Ορθοδοξία

Ψαλμός 103ος: "Άσω το Κυρίω εν τη ζωή μου"

Βλέποντας την ομορφιά της φύσης ο Προφήτης Δαυίδ εμπνεύστηκε τον 103ο ψαλμό, που υμνεί τον Κύριο γι αυτή:

"ΕΥΛΟΓΕΙ, η ψυχή μου, τον Κύριον. Κύριε ο Θεός μου, εμεγαλύνθης σφόδρα, εξομολόγησιν και μεγαλοπρέπειαν ενεδύσω 2 αναβαλλόμενος φως ως ιμάτιον, εκτείνων τον ουρανόν ωσεί δέρριν• 3 ο στεγάζων εν ύδασι τα υπερωα αυτού, ο τιθείς νέφη την επίβασιν αυτού, ο περιπατών επί πτερύγων ανέμων• 4 ο ποιών τους αγγέλους αυτού πνεύματα και τους λειτουργούς αυτού πυρός φλόγα. 5 ο θεμελιών την γην επί την ασφάλειαν αυτής, ου κλιθήσεται εις τον αιώνα του αιώνος. 6 άβυσσος ως ιμάτιον το περιβόλαιον αυτού, επί των ορέων στήσονται ύδατα• 7 από επιτιμήσεώς σου φεύξονται, από φωνής βροντής σου δειλιάσουσιν. 8 αναβαίνουσιν όρη και καταβαίνουσι πεδία εις τον τόπον ον εθεμελίωσας αυτά• 9 όριον έθου, ό ου παρελεύσονται, ουδέ επιστρέψουσι καλύψαι την γην. 10 ο εξαποστέλλων πηγάς εν φάραγξιν, ανά μέσον των ορέων διελεύσονται ύδατα• 11 ποτιούσι πάντα τα θηρία του αγρού, προσδέξονται όναγροι εις δίψαν αυτών• 12 επ ‘ αυτά τα πετεινά του ουρανού κατασκηνώσει, εκ μέσου των πετρών δώσουσι φωνήν. 13 ποτίζων όρη εκ των υπερώων αυτού, από καρπού των έργων σου χορτασθήσεται η γη. 14 ο εξανατέλλων χόρτον τοις κτήνεσι και χλόην τη δουλεία των ανθρώπων του εξαγαγείν άρτον εκ της γης• 15 και οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου του ιλαρύναι πρόσωπον εν ελαίω, και άρτος καρδίαν ανθρώπου στηρίζει. 16 χορτασθήσονται τα ξύλα του πεδίου, αι κέδροι του Λιβάνου, ας εφύτευσας. 17 εκεί στρουθία εννοσσεύσουσι, του ερωδιού η οικία ηγείται αυτών. 18 όρη τα υψηλά ταις ελάφοις, πέτρα καταφυγή τοις λαγωοίς. 19 εποίησε σελήνην εις καιρούς, ο ήλιος έγνω την δύσιν αυτού. 20 έθου σκότος, και εγένετο νύξ• εν αυτη διελεύσονται πάντα τα θηρία του δρυμού. 21 σκύμνοι ωρυόμενοι του αρπάσαι και ζητήσαι παρά τω Θεω βρώσιν αυτοίς. 22 ανέτειλεν ο ήλιος, και συνήχθησαν και εις τας μάνδρας αυτών κοιτασθήσονται. 23 εξελεύσεται άνθρωπος επί το έργον αυτού και επί την εργασίαν αυτού έως εσπέρας. 24 ως εμεγαλύνθη τα έργα σου, Κύριε• πάντα εν σοφία εποίησας, επληρώθη η γη της κτίσεώς σου. 25 αύτη η θάλασσα η μεγάλη και ευρύχωρος, εκεί ερπετά, ων ουκ έστιν αριθμός, ζωα μικρά μετά μεγάλων• 26 εκεί πλοία διαπορεύονται, δράκων ούτος, ον έπλασας εμπαίζειν αυτη. 27 πάντα προς σε προσδοκώσι, δούναι την τροφήν αυτών εις εύκαιρον. 28 δόντος σου αυτοίς συλλέξουσιν, ανοίξαντός σου την χείρα, τα σύμπαντα πλησθήσονται χρηστότητος. 29 αποστρέψαντος δε σου το πρόσωπον ταραχθήσονται• αντανελείς το πνεύμα αυτών, και εκλείψουσι και εις τον χουν αυτών επιστρέψουσιν. 30 εξαποστελείς το πνεύμά σου, και κτισθήσονται, και ανακαινιείς το πρόσωπον της γης. 31 ήτω η δόξα Κυρίου εις τους αιώνας, ευφρανθήσεται Κύριος επί τοις έργοις αυτού• 32 ο επιβλέπων επί την γην και ποιών αυτήν τρέμειν, ο απτόμενος των ορέων και καπνίζονται. 33 άσω τω Κυρίω εν τη ζωή μου, ψαλώ τω Θεω μου έως υπάρχω• 34 ηδυνθείη αυτω η διαλογή μου, εγώ δε ευφρανθήσομαι επί τω Κυρίω. 35 εκλείποιεν αμαρτωλοί από της γης και άνομοι, ωστε μη υπάρχειν αυτούς. ευλόγει, η ψυχή μου, τον Κύριον."

