Ορθοδοξία

Λατρεία και άσκηση.
Σάββατο, 12 Μάιος 2012 - desk agioritikovima.gr



του π. Γεωργίου Μεταλληνού

Η Εκκλησιαστική Λατρεία είναι εορτάσιμη στο ηθος της. Κάθε μέρα είναι για την Εκκλησία «πανήγυρις», εορτή, διότι οι μνήμες των Αγίων επιβεβαιώνουν τη νίκη του Χριστού πάνω στον κόσμο (Ἰω. 16. 33). Η άσκηση, εξ άλλου, προοδοποιεί την είσοδο στην εορτή της Εκκλησίας, στην πνευματική πανήγυρή της. Είναι η προετοιμασία για τη μετοχή του όλου ανθρώπου στήν«καινήν κτίσιν» (Β’ Κορ. 5. 17), πού αποκαλύπτεται στη λατρεία. ‘Οπως σημειώνει ο Ἰ. Χρυσόστομος, «το ζητούμενον ενταύθα (=στη λατρεία) ψυχή νήφουσα, διεγηγερμένη διάνοια, καρδία κατανενυγμένη, λογισμός ερρωμένος. συνειδός κεκαθαρμένον».

Η άσκηση επιδιώκει, με την «αδιάλειπτη προσευχή, την ταπείνωση, την απάθεια, τη νηστεία και τη συνεχή λατρευτική πράξη, να μεταβάλει τη ζωή σε «θυσίαν ζώσαν, αγίαν, τω Θεω ευάρεστον»... (Ρωμ. 12, 1), για να βρει τελικά η ζωή την πρωταρχική της ωραιότητα και γνησιότητα. Η άσκηση των πιστών βρίσκει στη λατρεία μιάν όαση πνευματική, πού αναπαύει τη σκληρή ασκητική πράξη. Εξ άλλου, αυτό πού γίνεται ο άνθρωπος με την άσκηση του, δια της λατρείας, και μάλιστα της Θείας Ευχαριστίας, εκκλησιοποιείται εντάσσεται δηλαδή στο σώμα του Χριστού, την Εκκλησία και το ατομικό γεγονός γίνεται συλλογικό, δηλαδή εκκλησιαστικό. Η Λατρεία εν-Χριστώνει όλη τη ζωή του μοναχού, αλλά και κάθε πιστού. Η άσκηση παρέχει τη δυνατότητα για την πραγμάτωση αυτού του σκοπού, εφ’ όσον ο ακάθαρτος από τα πάθη άνθρωπος δεν μπορεί να υμνήσει και δοξάσει αληθινά τον Θεό. Ας θυμηθούμε τον πασχάλιο ύμνο: «Και ημάς τούς ευσεβείς καταξίωσον εν καθαρά καρδίᾳ Σέ δοξάζειν». Η «καθαρά καρδίᾳ» είναι το σκοπούμενο στην χριστιανική άσκηση (πρβλ. Ψαλμ. 50, 12: «καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμεί ο Θεός...»). Μόνον «εν καθαρα καρδίᾳ» μπορεί ο άνθρωπος να δει τον Θεό (Ματθ. 5, 8), νά φθάσει δηλαδή στόν ἀπόλυτο σκοπό της εκκλησιαστικής υπάρξεως.

Αυτό ακριβώς εκφράζει και ο λόγος του ι. Δαμασκηνού στον πασχάλιο κανόνα του: «Καθαρθώμεν τας αισθήσεις, και οψόμεθα τω απροσίτῳ φωτί της αναστάσεως Χριστόν εξαστράπτοντα...».

Η λατρεία οδηγεί στη θέωση, όταν όμως υπάρχει η καθαρότητα της καρδίας και των αισθήσεων. Αν η λατρεία, συνεπώς, είναι η είσοδος στην ουράνια βασιλεία, η άσκηση είναι η οδός προς αυτήν.

Η λατρεία καθορίζει και αποκαλύπτει τον σκοπό της υπάρξεως μας· η άσκηση συμβάλλει στην επίτευξη του σκοπού αυτού. Με την άσκηση, ως μόνιμο τρόπο ζωής για κάθε χριστιανό, ολόκληρη η ζωή του πιστού μεταμορφώνεται σέ λατρεία του Θεού «εν πνεύματι και αληθείᾳ*» (Ἰω. 4. 23). Διότι ο ασκούμενος χριστιανός μεταβάλλεται ολόκληρος σε «ναό του Θεού», στον οποίο ιερουργείται το μυστήριο της σωτηρίας. Αλλά όπως οι προσευχόμενοι καρδιακά στην Κόρινθο (Α’ Κορ. 5. 19), μολονότι είχαν την «αδιάλειπτη προσευχή» (Α’ Θεσσ. 5, 18) του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά τους, μετείχαν και της συνάξεως όλου του σώματος, έτσι και ο τελειούμενος στην άσκηση μετέχει στη σύναξη και λατρεία του σώματος, εκκλησιοποιώντας τα χαρίσματά του.

