Αγαπητά μέλη και επισκέπτες, καλώς ήρθατε στο ανανεωμένο μας φόρουμ!
Με πολλή χαρά περιμένουμε τις νέες σας δημοσιεύσεις!
Με πολλή χαρά περιμένουμε τις νέες σας δημοσιεύσεις!
Το Μυστήριο του Γάμου
Συντονιστές: Νίκος, Anastasios68, johnge
- Νίκος
- Διαχειριστής
- Δημοσιεύσεις: 6991
- Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 11:05 am
- 12
- Τοποθεσία: Κοζάνη
- Έχει ευχαριστήσει: 11 φορές
- Έλαβε ευχαριστία: 74 φορές
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Η σχέση γονέων και παιδιών μετά το Γάμο
Το πρόβλημά των σχέσεων μεταξύ γονέων και παιδιών μετά το Γάμο είναι κλασσικό πρόβλημα ανθρώπινων σχέσεων. Για την ακρίβεια όλες οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους που βρίσκονται στο πολύ κοντινό ή και το λιγότερο κοντινό περιβάλλον μας ρυθμίζονται από την εντολή της αγάπης προς τον πλησίον, η οποία όπως λέει ο ίδιος ο Κύριος μαζί με την εντολή για την αγάπη προς τον Θεό περιέχουν όλον τον νόμο και υπερβαίνουν κάθε άλλη.
Οι άλλες εντολές που δόθηκαν από το Θεό τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη είναι διευκρινιστικές κι όχι απόλυτες, γι αυτό και μερικές φορές φαίνονται αντιφατικές. Π.χ. στις δέκα εντολές περιλαμβάνεται η εντολή "τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου", αλλά ο Αδαμ στη γέννεση λέει και επαναλαμβάνεται από τον Απόστολο Παύλο στην προς Εφεσίους επιστολή "31 αντί τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα και την μητέρα και προσκολληθήσεται προς την γυναίκα αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν. " (Εφεσ. κεφ. 5, 31). Ποιο απ΄τα δυο ισχύει;
Το μυστικό είναι η διάκριση. Ισχύουν και τα δύο. Και η εντολή για την αγάπη και τη φροντίδα για τους γονείς και το γεγονός ότι οι σύζυγοι είναι εις σάρκα μια, δηλαδή ένας άνθρωπος απέναντι στο Θεό και στους άλλους ανθρώπους.
Αυτό όμως το ένας άνθρωπος σημαίνει ότι κάθε ένας από τους συζύγους εκτός από τους δικούς του γονείς αποκτά άλλους δυο γονείς τους γονείς του συντρόφου του και στην υποχρέωση για αγάπη και σεβασμό προς τους γονείς του προστίθεται και η υποχρέωση για αγάπη και σεβασμό προς τους γονείς του συντρόφου του. Αυτή είναι η Χριστιανική στάση.
Επίσης πρέπει να πούμε ότι για τους γονείς η Χριστιανική αγάπη προς τα παιδιά τους πρέπει να είναι ανιδιοτελής, αμέριστη και μα μην είναι περιοριστική ή καταπιεστική, ιδιαίτερα όταν τα παιδιά έχουν φθάσει σε ηλικία γάμου κι έχουν δεσμευτεί με τα δεσμά του γάμου μ΄έναν άλλο άνθρωπο. Τότε οι Χριστιανοί γονείς είναι υποχρεωμένοι ν΄αγαπήσουν την/τον σύντροφο του παιδιού τους σαν δικό τους παιδί.
Όμως επειδή είμαστε άνθρωποι αδύνατοι αμαρτωλοί και γεμάτοι πάθη είναι δυνατό κάποια απ΄αυτά να μην γίνονται όπως θά 'πρεπε, σύμφωνα με την εντολή της αγάπης. Δηλαδή, μπορεί για παράδειγμα μια μητέρα ν΄αγαπά εμπαθώς (εγωιστικά) το παιδί της και νά ΄χει την απαίτηση να παρεμβαίνει στη ζωή του και μετά το Γάμο του. Επίσης μπορεί μια σύζυγος να αγαπά εμπαθώς το σύζυγό της και να του δημιουργεί προβλήματα στη σχέση του με τους γονείς του, γιατί θεωρεί ότι η αγάπη αυτή μειώνει την αγάπη που αισθάνεται προς αυτή.
Οι καταστάσεις αυτές αντιμετωπίζονται μόνο με πολύ διάκριση, ταπείνωση και προσευχή και με την ουσιαστική συμβολή του Πνευματικού του ζευγαριού, αν είναι κοινός, ή του συζύγου που αγωνίζεται πνευματικά. Δεν υπάρχει μια συνταγή. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Όταν όμως ο Χριστιανός αγωνίζεται με αγάπη, ανιδιοτέλεια και προσευχή να προσεγγίσει τα μέλη του άμεσου περιβάλλοντός του, σας λέω από προσωπική πείρα, ο Θεός βοηθά ουσιαστικά με διάφορους τρόπους.
O έγγαμος βίος είναι στίβος μαρτυρίου γι αυτό στο Μυστήριο του Γάμου ψάλλουμε "Άγιοι Μάρτυρες οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες", επειδή και οι νεόνυμφοι καλούνται να δοκιμαστούν μέσα απ΄το Γάμο τους για ν΄αποκτήσουν τον Στέφανο της Βασιλείας των Ουρανών. Κι αν μεν αντιμετωπίσουν τις δοκιμασίες μαζί και στηρίζοντας ο ένας τον άλλον, έχει καλώς. Αν όμως από εγωισμό ο ένας στραφεί εναντίον του άλλου τότε προστίθεται στις εξωτερικές δοκιμασίες και μια εσωτερική δυσβάστακτη. Εκεί όμως φαίνονται οι αθλητές του Χριστού στα δύσκολα. Και μην ξεχνάς για την ψυχή του συντρόφου μας θα δώσουμε λόγο στο Θεό, κι αν δεν καταφέρουμε να σωθεί κι εκείνη/ος τότε πρέπει νά χουμε λιώσει γόνατα στην προσευχή γι αυτή/ον.
(Μεταφορά της δημοσίευσής μου σε άλλο forum)
Το πρόβλημά των σχέσεων μεταξύ γονέων και παιδιών μετά το Γάμο είναι κλασσικό πρόβλημα ανθρώπινων σχέσεων. Για την ακρίβεια όλες οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους που βρίσκονται στο πολύ κοντινό ή και το λιγότερο κοντινό περιβάλλον μας ρυθμίζονται από την εντολή της αγάπης προς τον πλησίον, η οποία όπως λέει ο ίδιος ο Κύριος μαζί με την εντολή για την αγάπη προς τον Θεό περιέχουν όλον τον νόμο και υπερβαίνουν κάθε άλλη.
Οι άλλες εντολές που δόθηκαν από το Θεό τόσο στην Παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη είναι διευκρινιστικές κι όχι απόλυτες, γι αυτό και μερικές φορές φαίνονται αντιφατικές. Π.χ. στις δέκα εντολές περιλαμβάνεται η εντολή "τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου", αλλά ο Αδαμ στη γέννεση λέει και επαναλαμβάνεται από τον Απόστολο Παύλο στην προς Εφεσίους επιστολή "31 αντί τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα και την μητέρα και προσκολληθήσεται προς την γυναίκα αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν. " (Εφεσ. κεφ. 5, 31). Ποιο απ΄τα δυο ισχύει;
Το μυστικό είναι η διάκριση. Ισχύουν και τα δύο. Και η εντολή για την αγάπη και τη φροντίδα για τους γονείς και το γεγονός ότι οι σύζυγοι είναι εις σάρκα μια, δηλαδή ένας άνθρωπος απέναντι στο Θεό και στους άλλους ανθρώπους.
Αυτό όμως το ένας άνθρωπος σημαίνει ότι κάθε ένας από τους συζύγους εκτός από τους δικούς του γονείς αποκτά άλλους δυο γονείς τους γονείς του συντρόφου του και στην υποχρέωση για αγάπη και σεβασμό προς τους γονείς του προστίθεται και η υποχρέωση για αγάπη και σεβασμό προς τους γονείς του συντρόφου του. Αυτή είναι η Χριστιανική στάση.
Επίσης πρέπει να πούμε ότι για τους γονείς η Χριστιανική αγάπη προς τα παιδιά τους πρέπει να είναι ανιδιοτελής, αμέριστη και μα μην είναι περιοριστική ή καταπιεστική, ιδιαίτερα όταν τα παιδιά έχουν φθάσει σε ηλικία γάμου κι έχουν δεσμευτεί με τα δεσμά του γάμου μ΄έναν άλλο άνθρωπο. Τότε οι Χριστιανοί γονείς είναι υποχρεωμένοι ν΄αγαπήσουν την/τον σύντροφο του παιδιού τους σαν δικό τους παιδί.
Όμως επειδή είμαστε άνθρωποι αδύνατοι αμαρτωλοί και γεμάτοι πάθη είναι δυνατό κάποια απ΄αυτά να μην γίνονται όπως θά 'πρεπε, σύμφωνα με την εντολή της αγάπης. Δηλαδή, μπορεί για παράδειγμα μια μητέρα ν΄αγαπά εμπαθώς (εγωιστικά) το παιδί της και νά ΄χει την απαίτηση να παρεμβαίνει στη ζωή του και μετά το Γάμο του. Επίσης μπορεί μια σύζυγος να αγαπά εμπαθώς το σύζυγό της και να του δημιουργεί προβλήματα στη σχέση του με τους γονείς του, γιατί θεωρεί ότι η αγάπη αυτή μειώνει την αγάπη που αισθάνεται προς αυτή.
Οι καταστάσεις αυτές αντιμετωπίζονται μόνο με πολύ διάκριση, ταπείνωση και προσευχή και με την ουσιαστική συμβολή του Πνευματικού του ζευγαριού, αν είναι κοινός, ή του συζύγου που αγωνίζεται πνευματικά. Δεν υπάρχει μια συνταγή. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Όταν όμως ο Χριστιανός αγωνίζεται με αγάπη, ανιδιοτέλεια και προσευχή να προσεγγίσει τα μέλη του άμεσου περιβάλλοντός του, σας λέω από προσωπική πείρα, ο Θεός βοηθά ουσιαστικά με διάφορους τρόπους.
O έγγαμος βίος είναι στίβος μαρτυρίου γι αυτό στο Μυστήριο του Γάμου ψάλλουμε "Άγιοι Μάρτυρες οι καλώς αθλήσαντες και στεφανωθέντες", επειδή και οι νεόνυμφοι καλούνται να δοκιμαστούν μέσα απ΄το Γάμο τους για ν΄αποκτήσουν τον Στέφανο της Βασιλείας των Ουρανών. Κι αν μεν αντιμετωπίσουν τις δοκιμασίες μαζί και στηρίζοντας ο ένας τον άλλον, έχει καλώς. Αν όμως από εγωισμό ο ένας στραφεί εναντίον του άλλου τότε προστίθεται στις εξωτερικές δοκιμασίες και μια εσωτερική δυσβάστακτη. Εκεί όμως φαίνονται οι αθλητές του Χριστού στα δύσκολα. Και μην ξεχνάς για την ψυχή του συντρόφου μας θα δώσουμε λόγο στο Θεό, κι αν δεν καταφέρουμε να σωθεί κι εκείνη/ος τότε πρέπει νά χουμε λιώσει γόνατα στην προσευχή γι αυτή/ον.
(Μεταφορά της δημοσίευσής μου σε άλλο forum)
Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.
- Νίκος
- Διαχειριστής
- Δημοσιεύσεις: 6991
- Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 11:05 am
- 12
- Τοποθεσία: Κοζάνη
- Έχει ευχαριστήσει: 11 φορές
- Έλαβε ευχαριστία: 74 φορές
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Χτες στην τηλεόραση κάποια στιγμή είδα τα αποτελέσματα μιας έρευνας για τον αριθμό των γάμων και των διαζυγίων την τελευταία 5ετία. Η έρευνα είναι αυτή αφορά τους Γάμους (θρησκευτικούς) και τα διαζύγια στην Ελλάδα, που δείχνει ότι:
1. Οι Γάμοι από το 2004 μέχρι το 2008 συνεχώς μειώνονται μάλιστα στην 4ετία το ποσοστό μείωσης έχει φθάσει το 30%.
2. Το ποσοστό των Γάμων, που διαλύεται συνεχώς αυξάνεται μάλιστα τείνει από το 25% το 2004 να φτάσει το 50% το 2010.
Το ταγκαλάκι χορεύει στηριγμένο στον εγωισμό και τη φιλαυτία μας κι ο βασικός του στόχος είναι να καταστρέψει με τον τρόπο αυτό, όχι τόσο του συζύγους που παίρνουν διαζύγιο, αλλά τα παιδιά τους, τη νέα γενιά ώστε η απόρριψη του Γάμου ως τρόπου ζωής και το ποσοστό αποτυχίας των Γάμων να πολλαπλασιαστούν στην επόμενη γενιά.
Ο Θεός να μας ελεήσει, επειδή οι ευθύνες αυτής της γενιάς (για τους 35-60 ετών της γενιάς μας) για την κοινωνική κατάπτωση είναι τεράστιες.
1. Οι Γάμοι από το 2004 μέχρι το 2008 συνεχώς μειώνονται μάλιστα στην 4ετία το ποσοστό μείωσης έχει φθάσει το 30%.
2. Το ποσοστό των Γάμων, που διαλύεται συνεχώς αυξάνεται μάλιστα τείνει από το 25% το 2004 να φτάσει το 50% το 2010.
