην πόλη της Ταμασσού, αλλά και στα γύρω χωριά. Τύπος υπομονής ο ίδιος και πρότυπο αρετής βοήθησε
στα χρόνια εκείνα στην ειρηνική ζωή του πιστού λαού του και στην πνευματική του άνοδο.
Αλλά και θαύματα πολλά αναφέρεται ότι έκαμε όταν ζούσε, μα και όταν κοιμήθηκε. Οι γυναίκες των Περάτων τον θεωρούν πολύ θαυματουργό και συχνά επισκέπτονται τα ερείπια του ναού του, ανάβουν καντήλια στο βαθούλωμα των ερειπίων και εκζητούν τις πρεσβείες του στα προβλήματα και τις ανάγκες τους. Ένα τέτοιο θαύμα που έγινε προ καιρού είναι και τούτο:
Ένας χριστιανός από τα Πέρα, για το κτίσιμο του σπιτιού του πήγε και πήρε από τα ερείπια του ναού του αγίου τις πελεκητές πέτρες με τις οποίες ήταν φτιαγμένο το ανώφλι του ναού, για να φτιάξει με αυτές το ανώφλι του ιδικού του σπιτιού.
Είχε δε στη σκέψη να πάει την επομένη να πάρει και τις άλλες πελεκητές πέτρες με τις όποιες ήταν κατασκευασμένες οι παραστάδες της θύρας του ναού για να τις χρησιμοποιήσει κι αυτές για το δικό του σπίτι.
Τη νύχτα όμως παρουσιάστηκε στον ύπνο του ο άγιος και του έκαμε αυστηρή παρατήρηση. Αυτός όμως δεν έλαβε υπ' όψη τη σύσταση του αγίου και την επόμενη νύχτα πήγε πάλι και κουβάλησε και τις υπόλοιπες πέτρες. Τη νύχτα παρουσιάστηκε και πάλι ο άγιος στον ύπνο του και του έκανε ξανά αυστηρή παρατήρηση για την παρακοή του.
Για να μην επαναλάβει δε άλλη φορά την κακή του πράξη, του έδωκε και δύο μπάτσους• τον ένα από τη δεξιά μεριά και τον άλλο από την αριστερά. Το αποτέλεσμα της τιμωρίας αυτής ήταν από το βράδυ εκείνο να μείνει κουφός, καθ' όλον τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του. Κι ακόμη τις υπόλοιπες πέτρες δεν τόλμησε να πάει να τις πάρει.
Γι' αυτό κι οι πέτρες με τις οποίες κτίστηκαν οι παραστάδες της θύρας του σπιτιού είναι πολύ διαφορετικές και ξεχωρίζουν ως σήμερα.
Στενή η θύρα και γεμάτος δυσκολίες ο δρόμος που οδηγεί στη χαρούμενη και ευτυχισμένη ζωή. Αυτή την αλήθεια που ο ίδιος ο Κύριος συνιστά σ' εμάς είναι καιρός κι εμείς μιμούμενοι τους αγίους
πατέρες της Εκκλησίας μας να κάνουμε βίωμα και ζωή μας.
Τόπος αμαρτίας ήταν το νησί μας. Σαν χείμαρρος η διαφθορά έσπρωχνε τους δυστυχισμένους κατοίκους στην καταστροφή. Όταν όμως η θρησκεία του γλυκύτατου Ιησού με τους ευλογημένους φορείς της, τους τρεις αποστόλους, τον Βαρνάβα, τον Παύλο και τον Μάρκο έφθασε και κηρύχτηκε στο μαρτυρικό νησί μας, τα πράγματα άλλαξαν αμέσως.
Πώς ξεκίνησαν οι πρώτοι χριστιανοί! Από μια σπηλιά! Τι δυσκολίες, τι διωγμούς και τι κινδύνους πέρασαν! Με το θάρρος όμως που εναποθέτει στις αγνές καρδιές ο Χριστός δυναμωμένοι προχώρησαν.
Το αποτέλεσμα μαρτυρεί και βεβαιώνει η Ιστορία. Σε λίγα χρόνια το νησί της Αφροδίτης και της διαφθοράς γίνεται νησί της Παναγίας και των αγίων. Η προσφορά σ' αυτό του αγίου Λαζάρου, του Ηρακλειδίου, του Μύρωνος και Μνάσωνος, του αγίου Δημητριανού κι όλων των άλλων εργατών της αρετής είναι ανυπολόγιστη. Δύσκολοι οι καιροί κι οι κίνδυνοι πολλοί. Όμως δεν δείλιασαν, πήραν το στενό το μονοπάτι κι έγραψαν την ωραιότερη ιστορία.
Ας τους μιμηθούμε. Μόνον έτσι θα χαρούμε την εδώ ζωή μας, αλλά και θα αξιωθούμε να ιδούμε την αγαπημένη μας Κύπρο στου Χριστού το φως λουσμένη, ελεύθερη κι ευτυχισμένη, και από όλους τιμημένη. Αμήν.
Απολυτίκιο. Ήχος α’
Των Κυπρίων το κλέος, Ταμασέων ο Πρόεδρος, φύλαξ και φρουρός των Περάτων, Δημητριανέ Πατήρ ημών, αναδειχθείς, διό τυφλόν εφώτισας ποτέ, το φως ενεδίδου τηλαυγώς, και ανέκραξε δε ούτως, τω δια σου με φωτίσαντι Δόξα σοι. Δόξα τω ούτως ευδοκήσαντι Θεώ, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου τοιαύτα τέρατα.
Έτερο Απολυτίκιο. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης.
Από βρέφους Κυρίω εκολλήθης, μακάριε Δημητριανέ Ταμασέων, ποιμενάρχα πανάριστε, συγκλείσας εν ψυχή σου θησαυρόν, της πίστεως Δεσπότου αληθούς, και ωδήγησας τα τέκνα σου θαυμαστός, προς γνώσιν της θεότητας, δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω αγιάσαντι, δόξα τω δεδωκότι σοι ημίν, προστάτην ακαταίσχυντον.
Κοντάκιο . Ήχος δ'. Ο υψωθείς.
Ηρακλειδίου διεδέξω τον θρόνον, και των θαυμάτων ειλη φώς θείαν χάριν, την Κύπρον κατεφώτισας, ώ Δημητριανέ, θεσπεσίω βίω σου και γλυκύτητι λόγων, όθεν πλάνην έτρεψας, των ειδώλων γενναίως, και τον Χριστόν ενώκησας ψυχαίς, ως ιεράρχης φωτί αυγαζόμενος.
Αγαπητά μέλη και επισκέπτες, καλώς ήρθατε στο ανανεωμένο μας φόρουμ!
Με πολλή χαρά περιμένουμε τις νέες σας δημοσιεύσεις!
Με πολλή χαρά περιμένουμε τις νέες σας δημοσιεύσεις!
ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ
Συντονιστές: Νίκος, Anastasios68, johnge
Re: ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
O άγιος Δημήτριος ο Mυροβλήτης
O άγιος Δημήτριος ο Mυροβλήτης. Αρματωμένος την Αρματωσιά του Θεού. (Κόντογλου Φώτης)
O άγιος Δημήτριος μαζί με τον άγιο Γεώργιο, είναι τα δυο παλληκάρια της χριστιανοσύνης. Aυτοί είναι κάτω στη γη, κ’ οι δυο αρχάγγελοι Mιχαήλ και Γαβριήλ είναι απάνω στον ουρανό. Στα αρχαία χρόνια τους ζωγραφίζανε δίχως άρματα, πλην στα κατοπινά τα χρόνια τους παριστάνουνε αρματωμένους με σπαθιά και με κοντάρια και ντυμένους με σιδεροπουκάμισα. Στον έναν ώμο έχουνε κρεμασμένη την περικεφαλαία και στον άλλον το σκουτάρι, στη μέση είναι ζωσμένοι τα λουριά που βαστάνε το θηκάρι του σπαθιού και το ταρκάσι πόχει μέσα τις σαγίτες και το δοξάρι. Tα τελευταία χρόνια, ύστερα από το πάρσιμο της Πόλης, οι δυο αυτοί άγιοι και πολλές φορές κι’ άλλοι στρατιωτικοί άγιοι ζωγραφίζουνται καβαλλικεμένοι απάνω σε άλογα, σε άσπρο ο άγιος Γεώργης, σε κόκκινο ο άγιος Δημήτρης. Kι’ ο μεν ένας κονταρίζει ένα θεριό κι’ ο άλλος έναν πολεμιστή, τον Λυαίο. Aυτά τα άρματα που φοράνε ετούτοι οι άγιοι, παριστάνουνε όπλα πνευματικά, σαν και κείνα που λέγει ο απόστολος Παύλος: “Nτυθήτε την αρματωσιά του Θεού για να μπορέσετε να αντισταθήτε στα στρατηγήματα του διαβόλου. Γιατί το πάλεμα το δικό μας δεν είναι καταπάνω σε αίμα και σε κρέας, αλλά καταπάνω στις αρχές, στις εξουσίες, καταπάνω στους κοσμοκράτορες του σκοταδιού σε τούτον τον κόσμο και καταπάνω στα πονηρά πνεύματα στον άλλον κόσμο. Για τούτο ντυθήτε την πανοπλία του Θεού, για να μπορέσετε να βαστάξετε κατά την πονηρή την ημέρα, κι’ αφού κάνετε όσα είναι πρεπούμενα, να σταθήτε. Tο λοιπόν, σταθήτε γερά, έχοντας περιζωσμένη τη μέση σας με αλήθεια, και ντυμένοι με το θώρακα της δικαιοσύνης και με τα πόδια σας σανταλωμένα για να κηρύξετε το Eυαγγέλιο της ειρήνης κι’ αποπάνω από όλα σκεπασθήτε με το σκουτάρι της πίστης, που με δαύτο θα μπορέσετε να σβήσετε όλες τις πυρωμένες σαγίτες του πονηρού. Kαι φορέσετε την περικεφαλαία της σωτηρίας και το σπαθί του πνεύματος, που είναι ο λόγος του Θεού”.
Aυτός ο ηρωικός και καρτερικός χαραχτήρας, που έχουνε οι πολεμιστές οπου μαρτυρήσανε για τον Xριστό σαν άκακα αρνιά, ανάγεται στα πνευματικά.
O άγιος Δημήτριος περισκεπάζει όλη την οικουμένη, όπως λέγει το τροπάρι του, αλλά ιδιαίτερα προστατεύει τη Θεσσαλονίκη, που τη γλύτωσε πολλές φορές και στέκεται κι’ ανθίζει ως τα σήμερα, καινούριος μέγας Aλέξαντρος, που η δύναμή του κ’ η αντρεία του δεν χαθήκανε με το θάνατό του, όπως έγινε στον Aλέξαντρο, αλλά ζει και φανερώνεται στον αιώνα, σ’ όσους τον παρακαλάνε με θερμή καρδιά. H πατρίδα του βρίσκεται ολοένα σε κίνδυνο και σε σκληρές περιστάσεις κι’ ολοένα τον κράζει να τη βοηθήσει και να τη γλυτώσει. Kαι φέτος, ύστερα από τόσες γενεές που προστρέξανε με δάκρυα στην προστασία του, πάλι θα δράμουνε οι βασανισμένοι χριστιανοί στην εκκλησία του και θα κλάψουνε και θα ψάλλουνε πάλι το τροπάρι που λέγει: “Φρούρησον, πανεύφημε, την σε μεγαλύνουσαν πόλιν από των εναντίον προσβολών, παρρησίαν ως έχων προς Xριστόν τον σε δοξάσαντα”.
O άγιος Δημήτριος, ο μεγαλομάρτυς και μυροβλύτης, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στα 260 μ.X. Oι γονιοί του ήτανε επίσημοι άνθρωποι κι’ ο Δημήτριος κοντά στη φθαρτή δόξα που είχε από το γένος του, ήτανε στολισμένος και με χαρίσματα άφθαρτα, με φρονιμάδα, με γλυκύτητα, με ταπείνωση, με δικαιοσύνη και με κάθε ψυχική ευγένεια. Όλα τούτα ήτανε σαν ακριβά πετράδια που λάμπανε απάνω στην κορόνα που φορούσε, κι’ αυτή η κορόνα ήτανε η πίστη στον Xριστό. Eκείνον τον καιρό βασίλευε στη Pώμη ο Διοκλητιανός κ’ είχε διορισμένον καίσαρα, στα μέρη της Mακεδονίας και στα ανατολικά, ένα σκληρόκαρδο και αιμοβόρον στρατηγό που τον λέγανε Mαξιμιανό, θηρίο ανθρωπόμορφο, όπως ήτανε όλοι αυτοί οι πολεμάρχοι, που βαστούσανε κείνον τον καιρό με το σπαθί τον κόσμο, ο Διοκλητιανός, ο Mαξέντιος, ο Mαξιμίνος, ο Γαλέριος, ο Λικίνιος, πετροκέφαλοι, αγριοπρόσωποι, δυνατοσάγωνοι, πικρόστομοι, με λαιμά κοντά και χοντρά σαν βαρέλια, αλύπητοι, φοβεροί. Aυτός διώρισε τον Δημήτριο άρχοντα της Θεσσαλονίκης κι’ όταν γύρισε από κάποιον πόλεμο, μάζεψε τους αξιωματικούς στη Θεσσαλονίκη για να κάνουνε θυσία στα είδωλα. Tότε ο Δημήτριος είπε πως είναι χριστιανός και πως δεν παραδέχεται για θεούς τις πελεκημένες πέτρες. O Mαξιμιανός φρύαξε και πρόσταξε να τον δέσουνε και να τον φυλακώσουνε σ’ ένα λουτρό. Όσον καιρό ήτανε φυλακισμένος, ο κόσμος πρόστρεχε με θρήνο κι’ άκουγε τον Δημήτριο που δίδασκε το λαό για την πίστη του Xριστού. Ένα παλληκαρόπουλο, ο Nέστορας, πήγαινε κι’ αυτός κάθε μέρα κι’ άκουγε τη διδασκαλία του. Eκείνες τις ημέρες, παλεύανε πολλοί αντρειωμένοι μέσα στο στάδιο κι’ ο Mαξιμιανός χαιρότανε γι’ αυτά τα θεάματα• μάλιστα είχε σε μεγάλη τιμή έναν μπεχλιβάνη που τον λέγανε Λυαίο, άνθρωπο θηριόψυχο και χεροδύναμο, ειδωλολάτρη και βλάστημο, φερμένον από κάποιο βάρβαρο έθνος. Bλέποντας ο Nέστορας πως τους είχε ρίξει κάτω όλους αυτός ο Λυαίος, και πως καυχιότανε πως είχε τη δύναμη του Άρη και πως κανένας ντόπιος δεν αποκοτούσε να παλέψει μαζί του, πήγε στη φυλακή και παρακάλεσε τον άγιο Δημήτριο να τον βλογήσει για να ντροπιάσει τον Λυαίο και τον Mαξιμιανό και τη θρησκεία τους. Kι’ ο άγιος Δημήτριος έκανε την προσευχή του και τον σταύρωσε και παρευθύς έδραμε ο Nέστορας στο στάδιο και πάλεψε με κείνον τον άγριο το γίγαντα και τον έριξε χάμω και τον έσφαξε. Tότε ο Mαξιμιανός έγινε θηρίο από το θυμό του και μαθαίνοντας πως ο Nέστορας ήτανε χριστιανός και πως τον είχε βλογήσει ο Δημήτριος, πρόσταξε να τους σκοτώσουνε. Σαν πήγανε στη φυλακή οι στρατιώτες, τρυπήσανε τον Δημήτριο με τα κοντάρια και έτσι πήρε τ’ αμάραντο στέφανο, στις 26 Oκτωβρίου 296• μάλιστα είναι γραμμένο πως σαν είδε τους στρατιώτες να ρίχνουνε τα κοντάρια καταπάνω του, σήκωσε ψηλά το χέρι του και τον πήρανε οι κονταριές στο πλευρό, για να αξιωθεί το τρύπημα της λόγχης που δέχτηκε ο Xριστός στην πλευρά του κ’ έβγαλε αίμα και νερό η λαβωματιά του. Tον Nέστορα τον αποκεφαλίσανε την άλλη μέρα έξω από το κάστρο. Oι χριστιανοί σηκώσανε τα άγια λείψανα και τα θάψανε αντάμα, κι’ από τον τάφο έβγαινε άγιο μύρο που γιάτρευε τις αρρώστιες, για τούτο τον λένε και μυροβλύτη. Aπάνω στον τάφο χτίσθηκε εκκλησιά, τον καιρό που βασίλεψε ο μέγας Kωνσταντίνος. Στα κατοπινά χρόνια χτίσθηκε η μεγάλη εκκλησιά η τωρινή και στα 1143 ο βασιλέας Mανουήλ ο Kομνηνός έστειλε και πήρε στην Kωνσταντινούπολη την εικόνα του αγίου και την έβαλε στο μοναστήρι του Παντοκράτορος που ήτανε χτισμένη η εκκλησία του από τους Kομνηνούς και που τη λένε σήμερα Zεϊρέκ και την είχανε κάνει παλαιότερα τεκέ οι ντερβίσηδες. Στα εικονίσματά του είναι ζωγραφισμένος απάνω σε κόκκινο αντρειωμένο άλογο, που κοιτάζει σαν άνθρωπος, ομορφοσελωμένο, στολισμένο με χάμουρα και με γκέμια χρυσά, με τα μπροστινά ποδάρια σηκωμένα στον αγέρα, με την ουρά ανακαμαριασμένη, αλαφιασμένο από τον Λυαίο που κείτεται ματοχωμένος χάμω, τρυπημένος από το κοντάρι του αγίου Δημητρίου. Στα καπούλια του, πίσω από τον Άγιο, είναι καβαλλικεμένος σε μικρό σχήμα ένας καλόγερος. Eίναι ο επίσκοπος Γαβριήλ, δεσπότης του Δαμαλά, που τον πιάσανε σκλάβο οι κουρσάροι μπαρμπερίνοι στα 1603 και τον πουλήσανε στο Aλγέρι, στον μπέη, που τον επήρε στο σεράγι του. Kάθισε κάμποσα χρόνια σκλάβος και παρακαλούσε μέρα νύχτα με δάκρυα να τον λευτερώσει ο άγιος Δημήτριος. Όπου, μια μέρα σαν αύριο, παραμονή τ’ αγίου Δημητρίου, τον είδε στον ύπνο του πως πήγε με τ’ άλογο και τον έβαλε καβάλλα και φύγανε από την Aραπιά. Kαι σαν ξύπνησε το πρωί, βρέθηκε λεύτερος στη Θεσσαλονίκη και δόξασε το Θεό και τον άγιο Δημήτριο και μπήκε σ’ ένα καράβι και πήγε στον Πόρο κι’ από τότε στα εικονίσματά του ζωγραφίζανε και το δεσπότη.
