Όταν ένας μοναχός χειροτονηθεί διάκονος και στην συνέχεια ιερέας, ονομάζεται ιερομόναχος, διαφορετικά αν παραμείνει απλός μοναχός, αναλαμβάνει στο μοναστήρι διακόνημα που πρέπει να επιτελεί, παράλληλα με την άσκηση, τις λατρευτικές υποχρεώσεις και τον κανόνα του. Τα διακονήματα που ανατίθενται στους μοναχούς είναι: του εκκλησιαστικού (του Πρωτάτου λέγεται καμπανάρης, είναι ο αρμόδιος για τον ναό), του κανονάρχη, (κανοναρχεί, όταν ψέλνουν οι δύο χοροί φέροντας μανδύα), του βηματάρη (αρμόδιος για το ιερό και τα ιερά λείψανα), του τυπικάρη (αρμόδιος για την εφαρμογή του τυπικού), του διαβαστή, του δευτερεύοντα (αναπληρωτή), του προσμονάριου (διακονητής σε θαυματουργή εικόνα), του σκευοφύλακα (αρμόδιος για το σκευοφυλάκιο), του γραμματικού (έχει τη Γραμματεία του μοναστηριού), του πορτάρη (στέκεται στην πόρτα και ελέγχει την είσοδο και έξοδο από το μοναστήρι), του αρχοντάρη (ξενοδόχου, αρμόδιου για τη φιλοξενία), του δοχειάρη (αρμόδιος για το δοχειό-αποθήκη τροφίμων), του τραπεζάρη (αρμόδιος για την Τράπεζα), του μάγειρα, του οικονόμου (αρμόδιος για γενικές εργασίες, δάσος, εργάτες κλπ), του προσφοριάρη (κάνει τα πρόσφορα), του κοιμητιάρη (υπεύθυνος για το κοιμητήριο), του βιβλιοφύλακα, του ράφτη, του Πνευματικού (πρέπει να είναι ιερομόναχος), του αρσανάρη (υπεύθυνος για τον αρσανά- λιμανάκι, τα οικήματα εκεί και τις βάρκες του μοναστηριού. Παλαιότερα όλα τα μοναστήρια είχαν καίκια), του αμπελικού (αρμόδιος για το αμπέλι), του βορδονάρη (και χατλάρη, για τα ζώα), του μυλωνά, του κολλυβά, του ηγουμενιάρη (ο μοναχός που υπηρετεί τον Ηγούμενο), του νοσοκόμου, του γηροκόμου, του Αντιπροσώπου (της μονής στην Ιερά Κοινότητα), του κονακτζή (φροντίζει το Αντιπροσωπείο - κονάκι του μοναστηριού στις Καρυές). Εκείνος που έφερνε τη σοδειά από τα μετόχια λέγονταν (ε)σοδιαστής. Τώρα έχουμε και οδηγό αυτοκινήτου. Ο μοναχός που μένει σε κάθισμα λέγεται καθισματάρης. Ο ιερομόναχος που παίρνει βδομάδα στο Ναό λέγεται είτε βδομαδιάρης είτε εφημέριος. Μόνο οι μονές Χιλανδαρίου, Βατοπεδίου, Μεγίστης Λαύρας και Διονυσίου έχουν το δικαίωμα να στέλνουν ανά 5 χρόνια ένα μοναχό ή ιερομόναχό τους, που αναλαμβάνει Πρώτος ή Πρωτεπιστάτης του Αγίου Όρους. Τα υπόλοιπα μοναστήρια στέλνουν ανά 5 χρόνια μοναχό ή ιερομόναχο που αναλαμβάνει επιστάτης.