Το ταγκαλάκι χορεύει στηριγμένο στον εγωισμό και τη φιλαυτία μας κι ο βασικός του στόχος είναι να καταστρέψει με τον τρόπο αυτό, όχι τόσο του συζύγους που παίρνουν διαζύγιο, αλλά τα παιδιά τους, τη νέα γενιά ώστε η απόρριψη του Γάμου ως τρόπου ζωής και το ποσοστό αποτυχίας των Γάμων να πολλαπλασιαστούν στην επόμενη γενιά.
Ο Θεός να μας ελεήσει, επειδή οι ευθύνες αυτής της γενιάς (για τους 35-60 ετών της γενιάς μας) για την κοινωνική κατάπτωση είναι τεράστιες.
Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.
- Νίκος
- Διαχειριστής
- Δημοσιεύσεις: 6991
- Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 11:05 am
- 12
- Τοποθεσία: Κοζάνη
- Έχει ευχαριστήσει: 11 φορές
- Έλαβε ευχαριστία: 74 φορές
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Πως να διατηρήσετε το γάμο σας ακλόνητο
Η αγάπη προς τον σύντροφό μας και τα παιδιά μας είναι το πρώτο πεδίο εφαρμογής της εντολής του Κυρίου "ν' αγαπήσουμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας". Παρ΄όλα αυτά κάποιες χρηστικές συμβουλές προς τους συζύγους μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση του τρόπου εφαρμογής της εντολής αυτής μέσα στο Γάμο:
Αν θέλεις να διατηρήσεις τον γάμο σου σταθερό και ακλόνητο, αν θέλεις να μην φτάσεις ποτέ στο διαζύγιο, ακολούθησε τις παρακάτω συμβουλές:
[1] Μάθε να εκδηλώνεις την αγάπη στον ή στη σύντροφό σου. Η αγάπη είναι δώρο του Θεού στους συζύγους, για να τους βοηθήσει να στηρίξουν την σχέση τους. Η αγάπη δεν παύει ποτέ να είναι της μόδας ή επίκαιρη. Η τρυφερότητα δεν θεωρείται ταμπού σε κανέναν πολιτισμό. Και ο άντρας και η γυναίκα έχουν ανάγκη να αγαπιούνται μέχρι το τέλος της ζωής τους,, όπως και την ημέρα του γάμου τους.
[2] Μάθε να ενισχύεις και όχι να καταστρέφεις την αυτοεκτίμησή του ή της συντρόφου σου. Πρακτικά, όλοι μας από καιρό σε καιρό, αναρωτιόμαστε αν αξίζουμε ή όχι. Σε τέτοιες στιγμές τίποτα δεν είναι τόσο καταστροφικό όσο η αποκάλυψη ότι το πρόσωπο, που όφειλε να μας γνωρίζει καλύτερα και να μας αγαπά περισσότερο, είναι αυτό που μας υποτιμά και μας περιφρονεί.
[3] Μάθε να είσαι ευτυχισμένος με αυτά που έχεις. Είναι καλό να ξέρεις πώς να ζεις όταν έχεις αφθονία αγαθών, αλλά είναι καλύτερο να ξέρεις πώς να ζεις όταν στερείσαι. Ποτέ μην προσπαθήσεις να ζεις πολυτελέστερα απ’ ότι σου επιτρέπει το εισόδημά σου, ή ν’ αγοράζεις με πίστωση πέρα από τις δυνατότητές σου. Τα οικονομικά προβλήματα κι η συσσώρευση χρεών δημιουργούν ένταση μέσα στην οικογένεια και μπορεί να οδηγήσουν σε ατέλειωτους τσακωμούς.
[4] Μην παντρευτείς κάποιον ή κάποια με τη σκέψη να τον ή να την αλλάξεις. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι ελάχιστος αριθμός ανθρώπων μπορεί να σημείωσε κάποια αλλαγή, απλά και μόνο χάρη στο γάμο τους. Μάθε ν’ αποδέχεσαι και ν΄ αγαπάς τον σύντροφό σου όπως είναι. Αν θεωρείς κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα του ανυπόφορο, τότε φρόντισε να μην προχωρήσεις στο Γάμο. Αν το διαπιστώσεις μετά το Γάμο τότε βρες τρόπο να το ξεπεράσεις με περισσότερη αγάπη.
[5] Να αναζητείτε και να βρίσκετε κοινούς στόχους και κατευθύνσεις. Ζούμε σε μια εποχή που «ο καθένας ακολουθεί το δρόμο του». Η σύζυγος παίρνει τη δική της κατεύθυνση και ο σύζυγος τη δική του και πουθενά δεν συναντιούνται οι δρόμοι τους. Βρείτε στόχους που μπορείτε να τους επιδιώξετε μαζί. Όχι ο καθένας ξεχωριστά. Και μην ξεχνάτε ο βασικός σκοπός του Γάμου είναι, μέσ΄ απ΄ τη συζυγική αγάπη να προάγουμε την αγάπη μας στον Κύριο.
[6] Μάθετε να συμβιβάζεστε μεταξύ σας. Να μην ξεχνάτε ποτέ ότι οι γλυκύτερες λέξεις που μπορεί κανείς να προφέρει είναι: «Με συγχωρείς, έκανα λάθος».
[7] Μην επιτρέπετε σε συγγενείς σας να παρεμβαίνουν στα οικογενειακά σας. Συνειδητοποιήστε ότι έχετε φύγει από τους γονείς σας και προσκολληθεί στον άντρα ή στη γυναίκα σας.
[8] Μάθετε να ανοίγετε την καρδιά σας στον ή στη σύζυγό σας και να λέτε τις σκέψεις σας. Ο πιο σίγουρος δρόμος για το διαζύγιο ονομάζεται δρόμος της σιωπής.
[9] Εμπιστευθείτε την πορεία της οικογένειάς σας σ΄ ένα καλό Πνευματικό. Τα μέλη της οικογένειας είναι καλό να έχουν κοινό Πνευματικό, ώστε να γνωρίζει το οικογενειακό περιβάλλον καλύτερα και να μπορεί να βοηθήσει πιο ουσιαστικά στην εξομάλυνση των πιθανών εσωτερικών προβλημάτων.
[10] Πάρτε το απόφαση ότι ο γάμος σας είναι ένας θεσμός θεοσύστατος και αδιάλειπτος. Το βασικότερο στοιχείο για την επιτυχία ενός γάμου είναι το ανδρόγυνο να βαδίζει στο δρόμο του Θεού. Όταν ο άντρας ζει για το Θεό σύμφωνα με τη διδαχή της Αγίας Γραφής και των Πατέρων της Εκκλησίας επηρεάζει όλη την πορεία της οικογένειάς του. Όταν η γυναίκα αγαπά το Θεό με όλη την καρδιά, τη δύναμη και την ψυχή της, τότε συμβάλλει στο στέριωμα της οικογένειάς της. Τα παιδιά θα το βλέπουν, θα το αισθάνονται, θα το ζουν. Οι γείτονες θα το παρατηρήσουν και η Εκκλησία θα τους χαίρεται.
Πηγή: http://www.orthodoxos-gamos.blogspot.com/
Η αγάπη προς τον σύντροφό μας και τα παιδιά μας είναι το πρώτο πεδίο εφαρμογής της εντολής του Κυρίου "ν' αγαπήσουμε τον πλησίον μας όπως τον εαυτό μας". Παρ΄όλα αυτά κάποιες χρηστικές συμβουλές προς τους συζύγους μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση του τρόπου εφαρμογής της εντολής αυτής μέσα στο Γάμο:
Αν θέλεις να διατηρήσεις τον γάμο σου σταθερό και ακλόνητο, αν θέλεις να μην φτάσεις ποτέ στο διαζύγιο, ακολούθησε τις παρακάτω συμβουλές:
[1] Μάθε να εκδηλώνεις την αγάπη στον ή στη σύντροφό σου. Η αγάπη είναι δώρο του Θεού στους συζύγους, για να τους βοηθήσει να στηρίξουν την σχέση τους. Η αγάπη δεν παύει ποτέ να είναι της μόδας ή επίκαιρη. Η τρυφερότητα δεν θεωρείται ταμπού σε κανέναν πολιτισμό. Και ο άντρας και η γυναίκα έχουν ανάγκη να αγαπιούνται μέχρι το τέλος της ζωής τους,, όπως και την ημέρα του γάμου τους.
[2] Μάθε να ενισχύεις και όχι να καταστρέφεις την αυτοεκτίμησή του ή της συντρόφου σου. Πρακτικά, όλοι μας από καιρό σε καιρό, αναρωτιόμαστε αν αξίζουμε ή όχι. Σε τέτοιες στιγμές τίποτα δεν είναι τόσο καταστροφικό όσο η αποκάλυψη ότι το πρόσωπο, που όφειλε να μας γνωρίζει καλύτερα και να μας αγαπά περισσότερο, είναι αυτό που μας υποτιμά και μας περιφρονεί.
[3] Μάθε να είσαι ευτυχισμένος με αυτά που έχεις. Είναι καλό να ξέρεις πώς να ζεις όταν έχεις αφθονία αγαθών, αλλά είναι καλύτερο να ξέρεις πώς να ζεις όταν στερείσαι. Ποτέ μην προσπαθήσεις να ζεις πολυτελέστερα απ’ ότι σου επιτρέπει το εισόδημά σου, ή ν’ αγοράζεις με πίστωση πέρα από τις δυνατότητές σου. Τα οικονομικά προβλήματα κι η συσσώρευση χρεών δημιουργούν ένταση μέσα στην οικογένεια και μπορεί να οδηγήσουν σε ατέλειωτους τσακωμούς.
[4] Μην παντρευτείς κάποιον ή κάποια με τη σκέψη να τον ή να την αλλάξεις. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι ελάχιστος αριθμός ανθρώπων μπορεί να σημείωσε κάποια αλλαγή, απλά και μόνο χάρη στο γάμο τους. Μάθε ν’ αποδέχεσαι και ν΄ αγαπάς τον σύντροφό σου όπως είναι. Αν θεωρείς κάποιο στοιχείο του χαρακτήρα του ανυπόφορο, τότε φρόντισε να μην προχωρήσεις στο Γάμο. Αν το διαπιστώσεις μετά το Γάμο τότε βρες τρόπο να το ξεπεράσεις με περισσότερη αγάπη.
[5] Να αναζητείτε και να βρίσκετε κοινούς στόχους και κατευθύνσεις. Ζούμε σε μια εποχή που «ο καθένας ακολουθεί το δρόμο του». Η σύζυγος παίρνει τη δική της κατεύθυνση και ο σύζυγος τη δική του και πουθενά δεν συναντιούνται οι δρόμοι τους. Βρείτε στόχους που μπορείτε να τους επιδιώξετε μαζί. Όχι ο καθένας ξεχωριστά. Και μην ξεχνάτε ο βασικός σκοπός του Γάμου είναι, μέσ΄ απ΄ τη συζυγική αγάπη να προάγουμε την αγάπη μας στον Κύριο.
[6] Μάθετε να συμβιβάζεστε μεταξύ σας. Να μην ξεχνάτε ποτέ ότι οι γλυκύτερες λέξεις που μπορεί κανείς να προφέρει είναι: «Με συγχωρείς, έκανα λάθος».
[7] Μην επιτρέπετε σε συγγενείς σας να παρεμβαίνουν στα οικογενειακά σας. Συνειδητοποιήστε ότι έχετε φύγει από τους γονείς σας και προσκολληθεί στον άντρα ή στη γυναίκα σας.
[8] Μάθετε να ανοίγετε την καρδιά σας στον ή στη σύζυγό σας και να λέτε τις σκέψεις σας. Ο πιο σίγουρος δρόμος για το διαζύγιο ονομάζεται δρόμος της σιωπής.
[9] Εμπιστευθείτε την πορεία της οικογένειάς σας σ΄ ένα καλό Πνευματικό. Τα μέλη της οικογένειας είναι καλό να έχουν κοινό Πνευματικό, ώστε να γνωρίζει το οικογενειακό περιβάλλον καλύτερα και να μπορεί να βοηθήσει πιο ουσιαστικά στην εξομάλυνση των πιθανών εσωτερικών προβλημάτων.
[10] Πάρτε το απόφαση ότι ο γάμος σας είναι ένας θεσμός θεοσύστατος και αδιάλειπτος. Το βασικότερο στοιχείο για την επιτυχία ενός γάμου είναι το ανδρόγυνο να βαδίζει στο δρόμο του Θεού. Όταν ο άντρας ζει για το Θεό σύμφωνα με τη διδαχή της Αγίας Γραφής και των Πατέρων της Εκκλησίας επηρεάζει όλη την πορεία της οικογένειάς του. Όταν η γυναίκα αγαπά το Θεό με όλη την καρδιά, τη δύναμη και την ψυχή της, τότε συμβάλλει στο στέριωμα της οικογένειάς της. Τα παιδιά θα το βλέπουν, θα το αισθάνονται, θα το ζουν. Οι γείτονες θα το παρατηρήσουν και η Εκκλησία θα τους χαίρεται.
Πηγή: http://www.orthodoxos-gamos.blogspot.com/
Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.
- Νίκος
- Διαχειριστής
- Δημοσιεύσεις: 6991
- Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 11:05 am
- 12
- Τοποθεσία: Κοζάνη
- Έχει ευχαριστήσει: 11 φορές
- Έλαβε ευχαριστία: 74 φορές
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΓΑΜΟ
Εάν είναι χρήσιμη, είναι βοηθός. Εάν είναι κακή, διόρθωσέ την.