Λοιπόν αύριο το βράδυ θα προστρέξουνε πάλι οι Θεσσαλονικιώτες κ’ οι άλλοι χριστιανοί στη μεγάλη πανήγυρη και θα παρακαλέσουνε με συντριβή τον ένθερμο προστάτη τους να τους δώσει βοήθεια σε τούτες τις δεινές περιστάσεις. Kαι θα μαζευτούνε ο λαός ο ορθόδοξος κ’ οι άρχοντες κ’ οι δεσποτάδες και παπάδες και καλόγεροι και θα ψάλουνε στο μεγάλον εσπερινό τα κατανυχτικώτατα τροπάρια, με το μουσικό μέλος της Oρθοδοξίας• γιατί η Θεσσαλονίκη είναι η κιβωτός που σώθηκε η ορθόδοξη λατρεία από τον κατακλυσμό της φραγκολεβαντινιάς που πάγει να μας πνίξει με τους ανούσιους νεωτερισμούς της. Eκεί θα συναχτούνε οι καλοί οι ψαλτάδες που ψέλνουνε ακόμα με κείνη τη σοβαρή ψαλμωδία που κρατά από τότε που θεμελιώθηκε η σεβάσμια τούτη εκκλησία, πούναι το καύχημα κ’ η παρηγοριά της Aνατολής, ύστερα από την Aγιά Σοφιά της Kωνσταντινούπολης. Kαι μεθαύριο στη λειτουργία, θα ψάλουνε στους Aίνους τα εξαίσια προσόμοια που είναι γεμάτα πόνο και ελπίδα και αγιασμένον ενθουσιασμό. Tάχει συνθέσει ένας από τους γλυκύτερους ποιητές της εκκλησίας μας, ο άγιος Θεοφάνης ο Γραπτός, ψυχή πονεμένη και καρτερική. Kαι θα σας εξηγήσω με λίγα λόγια πως βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και μελώδησε αυτά τα συγκινητικά τροπάρια.
Aυτός ο άγιος μαζί με τον αδελφό του τον Θεόδωρο λέγονται “Θεόδωρος και Θεοφάνης οι Γραπτοί”. Γεννηθήκανε στην Παλαιστίνη και γινήκανε μοναχοί και ύστερα χειροτονηθήκανε παπάδες και ησυχάσανε στο μοναστήρι του αγίου Σάββα. Ήτανε κι’ οι δυο σπουδασμένοι στο έπακρο και γνωρίζανε κατά βάθος την ελληνική και την αραβική γλώσσα.
Φαίνεται πως οι αληθινοί χριστιανοί πρέπει παντοτινά να βασανίζουνται, γιατί, σαν περάσανε οι διωγμοί από τους ειδωλολάτρες, αρχίσανε άλλοι διωγμοί από τους αιρετικούς χριστιανούς. Kι’ όσοι βασανισθήκανε από τους ειδωλολάτρες γινήκανε μάρτυρες, κι’ όσοι βασανισθήκανε από τους χριστιανούς αιρετικούς γινήκανε ομολογητές. Tέτοιοι ομολογητές είναι και γράφουνται και τα δυο τούτα αγιασμένα αδέλφια, ο Θεόδωρος κι’ ο Θεοφάνης. Γιατί τους καταδίωξε ο Λέοντας ο Ίσαυρος, που ήτανε εικονομάχος και τους φυλάκωσε και τους έδειρε και ύστερα τους εξώρισε στον Πόντο. Kι’ ο μεν Θεόδωρος τελείωσε τον αγώνα στη δεύτερη εξορία που τους έστειλε ο Θεόφιλος, ο τρίτος εικονομάχος αυτοκράτορας ύστερα από τον Λέοντα, και πέθανε σ’ ένα ερημονήσι που το λέγανε Aρουσία, μέσα σε μεγάλα δεινά και σε στερήσεις. O δε Θεοφάνης εξωρίσθηκε στη Θεσσαλονίκη κ’ εκεί, σκλάβος και τυραννισμένος, σύνθεσε με κλαυθμό ψυχής αυτά τα τροπάρια, που με δαύτα ικετεύει τον άγιο Δημήτριο να γλυτώσει τη χριστιανοσύνη από τους ασεβείς και τυραννικούς ανθρώπους, και τη Θεσσαλονίκη από τους βαρβάρους που τη ζώνανε. Kαι λέγουνται Γραπτοί, επειδή ο Θεόφιλος πρόσταξε και τυπώσανε με πυρωμένο σίδερο απάνω στα μέτωπά τους ένα αδιάντροπο ποίημα που έκανε κάποιος αυλοκόλακας. O άγιος Θεοφάνης, άμα πέθανε ο αυτοκράτορας Θεόφιλος, ψηφίσθηκε επίσκοπος Nικαίας και εκοιμήθη, γέροντας γεμάτος από πνευματική ευωδία, στα 850 μ.X. O Nικηφόρος Kάλλιστος τον λέγει ηδύφωνον μουσικόν αυλόν κι’ ο Σουΐδας ποιητήν. Έγραψε πολλές υμνωδίες σε διάφορες γιορτές, σύνθεσε και κανόνα συγκινητικό στον βασανισμένον αδελφό του τον Θεόδωρο.
Aπό τα τροπάρια των Aίνων που είπαμε, το πρώτο έχει περισσότερον πόνο και πάθος και σ’αυτό συνεταίριαξε ο ποιητής τεχνικά τη θλίψη του για το διωγμό της ορθοδοξίας με το υμνολόγημα του αγίου και με την καρτερική ελπίδα για τη σωτηρία της θεοσκέπαστης Θεσσαλονίκης, που και κείνον τον καιρό βρισκότανε σε αγωνία. Aυτά τα τροπάρια ταιριάζουνε πάντα στις δεινές δοκιμασίες που πέρασε απανωδιαστά η Θεσσαλονίκη από τον καιρό του Διοκλητιανού ίσαμε σήμερα. Παρακάτω βάζω αυτό το τροπάρι και το μεταγυρίζω στην απλή γλώσσα, πλην χωρίς να μπορέσω να σιμώσω στο πρωτόγραφο:
“Δεύρο, μάρτυς Xριστού, προς ημάς, σου δεομένους συμπαθούς επισκέψεως και ρύσαι κεκακωμένους τυραννικαίς απειλαίς και δεινή μανία της αιρέσεως• υφ’ ης ως αιχμάλωτοι και γυμνοί διωκόμεθα, τόπον εκ τόπου διαρκώς διαμείβοντες και πλανώμενοι εν σπηλαίοις και όρεσιν. Oίκτιρον ουν, πανεύφημε, και δος ημίν άνεσιν• παύσον την ζάλην και σβέσον την καθ’ ημών αγανάκτησιν, Θεόν ικετεύων, τον παρέχοντα τω κόσμω το μέγα έλεος”.
“Έλα, μάρτυρα του Xριστού, σε μας, που έχουμε μεγάλη ανάγκη από τη συμπονετικιά σου την επίσκεψη και γλύτωσέ μας από τις τυραννικές φοβέρες κι’ από τη δεινή μανία της αιρέσεως• που μας κατατρέχει σα νάμαστε σκλάβοι και περπατούμε γυμνοί δώθε και κείθε κι’ αλλάζουμε ολοένα τόπο με τόπο και πλανιόμαστε σαν τ’ αγρίμια στα βουνά και στα σπήλαια. Λυπήσου μας, πανεύφημε, και δώσε μας ανάπαψη, πάψε τη ζάλη και σβήσε την αγανάχτηση που σηκώθηκε καταπάνω μας, παρακαλώντας το Θεό, που δίνει στον κόσμο το μέγα έλεος”.
O άγιος Δημήτριος μαζί με τον άγιο Γεώργιο, είναι τα δυο παλληκάρια της χριστιανοσύνης. Aυτοί είναι κάτω στη γη, κ’ οι δυο αρχάγγελοι Mιχαήλ και Γαβριήλ είναι απάνω στον ουρανό. Στα αρχαία χρόνια τους ζωγραφίζανε δίχως άρματα, πλην στα κατοπινά τα χρόνια τους παριστάνουνε αρματωμένους με σπαθιά και με κοντάρια και ντυμένους με σιδεροπουκάμισα. Στον έναν ώμο έχουνε κρεμασμένη την περικεφαλαία και στον άλλον το σκουτάρι, στη μέση είναι ζωσμένοι τα λουριά που βαστάνε το θηκάρι του σπαθιού και το ταρκάσι πόχει μέσα τις σαγίτες και το δοξάρι. Tα τελευταία χρόνια, ύστερα από το πάρσιμο της Πόλης, οι δυο αυτοί άγιοι και πολλές φορές κι’ άλλοι στρατιωτικοί άγιοι ζωγραφίζουνται καβαλλικεμένοι απάνω σε άλογα, σε άσπρο ο άγιος Γεώργης, σε κόκκινο ο άγιος Δημήτρης. Kι’ ο μεν ένας κονταρίζει ένα θεριό κι’ ο άλλος έναν πολεμιστή, τον Λυαίο. Aυτά τα άρματα που φοράνε ετούτοι οι άγιοι, παριστάνουνε όπλα πνευματικά, σαν και κείνα που λέγει ο απόστολος Παύλος: “Nτυθήτε την αρματωσιά του Θεού για να μπορέσετε να αντισταθήτε στα στρατηγήματα του διαβόλου. Γιατί το πάλεμα το δικό μας δεν είναι καταπάνω σε αίμα και σε κρέας, αλλά καταπάνω στις αρχές, στις εξουσίες, καταπάνω στους κοσμοκράτορες του σκοταδιού σε τούτον τον κόσμο και καταπάνω στα πονηρά πνεύματα στον άλλον κόσμο. Για τούτο ντυθήτε την πανοπλία του Θεού, για να μπορέσετε να βαστάξετε κατά την πονηρή την ημέρα, κι’ αφού κάνετε όσα είναι πρεπούμενα, να σταθήτε. Tο λοιπόν, σταθήτε γερά, έχοντας περιζωσμένη τη μέση σας με αλήθεια, και ντυμένοι με το θώρακα της δικαιοσύνης και με τα πόδια σας σανταλωμένα για να κηρύξετε το Eυαγγέλιο της ειρήνης κι’ αποπάνω από όλα σκεπασθήτε με το σκουτάρι της πίστης, που με δαύτο θα μπορέσετε να σβήσετε όλες τις πυρωμένες σαγίτες του πονηρού. Kαι φορέσετε την περικεφαλαία της σωτηρίας και το σπαθί του πνεύματος, που είναι ο λόγος του Θεού”.
Aυτός ο ηρωικός και καρτερικός χαραχτήρας, που έχουνε οι πολεμιστές οπου μαρτυρήσανε για τον Xριστό σαν άκακα αρνιά, ανάγεται στα πνευματικά.
O άγιος Δημήτριος περισκεπάζει όλη την οικουμένη, όπως λέγει το τροπάρι του, αλλά ιδιαίτερα προστατεύει τη Θεσσαλονίκη, που τη γλύτωσε πολλές φορές και στέκεται κι’ ανθίζει ως τα σήμερα, καινούριος μέγας Aλέξαντρος, που η δύναμή του κ’ η αντρεία του δεν χαθήκανε με το θάνατό του, όπως έγινε στον Aλέξαντρο, αλλά ζει και φανερώνεται στον αιώνα, σ’ όσους τον παρακαλάνε με θερμή καρδιά. H πατρίδα του βρίσκεται ολοένα σε κίνδυνο και σε σκληρές περιστάσεις κι’ ολοένα τον κράζει να τη βοηθήσει και να τη γλυτώσει. Kαι φέτος, ύστερα από τόσες γενεές που προστρέξανε με δάκρυα στην προστασία του, πάλι θα δράμουνε οι βασανισμένοι χριστιανοί στην εκκλησία του και θα κλάψουνε και θα ψάλλουνε πάλι το τροπάρι που λέγει: “Φρούρησον, πανεύφημε, την σε μεγαλύνουσαν πόλιν από των εναντίον προσβολών, παρρησίαν ως έχων προς Xριστόν τον σε δοξάσαντα”.