Πηγή: ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΟ ΒΗΜΑ

Το αποφασιστικό ξεκίνημα



ΘΕΛΕΙΣ να σώσεις την ψυχή σου και να κερδίσεις την αιώνια ζωή; Αποφάσισε από τώρα ν’ αλλάξεις πορεία. Υπερνίκησε την τεμπελιά σου, κάνε το σημείο του σταυρού και πες με θέρμη και πίστη: Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

ΔΕΝ κατακτά κανείς την πίστη μόνο με ευσεβείς στοχασμούς, αλλά κυρίως με αγωνιστική προσπάθεια. Δε μας μαθαίνουν οι λέξεις και οι θεωρίες τι είναι ο Θεός, αλλά η εμπειρία της πνευματικής ζωής. Πρέπει ν’ ανοίξουμε το παράθυρο για να μπει μέσα ο δροσερός αέρας. Πρέπει να βγούμε έξω για να μας λούσει στο φως του ο ήλιος. Ποτέ δεν μπορούμε να φθάσουμε σ’ ένα σκοπό, αν καθόμαστε στην ησυχία μας και περιμένουμε, λένε οι άγιοι Πατέρες. Ας γίνει παράδειγμά μας ο άσωτος υιός . «Καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αυτοῦ» (Λουκά ιε΄20).

ΜΠΟΡΕΙ να είσαι χωμένος στα γήινα πράγματα και αλυσοδεμένος μ’ αυτά. Ποτέ δεν είναι αργά. Δε γράφτηκε χωρίς λόγο στην Αγία Γραφή ότι ο Αβραάμ ήταν εβδομήντα πέντε χρονών όταν αναχώρησε από την πατρίδα του και ότι ο εργάτης που έρχεται την ενδέκατη ώρα, παίρνει το ίδιο μεροκάματο μ’ αυτόν που έρχεται την πρώτη.

ΟΥΤΕ πάλι είναι σωστό να νομίζεις πως είναι πολύ νωρίς. Μια πυρκαϊά σ’ ένα δάσος δε σβήνεται στο πι και φι. Θα ήθελες αλήθεια να δεις την ψυχή σου να καταστρέφεται και να γίνεται παρανάλωμα της φωτιάς του κακού; Κινήσου λοιπόν με δραστηριότητα.

ΑΠΟ ΤΟΤΕ που βαφτίστηκες , ανέλαβες την υποχρέωση να πολεμάς εναντίον των αοράτων εχθρών της ψυχής σου. Τον αγώνα αυτόν ανάλαβέ τον έστω και τώρα. Αρκετά δίστασες. Βυθισμένος στην αδιαφορία και στην τεμπελιά, άφησες πολύ καιρό πολύτιμο να πάει χαμένος. Γι’ αυτό πρέπει να ξέρεις τούτο˙ την καθαρότητα που πήρες με το βάφτισμα την άφησες να ποδοπατηθεί και να λερωθεί με τον πιο οικτρό τρόπο.

ΣΗΚΩ λοιπόν επάνω! Κάνε το όμως γρήγορα, χωρίς αργοπορία. Μην αναβάλεις την απόφασή σου «για το απόγευμα» ή «για αύριο» ή για «τότε που, όπως λες, θα είμαι έτοιμος αφού τελειώσω προηγουμένως τη δουλειά που έχω». Το διάστημα που θα μεσολαβήσει μπορεί να ‘ναι ολέθριο.

ΌΧΙ! Αυτή την ώρα, αυτή τη στιγμή που πήρες την απόφαση, οφείλεις να δείξεις έμπρακτα ότι απαρνήθηκες το παλιό εγώ σου και ότι άρχισες τώρα μια καινούρια ζωή, με καινούριους σκοπούς και νέα μορφή. Σήκω, λοιπόν, χωρίς φόβο και πες: Κύριε, βοήθησέ με να αρχίσω τώρα. Βοήθησέ με! Γιατί αυτό που χρειάζεται πριν απ’ όλα είναι η βοήθεια του Θεού.

ΠΡΟΧΩΡΗΣΕ στην καινούρια σου απόφαση και μην κοιτάς ξανά πίσω. Το πάθημα της γυναίκας του Λωτ που έγινε στήλη άλατος αποτελεί για μας ένα σπουδαίο μάθημα (Γεν. ιθ΄26). Έχεις «απεκδυθεί τον παλαιόν άνθρωπον». Άφησε καθετί το δικό του. Όπως ο Αβραάμ, άκουσες τη φωνή του Κυρίου: «ἔξελθε ἐκ τῆς γῆς σου καὶ ἐκ τῆς συγγενείας σου καὶ ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου καὶ δεῦρο εἰς τὴν γῆν, ἣν ἄν σοι δείξω» (Γεν. ιβ΄1). Προς αυτή τη χώρα πρέπει από δω και πέρα να κατευθύνεις όλη σου την προσοχή και κάθε ενέργειά σου.

Από το βιβλίο: «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΑΣΚΗΤΩΝ»
Τίτο Κολλιάντερ
Εκδόσεις: ΑΚΡΙΤΑΣ
Έκδοση 15η