Πρόσεχε τον εαυτό σου. Η γυναίκα εάν είναι χρήσιμη είναι βοηθός σου. Τί γίνεται όμως ,όταν δεν είναι χρήσιμη; Κάνε την χρήσιμη. Μήπως δεν υπήρξαν καλές και κακές γυναίκες, για να μην έχης δικαιολογία; Ήταν ασυνείδητη η γυναίκα του Ιώβ; Η Σάρα όμως ήταν καλή.
Θα σου δείξω μια γυναίκα κακή και πονηρή. Δεν έβλαψε τον άντρα της η γυναίκα του Ιώβ∙ ήταν πονηρή και κακή και τον συμβούλεψε να βλασφημήση. Τί έκανε όμως; κούνησε τον πύργο; έρριξε κάτω το διαμάντι; νίκησε το βράχο; πλήγωσε το στρατιώτη; τρύπησε το σκάφος; ξερρίζωσε το δένδρο; Τίποτε από όλα αυτά∙ αλλ’ εκείνη προσέκρουσε και ο πύργος έγινε πιο σταθερός∙ αυτή σήκωσε τα κύματα και το πλοίο δεν καταποντιζόταν, αλλά έπλεε με ούριο άνεμο∙ ο καρπός του τρυγήθηκε, και το δένδρο δεν κουνήθηκε ∙ έπεσαν τα φύλλα του και η ρίζα του έμεινε ασάλευτη.
Τα λέω αυτά, για να μην προφασίζεται κανένας την κακία της γυναίκας του. Είναι κακή; διόρθωσέ την . Αλλά, λέει ,με έβγαλε από τον παράδεισο. Αλλά και σε ανέβασε στους ουρανούς. Η ίδια φύσις, βέβαια, αλλά διαφορετική γνώμη.
Αλλά ήταν κακή η γυναίκα του Ιώβ; Η Σωσάννα όμως ήταν καλή. Ήταν ακόλαστη η Αιγυπτία; Η Σάρρα όμως ήταν αξιοπρεπής. Είδες εκείνην; Δες και αυτήν∙ διότι και μεταξύ των ανδρών άλλοι είναι φαύλοι, ενώ άλλοι σπουδαίοι. Καλός ο Ιωσήφ, οι πρεσβύτεροι όμως ακόλαστοι. Βλέπεις παντού την κακία και την αρετή, χωρίς αυτά να κρίνωνται από τη φύσι τους, διαιρούνται όμως από τη γνώμη τους. Μη μου προβάλλης δικαιολογίες.
(Εις το «Είδον τον Κύριον καθήμενον…», Δ΄
ΕΠΕ 8Α,338-392 PG 56, 122-123)
«Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα»
«Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα». Δεν παραγγέλλει τα σχετικά μόνο με την αγάπη, αλλά τί άλλο; «Ίνα φοβήται τον άνδρα». Η γυναίκα είναι δεύτερη εξουσία. Ας μη ζητά λοιπόν ,ούτε αυτήν την ισοτιμία, διότι βρίσκεται κάτω από εξουσία∙ ούτε εκείνος να την περιφρονή σαν πρόσωπο που βρίσκεται σε υποταγή∙ διότι είναι σώμα, και αν η κεφαλή περιφρονή το σώμα θα καταστραφή μαζί του∙ αλλά σαν αντίρροπο της υπακοής ας προβάλλη την αγάπη. Όπως ακριβώς η κεφαλή, έτσι πρέπει να συμπεριφέρεται και το σώμα. Το σώμα να της δίνη τα χέρια, τα πόδια και όλα τα υπόλοιπα μέλη για να την υπηρετούν, εκείνη πάλι να φροντίζη το σώμα με κάθε αίσθησι που έχει. Τίποτε δεν είναι καλλίτερο από τη συζυγία αυτή.
«Αγάπη και φόβος στη συζυγική ζωή»
Και πώς θα μπορέση να υπάρχη αγάπη, λέγει, όταν υπάρχη φόβος; Τότε προ παντός μπορεί να υπάρξη. Διότι εκείνη που φοβάται και αγαπά, φοβάται την κεφαλή και την αγαπά, εκείνη που αγαπά, φοβάται την κεφαλή και την αγαπά σαν μέλος, επειδή και η κεφαλή είναι μέλος του σώματος. Γι’ αυτό τοποθέτησε τη γυναίκα κάτω από τις διαταγές του άνδρα, και τον άνδρα τον τοποθέτησε παραπάνω από την γυναίκα για να υπάρχη ειρήνη. Διότι όταν υπάρχη ισοτιμία δε θα υπάρχη ποτέ ειρήνη, ούτε πάλι όταν η οικογένεια ακολουθή δημοκρατικές αρχές, ούτε όταν όλοι είναι αρχηγοί∙ αλλά πρέπει να υπάρχη μία εξουσία. Και αυτά βέβαια συμβαίνουν στις περιπτώσεις που οι άνδρες δεν είναι πνευματικοί∙ διότι όταν είναι πνευματικοί οι άνδρες θα υπάρχη ειρήνη. Πέντε χιλιάδες άνθρωποι ήταν και κανένας δεν έλεγε ότι κάτι από τα υπάρχοντα είναι δικό του, αλλά υποτάσσονταν ο ένας στον άλλο. Αυτό είναι απόδειξις της συνέσεως και του φόβου του Θεού. Έδειξε ,λοιπόν, τον τρόπο της αγάπης ,δεν έδειξε όμως τον τρόπο του φόβου.
Και πρόσεχε∙ τον τρόπο της αγάπης τον επεκτείνει διηγούμενος τα σχετικά με τον Χριστό, τα σχετικά με τη δική του σάρκα, τα σχετικά με το «αντί τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα και την μητέρα αυτού», τα σχετικά όμως με τον φόβο δεν τα επεκτείνει ακόμη. Γιατί, λοιπόν; Διότι θέλει περισσότερο να επικρατή αυτό που αναφέρεται στην αγάπη. Διότι όταν υπάρχη αγάπη, ακολουθούν όλα τα καλά, όταν όμως υπάρχη ο φόβος οπωσδήποτε δεν ακολουθούν τα άλλα. Εκείνος, βέβαια, που αγαπά τη γυναίκα του, θα τα υπομένη όλα κι αν ακόμη δεν την έχη κάνει πολύ πειθαρχική.
Είναι πολύ δύσκολο και φοβερό πράγμα η ομόνοια, όταν δεν είναι ενωμένοι οι σύζυγοι με την τυραννία της αγάπης∙ ο φόβος όμως αυτό δε θα το κατορθώση εντελώς (πάντως). Γι’ αυτό και ασχολείται περισσότερο με αυτό που είναι ισχυρό. Και φαίνεται η γυναίκα ότι υπερτερεί από τον άνδρα, επειδή διατάχθηκε να φοβάται∙ πραγματικά , βέβαια, υπερτερεί ,διότι ο άνδρας διατάχθηκε το κυριώτερο, δηλαδή το να αγαπά.
Τρόπος επιτυχίας της συζυγικής αγάπης
Όσο λοιπόν, για το πώς θα συμπεριφέρωνται σωστά και η γυναίκα και ο άνδρας, ο Παύλος τα ανέφερε με ακρίβεια, προτρέποντας τη γυναίκα να φοβάται και να σέβεται τον άνδρα της σαν κεφαλή, και ο άνδρας να την αγαπά σαν γυναίκα. Πώς όμως θα μπορέσουν να γίνουν αυτά;
Ο Παύλος είπε ότι αυτά πρέπει να γίνουν ∙ το πώς όμως πρέπει να γίνουν θα σας πω εγώ. Αυτό θα γίνη, αν περιφρονούμε τα χρήματα, αν έχουμε μόνον ένα σκοπό, δηλαδή την αρετή της ψυχής, αν έχουμε πάντοτε μπροστά μας το φόβο του Θεού. Εκείνο, λοιπόν, που έλεγε, όταν μιλούσε στους δούλους, «Ό,τι αν ποιήση έκαστος αγαθόν ή κακόν, τούτο κομιείται παρά του Κυρίου» (Εφ. 6,8 ) , το ίδιο ισχύει και εδώ. Να μη αγαπά κανείς, λοιπόν, τόσο πολύ τη γυναίκα του για χάρι της, όσο για χάρι του Χριστού. Αυτό βέβαια εννοούσε και ο Παύλος λέγοντας: «ως τω Κυρίω» ∙ και για τον Κύριο κάμνοντας τα πάντα, έτσι όλα να τα κάνης. Αυτό ας είναι αρκετό να προτρέψη και να πείση και να μην επιτρέψη να υπάρχη κάποια φλυαρία και διχόνοια.
Κανείς πιστός να μη συκοφαντή τον άνδρα στη γυναίκα του∙ αλλ’ ούτε και ο άνδρας να πιστεύη εύκολα αυτά που λέγονται εναντίον της γυναίκας του, ούτε η γυναίκα να ασχολήται εύκολα με τις υποθέσεις του άνδρα, ούτε βέβαια να δίνη αφορμές για υποψίες.
Πες μου, λοιπόν, γιατί χαρίζεις τον εαυτό σου όλη τη μέρα στους φίλους σου και στη γυναίκα σου το βράδυ∙ αλλά και ούτε και έτσι μπορείς να την ενημερώνης και να την κάνης να είναι πάνω από κάθε υποψία;
Και αν ακόμη σε κατηγορή η γυναίκα, να μη στενοχωριέσαι∙ αυτή η ενέργεια της είναι απόδειξις φιλίας, και όχι αφορμή απογνώσεως∙ οι κατηγορίες της είναι απόδειξις φιλίας και θερμής διαθέσεως και φόβου. Διότι φοβάται μήπως κανείς έκλεψε το συζυγικό της κρεβάτι, μήπως κάποιος υπονόμευσε την συζυγική της κλίνη.
Υπάρχει και άλλη απόδειξις μικροψυχίας; Κανένας ας μην έχη υπερβολικές αξιώσεις από τους δούλους, ούτε ο άνδρας από την κόρη, ούτε η γυναίκα από τους υπηρέτες. Διότι αυτά είναι αρκετά να προκαλούν υποψίες.
Θυμήσου, σε παρακαλώ, τους δικαίους εκείνους∙ η Σάρρα η ίδια παρεκάλεσε τον πατριάρχη να πάρη σα γυναίκα του την Άγαρ∙ αυτή, διέταξε, κανένας δε την ανάγκασε, ούτε την επέπληξε ο άνδρας της∙ αλλά, αν έζησε πολλά χρόνια χωρίς παιδιά, προτίμησε ποτέ να μη γίνη πατέρας, παρά να λυπήση τη γυναίκα του.
Ύστερα όμως από όλα αυτά τι λέει η Σάρρα; «Κρίναι ο Θεός ανά μέσον σου και εμού» (Γεν. 16,5) . Άραγε δε θα οργιζόταν ,αν ήταν κάποιος άλλος; δε θα είχε σηκώσει και τα χέρια να την κτυπήση λέγοντας περίπου τα εξής: Τι λέγεις; Εγώ δεν ήθελα να συνέλθω με τη γυναίκα∙ έγινε το δικό σου θέλημα, η δική σου επιθυμία και πάλι κατηγορείς; Εκείνος, όμως δεν είπε τίποτε τέτοιο αλλά τί είπε; «Ιδού η παιδίσκη εν ταις χερσί σου∙ χρω αυτής ως αν αρεστόν σοι η» (Γεν. 16,6) . Παρέδωσε τη σύντροφο της κλίνης του για να μη λυπήση τη Σάρρα. Και αλήθεια, δεν υπάρχει μεγαλύτερη εκδήλωσις συμπαθείας από αυτό.
Εάν ,βέβαια, το να καθίση κάποιος μαζί με άλλους για φαγητό ,θεωρείται ακόμη και στους ληστές απόδειξις της ενότητος κατά των αντιπάλων, (και ο Ψαλμωδός λέγει «ος επί το αυτό εγλύκανάς μοι εδέσματα (Ψαλμ.54, 15 ) ∙ το να γίνουν στο εξής ένα σώμα- διότι αυτό σημαίνει το να γίνη σύντροφος της κλίνης∙ είναι πολύ περισσότερο ικανό να φέρη ομοψυχία. Τίποτε όμως από αυτά δεν μπόρεσε να καταβάλλη τον δίκαιο Αβραάμ, αλλά την παρέδωσε στη γυναίκα του, αποδεικνύοντας ότι δεν έγινε κάτι από δική του υπαιτιότητα∙ και το σπουδαιότερο , βέβαια, την έδιωξε, ενώ ήταν έγκυος.
Ποιός θα μπορούσε να μη λυπηθή εκείνην που κυοφόρησε παιδί από τον Αβραάμ; Αλλ’ ο δίκαιος δε συγκινήθηκε, διότι πάνω απ΄ όλα είχε την αγάπη προς τη γυναίκα του.