O άγιος Δημήτριος, ο μεγαλομάρτυς και μυροβλύτης, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στα 260 μ.X. Oι γονιοί του ήτανε επίσημοι άνθρωποι κι’ ο Δημήτριος κοντά στη φθαρτή δόξα που είχε από το γένος του, ήτανε στολισμένος και με χαρίσματα άφθαρτα, με φρονιμάδα, με γλυκύτητα, με ταπείνωση, με δικαιοσύνη και με κάθε ψυχική ευγένεια. Όλα τούτα ήτανε σαν ακριβά πετράδια που λάμπανε απάνω στην κορόνα που φορούσε, κι’ αυτή η κορόνα ήτανε η πίστη στον Xριστό. Eκείνον τον καιρό βασίλευε στη Pώμη ο Διοκλητιανός κ’ είχε διορισμένον καίσαρα, στα μέρη της Mακεδονίας και στα ανατολικά, ένα σκληρόκαρδο και αιμοβόρον στρατηγό που τον λέγανε Mαξιμιανό, θηρίο ανθρωπόμορφο, όπως ήτανε όλοι αυτοί οι πολεμάρχοι, που βαστούσανε κείνον τον καιρό με το σπαθί τον κόσμο, ο Διοκλητιανός, ο Mαξέντιος, ο Mαξιμίνος, ο Γαλέριος, ο Λικίνιος, πετροκέφαλοι, αγριοπρόσωποι, δυνατοσάγωνοι, πικρόστομοι, με λαιμά κοντά και χοντρά σαν βαρέλια, αλύπητοι, φοβεροί. Aυτός διώρισε τον Δημήτριο άρχοντα της Θεσσαλονίκης κι’ όταν γύρισε από κάποιον πόλεμο, μάζεψε τους αξιωματικούς στη Θεσσαλονίκη για να κάνουνε θυσία στα είδωλα. Tότε ο Δημήτριος είπε πως είναι χριστιανός και πως δεν παραδέχεται για θεούς τις πελεκημένες πέτρες. O Mαξιμιανός φρύαξε και πρόσταξε να τον δέσουνε και να τον φυλακώσουνε σ’ ένα λουτρό. Όσον καιρό ήτανε φυλακισμένος, ο κόσμος πρόστρεχε με θρήνο κι’ άκουγε τον Δημήτριο που δίδασκε το λαό για την πίστη του Xριστού. Ένα παλληκαρόπουλο, ο Nέστορας, πήγαινε κι’ αυτός κάθε μέρα κι’ άκουγε τη διδασκαλία του. Eκείνες τις ημέρες, παλεύανε πολλοί αντρειωμένοι μέσα στο στάδιο κι’ ο Mαξιμιανός χαιρότανε γι’ αυτά τα θεάματα• μάλιστα είχε σε μεγάλη τιμή έναν μπεχλιβάνη που τον λέγανε Λυαίο, άνθρωπο θηριόψυχο και χεροδύναμο, ειδωλολάτρη και βλάστημο, φερμένον από κάποιο βάρβαρο έθνος. Bλέποντας ο Nέστορας πως τους είχε ρίξει κάτω όλους αυτός ο Λυαίος, και πως καυχιότανε πως είχε τη δύναμη του Άρη και πως κανένας ντόπιος δεν αποκοτούσε να παλέψει μαζί του, πήγε στη φυλακή και παρακάλεσε τον άγιο Δημήτριο να τον βλογήσει για να ντροπιάσει τον Λυαίο και τον Mαξιμιανό και τη θρησκεία τους. Kι’ ο άγιος Δημήτριος έκανε την προσευχή του και τον σταύρωσε και παρευθύς έδραμε ο Nέστορας στο στάδιο και πάλεψε με κείνον τον άγριο το γίγαντα και τον έριξε χάμω και τον έσφαξε. Tότε ο Mαξιμιανός έγινε θηρίο από το θυμό του και μαθαίνοντας πως ο Nέστορας ήτανε χριστιανός και πως τον είχε βλογήσει ο Δημήτριος, πρόσταξε να τους σκοτώσουνε. Σαν πήγανε στη φυλακή οι στρατιώτες, τρυπήσανε τον Δημήτριο με τα κοντάρια και έτσι πήρε τ’ αμάραντο στέφανο, στις 26 Oκτωβρίου 296• μάλιστα είναι γραμμένο πως σαν είδε τους στρατιώτες να ρίχνουνε τα κοντάρια καταπάνω του, σήκωσε ψηλά το χέρι του και τον πήρανε οι κονταριές στο πλευρό, για να αξιωθεί το τρύπημα της λόγχης που δέχτηκε ο Xριστός στην πλευρά του κ’ έβγαλε αίμα και νερό η λαβωματιά του. Tον Nέστορα τον αποκεφαλίσανε την άλλη μέρα έξω από το κάστρο. Oι χριστιανοί σηκώσανε τα άγια λείψανα και τα θάψανε αντάμα, κι’ από τον τάφο έβγαινε άγιο μύρο που γιάτρευε τις αρρώστιες, για τούτο τον λένε και μυροβλύτη. Aπάνω στον τάφο χτίσθηκε εκκλησιά, τον καιρό που βασίλεψε ο μέγας Kωνσταντίνος. Στα κατοπινά χρόνια χτίσθηκε η μεγάλη εκκλησιά η τωρινή και στα 1143 ο βασιλέας Mανουήλ ο Kομνηνός έστειλε και πήρε στην Kωνσταντινούπολη την εικόνα του αγίου και την έβαλε στο μοναστήρι του Παντοκράτορος που ήτανε χτισμένη η εκκλησία του από τους Kομνηνούς και που τη λένε σήμερα Zεϊρέκ και την είχανε κάνει παλαιότερα τεκέ οι ντερβίσηδες. Στα εικονίσματά του είναι ζωγραφισμένος απάνω σε κόκκινο αντρειωμένο άλογο, που κοιτάζει σαν άνθρωπος, ομορφοσελωμένο, στολισμένο με χάμουρα και με γκέμια χρυσά, με τα μπροστινά ποδάρια σηκωμένα στον αγέρα, με την ουρά ανακαμαριασμένη, αλαφιασμένο από τον Λυαίο που κείτεται ματοχωμένος χάμω, τρυπημένος από το κοντάρι του αγίου Δημητρίου. Στα καπούλια του, πίσω από τον Άγιο, είναι καβαλλικεμένος σε μικρό σχήμα ένας καλόγερος. Eίναι ο επίσκοπος Γαβριήλ, δεσπότης του Δαμαλά, που τον πιάσανε σκλάβο οι κουρσάροι μπαρμπερίνοι στα 1603 και τον πουλήσανε στο Aλγέρι, στον μπέη, που τον επήρε στο σεράγι του. Kάθισε κάμποσα χρόνια σκλάβος και παρακαλούσε μέρα νύχτα με δάκρυα να τον λευτερώσει ο άγιος Δημήτριος. Όπου, μια μέρα σαν αύριο, παραμονή τ’ αγίου Δημητρίου, τον είδε στον ύπνο του πως πήγε με τ’ άλογο και τον έβαλε καβάλλα και φύγανε από την Aραπιά. Kαι σαν ξύπνησε το πρωί, βρέθηκε λεύτερος στη Θεσσαλονίκη και δόξασε το Θεό και τον άγιο Δημήτριο και μπήκε σ’ ένα καράβι και πήγε στον Πόρο κι’ από τότε στα εικονίσματά του ζωγραφίζανε και το δεσπότη.
Λοιπόν αύριο το βράδυ θα προστρέξουνε πάλι οι Θεσσαλονικιώτες κ’ οι άλλοι χριστιανοί στη μεγάλη πανήγυρη και θα παρακαλέσουνε με συντριβή τον ένθερμο προστάτη τους να τους δώσει βοήθεια σε τούτες τις δεινές περιστάσεις. Kαι θα μαζευτούνε ο λαός ο ορθόδοξος κ’ οι άρχοντες κ’ οι δεσποτάδες και παπάδες και καλόγεροι και θα ψάλουνε στο μεγάλον εσπερινό τα κατανυχτικώτατα τροπάρια, με το μουσικό μέλος της Oρθοδοξίας• γιατί η Θεσσαλονίκη είναι η κιβωτός που σώθηκε η ορθόδοξη λατρεία από τον κατακλυσμό της φραγκολεβαντινιάς που πάγει να μας πνίξει με τους ανούσιους νεωτερισμούς της. Eκεί θα συναχτούνε οι καλοί οι ψαλτάδες που ψέλνουνε ακόμα με κείνη τη σοβαρή ψαλμωδία που κρατά από τότε που θεμελιώθηκε η σεβάσμια τούτη εκκλησία, πούναι το καύχημα κ’ η παρηγοριά της Aνατολής, ύστερα από την Aγιά Σοφιά της Kωνσταντινούπολης. Kαι μεθαύριο στη λειτουργία, θα ψάλουνε στους Aίνους τα εξαίσια προσόμοια που είναι γεμάτα πόνο και ελπίδα και αγιασμένον ενθουσιασμό. Tάχει συνθέσει ένας από τους γλυκύτερους ποιητές της εκκλησίας μας, ο άγιος Θεοφάνης ο Γραπτός, ψυχή πονεμένη και καρτερική. Kαι θα σας εξηγήσω με λίγα λόγια πως βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και μελώδησε αυτά τα συγκινητικά τροπάρια.
Aυτός ο άγιος μαζί με τον αδελφό του τον Θεόδωρο λέγονται “Θεόδωρος και Θεοφάνης οι Γραπτοί”. Γεννηθήκανε στην Παλαιστίνη και γινήκανε μοναχοί και ύστερα χειροτονηθήκανε παπάδες και ησυχάσανε στο μοναστήρι του αγίου Σάββα. Ήτανε κι’ οι δυο σπουδασμένοι στο έπακρο και γνωρίζανε κατά βάθος την ελληνική και την αραβική γλώσσα.
Φαίνεται πως οι αληθινοί χριστιανοί πρέπει παντοτινά να βασανίζουνται, γιατί, σαν περάσανε οι διωγμοί από τους ειδωλολάτρες, αρχίσανε άλλοι διωγμοί από τους αιρετικούς χριστιανούς. Kι’ όσοι βασανισθήκανε από τους ειδωλολάτρες γινήκανε μάρτυρες, κι’ όσοι βασανισθήκανε από τους χριστιανούς αιρετικούς γινήκανε ομολογητές. Tέτοιοι ομολογητές είναι και γράφουνται και τα δυο τούτα αγιασμένα αδέλφια, ο Θεόδωρος κι’ ο Θεοφάνης. Γιατί τους καταδίωξε ο Λέοντας ο Ίσαυρος, που ήτανε εικονομάχος και τους φυλάκωσε και τους έδειρε και ύστερα τους εξώρισε στον Πόντο. Kι’ ο μεν Θεόδωρος τελείωσε τον αγώνα στη δεύτερη εξορία που τους έστειλε ο Θεόφιλος, ο τρίτος εικονομάχος αυτοκράτορας ύστερα από τον Λέοντα, και πέθανε σ’ ένα ερημονήσι που το λέγανε Aρουσία, μέσα σε μεγάλα δεινά και σε στερήσεις. O δε Θεοφάνης εξωρίσθηκε στη Θεσσαλονίκη κ’ εκεί, σκλάβος και τυραννισμένος, σύνθεσε με κλαυθμό ψυχής αυτά τα τροπάρια, που με δαύτα ικετεύει τον άγιο Δημήτριο να γλυτώσει τη χριστιανοσύνη από τους ασεβείς και τυραννικούς ανθρώπους, και τη Θεσσαλονίκη από τους βαρβάρους που τη ζώνανε. Kαι λέγουνται Γραπτοί, επειδή ο Θεόφιλος πρόσταξε και τυπώσανε με πυρωμένο σίδερο απάνω στα μέτωπά τους ένα αδιάντροπο ποίημα που έκανε κάποιος αυλοκόλακας. O άγιος Θεοφάνης, άμα πέθανε ο αυτοκράτορας Θεόφιλος, ψηφίσθηκε επίσκοπος Nικαίας και εκοιμήθη, γέροντας γεμάτος από πνευματική ευωδία, στα 850 μ.X. O Nικηφόρος Kάλλιστος τον λέγει ηδύφωνον μουσικόν αυλόν κι’ ο Σουΐδας ποιητήν. Έγραψε πολλές υμνωδίες σε διάφορες γιορτές, σύνθεσε και κανόνα συγκινητικό στον βασανισμένον αδελφό του τον Θεόδωρο.
Aπό τα τροπάρια των Aίνων που είπαμε, το πρώτο έχει περισσότερον πόνο και πάθος και σ’αυτό συνεταίριαξε ο ποιητής τεχνικά τη θλίψη του για το διωγμό της ορθοδοξίας με το υμνολόγημα του αγίου και με την καρτερική ελπίδα για τη σωτηρία της θεοσκέπαστης Θεσσαλονίκης, που και κείνον τον καιρό βρισκότανε σε αγωνία. Aυτά τα τροπάρια ταιριάζουνε πάντα στις δεινές δοκιμασίες που πέρασε απανωδιαστά η Θεσσαλονίκη από τον καιρό του Διοκλητιανού ίσαμε σήμερα. Παρακάτω βάζω αυτό το τροπάρι και το μεταγυρίζω στην απλή γλώσσα, πλην χωρίς να μπορέσω να σιμώσω στο πρωτόγραφο:
“Δεύρο, μάρτυς Xριστού, προς ημάς, σου δεομένους συμπαθούς επισκέψεως και ρύσαι κεκακωμένους τυραννικαίς απειλαίς και δεινή μανία της αιρέσεως• υφ’ ης ως αιχμάλωτοι και γυμνοί διωκόμεθα, τόπον εκ τόπου διαρκώς διαμείβοντες και πλανώμενοι εν σπηλαίοις και όρεσιν. Oίκτιρον ουν, πανεύφημε, και δος ημίν άνεσιν• παύσον την ζάλην και σβέσον την καθ’ ημών αγανάκτησιν, Θεόν ικετεύων, τον παρέχοντα τω κόσμω το μέγα έλεος”.
“Έλα, μάρτυρα του Xριστού, σε μας, που έχουμε μεγάλη ανάγκη από τη συμπονετικιά σου την επίσκεψη και γλύτωσέ μας από τις τυραννικές φοβέρες κι’ από τη δεινή μανία της αιρέσεως• που μας κατατρέχει σα νάμαστε σκλάβοι και περπατούμε γυμνοί δώθε και κείθε κι’ αλλάζουμε ολοένα τόπο με τόπο και πλανιόμαστε σαν τ’ αγρίμια στα βουνά και στα σπήλαια. Λυπήσου μας, πανεύφημε, και δώσε μας ανάπαψη, πάψε τη ζάλη και σβήσε την αγανάχτηση που σηκώθηκε καταπάνω μας, παρακαλώντας το Θεό, που δίνει στον κόσμο το μέγα έλεος”.
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
Re: ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ
Ο Άγιος Δημήτριος Νεομάρτυρας - Ο Άγιος Δημήτριος Ο Νέος, Προστάτης της Τρίπολης
"Θλίψη, φόβος, ψέμα, φτώχια, αναξιοπρέπεια, αρρώστια, απελπισία, πόνος, θάνατος, είναι το αποτέλεσμα τις απομάκρυνσής μας από το θεό. Ας αλλάξουμε τώρα σελίδα. Ας βάλουμε στη ζωή μας τον Χριστό και ας τον γνωρίσουμε σιγά-σιγά. Ας αλλάξουμε τη ζωή μας από Κόλαση σε Παράδεισο. Ήλθε πλέον η ώρα".
Ο Άγιος Νεομάρτυρας Δημήτριος γεννήθηκε το 1779 κατά προφορική παράδοση στο χωριό Φλόκα και μεγάλωσε στη Λιγούδιστα, σημερινή Χώρα Τριφυλίας. Σε μικρή ηλικία έμεινε ορφανός από μητέρα. Ο πατέρας του, Ηλίας , έλαβε δεύτερη γυναίκα για να αναθρέψει το Δημήτριο και τον αδελφό του.
Εξ αιτίας των δυσκολιών της ζωής και της κακής συμπεριφοράς της μητριάς τους, τα δύο αδέλφια έφυγαν για την Τρίπολη προς αναζήτηση εργασίας. Εκει έγινε υπηρέτης ενός Τούρκου, ο οποίος τον προσηλύτισε στον Μουσουλμανισμό. Αρνείται την Ορθόδοξη πίστη, γίνεται Τούρκος και λαμβάνει το όνομα Μεχμέτ.
Βλέποντας τη νέα «άνετη» ζωή του, τον μιμείται κι ο αδελφός του. Το θλιβερό αυτό γεγονός έγινε γνωστό στον πατέρα τους, ο οποίος ήλθε στην Τρίπολη, για να συναντήσει τα παιδιά του και να τα πείσει να επιστρέψουν πάλι στην Ορθοδοξία. Ντροπιασμένος για την πράξη του κρύβεται για να μη συναντήσει τον πατέρα του. Αποφασίζει να επιστρέψει στο χωριό του, ακολουθεί όμως λάθος δρόμο και φθάνει στη Στεμνίτσα. Φιλοξενείται από κάποια γυναίκα, στην οποία εκμυστηρεύεται τη ζωή του κι εκείνη σαν στοργική μητέρα τον παρηγορεί. Την επομένη επιστρέφει στην Τρίπολη και αλλάζει πορεία, φεύγει για τη Σμύρνη.
Εκεί έμαθε για την ομολογία και το μαρτύριο του Νεομάρτυρος Πολυδώρου. Συγκλονίζεται και καταφεύγει στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, μεταξύ Κυδωνιών και Μοσχονησίων. Εξομολογείται τη μεγάλη του αμαρτία και ξεκινά μια νέα ζωή. Μέσα του αρχίζει να σιγοκαίει η φλόγα της ομολογίας και ο πόθος του μαρτυρίου. Μετά από μικρό χρονικό διάστημα επιστρέφει και πάλι από τη Σμύρνη στο μοναστήρι του Προδρόμου φέρνοντας το τάμα του, ένα ασημένιο καντήλι. Συμβουλεύεται τον Ηγούμενο σχετικά με τον πόθο του και εκείνος τον στέλνει στον άγιο Επίσκοπο πρώην Κορίνθου Μακάριο, ο οποίος ασκήτευε στη νήσο Χίο. Ο Δημήτριος εξομολογήθηκε το σφάλμα του και αποκάλυψε τον πόθο του για το μαρτύριο υπέρ του Χριστού. Ο άγιος Μακάριος τον έχρισε με άγιο Μύρο (διότι είχε αρνηθεί το Χριστό) και τον συμβούλευσε να περιμένει. Ο Δημήτριος επέστρεψε και πάλι στη Σμύρνη συνεχίζοντας τον πνευματικό αγώνα του (νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, εξομολόγηση, Θεία Κοινωνία ).