(Δυστυχώς δεν έχω βρει ακόμη μετάφραση του ψαλτηρίου στη Δημοτική, παρά μόνο σε άκρα καθαρεύουσα από τον Τρεμπέλα, γι αυτό ας αρκεστούμε στο πρωτότυπο αρχαίο κείμενο).

Κάνουμε και λέμε πολλά κάθε μέρα, τόσο όλη την ημέρα όσο και κατά τη διάρκεια της προσευχής μας. Αυτό που δυστυχώς τις περισσότερες φορές παραλείπουμε είναι να θαυμάσουμε μέσα σ' όσα βλέπουμε γύρω μας στη φύση τη ασύλληπτη Σοφία του Κυρίου και να τον ευχαριστήσουμε με όλη μας καρδιά για όσα έκανε και κάνει για μας.

Η δοξολογία είναι η απαραίτητη αρχή και το τέλος κάθε προσευχής. Αυτό το βλέπουμε ιδιαίτερα στους Ψαλμούς, όπου ο Προφήτης Δαυίδ δεν παραλείπει ποτέ να υποβάλλει τα αιτήματά του στο Θεό εν μέσω δοξολογίας και αίνων. Η δοξολογία είναι απαραίτητη, όχι για το Θεό, αλλά σε μας για να μας κάνει να νοιώσουμε σε ποιον μιλάμε και να μας δημιουργήσει έτσι την κατάλληλη κατάνυξη.

Μετάφραση 103ου ψαλμού υπό Ιωάννου Θ. Κολιτσάρα:

1 Δοξολόγει ακατάπαυστα, ω ψυχή μου, τον Κύριον, Κύριε και Θεέ μου, ασύγκριτον και άφθαστον είναι το μεγαλείον σου.
2 Ως άλλο ιμάτιον περιεβλήθης την δόξαν και μεγαλοπρέπειαν, Συ, που ακτινοβολείς ολόγυρά σου το φως, ωσάν να το έχης ενδυθύ ως ένδυμα απλώνεις τον ουρανόν από το ένα άκρον του ορίζοντος έως εις το άλλο, ωσάν πολύτιμον δερμάτινον κάλυμμα σκηνής.
3 Ο Κύριος είναι εκείνος, ο οποίος στεγάζει τα ανώτερα στρώματα του ουρανού με ύδατα νεφών, αυτός που επιβαίνει επάνω εις τα νέφη ως εις πολυτελή ταχέα άρματα, αυτός που περιπατεί ταχέως φερόμενος επάνω εις τας πτέρυγας των ανέμων.
4 Αυτός είναι εκείνος ο οποίος έπλασε τους αγγέλους ταχείς ως τους ανέμους και τους ασωμάτους λειτουργούς του δραστηρίους και φωτεινούς σαν την φλόγα του πυρός,
5 Αυτός είναι εκείνος, ο οποίος εστερέωσεν ασφαλή την γην επί θεμελίων απαρασαλεύτων, ώστε ποτέ εις τον αιώνα να μη κλονισθή.
6 Άβυσσος υδάτων την σκεπάζει ως ιμάτιον, και επάνω εις τα όρη έχουν σταθή υπό την μορφήν χιόνος τα ύδατα.
7 Όταν όμως αντηχήση η προσταγή σου, Κύριε, τα ύδατα θα υποχωρήσουν, θα φύγουν, θα κατεβούν εις τας πεδιάδας, θα καταλήξουν εις τας θαλάσσας. Η βροντερά φωνή σου τα αναγκάζει να αποχωρήσουν και να φανή η ξηρά.
8 Ανυψώνονται τα όρη προς τα άνω και αι πεδιάδες φέρονται προς τα κάτω, το καθένα εις τους τόπους, όπου συ τα εθεμελίωσες.
9 Έθεσες όριον ανάμεσα εις την θάλασσαν και την ξηράν, το οποίον τα ύδατα της θαλάσσης δεν θα υπερβούν, ούτε θα επιστρέψουν πλένον να κατακλύσουν την γην.
10 Αυτός είναι, που έστειλε και καθώρισε τας πηγάς να αναβλύζουν ανάμεσα εις τας φάραγγας και έτσι διά μέσου των ορέων διέρχονται τα ύδατά των.
11 Τα ύδατα αυτά ποτίζουν τα θηρία της υπαίθρου και οι άγριοι όνοι σβήνουν την δίψαν των εις αυτά.
12 Επάνω εις τα δένδρα, που φυτρώνουν και μεγαλώνουν πλησίον εις τα ύδατα, τα πτηνά του ουρανού κτίζουν τας φωλεάς των και από τους γύρω βράχους σκορπίζουν το κελάδημά των.
13 Ο Κύριος είναι, που ποτίζει τα ξηρά βουνά με τας βροχάς του ουρανού. Από την βροχήν, που είναι έργον των χειρών σου, Κύριε, θα χορταίνη πάντοτε η γη.
14 Ο Κύριος είναι που διατάσσει και αναβλαστάνει από την γην το χόρτον διά τα φυτοφάγα ζώα και η χλόη διά την εξυπηρέτησιν των αναγκών του ανθρώπου, ώστε να βγάζη η γη και να προμηθεύεται ο άνθρωπος από αυτήν άρτον,
15 Αλλά και οίνον που ευφραίνει την καρδίαν του ανθρώπου. Έλαιον προς τροφήν, ώστε να γίνεται ιλαρόν το πρόσωπον του ανθρώπου και άρτον, ο οποίος θα στηρίζη την καρδίαν του.
16 Θα χορτάσουν από ύδατα τα δένδρα της υπαίθρου, όπως και αι πελώριοι κέδροι του Λιβάνου, τας οποίας συ ο ίδιος ο Θεός εφύτευσες.
17 Εις τους κλάδους των δένδρων τα μικρά στρουθία στήνουν τας φωλεάς των, επάνω δε από αυτάς προεξέχει υψηλότερα κτισμένη η φωλεά του τσικνιά (αστερίου).
18 Τα υψηλά χλοερά βουνά ώρισεν ο Κύριος ως τόπον κατοικίας των ελάφων, τα δε πετρώδη άδενδρα μέρη ως καταφύγιον των λαγωών.
19 Ο Κύριος εδημιούργησε την σελήνην, διά να προσδιορίζη τας εποχάς. Ο ήλιος γνωρίζει το σημείον, εις το οποίον θα δύση.
20 Συ, Κύριε, έθεσες το σκοτάδι και γίνεται νύκτα. Κατά το διάστημα αυτής τριγυρίζουν εις τα δάση και τας πεδιάας τα άγρια θηρία και αναζητούν την τροφήν των,
21 Εξέρχονται ανά τα δάση βρυχώμενα τα μικρά των λεόντων, διά να αρπάσουν την μικρά των λεόντων, διά να αρπάσουν την λείαν των και ο βρυχηθμός των είναι δέησις προς τον Θεόν, διά να τους δώση τροφήν.
22 Όταν ανατέλλη ο ήλιος, τα άγρια θηρία συγκεντρώνονται εις τις σπηλιές των, διά να κοιμηθούν.
23 Τότε, περί την ανατολήν του ηλίου, εξέρχεται ο άνθρωπος εις το έργον του. Θα ασχοληθή με τας εργασίας του έως την εσπέραν,
24 Πόσον μεγαλειώδη είναι, Κύριε, τα έργα σου! Όλα τα εδημιούργησες με άπειρον σοφίαν. Η γη είναι γεμάτη από τα πολυάριθμα κτίσματά σου, που μαρτυρούν την πανσοφίαν, την παντοδυναμίαν και την αγαθότητά σου.
25 Εμπρός μας απλώνεται αυτή η θάλασσα η μεγάλη και ευρύχωρος. Εκεί υπάρχουν αναρίθμητα ψάρια, εντός αυτής ζούν και κινούνται μικρά και μεγάλα ζώα.
26 Αυτήν διασχίζουν προς διαφόρους διευθύνσεις τα πλοία. Εκεί ζη το μέγα θαλάσσιον κήτος, το οποίον συ έπλασες τόσον ισχυρόν, ώστε να εμπαίζη τα κύματα της θαλάσσης..
27 Όλα αυτά τα ζώα του ουρανού και της γης και της θαλάσσης από σε περιμένουν να τους δώσης εις την κατάλληλον ώραν την τροφήν των.
28 Όταν δε συ τους την δώσης εκείνα θα σπεύσουν να την συλλέξουν. Όταν εν τη αγαθότητί σου ανοίγης το πλουσιόδωρον χέρι σου, τα σύμπαντα γεμίζουν από τα αγαθά σου.
29 Όταν όμως αποστρέψης το πρόσωπόν σου, θα καταληφθούν τα πάντα από ταραχήν και τρόμον. Τους αφαιρείς την ζωογόνον πνοήν και σβήνουν από την ζωήν και επιστρέφουν εις το χώμα, από το οποίον επλάσθησαν.
30 Αποστέλλεις όμως πάλιν εις αυτά το ζωογόνον πνεύμα σου και αναδημιουργούνται και τοιουτοτρόπως ξανακαινουργώνεις το πρόσωπον της γης.
31 Ας είναι, λοιπόν, η δόξα του Κυρίου αιωνία και ο Κύριος ας ευφραίνεται βλέπων την σκοπιμότητα και ωραιότητα των θαυμασίων έργων του.
32 Ο Κύριος είναι τόσον ισχυρός, ώστε ρίπτει ένα βλέμμα εις την γην και την κάμνει να τρέμη. Εγγίζει μόνον τα όρη και εκείνα πυρακτώνονται και καπνίζονται.
33 Θα ψάλλω εις όλην μου την ζωήν προς τον Κύριον. Και θα ευφραίνωμαι δοξολογών αυτόν.
34 Είθε να δοκιμάζω πάντοτε ιδιαιτέραν γλυκύτητα και χαράν, διαλεγόμενος προς τον Κύριον. Και θα ευφραίνωμαι δοξολογών αυτόν.
35 Είθε να λείψουν εντελώς οι αμαρτωλοί από την γην και οι άνομοι, ώστε να μη υπάρχουν πλέον, αλλά να εξαφανισθούν εξ ολοκλήρου. Δοξολόγει, συ, ω ψυχή μου, τον Κύριον.