Ας μιμούμαστε και μεις τον Αβραάμ. Κανείς ας μη χλευάζη τη φτώχεια του πλησίον∙ κανείς ας μην επιθυμή υπερβολικά χρήματα, και λύθηκαν όλα. Ούτε να λέγη η γυναίκα στον άνδρα της∙ άνανδρε και δειλέ, είσαι πολύ απρόθυμος και τεμπέλης και αγαπάς υπερβολικά τον ύπνο∙ ο τάδε και ο τάδε, αν και ταπεινός αν και κατάγεται από ταπεινούς γονείς ,κινδύνεψε και ξενιτεύθηκε και δημιούργησε μεγάλη περιουσία και η γυναίκα του φοράει χρυσά κοσμήματα και κάθεται πάνω σε ζευγάρι από άσπρα άλογα, γυρίζει παντού και έχει πλήθος από υπηρέτες και ευνούχους∙ εσύ όμως έχασες εντελώς το ηθικό σου και ζης χωρίς σκοπό. Ας μη τα λέγη αυτά η γυναίκα, καθώς και τα παρόμοια, διότι είναι σώμα, όχι για να δίνη διαταγές στην κεφαλή, αλλά για να πείθεται και να κάνη υπακοή. Πώς λοιπόν, λέγει, θα υποφέρη τη φτώχεια, από πού θα βρη παρηγοριά; Ας ξεχωρίζη μόνη της τις φτωχότερες∙ ας σκέφτεται πάλι, πόσες ευγενικές κοπέλλες και καταγόμενες από πλούσιες οικογένειες, όχι μόνον δεν πήραν τίποτε από τους άνδρες τους, αλλά επί πλέον έδωσαν και ξόδεψαν όλα τα δικά τους ∙ ας θυμάται τους κινδύνους που προκαλούν τα πλούτη αυτού του είδους και θα παραδεχθή τον ήσυχο τρόπο της ζωής. Και με λίγα λόγια, αν συμπεριφέρεται με αγάπη προς τον άνδρα της, δε θα πη τίποτε τέτοιο, αλλά θα προτιμήση να τον έχη κοντά της, χωρίς να φέρη τίποτε, παρά να φέρη χιλιάδες τάλαντα χρυσού, και η ίδια να επωμισθή όλες τις φροντίδες μιας τέτοιας αποδημίας.
Αλλ’ ούτε ο άνδρας να παρασύρεται και να βρίζη και να κτυπά τη γυναίκα του, επειδή έχει την εξουσία, αλλά να τη συμβουλεύη, να τη νουθετή, σαν ατελέστερη που είναι να την καταπείθη με τα λόγια και ποτέ να μη σηκώνη χέρι για να την κτυπήση∙ αυτά δεν αρμόζουν σε ψυχή ελεύθερη∙ να μη χρησιμοποιή ούτε ύβρεις, ούτε προσβολές, ούτε επιπλήξεις, αλλά να την κατευθύνη σαν πλάσμα με λιγότερες ικανότητες.
Πώς θα γίνη αυτό; Αν της μαθαίνη τον αληθινό πλούτο, τη φιλοσοφία των ουρανών, δε θα την κατηγορήση καθόλου γι’ αυτά. Ας την διδάσκη ότι η φτώχεια δεν είναι καθόλου κακό∙ ας την διδάσκη όχι μόνον με λόγια αλλά και με έργα∙ ας τη διδάσκη να περιφρονή τη δόξα, και τίποτε τέτοιο δε θα αγαπήση η γυναίκα, ούτε θα επιθυμήση. Και σα να δέχεται άγαλμα, έτσι από το βράδυ εκείνο που θα τη δέχεται στο δωμάτιό του, ας τη διδάσκη την σωφροσύνη, την καλωσύνη, που είναι απαραίτητη για να ζήση με σεμνότητα∙ αμέσως από την αρχή και από αυτά ακόμη τα πρόθυρα της συζυγικής ζωής να καταβάλλη την αγάπη στα χρήματα∙ και να της διδάσκη την ευσέβεια και να την συμβουλεύη να μη φορά χρυσά κοσμήματα στα αυτιά της και στα μάγουλα και γύρω από το λαιμό της, ούτε να τα έχη φυλαγμένα στο θάλαμο, ούτε να έχη πολυτελή και χρυσά ενδύματα∙ ας είναι ωραία τα κοσμήματά της, να μην είναι όμως προκλητικά∙ αφού τα αφήσης όμως όλα για τους ηθοποιούς, στόλιζε το σπίτι με πολλή κοσμιότητα, για να αναδίδη σωφροσύνη μάλλον, παρά κάποια άλλη ευωδία. Από αυτά θα προκύψουν και δύο και τρία καλά∙ πρώτα δε θα θλίβεται η νύφη, όταν καταστραφούν τα δωμάτια και αποστέλλωνται στον καθένα τα ιμάτια και τα χρυσά κοσμήματα και τα αργυρά σκεύη∙ δεύτερον δε θα φροντίση ο νυμφίος για την απώλειά τους και για την ασφάλεια εκείνων που τα προμηθεύτηκε. Τρίτον, που είναι και το καλλίτερο και το σπουδαιότερο, θα αποδείξη από αυτά τα ίδια τη διάθεσί του, ότι δηλαδή, δε χαίρεται με κανένα από αυτά, και ότι θα καταργήση και όλα τα υπόλοιπα και δε θα επιτρέψη ποτέ να γίνουν ούτε άσεμνοι χοροί, ούτε τραγούδια.
Απομάκρυνσις των σατανικών πομπών
Και γνωρίζω ,βέβαια, ότι ίσως φαίνομαι σε μερικούς άξιος για γέλια, συμβουλεύοντας αυτά∙ αν όμως με ακούσετε, περνώντας ο καιρός και απολαμβάνοντας την ωφέλεια από το πράγμα αυτό, τότε θα καταλάβετε το κέρδος. Και το γέλιο θα διαλυθή και θα περιγελάσετε την τωρινή συνήθεια .και θα καταλάβετε ότι πραγματικά αυτά που γίνονται τώρα είναι γνώρισμα των ανόητων παιδιών και των μεθυσμένων ανδρών∙ ενώ αυτά που σας συμβουλεύω είναι απόδειξις σωφροσύνης και σκέψεως και της πνευματικής ζωής.
Τι, λοιπόν, λέγω, ότι πρέπει να γίνη; Απομάκρυνε από το γάμο όλα τα αισχρά άσματα ,τα σατανικά, τα άσεμνα τραγούδια τη συνεργασία των ακόλαστων νέων και αυτά θα μπορέσουν να συνετίσουν την νύφη. Διότι αμέσως θα μπορέση να σκεφθή μόνη της: Πω πω! ποιος είναι ο άνδρας αυτός; είναι φιλόσοφος, δεν υπολογίζει καθόλου την παρούσα ζωή, με οδήγησε στο σπίτι του για να γεννήσω και να αναθρέψω τα παιδιά, για να φροντίζω το σπίτι! Προκαλούν βέβαια αυτά αηδία στη νύφη; Ναι∙ μέχρι την πρώτη και τη δεύτερη μέρα∙ κατόπιν όμως δε θα είναι, αλλά θα αισθάνεται πολλή μεγάλη ευχαρίστησι, απαλλάσσοντας τον εαυτό της από κάθε υποψία. Διότι ο άνδρας που δεν ανέχθηκε ούτε αυλούς, ούτε χορευτές, ούτε θηλυπρεπή τραγούδια, και αυτά παρά την ευκαιρία του γάμου, πολύ δύσκολα κατόπιν θα δεχθή να κάνη ή να πη κάτι αισχρό.
Μετά από αυτά, όταν απομακρύνης όλα τα του γάμου, αφού την παραλάβης να την διαπαιδαγωγήσης καλά, διώχνοντας τη ντροπαλότητα για αρκετό χρονικό διάστημα, όχι όμως αμέσως. Και αν βέβαια η κόρη είναι ντροπαλή, γνωρίζει να σιωπά σεβόμενη τον άνδρα της και μένοντας με ανοιχτό το στόμα μπροστά σε αυτά που βλέπει και ακούει. Εσύ όμως μη διαλύσης αμέσως αυτή την σεμνότητα, πράγμα που κάνουν οι ακόλαστοι άνδρες, αλλά να την εκβάλλης για αρκετό χρονικό διάστημα∙ από αυτό θα έχης μεγάλο κέρδος. Δε θα σε κατηγορήση γι’ αυτά, ούτε πάλι θα σε κατηγορήση για κείνα που θα διατυπώσης κατόπιν.
Εάν οι δυο δεν γίνουν ένα ,δεν κάνουν πολλούς.
Μυστήριο αγάπης.
Έρχονται για να γίνουν ένα σώμα. Να πάλι μυστήριο αγάπης. Εάν οι δύο δεν γίνουν ένα, δεν κάνουν πολλούς, εν όσω θα μένουν δύο, όταν όμως ενωθούν, τότε κάνουν. Τί διδασκόμαστε από αυτό; ότι μεγάλη είναι η δύναμις της ενώσεως. Η εφευρετική σοφία του Θεού ,διήρεσε τον ένα σε δύο αντίθετα από την αρχή, και θέλοντας να δείξη ότι και μετά την διαίρεσι πάλι ένας μένει, δεν επέτρεψε να είναι επαρκής ο ένας για τη γέννησι των παιδιών. Διότι ποτέ δεν είναι ένας, αλλά το μισό του ένα∙ και είναι φανερό γιατί δεν τεκνοποιεί, όπως και προηγουμένως.
Είδες το μυστήριο του γάμου; Από τον ένα έκαμε ένα , και πάλι, αφού έκανε ένα αυτούς τους δυο , έτσι κάνει ένα∙ ώστε και τώρα από τον ένα γεννιέται ο άνθρωπος. Διότι η γυναίκα και ο άνδρας δεν είναι δύο άνθρωποι, αλλά ένας άνθρωπος. Και τώρα ακριβώς, και από πολλές περιπτώσεις θα διαπιστώσετε αυτό, όπως από τον Ιάκωβο, από τη Μαρία, τη μητέρα του Χριστού, από τα λόγια, «άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς», (Γεν. 1,27). Εάν όμως ο άνδρας είναι η κεφαλή και η γυναίκα το σώμα, πώς είναι δύο; Γι’ αυτό η γυναίκα έχει τη θέσι του μαθητή και ο άνδρας τη θέσι του διδασκάλου, αυτός του άρχοντα και εκείνη της υπηκόου. Και από αυτή τη διάπλασι του σώματος θα μπορέση κανείς να δη, ότι είναι ένα, διότι έχουν γίνει από την πλευρά και είναι σαν δύο μισά.
Γι’ αυτό και την ονομάζει βοηθό, για να δείξη ότι είναι ένα∙ γι΄αυτό και από τον πατέρα και τη μητέρα προτιμά τη συμβίωσι, για να αποδείξη ότι είναι ένα . Και ο πατέρας όμοια χαίρεται όταν παντρεύεται ο γυιός του και η θυγατέρα του, επειδή το σώμα έρχεται σε δικό του μέλος. Και τόσα έξοδα γίνονται και μείωσις των χρημάτων ,και όμως δεν ανέχεται να τον βλέπη άγαμο. Διότι, όπως με τον τρόπο αυτό έχει διαιρεθή η σάρκα, είναι ατελής ο καθένας για τεκνοποιία , ο καθένας είναι ατελής για τη σύστασι του παρόντος βίου. Γι’ αυτό και ο προφήτης λέγει: «Υπόλειμμα πνεύματος αυτού» ( Μαλ. 2,15 ) .
Πώς συνενώνονται σε ένα σώμα;
Πώς όμως συνενώνονται σε ένα σώμα; Όπως ακριβώς αν αφαιρέσης το καθαρώτερο μέρος του χρυσού, και το ανακατώσης με άλλο χρυσό, έτσι κι εδώ. Δεχόμενη η γυναίκα το πιο εκλεκτό, σαν η ηδονή να το χωνεύη, τρέφει και θάλπει αυτό και αφού συνεισφέρει τα δικά της, το αποδίδει στον άνδρα.
Ο γάμος διατηρεί τον αγιασμό, που προέρχεται από την πίστι
«Ειρήνην διώκετε μετά πάντων και τον αγιασμόν» (Εβρ. 12,14) . Τί εννοεί «τον αγιασμόν»; Την σωφροσύνη και την κοσμιότητα στον γάμο. Και αν κάποιος λέγει, είναι άγαμος, ας μένη αγνός ή ας παντρεύεται. Κι αν είναι έγγαμος, ας μην πορνεύη, αλλ’ ας χρησιμοποιή την γυναίκα του, διότι και αυτό είναι αγιασμός. Πώς; Δεν είναι ο γάμος αγιασμός αλλά διατηρεί τον αγιασμό που προέρχεται από την πίστι, διότι δεν σε αφήνει να στρέφεσαι προς την πόρνη. Διότι ο γάμος είναι τίμιος, όχι άγιος∙ είναι καθαρός ο γάμος, δεν προσφέρει όμως αγιότητα, παρά εμποδίζει να μολυνθή η καθαρότητα που έχει δοθή με την πίστι.
(Προς Εβραίους, Λ΄ΕΠΕ 25,300. PG 63,210)
«Συνεργοί εν Κυρίω»
Μην κατηγορούμε τον γάμο, ούτε να νομίζουμε ότι είναι εμπόδιο και πρόσκομμα για τον δρόμο που οδηγεί στην αρετή το να έχη κανείς γυναίκα και παιδιά και να φροντίζη για σπίτι και να ασκή κάποια τέχνη. Να, και εδώ ήταν άνδρας και γυναίκα, που και εργαστήρια διεύθυναν και τέχνη ασκούσαν και επέδειξαν πολύ πιο αυστηρή εγκράτεια από αυτούς που ζουν στα μοναστήρια. Από πού είναι φανερό αυτό; Από αυτά που είπε ο Παύλος γι’ αυτούς αναφέροντάς τους , ή και καλλίτερα όχι από αυτά που είπε αναφέροντάς τους, αλλά και από αυτά που στη συνέχεια επιβεβαίωσε γι’ αυτούς. Διότι αφού είπε∙ «ασπάσασθε Πρίσκιλλαν και Ακύλαν», πρόσθεσε και το αξίωμά τους. Ποιό λοιπόν είναι αυτό; Δεν είπε τους πλούσιους , τους διάσημους ,τους αριστοκράτες, αλλά τί; «Τους συνεργούς μου εν Κυρίω» ( Ρωμ. 16, 3 ) .