Μετά από ένα έτος περίπου, αφού έλαβε την ευχή του αγίου Μακαρίου και του μαθητού του αγίου Νικηφόρου του Χίου, επέστρεψε στην Πελοπόννησο λίγο πριν το Πάσχα του 1803. Στο ΄Αργος πέρασε τις άγιες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος και του Πάσχα. Τη Δευτέρα του Θωμά έφθασε στην Τρίπολη.Χαιρετούσε τους γνωστούς του με τον πασχαλινό χαιρετισμό: «Χριστός Ανέστη». Το ίδιο απόγευμα συνομίλησε με μερικούς κληρικούς και εγκρίτους λαϊκούς, οι οποίοι φοβούμενοι μήπως δεν αντέξει στους πόνους του μαρτυρίου, τον ενουθέτησαν να εγκαταλείψει τη μεγάλη απόφασή του. ΄Ενας κληρικός, ο π. Αντώνιος, βλέποντας το αμετάθετο της γνώμης του, τον προτρέπει εκείνο το βράδυ να κάνουν ιδιαίτερη προσευχή, για να δείξει ο Θεός το θέλημά Του.
Ο Κύριος παρουσιάστηκε και στον π. Αντώνιο και στο Δημήτριο και τους ενδυνάμωσε. Την επομένη ημέρα με γενναιότητα παρουσιάστηκε στο κατάστημα που δούλευε, εκεί όπου είχε αρνηθεί το Χριστό. Χαιρέτισε με το « Χριστός Ανέστη». Οι Τούρκοι, που τον αναγνώρισαν, εξεπλάγησαν από τη μεταστροφή του. Ένα Τουρκόπουλο προσπάθησε να τον μεταπείσει. Οι υπόλοιποι του έταξαν χρήματα, τιμές και δόξες, για να γίνει πάλι Τούρκος. Εκείνος ήταν ακλόνητος. Τον οδήγησαν στον Κριτή και εν συνεχεία στο Μουσταφά πασά, μπροστά στους οποίους ομολόγησε με θάρρος την πίστη του στο Χριστό. ΄Ολοι έκαναν προσπάθεια να τον μεταπείσουν. Μάταια όμως. Η απόφαση του πασά ήταν να θανατωθεί διʼ αποκεφαλισμού προς παραδειγματισμόν των χριστιανών.
Ο δήμιος με τρία κτυπήματα έκοψε τη κεφαλή του μάρτυρος. ΄Ολο το σώμα του επορφυρώθη από το μαρτυρικό αίμα του. Επότισε το δένδρο της πίστεως, αλλά και της ελευθερίας. Κατά την ώρα του μαρτυρίου, ενώ ήταν γονατισμένος προς τα δυτικά κατά θαυμαστό τρόπο η αγία κεφαλή του έπεσε ανατολικά. ΄Ηταν 14 Απριλίου 1803. Τρίτη της εβδομάδος του Θωμά.
Η αγία του Κάρα ετάφη από τον π. Αντώνιο κάτω από την αγία Τράπεζα του Ι. Ν. Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου Τριπόλεως και ύστερα από μερικές ημέρες ανέβλυσε μύρο. Το υπόλοιπο ιερό λείψανό του ετάφη στην Ι. Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών, όπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα. Πολύτιμος θησαυρός για όλη τη Ιερά Μητρόπολή μας είναι μικρά τεμάχια από το ιερό του λείψανο, πού φυλάσσονται στην Φλόκα και τη Χώρα. Η μνήμη του πανηγυρίζεται στη Χώρα και σε όλη τη Μητρόπολή μας την Κυριακή των Μυροφόρων και στην Φλόκα την 14η Απριλίου. Ο ΄Αγιος έκανε και κάνει πολλά θαύματα σε όσους επικαλούνται τη Χάρη του.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΄Ηχος α΄. Της ερήμου πολίτης. Εν νεότητος ώρα, Νεομάρτυς Δημήτριε, διά του Σωτήρος την πίστιν, αυχενότμητος ήθλησας. Διό επιγραφόμενοι σεπτόν των νέων προστάτην Αθλητά, εξαιτούμεθα την χάριν σου προς αυτούς, βοώντες σοι ευφροσύνως. Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε ενισχύσαντι, δόξα τω δωρησαμένω σε ημίν, νέον υπέρμαχον
"Θλίψη, φόβος, ψέμα, φτώχια, αναξιοπρέπεια, αρρώστια, απελπισία, πόνος, θάνατος, είναι το αποτέλεσμα τις απομάκρυνσής μας από το θεό. Ας αλλάξουμε τώρα σελίδα. Ας βάλουμε στη ζωή μας τον Χριστό και ας τον γνωρίσουμε σιγά-σιγά. Ας αλλάξουμε τη ζωή μας από Κόλαση σε Παράδεισο. Ήλθε πλέον η ώρα".
Ο Άγιος Νεομάρτυρας Δημήτριος γεννήθηκε το 1779 κατά προφορική παράδοση στο χωριό Φλόκα και μεγάλωσε στη Λιγούδιστα, σημερινή Χώρα Τριφυλίας. Σε μικρή ηλικία έμεινε ορφανός από μητέρα. Ο πατέρας του, Ηλίας , έλαβε δεύτερη γυναίκα για να αναθρέψει το Δημήτριο και τον αδελφό του.
Εξ αιτίας των δυσκολιών της ζωής και της κακής συμπεριφοράς της μητριάς τους, τα δύο αδέλφια έφυγαν για την Τρίπολη προς αναζήτηση εργασίας. Εκει έγινε υπηρέτης ενός Τούρκου, ο οποίος τον προσηλύτισε στον Μουσουλμανισμό. Αρνείται την Ορθόδοξη πίστη, γίνεται Τούρκος και λαμβάνει το όνομα Μεχμέτ.
Βλέποντας τη νέα «άνετη» ζωή του, τον μιμείται κι ο αδελφός του. Το θλιβερό αυτό γεγονός έγινε γνωστό στον πατέρα τους, ο οποίος ήλθε στην Τρίπολη, για να συναντήσει τα παιδιά του και να τα πείσει να επιστρέψουν πάλι στην Ορθοδοξία. Ντροπιασμένος για την πράξη του κρύβεται για να μη συναντήσει τον πατέρα του. Αποφασίζει να επιστρέψει στο χωριό του, ακολουθεί όμως λάθος δρόμο και φθάνει στη Στεμνίτσα. Φιλοξενείται από κάποια γυναίκα, στην οποία εκμυστηρεύεται τη ζωή του κι εκείνη σαν στοργική μητέρα τον παρηγορεί. Την επομένη επιστρέφει στην Τρίπολη και αλλάζει πορεία, φεύγει για τη Σμύρνη.
Εκεί έμαθε για την ομολογία και το μαρτύριο του Νεομάρτυρος Πολυδώρου. Συγκλονίζεται και καταφεύγει στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, μεταξύ Κυδωνιών και Μοσχονησίων. Εξομολογείται τη μεγάλη του αμαρτία και ξεκινά μια νέα ζωή. Μέσα του αρχίζει να σιγοκαίει η φλόγα της ομολογίας και ο πόθος του μαρτυρίου. Μετά από μικρό χρονικό διάστημα επιστρέφει και πάλι από τη Σμύρνη στο μοναστήρι του Προδρόμου φέρνοντας το τάμα του, ένα ασημένιο καντήλι. Συμβουλεύεται τον Ηγούμενο σχετικά με τον πόθο του και εκείνος τον στέλνει στον άγιο Επίσκοπο πρώην Κορίνθου Μακάριο, ο οποίος ασκήτευε στη νήσο Χίο. Ο Δημήτριος εξομολογήθηκε το σφάλμα του και αποκάλυψε τον πόθο του για το μαρτύριο υπέρ του Χριστού. Ο άγιος Μακάριος τον έχρισε με άγιο Μύρο (διότι είχε αρνηθεί το Χριστό) και τον συμβούλευσε να περιμένει. Ο Δημήτριος επέστρεψε και πάλι στη Σμύρνη συνεχίζοντας τον πνευματικό αγώνα του (νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, εξομολόγηση, Θεία Κοινωνία ).
Μετά από ένα έτος περίπου, αφού έλαβε την ευχή του αγίου Μακαρίου και του μαθητού του αγίου Νικηφόρου του Χίου, επέστρεψε στην Πελοπόννησο λίγο πριν το Πάσχα του 1803. Στο ΄Αργος πέρασε τις άγιες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδος και του Πάσχα. Τη Δευτέρα του Θωμά έφθασε στην Τρίπολη.Χαιρετούσε τους γνωστούς του με τον πασχαλινό χαιρετισμό: «Χριστός Ανέστη». Το ίδιο απόγευμα συνομίλησε με μερικούς κληρικούς και εγκρίτους λαϊκούς, οι οποίοι φοβούμενοι μήπως δεν αντέξει στους πόνους του μαρτυρίου, τον ενουθέτησαν να εγκαταλείψει τη μεγάλη απόφασή του. ΄Ενας κληρικός, ο π. Αντώνιος, βλέποντας το αμετάθετο της γνώμης του, τον προτρέπει εκείνο το βράδυ να κάνουν ιδιαίτερη προσευχή, για να δείξει ο Θεός το θέλημά Του.
Ο Κύριος παρουσιάστηκε και στον π. Αντώνιο και στο Δημήτριο και τους ενδυνάμωσε. Την επομένη ημέρα με γενναιότητα παρουσιάστηκε στο κατάστημα που δούλευε, εκεί όπου είχε αρνηθεί το Χριστό. Χαιρέτισε με το « Χριστός Ανέστη». Οι Τούρκοι, που τον αναγνώρισαν, εξεπλάγησαν από τη μεταστροφή του. Ένα Τουρκόπουλο προσπάθησε να τον μεταπείσει. Οι υπόλοιποι του έταξαν χρήματα, τιμές και δόξες, για να γίνει πάλι Τούρκος. Εκείνος ήταν ακλόνητος. Τον οδήγησαν στον Κριτή και εν συνεχεία στο Μουσταφά πασά, μπροστά στους οποίους ομολόγησε με θάρρος την πίστη του στο Χριστό. ΄Ολοι έκαναν προσπάθεια να τον μεταπείσουν. Μάταια όμως. Η απόφαση του πασά ήταν να θανατωθεί διʼ αποκεφαλισμού προς παραδειγματισμόν των χριστιανών.
Ο δήμιος με τρία κτυπήματα έκοψε τη κεφαλή του μάρτυρος. ΄Ολο το σώμα του επορφυρώθη από το μαρτυρικό αίμα του. Επότισε το δένδρο της πίστεως, αλλά και της ελευθερίας. Κατά την ώρα του μαρτυρίου, ενώ ήταν γονατισμένος προς τα δυτικά κατά θαυμαστό τρόπο η αγία κεφαλή του έπεσε ανατολικά. ΄Ηταν 14 Απριλίου 1803. Τρίτη της εβδομάδος του Θωμά.
Η αγία του Κάρα ετάφη από τον π. Αντώνιο κάτω από την αγία Τράπεζα του Ι. Ν. Αγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου Τριπόλεως και ύστερα από μερικές ημέρες ανέβλυσε μύρο. Το υπόλοιπο ιερό λείψανό του ετάφη στην Ι. Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών, όπου φυλάσσεται μέχρι σήμερα. Πολύτιμος θησαυρός για όλη τη Ιερά Μητρόπολή μας είναι μικρά τεμάχια από το ιερό του λείψανο, πού φυλάσσονται στην Φλόκα και τη Χώρα. Η μνήμη του πανηγυρίζεται στη Χώρα και σε όλη τη Μητρόπολή μας την Κυριακή των Μυροφόρων και στην Φλόκα την 14η Απριλίου. Ο ΄Αγιος έκανε και κάνει πολλά θαύματα σε όσους επικαλούνται τη Χάρη του.
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΄Ηχος α΄. Της ερήμου πολίτης. Εν νεότητος ώρα, Νεομάρτυς Δημήτριε, διά του Σωτήρος την πίστιν, αυχενότμητος ήθλησας. Διό επιγραφόμενοι σεπτόν των νέων προστάτην Αθλητά, εξαιτούμεθα την χάριν σου προς αυτούς, βοώντες σοι ευφροσύνως. Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε ενισχύσαντι, δόξα τω δωρησαμένω σε ημίν, νέον υπέρμαχον
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
Re: ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ
Ο Άγιος Δημήτριος ο Νεομάρτυρας
Ο Άγιος Νεομάρτυς Δημήτριος, που διακρινόταν για το κάλλος του προσώπου του και το ήθος της καρδιάς του, εργαζόταν στο Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως σε κάποιο οινοπωλείο που ανήκε στον Χριστιανό Χατζή Παναγιώτη.
Κάποιοι από τους θαμώνες του οινοπωλείου, Μωαμεθανοί από τον Πόντο, προσπάθησαν να προσηλυτίσουν τον Δημήτριο. Μια μέρα που αυτοί μέθυσαν, εκδιώχθηκαν από το οινοπωλείο από τον ιδιοκτήτη και τον Δημήτριο.
Η βίαιη αυτή εκδίωξη εξόργησε τους Μωαμεθανούς που αποφάσισαν να εκδικηθούν τον Δημήτριο. Τον κατήγγειλαν ψευδώς ως δράστη του τραυματισμού του Μωαμεθανού συντρόφου τους την ημέρα που μέθυσαν.
Προσαχθείς ο Δημήτριος ενώπιον του βεζύρη δεν κατάφερε να αποδείξει την αθωότητά του. Έτσι τέθηκε σε αυτόν το δίλλημα της τουρκικής μισαλλοδοξίας, δηλαδή να διαλέξει μεταξύ εξισλαμισμού και θανάτου. Ο Μάρτυς δεν αρνήθηκε τον Χριστό, παρά τους εκφοβισμούς, τις υποσχέσεις και τους δελεασμούς. Μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη το 1784 και ετελειώθη διά ξίφους.
Ο Άγιος Νεομάρτυς Δημήτριος, που διακρινόταν για το κάλλος του προσώπου του και το ήθος της καρδιάς του, εργαζόταν στο Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως σε κάποιο οινοπωλείο που ανήκε στον Χριστιανό Χατζή Παναγιώτη.
Κάποιοι από τους θαμώνες του οινοπωλείου, Μωαμεθανοί από τον Πόντο, προσπάθησαν να προσηλυτίσουν τον Δημήτριο. Μια μέρα που αυτοί μέθυσαν, εκδιώχθηκαν από το οινοπωλείο από τον ιδιοκτήτη και τον Δημήτριο.
Η βίαιη αυτή εκδίωξη εξόργησε τους Μωαμεθανούς που αποφάσισαν να εκδικηθούν τον Δημήτριο. Τον κατήγγειλαν ψευδώς ως δράστη του τραυματισμού του Μωαμεθανού συντρόφου τους την ημέρα που μέθυσαν.
Προσαχθείς ο Δημήτριος ενώπιον του βεζύρη δεν κατάφερε να αποδείξει την αθωότητά του. Έτσι τέθηκε σε αυτόν το δίλλημα της τουρκικής μισαλλοδοξίας, δηλαδή να διαλέξει μεταξύ εξισλαμισμού και θανάτου. Ο Μάρτυς δεν αρνήθηκε τον Χριστό, παρά τους εκφοβισμούς, τις υποσχέσεις και τους δελεασμούς. Μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη το 1784 και ετελειώθη διά ξίφους.
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
Ο Άγιος Δημήτριος ο Νεομάρτυρας ο Χιοπολίτης
Ο Άγιος Νεομάρτυς Δημήτριος γεννήθηκε το έτος 1780 στο Παλαιόκαστρο της Χίου από γονείς ευσεβείς, τον Απόστολο και την Μαρουλού. Σε νεαρή ηλικία ήρθε στην Κωνσταντινούπολη και εργαζόταν πλησίον του αδελφού του Ζαννή, που ήταν έμπορος.
Μνηστευθείς όμως με μια νέα, χωρίς να το γνωρίζει ο αδελφός του, αποπέμφθηκε από την εργασία του. Η φτώχεια τον έκανε να θυμηθεί ότι ο Τούρκος Σεΐχ – ουλ – ισλάμης όφειλε στον αδελφό του δύο δηνάρια, από κάποια αγορά υφασμάτων με πίστωση, πήγε στην οικία του, για να εισπράξει το οφειλόμενο χρέος και να το χρησιμοποιήσει για τον εαυτό του. Εκεί βρήκε μια Μωαμεθανή που του εκδήλωσε την αγάπη της λέγοντάς του ότι ή πρέπει να γίνει Μωαμεθανός για να τη νυμφευθεί ή πρέπει να πεθάνει. Ο Δημήτριος αιφνιδιάστηκε.