(Από τη Θεοδώρα στο http://www.athos.edo.gr/modules.php?nam ... 0430#80430)

Αυτός είναι ο λεγόμενος προοιμιακός ψαλμός που διαβάζουμε και στον Εσπερινό.

Όλη η σοφία και η δημιουργία νομίζω ότι περιέχονται σε αυτό το αριστούργημα του Δαυίδ. Ειδικά αν τον ψάλλεις όχι στο σπίτι αλλά κάπου που να είσαι σε επαφή με τη φύση μπορείς ακόμη περισσότερο να εμβαθύνεις αλλά κυρίως να νιώσεις αυτό που ο ψαλμός υμνεί.

ΤΣΙ ΟΠΩΣ ΤΟ ΛΕΣ ΣΤΡΑΤΗ ΜΟΥ ΘΥΜΙΣΕΣ ΚΑΤΙ ΓΕΡΟΝΤΑΔΕΣ, ΚΑΤΙ ΑΣΚΗΤΕΣ, ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΦΥΣΗ ΥΜΝΟΥΣΑΝ ΚΑΙ ΔΟΞΟΛΟΓΟΥΣΑΝ ΤΟ ΘΕΟ.
ΕΤΣΙ ΣΕ ΑΜΕΣΗ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ, ΟΤΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ.

Φέρε τον ψαλμό στο νου και φαντάσου ότι είναι απόγευμα ή νωρίς το πρωί που τα πουλιά χαλάνε τον κόσμο στα δένδρα αλλά και τα λουλούδια ξυπνούν. Όταν δηλαδή και η κτίση ακόμη ξυπνά και υμνεί το Δημιουργό της. Υπάρχει κάτι καλύτερο;

Πέρα όμως από αυτά, άξιοι προσοχής είναι και οι στίχοι. Ο καθένας ξεχωριστά έχει μεγάλο νόημα και σημασία. Μου αρέσουν τα λόγια του Δαυίδ που λέει τραγουδώ το Θεό στη ζωή μου, θα ψάλλω για Αυτόν όσο ζω! Συνέχεια δλδ, ακατάπαυστα. Σαν το αδιαλλείπτως προσεύχεσθαι που μας προτρέπει ο απόστολος Παύλος.