(Εις το «Ασπάσασθαι Πρίσκιλλαν και Ακύλαν», Α΄ΕΠΕ 27,30. PG 51,190-191 )
Από το βιβλίο: ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Χρυσοστομικός Άμβων Γ΄
«Ο ΓΑΜΟΣ, Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ»
Έκδοσις:
Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου
Νέα Σκήτη Αγ. Όρους
(Δημοσιεύτηκε από την gkou στο forum agiooros.net/forum)
Εάν είναι χρήσιμη, είναι βοηθός. Εάν είναι κακή, διόρθωσέ την.
Πρόσεχε τον εαυτό σου. Η γυναίκα εάν είναι χρήσιμη είναι βοηθός σου. Τί γίνεται όμως ,όταν δεν είναι χρήσιμη; Κάνε την χρήσιμη. Μήπως δεν υπήρξαν καλές και κακές γυναίκες, για να μην έχης δικαιολογία; Ήταν ασυνείδητη η γυναίκα του Ιώβ; Η Σάρα όμως ήταν καλή.
Θα σου δείξω μια γυναίκα κακή και πονηρή. Δεν έβλαψε τον άντρα της η γυναίκα του Ιώβ∙ ήταν πονηρή και κακή και τον συμβούλεψε να βλασφημήση. Τί έκανε όμως; κούνησε τον πύργο; έρριξε κάτω το διαμάντι; νίκησε το βράχο; πλήγωσε το στρατιώτη; τρύπησε το σκάφος; ξερρίζωσε το δένδρο; Τίποτε από όλα αυτά∙ αλλ’ εκείνη προσέκρουσε και ο πύργος έγινε πιο σταθερός∙ αυτή σήκωσε τα κύματα και το πλοίο δεν καταποντιζόταν, αλλά έπλεε με ούριο άνεμο∙ ο καρπός του τρυγήθηκε, και το δένδρο δεν κουνήθηκε ∙ έπεσαν τα φύλλα του και η ρίζα του έμεινε ασάλευτη.
Τα λέω αυτά, για να μην προφασίζεται κανένας την κακία της γυναίκας του. Είναι κακή; διόρθωσέ την . Αλλά, λέει ,με έβγαλε από τον παράδεισο. Αλλά και σε ανέβασε στους ουρανούς. Η ίδια φύσις, βέβαια, αλλά διαφορετική γνώμη.
Αλλά ήταν κακή η γυναίκα του Ιώβ; Η Σωσάννα όμως ήταν καλή. Ήταν ακόλαστη η Αιγυπτία; Η Σάρρα όμως ήταν αξιοπρεπής. Είδες εκείνην; Δες και αυτήν∙ διότι και μεταξύ των ανδρών άλλοι είναι φαύλοι, ενώ άλλοι σπουδαίοι. Καλός ο Ιωσήφ, οι πρεσβύτεροι όμως ακόλαστοι. Βλέπεις παντού την κακία και την αρετή, χωρίς αυτά να κρίνωνται από τη φύσι τους, διαιρούνται όμως από τη γνώμη τους. Μη μου προβάλλης δικαιολογίες.
(Εις το «Είδον τον Κύριον καθήμενον…», Δ΄
ΕΠΕ 8Α,338-392 PG 56, 122-123)
«Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα»
«Η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα». Δεν παραγγέλλει τα σχετικά μόνο με την αγάπη, αλλά τί άλλο; «Ίνα φοβήται τον άνδρα». Η γυναίκα είναι δεύτερη εξουσία. Ας μη ζητά λοιπόν ,ούτε αυτήν την ισοτιμία, διότι βρίσκεται κάτω από εξουσία∙ ούτε εκείνος να την περιφρονή σαν πρόσωπο που βρίσκεται σε υποταγή∙ διότι είναι σώμα, και αν η κεφαλή περιφρονή το σώμα θα καταστραφή μαζί του∙ αλλά σαν αντίρροπο της υπακοής ας προβάλλη την αγάπη. Όπως ακριβώς η κεφαλή, έτσι πρέπει να συμπεριφέρεται και το σώμα. Το σώμα να της δίνη τα χέρια, τα πόδια και όλα τα υπόλοιπα μέλη για να την υπηρετούν, εκείνη πάλι να φροντίζη το σώμα με κάθε αίσθησι που έχει. Τίποτε δεν είναι καλλίτερο από τη συζυγία αυτή.
«Αγάπη και φόβος στη συζυγική ζωή»
Και πώς θα μπορέση να υπάρχη αγάπη, λέγει, όταν υπάρχη φόβος; Τότε προ παντός μπορεί να υπάρξη. Διότι εκείνη που φοβάται και αγαπά, φοβάται την κεφαλή και την αγαπά, εκείνη που αγαπά, φοβάται την κεφαλή και την αγαπά σαν μέλος, επειδή και η κεφαλή είναι μέλος του σώματος. Γι’ αυτό τοποθέτησε τη γυναίκα κάτω από τις διαταγές του άνδρα, και τον άνδρα τον τοποθέτησε παραπάνω από την γυναίκα για να υπάρχη ειρήνη. Διότι όταν υπάρχη ισοτιμία δε θα υπάρχη ποτέ ειρήνη, ούτε πάλι όταν η οικογένεια ακολουθή δημοκρατικές αρχές, ούτε όταν όλοι είναι αρχηγοί∙ αλλά πρέπει να υπάρχη μία εξουσία. Και αυτά βέβαια συμβαίνουν στις περιπτώσεις που οι άνδρες δεν είναι πνευματικοί∙ διότι όταν είναι πνευματικοί οι άνδρες θα υπάρχη ειρήνη. Πέντε χιλιάδες άνθρωποι ήταν και κανένας δεν έλεγε ότι κάτι από τα υπάρχοντα είναι δικό του, αλλά υποτάσσονταν ο ένας στον άλλο. Αυτό είναι απόδειξις της συνέσεως και του φόβου του Θεού. Έδειξε ,λοιπόν, τον τρόπο της αγάπης ,δεν έδειξε όμως τον τρόπο του φόβου.
Και πρόσεχε∙ τον τρόπο της αγάπης τον επεκτείνει διηγούμενος τα σχετικά με τον Χριστό, τα σχετικά με τη δική του σάρκα, τα σχετικά με το «αντί τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα και την μητέρα αυτού», τα σχετικά όμως με τον φόβο δεν τα επεκτείνει ακόμη. Γιατί, λοιπόν; Διότι θέλει περισσότερο να επικρατή αυτό που αναφέρεται στην αγάπη. Διότι όταν υπάρχη αγάπη, ακολουθούν όλα τα καλά, όταν όμως υπάρχη ο φόβος οπωσδήποτε δεν ακολουθούν τα άλλα. Εκείνος, βέβαια, που αγαπά τη γυναίκα του, θα τα υπομένη όλα κι αν ακόμη δεν την έχη κάνει πολύ πειθαρχική.
Είναι πολύ δύσκολο και φοβερό πράγμα η ομόνοια, όταν δεν είναι ενωμένοι οι σύζυγοι με την τυραννία της αγάπης∙ ο φόβος όμως αυτό δε θα το κατορθώση εντελώς (πάντως). Γι’ αυτό και ασχολείται περισσότερο με αυτό που είναι ισχυρό. Και φαίνεται η γυναίκα ότι υπερτερεί από τον άνδρα, επειδή διατάχθηκε να φοβάται∙ πραγματικά , βέβαια, υπερτερεί ,διότι ο άνδρας διατάχθηκε το κυριώτερο, δηλαδή το να αγαπά.
Τρόπος επιτυχίας της συζυγικής αγάπης
Όσο λοιπόν, για το πώς θα συμπεριφέρωνται σωστά και η γυναίκα και ο άνδρας, ο Παύλος τα ανέφερε με ακρίβεια, προτρέποντας τη γυναίκα να φοβάται και να σέβεται τον άνδρα της σαν κεφαλή, και ο άνδρας να την αγαπά σαν γυναίκα. Πώς όμως θα μπορέσουν να γίνουν αυτά;
Ο Παύλος είπε ότι αυτά πρέπει να γίνουν ∙ το πώς όμως πρέπει να γίνουν θα σας πω εγώ. Αυτό θα γίνη, αν περιφρονούμε τα χρήματα, αν έχουμε μόνον ένα σκοπό, δηλαδή την αρετή της ψυχής, αν έχουμε πάντοτε μπροστά μας το φόβο του Θεού. Εκείνο, λοιπόν, που έλεγε, όταν μιλούσε στους δούλους, «Ό,τι αν ποιήση έκαστος αγαθόν ή κακόν, τούτο κομιείται παρά του Κυρίου» (Εφ. 6,8 ) , το ίδιο ισχύει και εδώ. Να μη αγαπά κανείς, λοιπόν, τόσο πολύ τη γυναίκα του για χάρι της, όσο για χάρι του Χριστού. Αυτό βέβαια εννοούσε και ο Παύλος λέγοντας: «ως τω Κυρίω» ∙ και για τον Κύριο κάμνοντας τα πάντα, έτσι όλα να τα κάνης. Αυτό ας είναι αρκετό να προτρέψη και να πείση και να μην επιτρέψη να υπάρχη κάποια φλυαρία και διχόνοια.
Κανείς πιστός να μη συκοφαντή τον άνδρα στη γυναίκα του∙ αλλ’ ούτε και ο άνδρας να πιστεύη εύκολα αυτά που λέγονται εναντίον της γυναίκας του, ούτε η γυναίκα να ασχολήται εύκολα με τις υποθέσεις του άνδρα, ούτε βέβαια να δίνη αφορμές για υποψίες.
Πες μου, λοιπόν, γιατί χαρίζεις τον εαυτό σου όλη τη μέρα στους φίλους σου και στη γυναίκα σου το βράδυ∙ αλλά και ούτε και έτσι μπορείς να την ενημερώνης και να την κάνης να είναι πάνω από κάθε υποψία;
Και αν ακόμη σε κατηγορή η γυναίκα, να μη στενοχωριέσαι∙ αυτή η ενέργεια της είναι απόδειξις φιλίας, και όχι αφορμή απογνώσεως∙ οι κατηγορίες της είναι απόδειξις φιλίας και θερμής διαθέσεως και φόβου. Διότι φοβάται μήπως κανείς έκλεψε το συζυγικό της κρεβάτι, μήπως κάποιος υπονόμευσε την συζυγική της κλίνη.
Υπάρχει και άλλη απόδειξις μικροψυχίας; Κανένας ας μην έχη υπερβολικές αξιώσεις από τους δούλους, ούτε ο άνδρας από την κόρη, ούτε η γυναίκα από τους υπηρέτες. Διότι αυτά είναι αρκετά να προκαλούν υποψίες.
Θυμήσου, σε παρακαλώ, τους δικαίους εκείνους∙ η Σάρρα η ίδια παρεκάλεσε τον πατριάρχη να πάρη σα γυναίκα του την Άγαρ∙ αυτή, διέταξε, κανένας δε την ανάγκασε, ούτε την επέπληξε ο άνδρας της∙ αλλά, αν έζησε πολλά χρόνια χωρίς παιδιά, προτίμησε ποτέ να μη γίνη πατέρας, παρά να λυπήση τη γυναίκα του.
Ύστερα όμως από όλα αυτά τι λέει η Σάρρα; «Κρίναι ο Θεός ανά μέσον σου και εμού» (Γεν. 16,5) . Άραγε δε θα οργιζόταν ,αν ήταν κάποιος άλλος; δε θα είχε σηκώσει και τα χέρια να την κτυπήση λέγοντας περίπου τα εξής: Τι λέγεις; Εγώ δεν ήθελα να συνέλθω με τη γυναίκα∙ έγινε το δικό σου θέλημα, η δική σου επιθυμία και πάλι κατηγορείς; Εκείνος, όμως δεν είπε τίποτε τέτοιο αλλά τί είπε; «Ιδού η παιδίσκη εν ταις χερσί σου∙ χρω αυτής ως αν αρεστόν σοι η» (Γεν. 16,6) . Παρέδωσε τη σύντροφο της κλίνης του για να μη λυπήση τη Σάρρα. Και αλήθεια, δεν υπάρχει μεγαλύτερη εκδήλωσις συμπαθείας από αυτό.
Εάν ,βέβαια, το να καθίση κάποιος μαζί με άλλους για φαγητό ,θεωρείται ακόμη και στους ληστές απόδειξις της ενότητος κατά των αντιπάλων, (και ο Ψαλμωδός λέγει «ος επί το αυτό εγλύκανάς μοι εδέσματα (Ψαλμ.54, 15 ) ∙ το να γίνουν στο εξής ένα σώμα- διότι αυτό σημαίνει το να γίνη σύντροφος της κλίνης∙ είναι πολύ περισσότερο ικανό να φέρη ομοψυχία. Τίποτε όμως από αυτά δεν μπόρεσε να καταβάλλη τον δίκαιο Αβραάμ, αλλά την παρέδωσε στη γυναίκα του, αποδεικνύοντας ότι δεν έγινε κάτι από δική του υπαιτιότητα∙ και το σπουδαιότερο , βέβαια, την έδιωξε, ενώ ήταν έγκυος.