Δέχθηκε τις προτάσεις της γυναίκας και παρέμεινε στην οικία της ως εξωμότης. Ήλθε όμως στον εαυτό του και κατά την διάρκεια του ραμαζανίου δραπέτευσε και κρύφθηκε από Χριστιανική οικογένεια στη συνοικία του Σταυροδρομίου. Ο αδελφός του Ζαννής έτρεξε να τον συναντήσει.
Ο Δημήτριος έγραψε επιστολή στον πατέρα του με τα συμβάντα και εξομολογήθηκε στον Πνευματικό τι είχε πράξει. Μέσα στην καρδιά του φούντωσε ο πόθος του μαρτυρίου. Κοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων και παρουσιάσθηκε στον Τούρκο διοικητή, προς τον οποίο ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό.
Οι Χιώτες που διέμεναν στην Κωνσταντινούπολη μάζεψαν χρήματα, με σκοπό να προσφέρουν αυτά στους Τούρκους για να τον ελευθερώσουν, φοβούμενοι μήπως ο Δημήτριος λυγίσει μπροστά στα βασανιστήρια. Όταν ο Δημήτριος πληροφορήθηκε την ενέργεια αυτή τους επετίμησε και τους παρακάλεσε να προσεύχονται, για να τελειώσει μαρτυρικά τη ζωή του. Έτσι κι έγινε.
Μετά τα φρικτά βασανιστήρια ο Δημήτριος παρέμεινε ακλόνητος για την αγάπη του Χριστού και αποκεφαλίσθηκε το έτος 1802. το τίμιο λείψανό του το παρέλαβαν οι Χριστιανοί και ενταφίασαν αυτό σε κάποιο μοναστήρι στο νησί Πρώτη.
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
Re: ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ
Ο Άγιος νεομάρτυς Δημήτριος του Σλίβεν(+30 Ιανουαρίου 1841)
Γεννήθηκε την 9η Ὀκτωβρίου 1818 στό Σλίβεν της Βουλγαρίας καί υπηρξε καρπός προσευχής των άτέκνων γονέων του. Μετά τον θάνατο των γονέων του ο αδελφός του Στέφανος έφυγε στή Βλαχία και ὁ νεαρός Δημήτριος δεν μπόρεσε νά διαχειριστεί τήν πατρική περιουσία, με αποτέλεσμα αυτή νά καταπατηθεί από Ὀθωμανούς γείτονες. Τότε έχασε ακόμη και τό σπίτι του και αναγκάστηκε νά ζητήσει εργασία σ'ένα αρτοποιείο.
Πιεζόμενος από τόν νέο μουσουλμάνο δικαστή της πόλεως ν'αλλαξοπιστήσει, ομολόγησε σταθερά την χριστιανική πίστη καί γι’ αυτό συνελήφθη, φυλακίστηκε γιά ένα ολόκληρο χρόνο, βασανίστηκε και τελικά αποκεφαλίστηκε την 30η Ίανουαρίου 1841, σε ηλικία μόλις 23 ετών! 'Ενώ αρχικά ο δικαστής είχε διατάξει να ριχτεί τό σώμα του στό παρακείμενο ποτάμι, στη συνέχεια χρηματίσθηκε από κάποιους εύπορους χριστιανούς και παρέδωσε το λείψανο να ταφεί.
Ή μνήμη του τιμάται την 30η Ιανουαρίου.
Ένας από τους παλαιότερους ναούς στο Sliven είναι ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Δημητρίου. Στη σημερινή του μορφή χτίστηκε το 1831. Η παράδοση αναφέρει ότι ο τόπος αυτός ήταν μια παλιά, μικρή, ξύλινη εκκλησία. Σύμφωνα με τις διατάξεις του τουρκικού κράτους κατά την περίοδο από το 14ο έως τον 19ο αιώνα δεν μπορούσαν να χτιστούν χριστιανικές εκκλησίες κοντά σε τζαμιά. Το αντίθετο ήταν δυνατό.
Δίπλα από την εκκλησία του Αγ. Δημητρίου ήταν ένα τζαμί, γνωστό ως" Hadji Ρετζέπ dzhamisi "που υπήρχε μέχρι το 1891. Σύμφωνα με τον επιφανή ιστοριογράφο του Sliven Συμεών Tabakov αυτό το τζαμί χτίστηκε το 1710. Η ημερομηνία είναι σημαντική επειδή δείχνει ότι η παλιά εκκλησία χτίστηκε πριν από 1710. Το 1815 έγινε μια πυρκαγιά σε όλο το τότε παζάρι του Σλίβεν και η εκκλησία του Αγ.Δημητρίου κάηκε μαζί με όλα τα άλλα κτίρια.
Η αποκατάσταση της εκκλησίας ξεκίνησε τον αμέσως επόμενο χρόνο και οι εργασίες κατασκευής το 1831 και η αφιέρωση του ναού έγινε το 1834.
Η εκκλησία του Αγ. Δημητρίου είναι βασιλική με 31 μέτρα μήκος και 15 μέτραπλάτος και έκταση 461 τετραγωνικών μέτρων.
Γεννήθηκε την 9η Ὀκτωβρίου 1818 στό Σλίβεν της Βουλγαρίας καί υπηρξε καρπός προσευχής των άτέκνων γονέων του. Μετά τον θάνατο των γονέων του ο αδελφός του Στέφανος έφυγε στή Βλαχία και ὁ νεαρός Δημήτριος δεν μπόρεσε νά διαχειριστεί τήν πατρική περιουσία, με αποτέλεσμα αυτή νά καταπατηθεί από Ὀθωμανούς γείτονες. Τότε έχασε ακόμη και τό σπίτι του και αναγκάστηκε νά ζητήσει εργασία σ'ένα αρτοποιείο.
Πιεζόμενος από τόν νέο μουσουλμάνο δικαστή της πόλεως ν'αλλαξοπιστήσει, ομολόγησε σταθερά την χριστιανική πίστη καί γι’ αυτό συνελήφθη, φυλακίστηκε γιά ένα ολόκληρο χρόνο, βασανίστηκε και τελικά αποκεφαλίστηκε την 30η Ίανουαρίου 1841, σε ηλικία μόλις 23 ετών! 'Ενώ αρχικά ο δικαστής είχε διατάξει να ριχτεί τό σώμα του στό παρακείμενο ποτάμι, στη συνέχεια χρηματίσθηκε από κάποιους εύπορους χριστιανούς και παρέδωσε το λείψανο να ταφεί.
Ή μνήμη του τιμάται την 30η Ιανουαρίου.
Ένας από τους παλαιότερους ναούς στο Sliven είναι ο μητροπολιτικός ναός του Αγίου Δημητρίου. Στη σημερινή του μορφή χτίστηκε το 1831. Η παράδοση αναφέρει ότι ο τόπος αυτός ήταν μια παλιά, μικρή, ξύλινη εκκλησία. Σύμφωνα με τις διατάξεις του τουρκικού κράτους κατά την περίοδο από το 14ο έως τον 19ο αιώνα δεν μπορούσαν να χτιστούν χριστιανικές εκκλησίες κοντά σε τζαμιά. Το αντίθετο ήταν δυνατό.
Δίπλα από την εκκλησία του Αγ. Δημητρίου ήταν ένα τζαμί, γνωστό ως" Hadji Ρετζέπ dzhamisi "που υπήρχε μέχρι το 1891. Σύμφωνα με τον επιφανή ιστοριογράφο του Sliven Συμεών Tabakov αυτό το τζαμί χτίστηκε το 1710. Η ημερομηνία είναι σημαντική επειδή δείχνει ότι η παλιά εκκλησία χτίστηκε πριν από 1710. Το 1815 έγινε μια πυρκαγιά σε όλο το τότε παζάρι του Σλίβεν και η εκκλησία του Αγ.Δημητρίου κάηκε μαζί με όλα τα άλλα κτίρια.
Η αποκατάσταση της εκκλησίας ξεκίνησε τον αμέσως επόμενο χρόνο και οι εργασίες κατασκευής το 1831 και η αφιέρωση του ναού έγινε το 1834.
Η εκκλησία του Αγ. Δημητρίου είναι βασιλική με 31 μέτρα μήκος και 15 μέτραπλάτος και έκταση 461 τετραγωνικών μέτρων.
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
Re: ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ
Μνήμη του αγίου Πατρός ημών Διονυσίου του νέου επισκόπου Αιγίνης του θαυματουργού του εκ Ζακύνθου. (17 Δεκεμβρίου)
Ένας νέος από αρχοντική οικογένεια αφήνει τα εγκόσμια και πηγαίνει στο μοναστήρι. Αυτό βέβαια δεν είναι συνηθισμένο και φυσικό, όχι μόνο σήμερα, αλλά και σε κάθε καιρό. Το φυσικό και συνηθισμένο είναι μια καλή κοινωνική αποκατάσταση, να ακολουθήσει το παιδί το έργο του πατέρα και να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση. Αλλ’ όμως βρίσκονται νέοι, κι ας διαμαρτύρονται κι ας αντιδρούν οι γονείς τους, που βγαίνουν από τη συνήθεια και ξεπερνάνε τα ανθρώπινα μέτρα. Είναι, καθώς λέγει ο Ιησούς Χριστός, «οι δυνάμενοι χωρείν». Ποτέ βέβαια με τη δική τους μόνο θέληση και δύναμη, αλλά πάντα οπλισμένοι και δυνατοί με τη θεία χάρη.
Θαυμαστός λοιπόν και μακαριστός είναι κι ο άγιος Διονύσιος, που αναφάνηκε στα νεώτερα χρόνια αστέρας φαεινότατος, μαζί με πολλούς άλλους μάρτυρες και οσίους, μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Ήταν οικονομία της θείας Πρόνοιας να στηριχθεί στη δοκιμασία του το αιχμάλωτο γένος των ορθοδόξων χριστιανών. Ο άγιος Διονύσιος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στα 1547 από γονείς που ξεχώριζαν στο νησί για τη λαμπρή τους κοινωνική θέση και την οικονομική τους κατάσταση. Ο άγιος του Θεού σε νεαρή ηλικία τα άφησε όλα, και κοινωνική θέση και πλούτο, κι έφυγε στο μοναστήρι της Παναγίας της Παντοχαράς, που είναι στα Στροφάδια, δύο μικρά αμπελοφυτεμένα νησιά, που βρίσκονται στο Ιόνιο πέλαγος στα νότια της Ζακύνθου.
Όταν τελειώθηκε στη μοναχική άσκηση, χειροτονημένος εν τω μεταξύ ιερέας, ο άγιος Διονύσιος ξεκίνησε να πάει προσκυνητής στους Αγίους Τόπους. Ο δρόμος του τον έφερε να περάσει από την Αθήνα, και ο τότε Μητροπολίτης Αθηνών Νικάνορας, που είδε και εκτίμησε την πνευματικότητα και τις αρετές του ιερομόναχου Διονυσίου, τον κράτησε κοντά του και σε λίγο καιρό τον εξέλεξε και τον χειροτόνησε επίσκοπο Αιγίνης. Στην παλιά πόλη της Αίγινας σώζεται και σήμερα έξω από την Εκκλησία ο πέτρινος θρόνος, όπου ο άγιος Διονύσιος ανέβαινε και κήρυττε στους χριστιανούς. Ο άγιος του Θεού ποίμανε το πνευματικό του στην Αίγινα ποίμνιο, καθώς λέγει η θεία Γραφή, «μετ’ επιστήμης», σαν αληθινός δηλαδή και καλός ποιμένας της Εκκλησίας. Το νησί της Αίγινας είναι ευλογημένος τόπος, όπου τον πάτησαν και τον άγιασαν δύο όσιοι Πατέρες της Εκκλησίας• τότε μεν ο άγιος Διονύσιος και στις ημέρες μας ο άγιος Νεκτάριος ο επίσκοπος Πενταπόλεως. Κι οι δύο αξιωμένοι με τη χάρη των θαυμάτων, γι’ αυτό κι οι δύο στην Εκκλησία με τον τίτλο του θαυματουργού.
Ο άγιος Διονύσιος, αφού ποίμανε για καιρό την επαρχία του, ύστερα παραιτήθηκε, γύρισε στην πατρίδα του τη Ζάκυνθο και πέρασε το υπόλοιπο του βίου του ως ηγούμενος στο μοναστήρι της Αναφωνήτριας. Αυτό θα πει πως ο αληθινός μοναχός, κι όταν λάβει ιερατικούς βαθμούς κι όταν φτάσει να γίνει επίσκοπος, δεν ξεχνάει και θυμάται πάντα πως πρώτ’ απ’ όλα είναι μοναχός. Στο μοναστήρι της Αναφωνήτριας έλαμψε ακόμα για μια φορά η αγιοσύνη του ανθρώπου του Θεού. Κάποια μέρα μπήκε στο κελλί του ένας κυνηγημένος άνθρωπος, τρέμοντας και ζητώντας προστασία. Είχε βάψει τα χέρια του σε ανθρώπινο αίμα, είχε σκοτώσει τον αδελφό του αγίου Διονυσίου. Όταν το άκουσε, ο Άγιος ήταν φυσικό να κλάψει μέσα του και φανερά να δακρύσει, ύστερα όμως σηκώθηκε, άνοιξε την πίσω πόρτα του κελλιού του και οδήγησε το φονιά να φύγει, να κρυφτεί και να σωθεί. Αυτή είναι μια ξεχωριστή και μοναδική πράξη στους βίους των Αγίων της Εκκλησίας, για την οποία δεν υπάρχει ανθρώπινο μέτρο για να την κρίνουμε. Πολύ περισσότερο, που όταν οι συγγενείς του σκοτωμένου, αλλά και του Αγίου, και τα όργανα της εξουσίας ήλθαν στο κελλί και ρωτούσαν για το φονιά, ο άγιος Διονύσιος προσποιήθηκε κι απάντησε πως δεν τον είχε δει και πως δεν ήξερε τίποτε. Γι’ αυτό ένας Ζακυνθινός ποιητής, θέλοντας να εγκωμιάσει την αρετή του αγίου Διονυσίου και θαυμάζοντας το παράδειγμά του, σ’ ένα του ποίημα έγραψε αυτό τον παράδοξο στίχο-«αγιάζει ο δούλος του Θεού την ώρα που αμαρτάνει»!
Η αμαρτία του Αγίου ήταν ότι έκρυψε το φονιά του αδελφού και είπε πως δεν τον είδε. Γι’ αυτό λέμε ότι έδώ δεν υπάρχει ανθρώπινο μέτρο για να κρίνουμε την πράξη του αγίου Διονυσίου. Ένα μόνο μέτρο υπάρχει, ο λόγος του Χριστού, που λέγει• «αγαπάτε τους εχθρούς υμών». Τα παραπέρα δεν είναι δικά μας, αλλ’ ανήκουν στη κρίση του Θεού.
Ο άγιος Διονύσιος εκπλήρωσε το κοινό χρέος του βίου και «ετελειώθη εν ειρήνη» στα 1624, σε ηλικία δηλαδή 77 ετών. Κατά την επιθυμία του, τον έθαψαν στο μοναστήρι της μετάνοιας του στα Στροφάδια. Όταν ύστερα από χρόνια θελήσανε να κάμουν ανακομιδή των αγίων λειψάνων του, το ιερό σκήνος βρέθηκε ολόκληρο και ακέραιο, ντυμένο τα αρχιερατικά άμφια, όπως το είχαν θάψει, ξεχύνοντας μια πνευματική και αγιασμένη ευωδία. Το μετέφεραν αργότερα στη Ζάκυνθο και είναι τώρα και το προσκυνούν οι πιστοί στο ναό, που τιμάται στο όνομα του αγίου Διονυσίου. Στα 1703 η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ύστερα από αναφορές και αιτήσεις του κλήρου και του λαού της Ζακύνθου, που βεβαίωναν για τα πολλά θαύματα και για την πίστη και συνείδηση της τοπικής Εκκλησίας στην αγιοσύνη του, ανακήρυξε επίσημα και συγκαταρίθμησε τον άγιο Διονύσιο επίσκοπο Αιγίνης στο εκκλησιαστικό αγιολόγιο για να τιμάται και εορτάζεται από τους πιστούς και να δοξάζεται στο όνομά του ο Θεός, που είναι «θαυμαστός εν τοις αγίοις αυτού», τώρα και πάντα και στους ατελεύτητους αιώνες. Αμήν.
(Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης +Διονυσίου, «Εικόνες έμψυχοι», εκδ. Αποστ. Διακονίας) Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας
Ένας νέος από αρχοντική οικογένεια αφήνει τα εγκόσμια και πηγαίνει στο μοναστήρι. Αυτό βέβαια δεν είναι συνηθισμένο και φυσικό, όχι μόνο σήμερα, αλλά και σε κάθε καιρό. Το φυσικό και συνηθισμένο είναι μια καλή κοινωνική αποκατάσταση, να ακολουθήσει το παιδί το έργο του πατέρα και να συνεχίσει την οικογενειακή παράδοση. Αλλ’ όμως βρίσκονται νέοι, κι ας διαμαρτύρονται κι ας αντιδρούν οι γονείς τους, που βγαίνουν από τη συνήθεια και ξεπερνάνε τα ανθρώπινα μέτρα. Είναι, καθώς λέγει ο Ιησούς Χριστός, «οι δυνάμενοι χωρείν». Ποτέ βέβαια με τη δική τους μόνο θέληση και δύναμη, αλλά πάντα οπλισμένοι και δυνατοί με τη θεία χάρη.
Θαυμαστός λοιπόν και μακαριστός είναι κι ο άγιος Διονύσιος, που αναφάνηκε στα νεώτερα χρόνια αστέρας φαεινότατος, μαζί με πολλούς άλλους μάρτυρες και οσίους, μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Ήταν οικονομία της θείας Πρόνοιας να στηριχθεί στη δοκιμασία του το αιχμάλωτο γένος των ορθοδόξων χριστιανών. Ο άγιος Διονύσιος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στα 1547 από γονείς που ξεχώριζαν στο νησί για τη λαμπρή τους κοινωνική θέση και την οικονομική τους κατάσταση. Ο άγιος του Θεού σε νεαρή ηλικία τα άφησε όλα, και κοινωνική θέση και πλούτο, κι έφυγε στο μοναστήρι της Παναγίας της Παντοχαράς, που είναι στα Στροφάδια, δύο μικρά αμπελοφυτεμένα νησιά, που βρίσκονται στο Ιόνιο πέλαγος στα νότια της Ζακύνθου.
Όταν τελειώθηκε στη μοναχική άσκηση, χειροτονημένος εν τω μεταξύ ιερέας, ο άγιος Διονύσιος ξεκίνησε να πάει προσκυνητής στους Αγίους Τόπους. Ο δρόμος του τον έφερε να περάσει από την Αθήνα, και ο τότε Μητροπολίτης Αθηνών Νικάνορας, που είδε και εκτίμησε την πνευματικότητα και τις αρετές του ιερομόναχου Διονυσίου, τον κράτησε κοντά του και σε λίγο καιρό τον εξέλεξε και τον χειροτόνησε επίσκοπο Αιγίνης. Στην παλιά πόλη της Αίγινας σώζεται και σήμερα έξω από την Εκκλησία ο πέτρινος θρόνος, όπου ο άγιος Διονύσιος ανέβαινε και κήρυττε στους χριστιανούς. Ο άγιος του Θεού ποίμανε το πνευματικό του στην Αίγινα ποίμνιο, καθώς λέγει η θεία Γραφή, «μετ’ επιστήμης», σαν αληθινός δηλαδή και καλός ποιμένας της Εκκλησίας. Το νησί της Αίγινας είναι ευλογημένος τόπος, όπου τον πάτησαν και τον άγιασαν δύο όσιοι Πατέρες της Εκκλησίας• τότε μεν ο άγιος Διονύσιος και στις ημέρες μας ο άγιος Νεκτάριος ο επίσκοπος Πενταπόλεως. Κι οι δύο αξιωμένοι με τη χάρη των θαυμάτων, γι’ αυτό κι οι δύο στην Εκκλησία με τον τίτλο του θαυματουργού.
Ο άγιος Διονύσιος, αφού ποίμανε για καιρό την επαρχία του, ύστερα παραιτήθηκε, γύρισε στην πατρίδα του τη Ζάκυνθο και πέρασε το υπόλοιπο του βίου του ως ηγούμενος στο μοναστήρι της Αναφωνήτριας. Αυτό θα πει πως ο αληθινός μοναχός, κι όταν λάβει ιερατικούς βαθμούς κι όταν φτάσει να γίνει επίσκοπος, δεν ξεχνάει και θυμάται πάντα πως πρώτ’ απ’ όλα είναι μοναχός. Στο μοναστήρι της Αναφωνήτριας έλαμψε ακόμα για μια φορά η αγιοσύνη του ανθρώπου του Θεού. Κάποια μέρα μπήκε στο κελλί του ένας κυνηγημένος άνθρωπος, τρέμοντας και ζητώντας προστασία. Είχε βάψει τα χέρια του σε ανθρώπινο αίμα, είχε σκοτώσει τον αδελφό του αγίου Διονυσίου. Όταν το άκουσε, ο Άγιος ήταν φυσικό να κλάψει μέσα του και φανερά να δακρύσει, ύστερα όμως σηκώθηκε, άνοιξε την πίσω πόρτα του κελλιού του και οδήγησε το φονιά να φύγει, να κρυφτεί και να σωθεί. Αυτή είναι μια ξεχωριστή και μοναδική πράξη στους βίους των Αγίων της Εκκλησίας, για την οποία δεν υπάρχει ανθρώπινο μέτρο για να την κρίνουμε. Πολύ περισσότερο, που όταν οι συγγενείς του σκοτωμένου, αλλά και του Αγίου, και τα όργανα της εξουσίας ήλθαν στο κελλί και ρωτούσαν για το φονιά, ο άγιος Διονύσιος προσποιήθηκε κι απάντησε πως δεν τον είχε δει και πως δεν ήξερε τίποτε. Γι’ αυτό ένας Ζακυνθινός ποιητής, θέλοντας να εγκωμιάσει την αρετή του αγίου Διονυσίου και θαυμάζοντας το παράδειγμά του, σ’ ένα του ποίημα έγραψε αυτό τον παράδοξο στίχο-«αγιάζει ο δούλος του Θεού την ώρα που αμαρτάνει»!
Η αμαρτία του Αγίου ήταν ότι έκρυψε το φονιά του αδελφού και είπε πως δεν τον είδε. Γι’ αυτό λέμε ότι έδώ δεν υπάρχει ανθρώπινο μέτρο για να κρίνουμε την πράξη του αγίου Διονυσίου. Ένα μόνο μέτρο υπάρχει, ο λόγος του Χριστού, που λέγει• «αγαπάτε τους εχθρούς υμών». Τα παραπέρα δεν είναι δικά μας, αλλ’ ανήκουν στη κρίση του Θεού.
Ο άγιος Διονύσιος εκπλήρωσε το κοινό χρέος του βίου και «ετελειώθη εν ειρήνη» στα 1624, σε ηλικία δηλαδή 77 ετών. Κατά την επιθυμία του, τον έθαψαν στο μοναστήρι της μετάνοιας του στα Στροφάδια. Όταν ύστερα από χρόνια θελήσανε να κάμουν ανακομιδή των αγίων λειψάνων του, το ιερό σκήνος βρέθηκε ολόκληρο και ακέραιο, ντυμένο τα αρχιερατικά άμφια, όπως το είχαν θάψει, ξεχύνοντας μια πνευματική και αγιασμένη ευωδία. Το μετέφεραν αργότερα στη Ζάκυνθο και είναι τώρα και το προσκυνούν οι πιστοί στο ναό, που τιμάται στο όνομα του αγίου Διονυσίου. Στα 1703 η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ύστερα από αναφορές και αιτήσεις του κλήρου και του λαού της Ζακύνθου, που βεβαίωναν για τα πολλά θαύματα και για την πίστη και συνείδηση της τοπικής Εκκλησίας στην αγιοσύνη του, ανακήρυξε επίσημα και συγκαταρίθμησε τον άγιο Διονύσιο επίσκοπο Αιγίνης στο εκκλησιαστικό αγιολόγιο για να τιμάται και εορτάζεται από τους πιστούς και να δοξάζεται στο όνομά του ο Θεός, που είναι «θαυμαστός εν τοις αγίοις αυτού», τώρα και πάντα και στους ατελεύτητους αιώνες. Αμήν.
(Μητροπ. Σερβίων και Κοζάνης +Διονυσίου, «Εικόνες έμψυχοι», εκδ. Αποστ. Διακονίας) Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ.
ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ
Ο άγιος Διονύσιος ζούσε στην Αθήνα την εποχή των Αποστόλων. Καταγόταν από οικογένεια πλούσια και αρχοντική και είχε αποκτήσει τόση σοφία και τόση αρετή με τα μέσα που του παρείχαν οι επιστήμες των αρχαίων Ελλήνων, ώστε είχε εκλεγεί μέλος του εννεαμελούς Αρείου Πάγου που αποτελούσε το ανώτατο δικαστήριο και τη διοικητική συνέλευση του δήμου των Αθηναίων. Όταν ο μέγας Απόστολος Παύλος, καθοδηγούμενος από το Άγιο Πνεύμα, ήλθε να κηρύξει το Ευαγγέλιο της σωτηρίας στήν Αθήνα, ο Διονύσιος τον κάλεσε να λάβει τον λόγο στον Άρειο Πάγο. Από το ύψος του βράχου αυτού που προεξέχει πάνω από την πόλη των Αθηνών, ο πτωχός σκηνοποιός διέλυσε τις σοφιστείες των φιλοσόφων και έδειξε καθαρότατα στους Αθηναίους ότι ο «άγνωστος θεός» — για τον όποιο η φυσική λογική τους τούς είχε δώσει μία ασαφή υπόνοια — είναι ο Θεός ο ποιήσας τον κόσμον και πάντα τα εν αυτώ, και ότι ούτος ουρανού και γης Κύριος υπάρχων ουκ εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί, ουδέ υπό χειρών ανθρώπων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος, αυτός διδούς πάσι ζωήν και πνοήν και τα πάντα (Πράξεις 17, 23-25). Τους εδίδαξε επίσης ότι ο άνθρωπος επλάσθη κατ’ εικόνα Θεού και εκλήθη να γίνει κοινωνός της ζωής του Θεού εν Χριστώ Ιησού, τω Υιώ αυτού, τω σαρκωθέντι δι’ ημάς και αναστάντι εκ νεκρών, και τω πάλιν ερχομένω κρίναι τους ανθρώπους.
Ακούοντάς τον να ομιλεί για ανάσταση νεκρών, η πλειονότητα των ακροατών, με τη διάνοιά τους εσκοτισμένη από τις προκαταλήψεις της ανθρώπινης σοφίας, χλεύασε τον Απόστολο Παύλο. Ωστόσο, τα λόγια αυτά περί ζωής αιωνίου άγγιξαν την καρδιά κάποιων από το ακροατήριο, οι οποίοι ασπάσθηκαν την πίστη του Χριστού. Μεταξύ αυτών ήταν ο άγιος Ιερόθεος και ο άγιος Διονύσιος. Ακούοντας την αφήγηση των θείων Παθών του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού και τα σημεία που συνέβησαν μετά τον θάνατό του, ο σοφός Διονύσιος θυμήθηκε ότι μερικά χρόνια πριν, όταν βρισκόταν στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου μαζί με άλλους σοφούς, παρακολούθησε μία έκλειψη ηλίου η οποία κατέλυε όλους τους νόμους της αστρονομίας <1>. Είχε ανακράξει τότε: «Ή ο Θεός πάσχει, ή ήλθε το τέλος του κόσμου!» Προετοιμασμένοι κατ’ αυτό τον τρόπο να αναγνωρίσουν Εκείνον, τη βουλήσει του οποίου ηττώνται οι νόμοι της φύσεως, ο Διονύσιος και ο διδάσκαλός του Ιερόθεος άκουσαν με προθυμία τη διδασκαλία του αγίου Αποστόλου και του ζήτησαν να βαπτισθούν.
Μετά από καιρό, ο Παύλος έφυγε σε νέες περιοδείες κι άφησε τον άγιο Ιερόθεο επίσκοπο Αθηνών. Ωσάν αετός που μπορεί να κοιτάζει κατάματα τη λάμψη του ηλίου, ο Ιερόθεος διείσδυε στα θεία μυστήρια, ελάχιστα όμως αποτύπωσε γραπτώς, προτιμώντας να μυεί προφορικά και κρυφίως τον μαθητή του Διονύσιο στις άρρητες θεωρίες που του χάριζε ο Θεός. Μετά τον θάνατο του Ιεροθέου, ο Διονύσιος έγινε με τη σειρά του επίσκοπος Αθηνών και έλαβε εκ Θεού το χάρισμα να αποκαλύπτει γραπτώς την υψηλή διδαχή των διδασκάλων του σχετικά με την άφατο απειρία της θείας φύσεως – στην οποία ταιριάζουν μόνον αρνητικές και αντινομικές εκφράσεις (η λεγόμενη αποφατική θεολογία) — και τον ανεξάντλητο πλούτο της θείας αποκαλύψεως μέσω των θείων ονομάτων και ενεργειών (καταφατική θεολογία). Περιέγραψε πως ο αισθητός και ο νοητός κόσμος ενώνονται εν τω Θεώ σε μία μεγαλειώδη ιεραρχημένη διάταξη. Εξήγησε πως η ιεραρχία της Εκκλησίας – από τον επίσκοπο έως τον μοναχό — αντικατοπτρίζει επί γης τις εννέα τάξεις των αγγελικών ταγμάτων και διανέμει το θείο φως σύμφωνα με τον βαθμό καθαρότητος εκάστου πιστού. Ορισμένοι τον κατηγόρησαν ότι ήταν ένας νεοπλατωνικός φιλόσοφος με χριστιανικό ένδυμα, η Ορθόδοξη όμως Εκκλησία, φωτισμένη από τις φωτεινές ακτίνες της διδασκαλίας του, πιστεύει ότι ο «θείος Διονύσιος» οπωσδήποτε δανείσθηκε και χρησιμοποίησε τη φιλοσοφική γλώσσα της εποχής του, ανατρέποντας όμως τελείως τις θεμελιώδεις θέσεις της ελληνικής φιλοσοφίας. Χρησιμοποιώντας αυτό το τέχνασμα, για να καταδείξει ότι η μωρία τον Σταυρόν εμώρανε την σοφίαν του κόσμου (Α΄ Κορ. 1), σε όλα τα έργα του διακηρύττει ότι Εκείνος ο οποίος είναι πέραν παντός ονόματος και πάσης ουσίας, ο κατοικών απαθώς εις τον υπέρφωτον γνόφον, εφανερώθη εν σαρκί δια να μας καταστήσει κοινωνούς του απροσίτου φωτός του.
Ο Διονύσιος έφθασε σε τόσον υψηλό βαθμό θεωρίας, ώστε αξιώθηκε να συναριθμηθεί μετά των Αποστόλων και μυστηριακώς μετεφέρθη όπως εκείνοι στα Ιεροσόλυμα για να κηδεύσουν το σώμα της Υπεραγίας Θεοτόκου <2>. Επέστρεψε κατόπιν στην Αθήνα και έμεινε εκεί αρκετό καιρό, προσηλυτίζοντας τους εθνικούς και καθοδηγώντας με σύνεση το πνευματικό του ποίμνιο.
Προς το τέλος της βασιλείας του Νέρωνος (περί το 68), λέγεται ότι ο Διονύσιος μετέβη στη Ρώμη για να κάνει έναν απολογισμό των αποστολών του στον Απόστολο Παύλο. Παρευρέθη στο μαρτύριο του μεγάλου Αποστόλου, και κατόπιν επανέκαμψε στην Ελλάδα. Επέστρεψε ξανά στη Ρώμη την εποχή που Πάπας ήταν ο άγιος Κλήμης [24 Νοεμ.] και κατόπιν εντολής του ξεκίνησε με τους μαθητές του, τον πρεσβύτερο Ρούστικο και τον διάκονο Ελευθέριο, για να κηρύξει τον λόγο του Θεού στη Γαλατία <3>. Και αφού εκήρυξε τον λόγο της αληθείας σε διάφορα μέρη, ο άγιος Διονύσιος εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, που την εποχή εκείνη δεν ήταν παρά μία μικρή κωμόπολη βυθισμένη στο σκότος της άγνοιας και της ειδωλολατρίας. Έκτισε μια εκκλησία, όπου τελούσε τα θεία Μυστήρια και εκήρυττε τα μεγαλεία του Θεού. Εκεί έκανε πολλά θαύματα, και οι μαθητές του πολλαπλασιάσθηκαν και ξεκίνησαν να διαδώσουν το Ευαγγέλιο της σωτηρίας στη Μεγάλη Βρεταννία και στην Ισπανία.