Ποιός θα μπορούσε να μη λυπηθή εκείνην που κυοφόρησε παιδί από τον Αβραάμ; Αλλ’ ο δίκαιος δε συγκινήθηκε, διότι πάνω απ΄ όλα είχε την αγάπη προς τη γυναίκα του.
Ας μιμούμαστε και μεις τον Αβραάμ. Κανείς ας μη χλευάζη τη φτώχεια του πλησίον∙ κανείς ας μην επιθυμή υπερβολικά χρήματα, και λύθηκαν όλα. Ούτε να λέγη η γυναίκα στον άνδρα της∙ άνανδρε και δειλέ, είσαι πολύ απρόθυμος και τεμπέλης και αγαπάς υπερβολικά τον ύπνο∙ ο τάδε και ο τάδε, αν και ταπεινός αν και κατάγεται από ταπεινούς γονείς ,κινδύνεψε και ξενιτεύθηκε και δημιούργησε μεγάλη περιουσία και η γυναίκα του φοράει χρυσά κοσμήματα και κάθεται πάνω σε ζευγάρι από άσπρα άλογα, γυρίζει παντού και έχει πλήθος από υπηρέτες και ευνούχους∙ εσύ όμως έχασες εντελώς το ηθικό σου και ζης χωρίς σκοπό. Ας μη τα λέγη αυτά η γυναίκα, καθώς και τα παρόμοια, διότι είναι σώμα, όχι για να δίνη διαταγές στην κεφαλή, αλλά για να πείθεται και να κάνη υπακοή. Πώς λοιπόν, λέγει, θα υποφέρη τη φτώχεια, από πού θα βρη παρηγοριά; Ας ξεχωρίζη μόνη της τις φτωχότερες∙ ας σκέφτεται πάλι, πόσες ευγενικές κοπέλλες και καταγόμενες από πλούσιες οικογένειες, όχι μόνον δεν πήραν τίποτε από τους άνδρες τους, αλλά επί πλέον έδωσαν και ξόδεψαν όλα τα δικά τους ∙ ας θυμάται τους κινδύνους που προκαλούν τα πλούτη αυτού του είδους και θα παραδεχθή τον ήσυχο τρόπο της ζωής. Και με λίγα λόγια, αν συμπεριφέρεται με αγάπη προς τον άνδρα της, δε θα πη τίποτε τέτοιο, αλλά θα προτιμήση να τον έχη κοντά της, χωρίς να φέρη τίποτε, παρά να φέρη χιλιάδες τάλαντα χρυσού, και η ίδια να επωμισθή όλες τις φροντίδες μιας τέτοιας αποδημίας.
Αλλ’ ούτε ο άνδρας να παρασύρεται και να βρίζη και να κτυπά τη γυναίκα του, επειδή έχει την εξουσία, αλλά να τη συμβουλεύη, να τη νουθετή, σαν ατελέστερη που είναι να την καταπείθη με τα λόγια και ποτέ να μη σηκώνη χέρι για να την κτυπήση∙ αυτά δεν αρμόζουν σε ψυχή ελεύθερη∙ να μη χρησιμοποιή ούτε ύβρεις, ούτε προσβολές, ούτε επιπλήξεις, αλλά να την κατευθύνη σαν πλάσμα με λιγότερες ικανότητες.
Πώς θα γίνη αυτό; Αν της μαθαίνη τον αληθινό πλούτο, τη φιλοσοφία των ουρανών, δε θα την κατηγορήση καθόλου γι’ αυτά. Ας την διδάσκη ότι η φτώχεια δεν είναι καθόλου κακό∙ ας την διδάσκη όχι μόνον με λόγια αλλά και με έργα∙ ας τη διδάσκη να περιφρονή τη δόξα, και τίποτε τέτοιο δε θα αγαπήση η γυναίκα, ούτε θα επιθυμήση. Και σα να δέχεται άγαλμα, έτσι από το βράδυ εκείνο που θα τη δέχεται στο δωμάτιό του, ας τη διδάσκη την σωφροσύνη, την καλωσύνη, που είναι απαραίτητη για να ζήση με σεμνότητα∙ αμέσως από την αρχή και από αυτά ακόμη τα πρόθυρα της συζυγικής ζωής να καταβάλλη την αγάπη στα χρήματα∙ και να της διδάσκη την ευσέβεια και να την συμβουλεύη να μη φορά χρυσά κοσμήματα στα αυτιά της και στα μάγουλα και γύρω από το λαιμό της, ούτε να τα έχη φυλαγμένα στο θάλαμο, ούτε να έχη πολυτελή και χρυσά ενδύματα∙ ας είναι ωραία τα κοσμήματά της, να μην είναι όμως προκλητικά∙ αφού τα αφήσης όμως όλα για τους ηθοποιούς, στόλιζε το σπίτι με πολλή κοσμιότητα, για να αναδίδη σωφροσύνη μάλλον, παρά κάποια άλλη ευωδία. Από αυτά θα προκύψουν και δύο και τρία καλά∙ πρώτα δε θα θλίβεται η νύφη, όταν καταστραφούν τα δωμάτια και αποστέλλωνται στον καθένα τα ιμάτια και τα χρυσά κοσμήματα και τα αργυρά σκεύη∙ δεύτερον δε θα φροντίση ο νυμφίος για την απώλειά τους και για την ασφάλεια εκείνων που τα προμηθεύτηκε. Τρίτον, που είναι και το καλλίτερο και το σπουδαιότερο, θα αποδείξη από αυτά τα ίδια τη διάθεσί του, ότι δηλαδή, δε χαίρεται με κανένα από αυτά, και ότι θα καταργήση και όλα τα υπόλοιπα και δε θα επιτρέψη ποτέ να γίνουν ούτε άσεμνοι χοροί, ούτε τραγούδια.
Απομάκρυνσις των σατανικών πομπών
Και γνωρίζω ,βέβαια, ότι ίσως φαίνομαι σε μερικούς άξιος για γέλια, συμβουλεύοντας αυτά∙ αν όμως με ακούσετε, περνώντας ο καιρός και απολαμβάνοντας την ωφέλεια από το πράγμα αυτό, τότε θα καταλάβετε το κέρδος. Και το γέλιο θα διαλυθή και θα περιγελάσετε την τωρινή συνήθεια .και θα καταλάβετε ότι πραγματικά αυτά που γίνονται τώρα είναι γνώρισμα των ανόητων παιδιών και των μεθυσμένων ανδρών∙ ενώ αυτά που σας συμβουλεύω είναι απόδειξις σωφροσύνης και σκέψεως και της πνευματικής ζωής.
Τι, λοιπόν, λέγω, ότι πρέπει να γίνη; Απομάκρυνε από το γάμο όλα τα αισχρά άσματα ,τα σατανικά, τα άσεμνα τραγούδια τη συνεργασία των ακόλαστων νέων και αυτά θα μπορέσουν να συνετίσουν την νύφη. Διότι αμέσως θα μπορέση να σκεφθή μόνη της: Πω πω! ποιος είναι ο άνδρας αυτός; είναι φιλόσοφος, δεν υπολογίζει καθόλου την παρούσα ζωή, με οδήγησε στο σπίτι του για να γεννήσω και να αναθρέψω τα παιδιά, για να φροντίζω το σπίτι! Προκαλούν βέβαια αυτά αηδία στη νύφη; Ναι∙ μέχρι την πρώτη και τη δεύτερη μέρα∙ κατόπιν όμως δε θα είναι, αλλά θα αισθάνεται πολλή μεγάλη ευχαρίστησι, απαλλάσσοντας τον εαυτό της από κάθε υποψία. Διότι ο άνδρας που δεν ανέχθηκε ούτε αυλούς, ούτε χορευτές, ούτε θηλυπρεπή τραγούδια, και αυτά παρά την ευκαιρία του γάμου, πολύ δύσκολα κατόπιν θα δεχθή να κάνη ή να πη κάτι αισχρό.
Μετά από αυτά, όταν απομακρύνης όλα τα του γάμου, αφού την παραλάβης να την διαπαιδαγωγήσης καλά, διώχνοντας τη ντροπαλότητα για αρκετό χρονικό διάστημα, όχι όμως αμέσως. Και αν βέβαια η κόρη είναι ντροπαλή, γνωρίζει να σιωπά σεβόμενη τον άνδρα της και μένοντας με ανοιχτό το στόμα μπροστά σε αυτά που βλέπει και ακούει. Εσύ όμως μη διαλύσης αμέσως αυτή την σεμνότητα, πράγμα που κάνουν οι ακόλαστοι άνδρες, αλλά να την εκβάλλης για αρκετό χρονικό διάστημα∙ από αυτό θα έχης μεγάλο κέρδος. Δε θα σε κατηγορήση γι’ αυτά, ούτε πάλι θα σε κατηγορήση για κείνα που θα διατυπώσης κατόπιν.
Εάν οι δυο δεν γίνουν ένα ,δεν κάνουν πολλούς.
Μυστήριο αγάπης.
Έρχονται για να γίνουν ένα σώμα. Να πάλι μυστήριο αγάπης. Εάν οι δύο δεν γίνουν ένα, δεν κάνουν πολλούς, εν όσω θα μένουν δύο, όταν όμως ενωθούν, τότε κάνουν. Τί διδασκόμαστε από αυτό; ότι μεγάλη είναι η δύναμις της ενώσεως. Η εφευρετική σοφία του Θεού ,διήρεσε τον ένα σε δύο αντίθετα από την αρχή, και θέλοντας να δείξη ότι και μετά την διαίρεσι πάλι ένας μένει, δεν επέτρεψε να είναι επαρκής ο ένας για τη γέννησι των παιδιών. Διότι ποτέ δεν είναι ένας, αλλά το μισό του ένα∙ και είναι φανερό γιατί δεν τεκνοποιεί, όπως και προηγουμένως.
Είδες το μυστήριο του γάμου; Από τον ένα έκαμε ένα , και πάλι, αφού έκανε ένα αυτούς τους δυο , έτσι κάνει ένα∙ ώστε και τώρα από τον ένα γεννιέται ο άνθρωπος. Διότι η γυναίκα και ο άνδρας δεν είναι δύο άνθρωποι, αλλά ένας άνθρωπος. Και τώρα ακριβώς, και από πολλές περιπτώσεις θα διαπιστώσετε αυτό, όπως από τον Ιάκωβο, από τη Μαρία, τη μητέρα του Χριστού, από τα λόγια, «άρσεν και θήλυ εποίησεν αυτούς», (Γεν. 1,27). Εάν όμως ο άνδρας είναι η κεφαλή και η γυναίκα το σώμα, πώς είναι δύο; Γι’ αυτό η γυναίκα έχει τη θέσι του μαθητή και ο άνδρας τη θέσι του διδασκάλου, αυτός του άρχοντα και εκείνη της υπηκόου. Και από αυτή τη διάπλασι του σώματος θα μπορέση κανείς να δη, ότι είναι ένα, διότι έχουν γίνει από την πλευρά και είναι σαν δύο μισά.
Γι’ αυτό και την ονομάζει βοηθό, για να δείξη ότι είναι ένα∙ γι΄αυτό και από τον πατέρα και τη μητέρα προτιμά τη συμβίωσι, για να αποδείξη ότι είναι ένα . Και ο πατέρας όμοια χαίρεται όταν παντρεύεται ο γυιός του και η θυγατέρα του, επειδή το σώμα έρχεται σε δικό του μέλος. Και τόσα έξοδα γίνονται και μείωσις των χρημάτων ,και όμως δεν ανέχεται να τον βλέπη άγαμο. Διότι, όπως με τον τρόπο αυτό έχει διαιρεθή η σάρκα, είναι ατελής ο καθένας για τεκνοποιία , ο καθένας είναι ατελής για τη σύστασι του παρόντος βίου. Γι’ αυτό και ο προφήτης λέγει: «Υπόλειμμα πνεύματος αυτού» ( Μαλ. 2,15 ) .
Πώς συνενώνονται σε ένα σώμα;
Πώς όμως συνενώνονται σε ένα σώμα; Όπως ακριβώς αν αφαιρέσης το καθαρώτερο μέρος του χρυσού, και το ανακατώσης με άλλο χρυσό, έτσι κι εδώ. Δεχόμενη η γυναίκα το πιο εκλεκτό, σαν η ηδονή να το χωνεύη, τρέφει και θάλπει αυτό και αφού συνεισφέρει τα δικά της, το αποδίδει στον άνδρα.
Ο γάμος διατηρεί τον αγιασμό, που προέρχεται από την πίστι
«Ειρήνην διώκετε μετά πάντων και τον αγιασμόν» (Εβρ. 12,14) . Τί εννοεί «τον αγιασμόν»; Την σωφροσύνη και την κοσμιότητα στον γάμο. Και αν κάποιος λέγει, είναι άγαμος, ας μένη αγνός ή ας παντρεύεται. Κι αν είναι έγγαμος, ας μην πορνεύη, αλλ’ ας χρησιμοποιή την γυναίκα του, διότι και αυτό είναι αγιασμός. Πώς; Δεν είναι ο γάμος αγιασμός αλλά διατηρεί τον αγιασμό που προέρχεται από την πίστι, διότι δεν σε αφήνει να στρέφεσαι προς την πόρνη. Διότι ο γάμος είναι τίμιος, όχι άγιος∙ είναι καθαρός ο γάμος, δεν προσφέρει όμως αγιότητα, παρά εμποδίζει να μολυνθή η καθαρότητα που έχει δοθή με την πίστι.