Η φήμη του αγίου Διονυσίου κίνησε τον φθόνο του δαίμονα, που έβαλε την σκέψη στον αυτοκράτορα Δομητιανό (περί το 96) ότι εκείνος ο Έλληνας επίσκοπος, που κήρυττε τον νέο Θεό, επιθυμούσε να δημιουργήσει αναταραχή και επεδίωκε να υποκινήσει τον λαό σε εξέγερση εναντίον του αυτοκράτορα. Ματαίως προσπάθησαν να πείσουν τον Διονύσιο και τους συντρόφους του ν’ απαρνηθούν τον Θεό για τον οποίο ζούσαν και επιθυμούσαν να πεθάνουν. Με μεγάλη, λοιπόν, χαρά, έμαθαν ότι καταδικάσθηκαν σε αποκεφαλισμό. Ο Θεός δεν αρκέσθηκε να δώσει στον άγιο μάρτυρα το χάρισμα της θεογνωσίας και της διδασκαλίας, θέλησε επίσης να δείξει μέσω του μάρτυρος ότι δια της πίστεως, οι χριστιανοί νικούν τον θάνατο. Αμέσως μετά τον αποκεφαλισμό του, ο άγιος Διονύσιος σηκώθηκε όρθιος προς κατάπληξη όλων των παρευρισκομένων, πήρε το κεφάλι στα χέρια του και περπάτησε περίπου δύο μίλια ώσπου συνάντησε μια γυναίκα ενάρετη ονόματι Κατούλα, στα χέρια της οποίας απέθεσε το πολύτιμο και τίμιο λείψανο. Η τιμία κάρα του αγίου Διονυσίου φυλάσσεται σήμερα στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου στο Άγιον Όρος, στην οποία τη δώρησε ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός (11ος αιώνας).
Ο άγιος Διονύσιος ζούσε στην Αθήνα την εποχή των Αποστόλων. Καταγόταν από οικογένεια πλούσια και αρχοντική και είχε αποκτήσει τόση σοφία και τόση αρετή με τα μέσα που του παρείχαν οι επιστήμες των αρχαίων Ελλήνων, ώστε είχε εκλεγεί μέλος του εννεαμελούς Αρείου Πάγου που αποτελούσε το ανώτατο δικαστήριο και τη διοικητική συνέλευση του δήμου των Αθηναίων. Όταν ο μέγας Απόστολος Παύλος, καθοδηγούμενος από το Άγιο Πνεύμα, ήλθε να κηρύξει το Ευαγγέλιο της σωτηρίας στήν Αθήνα, ο Διονύσιος τον κάλεσε να λάβει τον λόγο στον Άρειο Πάγο. Από το ύψος του βράχου αυτού που προεξέχει πάνω από την πόλη των Αθηνών, ο πτωχός σκηνοποιός διέλυσε τις σοφιστείες των φιλοσόφων και έδειξε καθαρότατα στους Αθηναίους ότι ο «άγνωστος θεός» — για τον όποιο η φυσική λογική τους τούς είχε δώσει μία ασαφή υπόνοια — είναι ο Θεός ο ποιήσας τον κόσμον και πάντα τα εν αυτώ, και ότι ούτος ουρανού και γης Κύριος υπάρχων ουκ εν χειροποιήτοις ναοίς κατοικεί, ουδέ υπό χειρών ανθρώπων θεραπεύεται προσδεόμενός τινος, αυτός διδούς πάσι ζωήν και πνοήν και τα πάντα (Πράξεις 17, 23-25). Τους εδίδαξε επίσης ότι ο άνθρωπος επλάσθη κατ’ εικόνα Θεού και εκλήθη να γίνει κοινωνός της ζωής του Θεού εν Χριστώ Ιησού, τω Υιώ αυτού, τω σαρκωθέντι δι’ ημάς και αναστάντι εκ νεκρών, και τω πάλιν ερχομένω κρίναι τους ανθρώπους.
Ακούοντάς τον να ομιλεί για ανάσταση νεκρών, η πλειονότητα των ακροατών, με τη διάνοιά τους εσκοτισμένη από τις προκαταλήψεις της ανθρώπινης σοφίας, χλεύασε τον Απόστολο Παύλο. Ωστόσο, τα λόγια αυτά περί ζωής αιωνίου άγγιξαν την καρδιά κάποιων από το ακροατήριο, οι οποίοι ασπάσθηκαν την πίστη του Χριστού. Μεταξύ αυτών ήταν ο άγιος Ιερόθεος και ο άγιος Διονύσιος. Ακούοντας την αφήγηση των θείων Παθών του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού και τα σημεία που συνέβησαν μετά τον θάνατό του, ο σοφός Διονύσιος θυμήθηκε ότι μερικά χρόνια πριν, όταν βρισκόταν στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου μαζί με άλλους σοφούς, παρακολούθησε μία έκλειψη ηλίου η οποία κατέλυε όλους τους νόμους της αστρονομίας <1>. Είχε ανακράξει τότε: «Ή ο Θεός πάσχει, ή ήλθε το τέλος του κόσμου!» Προετοιμασμένοι κατ’ αυτό τον τρόπο να αναγνωρίσουν Εκείνον, τη βουλήσει του οποίου ηττώνται οι νόμοι της φύσεως, ο Διονύσιος και ο διδάσκαλός του Ιερόθεος άκουσαν με προθυμία τη διδασκαλία του αγίου Αποστόλου και του ζήτησαν να βαπτισθούν.
Μετά από καιρό, ο Παύλος έφυγε σε νέες περιοδείες κι άφησε τον άγιο Ιερόθεο επίσκοπο Αθηνών. Ωσάν αετός που μπορεί να κοιτάζει κατάματα τη λάμψη του ηλίου, ο Ιερόθεος διείσδυε στα θεία μυστήρια, ελάχιστα όμως αποτύπωσε γραπτώς, προτιμώντας να μυεί προφορικά και κρυφίως τον μαθητή του Διονύσιο στις άρρητες θεωρίες που του χάριζε ο Θεός. Μετά τον θάνατο του Ιεροθέου, ο Διονύσιος έγινε με τη σειρά του επίσκοπος Αθηνών και έλαβε εκ Θεού το χάρισμα να αποκαλύπτει γραπτώς την υψηλή διδαχή των διδασκάλων του σχετικά με την άφατο απειρία της θείας φύσεως – στην οποία ταιριάζουν μόνον αρνητικές και αντινομικές εκφράσεις (η λεγόμενη αποφατική θεολογία) — και τον ανεξάντλητο πλούτο της θείας αποκαλύψεως μέσω των θείων ονομάτων και ενεργειών (καταφατική θεολογία). Περιέγραψε πως ο αισθητός και ο νοητός κόσμος ενώνονται εν τω Θεώ σε μία μεγαλειώδη ιεραρχημένη διάταξη. Εξήγησε πως η ιεραρχία της Εκκλησίας – από τον επίσκοπο έως τον μοναχό — αντικατοπτρίζει επί γης τις εννέα τάξεις των αγγελικών ταγμάτων και διανέμει το θείο φως σύμφωνα με τον βαθμό καθαρότητος εκάστου πιστού. Ορισμένοι τον κατηγόρησαν ότι ήταν ένας νεοπλατωνικός φιλόσοφος με χριστιανικό ένδυμα, η Ορθόδοξη όμως Εκκλησία, φωτισμένη από τις φωτεινές ακτίνες της διδασκαλίας του, πιστεύει ότι ο «θείος Διονύσιος» οπωσδήποτε δανείσθηκε και χρησιμοποίησε τη φιλοσοφική γλώσσα της εποχής του, ανατρέποντας όμως τελείως τις θεμελιώδεις θέσεις της ελληνικής φιλοσοφίας. Χρησιμοποιώντας αυτό το τέχνασμα, για να καταδείξει ότι η μωρία τον Σταυρόν εμώρανε την σοφίαν του κόσμου (Α΄ Κορ. 1), σε όλα τα έργα του διακηρύττει ότι Εκείνος ο οποίος είναι πέραν παντός ονόματος και πάσης ουσίας, ο κατοικών απαθώς εις τον υπέρφωτον γνόφον, εφανερώθη εν σαρκί δια να μας καταστήσει κοινωνούς του απροσίτου φωτός του.
Ο Διονύσιος έφθασε σε τόσον υψηλό βαθμό θεωρίας, ώστε αξιώθηκε να συναριθμηθεί μετά των Αποστόλων και μυστηριακώς μετεφέρθη όπως εκείνοι στα Ιεροσόλυμα για να κηδεύσουν το σώμα της Υπεραγίας Θεοτόκου <2>. Επέστρεψε κατόπιν στην Αθήνα και έμεινε εκεί αρκετό καιρό, προσηλυτίζοντας τους εθνικούς και καθοδηγώντας με σύνεση το πνευματικό του ποίμνιο.
Προς το τέλος της βασιλείας του Νέρωνος (περί το 68), λέγεται ότι ο Διονύσιος μετέβη στη Ρώμη για να κάνει έναν απολογισμό των αποστολών του στον Απόστολο Παύλο. Παρευρέθη στο μαρτύριο του μεγάλου Αποστόλου, και κατόπιν επανέκαμψε στην Ελλάδα. Επέστρεψε ξανά στη Ρώμη την εποχή που Πάπας ήταν ο άγιος Κλήμης [24 Νοεμ.] και κατόπιν εντολής του ξεκίνησε με τους μαθητές του, τον πρεσβύτερο Ρούστικο και τον διάκονο Ελευθέριο, για να κηρύξει τον λόγο του Θεού στη Γαλατία <3>. Και αφού εκήρυξε τον λόγο της αληθείας σε διάφορα μέρη, ο άγιος Διονύσιος εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, που την εποχή εκείνη δεν ήταν παρά μία μικρή κωμόπολη βυθισμένη στο σκότος της άγνοιας και της ειδωλολατρίας. Έκτισε μια εκκλησία, όπου τελούσε τα θεία Μυστήρια και εκήρυττε τα μεγαλεία του Θεού. Εκεί έκανε πολλά θαύματα, και οι μαθητές του πολλαπλασιάσθηκαν και ξεκίνησαν να διαδώσουν το Ευαγγέλιο της σωτηρίας στη Μεγάλη Βρεταννία και στην Ισπανία.
Η φήμη του αγίου Διονυσίου κίνησε τον φθόνο του δαίμονα, που έβαλε την σκέψη στον αυτοκράτορα Δομητιανό (περί το 96) ότι εκείνος ο Έλληνας επίσκοπος, που κήρυττε τον νέο Θεό, επιθυμούσε να δημιουργήσει αναταραχή και επεδίωκε να υποκινήσει τον λαό σε εξέγερση εναντίον του αυτοκράτορα. Ματαίως προσπάθησαν να πείσουν τον Διονύσιο και τους συντρόφους του ν’ απαρνηθούν τον Θεό για τον οποίο ζούσαν και επιθυμούσαν να πεθάνουν. Με μεγάλη, λοιπόν, χαρά, έμαθαν ότι καταδικάσθηκαν σε αποκεφαλισμό. Ο Θεός δεν αρκέσθηκε να δώσει στον άγιο μάρτυρα το χάρισμα της θεογνωσίας και της διδασκαλίας, θέλησε επίσης να δείξει μέσω του μάρτυρος ότι δια της πίστεως, οι χριστιανοί νικούν τον θάνατο. Αμέσως μετά τον αποκεφαλισμό του, ο άγιος Διονύσιος σηκώθηκε όρθιος προς κατάπληξη όλων των παρευρισκομένων, πήρε το κεφάλι στα χέρια του και περπάτησε περίπου δύο μίλια ώσπου συνάντησε μια γυναίκα ενάρετη ονόματι Κατούλα, στα χέρια της οποίας απέθεσε το πολύτιμο και τίμιο λείψανο. Η τιμία κάρα του αγίου Διονυσίου φυλάσσεται σήμερα στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου στο Άγιον Όρος, στην οποία τη δώρησε ο αυτοκράτορας Αλέξιος Κομνηνός (11ος αιώνας).
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΥΡΟΥ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΥΡΟΥ
«Ο άγιος Δωρόθεος ζούσε κατά τους χρόνους του βασιλιά Λικίνιου και ήταν επίσκοπος Τύρου. Επί των βασιλέων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού, λόγω του διωγμού που επρόκειτο να ξεσπάσει, άφησε την οικία του και τον τόπο του και απήλθε στη Δυσσόπολη. Μετά την καταστροφή αυτών, πήγε στην Τύρο και κατεύθυνε την Εκκλησία του μέχρι την εποχή του Ιουλιανού του παραβάτη. Τότε ξαναπήγε στη Δυσσόπολη, όπου αφού συνελήφθη από τους άρχοντες του Ιουλιανού και υπέμεινε πολλά βασανιστήρια, σε βαθύτατο γήρας έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου, προσφέροντας την ψυχή του στον Θεό την ώρα που έπασχε, σε ηλικία ήδη εκατόν επτά ετών. Άφησε διάφορα εκκλησιαστικά συγγράμματα και ιστορίες, στα ελληνικά και τα ρωμαϊκά. Διότι γνώριζε και τις δύο γλώσσες, από τη μεγάλη σπουδή του και την κλίση της φύσης του».
Ο άγιος Ιωσήφ ο υμνογράφος, όπως γίνεται συνήθως στην εκκλησιαστική υμνολογία, αξιοποιεί το όνομα του αγίου Δωροθέου, προκειμένου να τον τοποθετήσει από πλευράς πνευματικής: ο άγιος υπήρξε το δώρο του Θεού στην Εκκλησία για να βοηθήσει τους πιστούς στη σωτηρία τους, ο ίδιος προσφέρθηκε ως δώρο στον Θεό με την ασκητική του διαγωγή και το μαρτύριό του. «Αυτός που από την πλούσια αγάπη Του παρέχει τα δώρα ως Θεός σ᾽ αυτούς που έχουν ανάγκη, δώρισε εσένα, Δωρόθεε, σαν θεϊκό δώρο στην Εκκλησία, για τη φανερή σωτηρία των πιστών» («Σε ως θείον δώρον, Δωρόθεε, ο τα δώρα ως Θεός παρέχων πλουσία χρηστότητι τοις δεομένοις εις πιστών εναργή σωτηρίαν, τη Εκκλησία εδωρήσατο») (ωδή θ´). «Πρόσφερες τον εαυτό σου, παμμακάριστε Δωρόθεε, ως καθαρότατο δώρο στον Θεό, με τον τέλειο βίο σου και το ιερό μαρτύριό σου» («Δώρον Θεώ, παμμάκαρ, σεαυτόν προσήξας καθαρώτατον, διά βίου τελείου και σεπτού μαρτυρίου, Δωρόθεε») (ωδή α´). «Πρόσφερες τον εαυτό σου ως άγιο θεϊκό δώρο στον Δημιουργό, αφού προηγουμένως διέπρεψες στην άσκηση και ύστερα άθλησες με δύναμη στο μαρτύριο» («Δώρον θείον άγιον σαυτόν προσήξας τω Κτίστη, πρότερον εν τη ασκήσει ενδιαπρέψας, ύστερον τω μαρτυρίω στερρώς αθλήσας») (κοντάκιο).
Έτσι είναι σαφές ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά για τον Θεό από την αγιασμένη ζωή ενός πιστού ανθρώπου, που σημαίνει ότι ο Θεός δεν ευαρεστείται με τις υλικές προσφορές μας αλλά με τη ζωή μας τη σύμφωνη με το άγιο θέλημά Του. Πολλές φορές πέφτουμε στην παγίδα να νομίζουμε ότι θα έχουμε τον Θεό προστάτη και συμπαραστάτη μας, αν του κάνουμε δώρα με τα οποία ευαρεστείται: ακριβά καντήλια, ωραίες εικόνες, οικοδομή ναών. Χωρίς να αρνείται κανείς και αυτές τις προσφορές, όταν πηγάζουν από την αγάπη μας – ο ίδιος ο Κύριος δεν απέπεμψε το ακριβό δώρο της πόρνης γυναίκας που αγόρασε μύρο και το άλειψε στα πόδια Του, ως έκφραση της αγάπης της – όμως το καίριο και ουσιαστικό είναι η καλή και αγία ζωή μας, η θεμελιωμένη στη μετάνοια και τις εντολές του Χριστού. Θέλουμε να κάνουμε τον Θεό μας να χαίρεται; Ας ζούμε σύμφωνα με το άγιο θέλημά Του. Και η χαρά Του πολλαπλασιάζεται όταν μας βλέπει να μένουμε στο θέλημά Του αυτό, έστω και με θυσία της ζωής μας. Κι από την άλλη: δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευεργεσία που δίνει ο Θεός στον κόσμο μας από την δωρεά ενός αγίου Του. Ο άγιος είναι η ευλογημένη απάντηση του Θεού στον παραπαίοντα και αμαρτωλό κόσμο μας, το ακριβότερο δώρο Του σε εμάς, αφού με την παρουσία του αγίου διακρατείται και ο ίδιος ο κόσμος. Λόγω των αγίων που σε κάθε εποχή υπάρχουν, ο Θεός μακροθυμεί και δίνει περισσότερο χρόνο, ώστε να κινητοποιηθούν περισσότεροι άνθρωποι σε μετάνοια και να σωθούν. «῾Έδωκα χρόνον ίνα μετανοήσωσιν οι άνθρωποι» (πρβλ. Αποκάλυψη Ιωάννη, κεφ. 2,21). Κι αυτό ιδιαιτέρως πρέπει να τονίζεται στην εποχή μας, την τόσο περίεργη από πλευράς πνευματικής και οικονομικής κρίσεως. Η απάντηση του Θεού δεν θα έρθει με τον πολλαπλασιασμό των χρημάτων και των υλικών αγαθών, αλλά με τη δημιουργία συνθηκών μετανοίας στην καρδιά μας. Αν αρχίσει η εσωτερική αλλοίωσή μας και η επιστροφή μας προς τον Θεό, τότε πράγματι θα σημαίνει ότι ήλθε η ώρα της υπέρβασης της όποιας κρίσεως.
Ο άγιος Ιωσήφ δεν επικεντρώνει την προσοχή του στο όντως παράδοξο: ένας γέροντας 107 ετών να δέχεται τη μήνη του περιβάλλοντος του παραβάτη αυτοκράτορα και να υφίσταται τόσα βασανιστήρια. Ίσως γιατί γνωρίζει καλά ότι όταν κάποιος ξεφεύγει από την πίστη και αρνείται τον Χριστό, σαν τον Ιουλιανό τον αυτοκράτορα, δεν έχει πια περιθώρια ανθρωπιάς μέσα του. Επικεντρώνει όμως αρκετά στα συγγράμματα που άφησε ο άγιος Δωρόθεος, διότι επίσης γνωρίζει ότι τα γραπτά που μένουν στους αιώνες, είναι εκείνα που βοηθούν τους ανθρώπους σε κάθε εποχή στο να βρίσκουν τον δρόμο του Θεού, ενώ τους απομακρύνουν από τις πλάνες του διαβόλου. «Αναδείχτηκες, θεομακάριστε Πατέρα, πυξίδα του αγίου Πνεύματος, γράφοντας τα θεία δόγματα με γνώση θεϊκή» («Πυξίον θείου Πνεύματος, θεομακάριστε, εδείχθης, Πάτερ, τα θεία δόγματα εγγεγραμμένα φέρων εν γνώσει θεϊκή») (στιχηρό εσπερινού). «Η φωνή των λόγων σου και η δύναμη των ωραίων διδασκαλιών σου έφτασε, παμμακάριστε, σε όλη τη γη με τη χάρη του Θεού» («Ρημάτων ο φθόγγος και τερπνών δογμάτων η δύναμις, πάσαν επέδραμε, παμμακάριστε, την γην θεία χάριτι») (ωδή ς´). «Κράτησες τα ρεύματα της απάτης, Δωρόθεε, με το ρεύμα της πάνσοφης γλώσσας σου και πότισες καλά τις διάνοιες των πιστών» («Ρεύματα της απάτης έστησας, Δωρόθεε, τω ρεύματι της πανσόφου σου γλώττης, και πιστών διανοίας κατήρδευσας») (ωδή α´).
Και τι ήταν εκείνο που έγραψε ο άγιος και φώτισε τόσο πολύ τις διάνοιες των πιστών; Τους βίους των αγίων, μάλιστα των εβδομήκοντα μαθητών του Χριστού. Την πίστη της Εκκλησίας και τα δόγματα της πίστεως ο άγιος Δωρόθεος τα πρόσφερε μέσα από το ενσαρκωμένο ευαγγέλιο, τη ζωή των αγίων. Κι είναι τούτο μία πολύ μεγάλη αλήθεια: σε κάθε εποχή, κι ίσως ακόμη περισσότερο στην εποχή μας, η σημαντικότερη προσφορά είναι η προσφορά της ζωής των αγίων μας. «Φανέρωσες με τις ιερές σου συγγραφές, θεόπνευστε Πατέρα, τον τρόπο ζωής των αγίων, γιατί φωτιζόσουν στην ψυχή από τη θεία γνώση» («Αγίων πολιτείας ιεραίς συγγραφαίς εδήλωσας, Πάτερ θεόπνευστε, θεία γνώσει την ψυχήν φωτιζόμενος») (ωδή ς´).
«Ο άγιος Δωρόθεος ζούσε κατά τους χρόνους του βασιλιά Λικίνιου και ήταν επίσκοπος Τύρου. Επί των βασιλέων Διοκλητιανού και Μαξιμιανού, λόγω του διωγμού που επρόκειτο να ξεσπάσει, άφησε την οικία του και τον τόπο του και απήλθε στη Δυσσόπολη. Μετά την καταστροφή αυτών, πήγε στην Τύρο και κατεύθυνε την Εκκλησία του μέχρι την εποχή του Ιουλιανού του παραβάτη. Τότε ξαναπήγε στη Δυσσόπολη, όπου αφού συνελήφθη από τους άρχοντες του Ιουλιανού και υπέμεινε πολλά βασανιστήρια, σε βαθύτατο γήρας έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου, προσφέροντας την ψυχή του στον Θεό την ώρα που έπασχε, σε ηλικία ήδη εκατόν επτά ετών. Άφησε διάφορα εκκλησιαστικά συγγράμματα και ιστορίες, στα ελληνικά και τα ρωμαϊκά. Διότι γνώριζε και τις δύο γλώσσες, από τη μεγάλη σπουδή του και την κλίση της φύσης του».
Ο άγιος Ιωσήφ ο υμνογράφος, όπως γίνεται συνήθως στην εκκλησιαστική υμνολογία, αξιοποιεί το όνομα του αγίου Δωροθέου, προκειμένου να τον τοποθετήσει από πλευράς πνευματικής: ο άγιος υπήρξε το δώρο του Θεού στην Εκκλησία για να βοηθήσει τους πιστούς στη σωτηρία τους, ο ίδιος προσφέρθηκε ως δώρο στον Θεό με την ασκητική του διαγωγή και το μαρτύριό του. «Αυτός που από την πλούσια αγάπη Του παρέχει τα δώρα ως Θεός σ᾽ αυτούς που έχουν ανάγκη, δώρισε εσένα, Δωρόθεε, σαν θεϊκό δώρο στην Εκκλησία, για τη φανερή σωτηρία των πιστών» («Σε ως θείον δώρον, Δωρόθεε, ο τα δώρα ως Θεός παρέχων πλουσία χρηστότητι τοις δεομένοις εις πιστών εναργή σωτηρίαν, τη Εκκλησία εδωρήσατο») (ωδή θ´). «Πρόσφερες τον εαυτό σου, παμμακάριστε Δωρόθεε, ως καθαρότατο δώρο στον Θεό, με τον τέλειο βίο σου και το ιερό μαρτύριό σου» («Δώρον Θεώ, παμμάκαρ, σεαυτόν προσήξας καθαρώτατον, διά βίου τελείου και σεπτού μαρτυρίου, Δωρόθεε») (ωδή α´). «Πρόσφερες τον εαυτό σου ως άγιο θεϊκό δώρο στον Δημιουργό, αφού προηγουμένως διέπρεψες στην άσκηση και ύστερα άθλησες με δύναμη στο μαρτύριο» («Δώρον θείον άγιον σαυτόν προσήξας τω Κτίστη, πρότερον εν τη ασκήσει ενδιαπρέψας, ύστερον τω μαρτυρίω στερρώς αθλήσας») (κοντάκιο).
Έτσι είναι σαφές ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά για τον Θεό από την αγιασμένη ζωή ενός πιστού ανθρώπου, που σημαίνει ότι ο Θεός δεν ευαρεστείται με τις υλικές προσφορές μας αλλά με τη ζωή μας τη σύμφωνη με το άγιο θέλημά Του. Πολλές φορές πέφτουμε στην παγίδα να νομίζουμε ότι θα έχουμε τον Θεό προστάτη και συμπαραστάτη μας, αν του κάνουμε δώρα με τα οποία ευαρεστείται: ακριβά καντήλια, ωραίες εικόνες, οικοδομή ναών. Χωρίς να αρνείται κανείς και αυτές τις προσφορές, όταν πηγάζουν από την αγάπη μας – ο ίδιος ο Κύριος δεν απέπεμψε το ακριβό δώρο της πόρνης γυναίκας που αγόρασε μύρο και το άλειψε στα πόδια Του, ως έκφραση της αγάπης της – όμως το καίριο και ουσιαστικό είναι η καλή και αγία ζωή μας, η θεμελιωμένη στη μετάνοια και τις εντολές του Χριστού. Θέλουμε να κάνουμε τον Θεό μας να χαίρεται; Ας ζούμε σύμφωνα με το άγιο θέλημά Του. Και η χαρά Του πολλαπλασιάζεται όταν μας βλέπει να μένουμε στο θέλημά Του αυτό, έστω και με θυσία της ζωής μας. Κι από την άλλη: δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευεργεσία που δίνει ο Θεός στον κόσμο μας από την δωρεά ενός αγίου Του. Ο άγιος είναι η ευλογημένη απάντηση του Θεού στον παραπαίοντα και αμαρτωλό κόσμο μας, το ακριβότερο δώρο Του σε εμάς, αφού με την παρουσία του αγίου διακρατείται και ο ίδιος ο κόσμος. Λόγω των αγίων που σε κάθε εποχή υπάρχουν, ο Θεός μακροθυμεί και δίνει περισσότερο χρόνο, ώστε να κινητοποιηθούν περισσότεροι άνθρωποι σε μετάνοια και να σωθούν. «῾Έδωκα χρόνον ίνα μετανοήσωσιν οι άνθρωποι» (πρβλ. Αποκάλυψη Ιωάννη, κεφ. 2,21). Κι αυτό ιδιαιτέρως πρέπει να τονίζεται στην εποχή μας, την τόσο περίεργη από πλευράς πνευματικής και οικονομικής κρίσεως. Η απάντηση του Θεού δεν θα έρθει με τον πολλαπλασιασμό των χρημάτων και των υλικών αγαθών, αλλά με τη δημιουργία συνθηκών μετανοίας στην καρδιά μας. Αν αρχίσει η εσωτερική αλλοίωσή μας και η επιστροφή μας προς τον Θεό, τότε πράγματι θα σημαίνει ότι ήλθε η ώρα της υπέρβασης της όποιας κρίσεως.
Ο άγιος Ιωσήφ δεν επικεντρώνει την προσοχή του στο όντως παράδοξο: ένας γέροντας 107 ετών να δέχεται τη μήνη του περιβάλλοντος του παραβάτη αυτοκράτορα και να υφίσταται τόσα βασανιστήρια. Ίσως γιατί γνωρίζει καλά ότι όταν κάποιος ξεφεύγει από την πίστη και αρνείται τον Χριστό, σαν τον Ιουλιανό τον αυτοκράτορα, δεν έχει πια περιθώρια ανθρωπιάς μέσα του. Επικεντρώνει όμως αρκετά στα συγγράμματα που άφησε ο άγιος Δωρόθεος, διότι επίσης γνωρίζει ότι τα γραπτά που μένουν στους αιώνες, είναι εκείνα που βοηθούν τους ανθρώπους σε κάθε εποχή στο να βρίσκουν τον δρόμο του Θεού, ενώ τους απομακρύνουν από τις πλάνες του διαβόλου. «Αναδείχτηκες, θεομακάριστε Πατέρα, πυξίδα του αγίου Πνεύματος, γράφοντας τα θεία δόγματα με γνώση θεϊκή» («Πυξίον θείου Πνεύματος, θεομακάριστε, εδείχθης, Πάτερ, τα θεία δόγματα εγγεγραμμένα φέρων εν γνώσει θεϊκή») (στιχηρό εσπερινού). «Η φωνή των λόγων σου και η δύναμη των ωραίων διδασκαλιών σου έφτασε, παμμακάριστε, σε όλη τη γη με τη χάρη του Θεού» («Ρημάτων ο φθόγγος και τερπνών δογμάτων η δύναμις, πάσαν επέδραμε, παμμακάριστε, την γην θεία χάριτι») (ωδή ς´). «Κράτησες τα ρεύματα της απάτης, Δωρόθεε, με το ρεύμα της πάνσοφης γλώσσας σου και πότισες καλά τις διάνοιες των πιστών» («Ρεύματα της απάτης έστησας, Δωρόθεε, τω ρεύματι της πανσόφου σου γλώττης, και πιστών διανοίας κατήρδευσας») (ωδή α´).
Και τι ήταν εκείνο που έγραψε ο άγιος και φώτισε τόσο πολύ τις διάνοιες των πιστών; Τους βίους των αγίων, μάλιστα των εβδομήκοντα μαθητών του Χριστού. Την πίστη της Εκκλησίας και τα δόγματα της πίστεως ο άγιος Δωρόθεος τα πρόσφερε μέσα από το ενσαρκωμένο ευαγγέλιο, τη ζωή των αγίων. Κι είναι τούτο μία πολύ μεγάλη αλήθεια: σε κάθε εποχή, κι ίσως ακόμη περισσότερο στην εποχή μας, η σημαντικότερη προσφορά είναι η προσφορά της ζωής των αγίων μας. «Φανέρωσες με τις ιερές σου συγγραφές, θεόπνευστε Πατέρα, τον τρόπο ζωής των αγίων, γιατί φωτιζόσουν στην ψυχή από τη θεία γνώση» («Αγίων πολιτείας ιεραίς συγγραφαίς εδήλωσας, Πάτερ θεόπνευστε, θεία γνώσει την ψυχήν φωτιζόμενος») (ωδή ς´).
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.
ΑΓΙΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
ΑΓΙΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ
Ο Άγιος Εμμανουήλ ήταν Σφακιανός και οι τούρκοι προσπάθησαν να τον κάνουν μωαμεθανό με το ζόρι. Κατάφερε όμως να δραπετεύσει και να πάει να ζήσει στη Μύκονο. Παντρεύτηκε, απέκτησε έξι παιδιά και συνέχισε να ζει ως καλός χριστιανός.
Όμως η γυναίκα του τον πρόδωσε και αυτός έφυγε με τα παιδιά του. Ο αδερφός της γυναίκας του θέλοντας να τον εκδικηθεί τον πρόδωσε στον τούρκο πλοίαρχο του νησιού. Ο μουσουλμάνος ηγεμόνας τον καταδίκασε σε θάνατο και ζήτησε να τον εκτελέσουν.
Ο δήμιος αρνήθηκε και τότε ένας άλλος αξιωματικός θανάτωσε τον άγιο με αποκεφαλισμό, στις 15 Μαρτίου 1792. Οι τούρκοι έδεσαν το λείψανό του με πέτρες και το έριξαν στη θάλασσα. Η μνήμη του εορτάζεται τη μέρα του μαρτυρίου του.
Ο Άγιος Εμμανουήλ ήταν Σφακιανός και οι τούρκοι προσπάθησαν να τον κάνουν μωαμεθανό με το ζόρι. Κατάφερε όμως να δραπετεύσει και να πάει να ζήσει στη Μύκονο. Παντρεύτηκε, απέκτησε έξι παιδιά και συνέχισε να ζει ως καλός χριστιανός.
Όμως η γυναίκα του τον πρόδωσε και αυτός έφυγε με τα παιδιά του. Ο αδερφός της γυναίκας του θέλοντας να τον εκδικηθεί τον πρόδωσε στον τούρκο πλοίαρχο του νησιού. Ο μουσουλμάνος ηγεμόνας τον καταδίκασε σε θάνατο και ζήτησε να τον εκτελέσουν.
Ο δήμιος αρνήθηκε και τότε ένας άλλος αξιωματικός θανάτωσε τον άγιο με αποκεφαλισμό, στις 15 Μαρτίου 1792. Οι τούρκοι έδεσαν το λείψανό του με πέτρες και το έριξαν στη θάλασσα. Η μνήμη του εορτάζεται τη μέρα του μαρτυρίου του.
Κύριε είσαι παντογνώστης. Γνωρίζεις πολύ καλά ότι Σε αγαπώ. Αξίωσέ με να Σε υπηρετώ με αφοσίωση και με αγάπη μέχρι την τελευταία μου αναπνοή.