(Προς Εβραίους, Λ΄ΕΠΕ 25,300. PG 63,210)
«Συνεργοί εν Κυρίω»
Μην κατηγορούμε τον γάμο, ούτε να νομίζουμε ότι είναι εμπόδιο και πρόσκομμα για τον δρόμο που οδηγεί στην αρετή το να έχη κανείς γυναίκα και παιδιά και να φροντίζη για σπίτι και να ασκή κάποια τέχνη. Να, και εδώ ήταν άνδρας και γυναίκα, που και εργαστήρια διεύθυναν και τέχνη ασκούσαν και επέδειξαν πολύ πιο αυστηρή εγκράτεια από αυτούς που ζουν στα μοναστήρια. Από πού είναι φανερό αυτό; Από αυτά που είπε ο Παύλος γι’ αυτούς αναφέροντάς τους , ή και καλλίτερα όχι από αυτά που είπε αναφέροντάς τους, αλλά και από αυτά που στη συνέχεια επιβεβαίωσε γι’ αυτούς. Διότι αφού είπε∙ «ασπάσασθε Πρίσκιλλαν και Ακύλαν», πρόσθεσε και το αξίωμά τους. Ποιό λοιπόν είναι αυτό; Δεν είπε τους πλούσιους , τους διάσημους ,τους αριστοκράτες, αλλά τί; «Τους συνεργούς μου εν Κυρίω» ( Ρωμ. 16, 3 ) .
(Εις το «Ασπάσασθαι Πρίσκιλλαν και Ακύλαν», Α΄ΕΠΕ 27,30. PG 51,190-191 )
Από το βιβλίο: ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Χρυσοστομικός Άμβων Γ΄
«Ο ΓΑΜΟΣ, Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥΣ»
Έκδοσις:
Συνοδία Σπυρίδωνος Ιερομονάχου
Νέα Σκήτη Αγ. Όρους
(Δημοσιεύτηκε από την gkou στο forum agiooros.net/forum)
Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.
- Νίκος
- Διαχειριστής
- Δημοσιεύσεις: 6991
- Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 11:05 am
- 12
- Τοποθεσία: Κοζάνη
- Έχει ευχαριστήσει: 11 φορές
- Έλαβε ευχαριστία: 74 φορές
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Η έλλειψη αγάπης μεταξύ των γονέων επηρεάζει αρνητικά τα παιδιά
Ακούμε πολλές φορές μητέρες και πατέρες να διερωτώνται, ν' απορούν ... και να παραπονούνται " Τα παιδιά μας δεν μας υπακούνε! Εμείς τα συμβουλεύουμε τα νουθετούμε και αυτά μας αγνοούν... Συνήθως κάνουν τα αντίθετα απο εκείνα που τους συμβουλεύουμε... Τί φταίει;"
Πολλές φορές εκείνο που φταίει είναι ... η απουσία της αγάπης. Μα υπάρχει πατέρας ή μητέρα που να μήν αγαπάνε το παιδί τους; Αυτό το ερώτημα πρέπει όλοι οι γονείς να το υποβάλουν στον εαυτό τους και κανείς να μη θεωρεί ως αυτονόητη την καταφατική απάντηση.
Η μεγάλη παρανόηση που υπάρχει σ' αυτό το ζήτημα είναι οτι οι γονείς βιώνουν την αγάπη τους πρός το παιδί τους ... ανεξάρτητα απο την αγάπη που πρέπει να έχουν μεταξύ τους.
Σε μιά περίπτωση ένας μαθητής είχε μια πάτα πολύ αλλόκοτη και ατίθαση συμπεριφορά στο σχολείο. Εκείνο που έκανε εντύπωση στους καθηγητές ήταν οτι τόσο ο πατέρας όσο και η μητέρα έδειχναν πολύ ενδιαφέρον και αγάπη για το άτακτο παιδί τους, Ένας εκπαιδευτικός ανέλαβε να ερευνήση την περίπτωση σε βάθος. Διεπίστωσε οτι η ρίζα του προβλήματος ήταν η επικοινωνία των γονέων μεταξύ τους. Ο πατέρας αγαπούσε το παιδί του· η μητέρα αγαπούσε το παιδί της· όμως πατέρας και μητέρα δεν ήσαν αγαπημένοι μεταξύ τους ... Και αυτό είχε σοβαρότατο αρνητικό αντίκτυπο στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του παιδιού.
Ακόμη και στην σωματική υγεία του παιδιού έχει αρνητικό αντίκτυπο η κακή σχέση μεταξύ των συζύγων. Κάποτε επισκέφθησαν τον γέροντα Πορφύριο δύο γονείς αναστατωμένοι διότι το παιδί τους παρουσίαζε ένα σοβαρό πρόβλημα στους πνεύμονες, αλλά οι γιατροί δεν μπορούσαν να ανακαλύψουν την αιτία του.
Ο γέροντας έκανε μια διάγνωση που τους αιφνιδίασε." Το πρόβλημα τους είπε βρίσκεται στη σχέση σας: όσο εσείς πεισμώνετε, μένετε ανυποχώρητοι στο θέλημα σας, τσακώνεσθε και ψυχραίνεσθε μεταξύ σας, το παιδί θα παρουσιάζει αυτό το πρόβλημα. Αν ταπεινωθείτε και βρείτε την παλιά σας αγάπη, την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τον αλληλοσεβασμό, το παιδί θα βρεί την υγεία του."
Αν υπήρχε τρόπος να εκφράσουν αυτό που νιώθουν στο βάθος της ψυχής τους τα παιδιά και οι έφηβοι, θα έλεγαν : " Αγαπητοί μας γονείς· δέν αρκεί να μας δείχνει ο καθένας ξεχωριστά την αγάπη του. Εμείς κυρίως θέλουμε να βλέπουμε και να νιώθουμε οτι μεταξύ σας εσείς οι δύο, ο πατέρας μου και η μητέρα μου, είστε αγαπημένοι. ."
Είναι αλήθεια οτι είναι κάποτε δύσκολος ο αγώνας για να διατηρηθεί η συζυγική αγάπη.
Δύο είναι, ίσως, οι μεγάλες δυνάμεις που διατηρούν αυτή την αγάπη: η υποχωρητικότητα και η συγχωρητικότητα. Όταν αυτά τα δύο δεν υπάρχουν στη σχέση των συζύγων, αρχίζει να μειώνεται και η μεταξύ τους αγάπη.
Ένας πατέρας που από τη μιά λέει ότι αγαπά το παιδί του και απο την άλλη δεν συγχωρεί τη γυναίκα του για κάποιο σφάλμα της, είναι υποκριτής.
Ομοίως δεν έχει πραγματική αγάπη για το παιδί της, η μητέρα που απο τη μιά θυσιάζεται γι' αυτό, απο την άλλη όμως δεν έμαθε να υποχωρεί και να θυσιάζει το θέλημα της και το εγώ της, για χάρη της συζυγικής αρμονίας και αγάπης.
Να προσευχηθούμε όλοι μας, ο μεγέλος Διδάσκαλος της Αγάπης, Κύριος μας, να δίνει αγάπη στους γονείς προς τα παιδιά, και στα παιδιά προς τους γονείς, αλλά κυρίως να δίνει αγάπη μεταξύ των συζύγων, διότι, ίσως αυτή η τελευταί αγάπη να είναι το θεμέλιο των άλλων δύο .. Αμήν.
π. Τέλλος Σ. Παπαδόπουλος
(Ι.Ν. Αγίου Παντελεήμονος - Λευκωσίας)
(Μου το έστειλε ο Βασίλης Βύρλιος)
Ακούμε πολλές φορές μητέρες και πατέρες να διερωτώνται, ν' απορούν ... και να παραπονούνται " Τα παιδιά μας δεν μας υπακούνε! Εμείς τα συμβουλεύουμε τα νουθετούμε και αυτά μας αγνοούν... Συνήθως κάνουν τα αντίθετα απο εκείνα που τους συμβουλεύουμε... Τί φταίει;"
Πολλές φορές εκείνο που φταίει είναι ... η απουσία της αγάπης. Μα υπάρχει πατέρας ή μητέρα που να μήν αγαπάνε το παιδί τους; Αυτό το ερώτημα πρέπει όλοι οι γονείς να το υποβάλουν στον εαυτό τους και κανείς να μη θεωρεί ως αυτονόητη την καταφατική απάντηση.
Η μεγάλη παρανόηση που υπάρχει σ' αυτό το ζήτημα είναι οτι οι γονείς βιώνουν την αγάπη τους πρός το παιδί τους ... ανεξάρτητα απο την αγάπη που πρέπει να έχουν μεταξύ τους.
Σε μιά περίπτωση ένας μαθητής είχε μια πάτα πολύ αλλόκοτη και ατίθαση συμπεριφορά στο σχολείο. Εκείνο που έκανε εντύπωση στους καθηγητές ήταν οτι τόσο ο πατέρας όσο και η μητέρα έδειχναν πολύ ενδιαφέρον και αγάπη για το άτακτο παιδί τους, Ένας εκπαιδευτικός ανέλαβε να ερευνήση την περίπτωση σε βάθος. Διεπίστωσε οτι η ρίζα του προβλήματος ήταν η επικοινωνία των γονέων μεταξύ τους. Ο πατέρας αγαπούσε το παιδί του· η μητέρα αγαπούσε το παιδί της· όμως πατέρας και μητέρα δεν ήσαν αγαπημένοι μεταξύ τους ... Και αυτό είχε σοβαρότατο αρνητικό αντίκτυπο στον ψυχισμό και τη συμπεριφορά του παιδιού.
Ακόμη και στην σωματική υγεία του παιδιού έχει αρνητικό αντίκτυπο η κακή σχέση μεταξύ των συζύγων. Κάποτε επισκέφθησαν τον γέροντα Πορφύριο δύο γονείς αναστατωμένοι διότι το παιδί τους παρουσίαζε ένα σοβαρό πρόβλημα στους πνεύμονες, αλλά οι γιατροί δεν μπορούσαν να ανακαλύψουν την αιτία του.
Ο γέροντας έκανε μια διάγνωση που τους αιφνιδίασε." Το πρόβλημα τους είπε βρίσκεται στη σχέση σας: όσο εσείς πεισμώνετε, μένετε ανυποχώρητοι στο θέλημα σας, τσακώνεσθε και ψυχραίνεσθε μεταξύ σας, το παιδί θα παρουσιάζει αυτό το πρόβλημα. Αν ταπεινωθείτε και βρείτε την παλιά σας αγάπη, την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τον αλληλοσεβασμό, το παιδί θα βρεί την υγεία του."
Αν υπήρχε τρόπος να εκφράσουν αυτό που νιώθουν στο βάθος της ψυχής τους τα παιδιά και οι έφηβοι, θα έλεγαν : " Αγαπητοί μας γονείς· δέν αρκεί να μας δείχνει ο καθένας ξεχωριστά την αγάπη του. Εμείς κυρίως θέλουμε να βλέπουμε και να νιώθουμε οτι μεταξύ σας εσείς οι δύο, ο πατέρας μου και η μητέρα μου, είστε αγαπημένοι. ."
Είναι αλήθεια οτι είναι κάποτε δύσκολος ο αγώνας για να διατηρηθεί η συζυγική αγάπη.
Δύο είναι, ίσως, οι μεγάλες δυνάμεις που διατηρούν αυτή την αγάπη: η υποχωρητικότητα και η συγχωρητικότητα. Όταν αυτά τα δύο δεν υπάρχουν στη σχέση των συζύγων, αρχίζει να μειώνεται και η μεταξύ τους αγάπη.
Ένας πατέρας που από τη μιά λέει ότι αγαπά το παιδί του και απο την άλλη δεν συγχωρεί τη γυναίκα του για κάποιο σφάλμα της, είναι υποκριτής.
Ομοίως δεν έχει πραγματική αγάπη για το παιδί της, η μητέρα που απο τη μιά θυσιάζεται γι' αυτό, απο την άλλη όμως δεν έμαθε να υποχωρεί και να θυσιάζει το θέλημα της και το εγώ της, για χάρη της συζυγικής αρμονίας και αγάπης.
Να προσευχηθούμε όλοι μας, ο μεγέλος Διδάσκαλος της Αγάπης, Κύριος μας, να δίνει αγάπη στους γονείς προς τα παιδιά, και στα παιδιά προς τους γονείς, αλλά κυρίως να δίνει αγάπη μεταξύ των συζύγων, διότι, ίσως αυτή η τελευταί αγάπη να είναι το θεμέλιο των άλλων δύο .. Αμήν.
π. Τέλλος Σ. Παπαδόπουλος
(Ι.Ν. Αγίου Παντελεήμονος - Λευκωσίας)
(Μου το έστειλε ο Βασίλης Βύρλιος)
Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.
- ORTHODOXIA
- Δημοσιεύσεις: 355
- Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 3:09 pm
- 12
- Τοποθεσία: Ομάδα Διαχείρισης
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Φανάρι: «Ναι» στους γάμους ζευγαριών με τον ίδιο νονό
Παρασκευή, 21 Ιανουάριος 2011 09:20 - Σοφία Πακαλίδου
Διευκρινίσεις σε σχέση με δοξασίες που περιορίζουν τους πιστούς σε υποτιθέμενους κανόνες απαγορεύσεων όπως για παράδειγμα, στο γάμο μεταξύ ανθρώπων που βαφτίστηκαν από τον ίδιο ανάδοχο, δίνει η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Με απόφασή της που έφτασε χτες στις επαρχίες του οικουμενικού θρόνου, ξεκαθαρίζεται ότι ουδέποτε υπήρξε αυτή η απαγόρευση και ότι οι γάμοι ζευγαριών με τον ίδιο ανάδοχο θα πρέπει να τελούνται χωρίς κωλύματα και εμπόδια από τους ιερείς.
Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου συζήτησε το θέμα μετά από πολλά σχετικά ερωτήματα που διατύπωσαν μητροπολίτες στο Φανάρι.
Οι ιεράρχες ρωτούσαν συγκεκριμένα αν είναι δυνατό να υπάρξει σύναψη γάμου μεταξύ δύο προσώπων που δεν έχουν καμία συγγενική εξ αίματος σχέση, παρά μόνο τον ίδιο νονό. «Η ενδελεχής και σε βάθος κανονική και ιστορική έρευνα δε βρήκε κανέναν κανόνα που να παρακωλύει το γάμο δυο, ασχέτων άλλης συγγένειας προσώπων που έχουν μόνο κοινό ανάδοχο», σημειώνεται στην εγκύκλιο.
Παράλληλα αναφέρεται ως πιθανή πηγή της παρανόησης ο νγ' Κανόνας της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου που απαγορεύει ρητώς το γάμο μεταξύ αναδόχου και της χήρας μητέρας του παιδιού και το αντίστροφο για τους χήρους. «Η παρανόηση αυτή δημιούργησε πεπλανημένες λαϊκές δοξασίες οι οποίες πρόσθεσαν περιττά βάρη στις συνειδήσεις των πιστών», τονίζεται και διευκρινίζεται ότι ουδέποτε δοξασίες και αβάσιμες παραδόσεις «συνιστούν εθιμικό δίκαιο, ούτε δύναται να δεσμεύσουν τη φιλάνθρωπο πράξη της Εκκλησίας».
Μύθοι και πραγματικότητα
Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, σύμφωνα με την ίδια εγκύκλιο, λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ορίζονται στους κανόνες και με την επιθυμία να μη δημιουργεί άγχη και στενοχώριες στους πιστούς με απαγορεύσεις που δε στηρίζονται σε κανονικά θέματα, ούτε στην ιστορία και τη γνήσια παράδοση της Εκκλησίας προτρέπει τους ιεράρχες να ακολουθήσουν την απόφαση και να μη δημιουργούν κωλύματα και εμπόδια στους πιστούς «...Μη επιθυμούντες "άγχειν τους πολλούς και στεναχωρείν τας των πιστών συνειδήσεις" διά απαγορεύσεων μη στηριζόμενων ούτε εις τα κανονικά θέσμια ούτε εις την ιστορίαν και την γνήσιαν παράδοσιν της Εκκλησίας συνοδικώς αποφαινόμεθα και εν Αγίω δικελευόμεθα, όπως οι γάμοι ασχέτων συγγενείς αίματος ανδρογύνων, εχόντων τον αυτόν ανάδοχον, υπάρχωσιν από του νυν απροφασίστως ακώλυτοι και ανεμπόδιστοι...».
Αρκετοί μητροπολίτες κατά καιρούς στρέφονται στο Φανάρι ζητώντας οδηγίες και διευκρινίσεις για ισχυρισμούς πιστών οι οποίοι λαμβάνουν τη μορφή αστικών θρύλων γύρω από διάφορες απαγορεύσεις που περιορίζουν τις δραστηριότητες και τις συμπεριφορές τους κάτω από ανύπαρκτους κανόνες. Ακαδημαϊκοί, εξάλλου, εκτιμούν ότι η σύγκληση Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ίσως δώσει την ευκαιρία να αλλάξουν ή να ερμηνευτούν βάσει των αναγκών των σύγχρονων ανθρώπων κάποιοι κανόνες που μπορεί, με διάφορες παρερμηνείες να προκαλούν διακρίσεις μεταξύ ατόμων.
(αναδημοσίευση: εφημερίδα «ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ» (20.01.2011)
Πηγή: anagrafes.com
Παρασκευή, 21 Ιανουάριος 2011 09:20 - Σοφία Πακαλίδου
Διευκρινίσεις σε σχέση με δοξασίες που περιορίζουν τους πιστούς σε υποτιθέμενους κανόνες απαγορεύσεων όπως για παράδειγμα, στο γάμο μεταξύ ανθρώπων που βαφτίστηκαν από τον ίδιο ανάδοχο, δίνει η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Με απόφασή της που έφτασε χτες στις επαρχίες του οικουμενικού θρόνου, ξεκαθαρίζεται ότι ουδέποτε υπήρξε αυτή η απαγόρευση και ότι οι γάμοι ζευγαριών με τον ίδιο ανάδοχο θα πρέπει να τελούνται χωρίς κωλύματα και εμπόδια από τους ιερείς.
Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου συζήτησε το θέμα μετά από πολλά σχετικά ερωτήματα που διατύπωσαν μητροπολίτες στο Φανάρι.
Οι ιεράρχες ρωτούσαν συγκεκριμένα αν είναι δυνατό να υπάρξει σύναψη γάμου μεταξύ δύο προσώπων που δεν έχουν καμία συγγενική εξ αίματος σχέση, παρά μόνο τον ίδιο νονό. «Η ενδελεχής και σε βάθος κανονική και ιστορική έρευνα δε βρήκε κανέναν κανόνα που να παρακωλύει το γάμο δυο, ασχέτων άλλης συγγένειας προσώπων που έχουν μόνο κοινό ανάδοχο», σημειώνεται στην εγκύκλιο.
Παράλληλα αναφέρεται ως πιθανή πηγή της παρανόησης ο νγ' Κανόνας της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου που απαγορεύει ρητώς το γάμο μεταξύ αναδόχου και της χήρας μητέρας του παιδιού και το αντίστροφο για τους χήρους. «Η παρανόηση αυτή δημιούργησε πεπλανημένες λαϊκές δοξασίες οι οποίες πρόσθεσαν περιττά βάρη στις συνειδήσεις των πιστών», τονίζεται και διευκρινίζεται ότι ουδέποτε δοξασίες και αβάσιμες παραδόσεις «συνιστούν εθιμικό δίκαιο, ούτε δύναται να δεσμεύσουν τη φιλάνθρωπο πράξη της Εκκλησίας».
Μύθοι και πραγματικότητα
Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, σύμφωνα με την ίδια εγκύκλιο, λαμβάνοντας υπόψη τα όσα ορίζονται στους κανόνες και με την επιθυμία να μη δημιουργεί άγχη και στενοχώριες στους πιστούς με απαγορεύσεις που δε στηρίζονται σε κανονικά θέματα, ούτε στην ιστορία και τη γνήσια παράδοση της Εκκλησίας προτρέπει τους ιεράρχες να ακολουθήσουν την απόφαση και να μη δημιουργούν κωλύματα και εμπόδια στους πιστούς «...Μη επιθυμούντες "άγχειν τους πολλούς και στεναχωρείν τας των πιστών συνειδήσεις" διά απαγορεύσεων μη στηριζόμενων ούτε εις τα κανονικά θέσμια ούτε εις την ιστορίαν και την γνήσιαν παράδοσιν της Εκκλησίας συνοδικώς αποφαινόμεθα και εν Αγίω δικελευόμεθα, όπως οι γάμοι ασχέτων συγγενείς αίματος ανδρογύνων, εχόντων τον αυτόν ανάδοχον, υπάρχωσιν από του νυν απροφασίστως ακώλυτοι και ανεμπόδιστοι...».
Αρκετοί μητροπολίτες κατά καιρούς στρέφονται στο Φανάρι ζητώντας οδηγίες και διευκρινίσεις για ισχυρισμούς πιστών οι οποίοι λαμβάνουν τη μορφή αστικών θρύλων γύρω από διάφορες απαγορεύσεις που περιορίζουν τις δραστηριότητες και τις συμπεριφορές τους κάτω από ανύπαρκτους κανόνες. Ακαδημαϊκοί, εξάλλου, εκτιμούν ότι η σύγκληση Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ίσως δώσει την ευκαιρία να αλλάξουν ή να ερμηνευτούν βάσει των αναγκών των σύγχρονων ανθρώπων κάποιοι κανόνες που μπορεί, με διάφορες παρερμηνείες να προκαλούν διακρίσεις μεταξύ ατόμων.
(αναδημοσίευση: εφημερίδα «ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ» (20.01.2011)
Πηγή: anagrafes.com
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Το παραπάνω άρθρο οδηγεί σε ένα συμπέρασμα, ότι αν ο γάμος που καναμε εγινε από δικη μας λαθος επιλογή, που στηρίχτηκε σε λανθασμένη εντύπωση και αποψη για το τι ειναι γαμος, τότε είναι σταυρός που εμεις από μόνοι μας φορτωθήκαμε, και θα πρέπει να τον διακόψουμε γιατι δεν είναι πράγματι σταυρός που πρότεινε ο Κύριος, αλλά μαζοχισμος δικός μας ή κάτι τέτοιο.REMI έγραψε: Γι αυτό επιμένω ότι κύρια έκφραση της άσκησης είναι η χαρά. Χωρίς χαρά δεν υπάρχει άσκηση, απλώς παθητική αποδοχή μιας κατάστασης. Ο Θεός μπορεί να μας δώσει δυνάμεις που να μας πάνε πιο πέρα. Δεν χρειάζεται, να μας βοηθά να αντέχουμε τα προβλήματα που εμείς δημιουργούμε. Δηλ. δημιουργούμε σταυρούς με δυσλειτουργικές σχέσεις και μετά επικαλούμαστε τον Θεό για να αντέχουμε.
Δεν μπορώ να φανταστώ μια άσκηση μέσα στο γάμο αν δεν έχει αποτέλεσμα τη χαρά, αν δεν οδηγεί στο να βλέπεις τον σύντροφο σου, τα παιδιά σου και τους άλλους ανθρώπους ως πηγή χαράς .
Τα παραπανω φαίνονται πολυ ορθά καθώς και όλο το άρθρο βασει μιας πιο κοσμικής λογικής. Όμως αν θυμηθώ κάποιους βιους αγίων οπως πχ της αγίας Θωμαΐδος που κακοποιούνταν βάναυσα από το σύζυγό της, τα πράγματα αλλάζουν. Γιατί και η σχεση της με το σύζυγο ήταν προφανέστατα δυσλειτουργική και η υπομονή της δεν ήταν βέβαια άσκηση χαράς κι ούτε ειναι δυνατό να πιστέψουμε ότι έβλεπε εκεινον που την έδερνε ως πηγή χαράς. Επισης η αγία ενώ ανεχόταν τη βαναυσότητα του συζύγου της παράλληλα έκανε το δικό της δηλ. μοιραζε τα υπάρχοντά τους στους φτωχούς χωρίς την έγκριση του συζύγου και αυτό σύμφωνα με το παραπάνω άρθρο θα μπορούσε να θεωρηθεί εγωιστικό εκ μέρους της -τουλάχιστον αυτή την εντύπωση αποκόμισα.
Θέλω να πω οτι η ασκηση της υπομονής και της ταπείνωσης μεσα στο γάμο, αμφιβάλλω αν πρέπει κατ ανάγκην να συνδέεται με τη χαρά και με την αλληλοπεριχώρηση αλλιώς ο γάμος θα πρέπει να διαλυθεί. Βασει τέτοιων βίων αγίων παιρνουμε ένα μήνυμα ότι ενας γαμος μπορει να εχει θλιψη λογω δικης μας κακης επιλογης συντρόφου και παρολαυτα να βοηθήσει στην πνευματική πρόοδο του ζευγαριού (εν προκειμένω, ο σύζυγος της αγίας φωτίστηκε μετά το θάνατό της και ήλθε σε μετάνοια). Ότι μπορει να μην υπάρχει αμοιβαία αγάπη, κατανόηση, σεβασμός κτλ αλλά παρόλαυτα να μη θεωρείται ως λάθος κίνηση το κακοποιούμενο μέλος να παραμένει μέσα σε αυτόν και να μην εμποδίζει την πνευματική του πορεία. Ότι μπορει η πορεία αυτή να υπάρχει χωρίς παράλληλο πνευματικό αγώνα του συζύγου. Ότι μπορεί ένα ζευγάρι να είναι τύποις ζευγάρι αλλά ουσιαστικά να μην έχουν κοινή πορεία. Και όλα αυτά να μην επιβάλλουν τη λύση του γάμου προς πνευματικό τους όφελος αλλά ακριβως η μη λύση του να λειτουργεί τελικά ωφέλιμα.
Αν λογω αγαπης καποιος υπομενει θλιψεις που προερχονται απο το συντροφο που επελεξε, θα πουμε οτι αν θλιβεται αυτο σημαινει οτι δεν τον αγαπα; το οτι αγαπας καποιον που σε κακομεταχειρίζεται και δε θες να χωρίσεις από εκείνον σημαίνει ότι αναμένεταιι να χαίρεσαι όταν σε κακομεταχειρίζεται;;; Δε νομιζω.
Ξερω ανθρωπους που για παραδειγμα τους εχει παρατησει η συζυγος για καποιον αλλον κι εκεινοι θλιβονται και δυστυχουν και συγχωρουν και περιμενουν. Χωρις χαρά φυσικά. Αυτό όμως δε βγάζει κίβδηλη την αγάπη τους. Δε νομίζω οτι η χαρά είναι ένδειξη πως καλώς σηκώνουμε το σταυρό και η θλίψη ένδειξη πως κακώς και να τον αφήσουμε κάτω.
- Νίκος
- Διαχειριστής
- Δημοσιεύσεις: 6991
- Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 11:05 am
- 12
- Τοποθεσία: Κοζάνη
- Έχει ευχαριστήσει: 11 φορές
- Έλαβε ευχαριστία: 74 φορές
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Ελεάννα ο REMI έχει δίκιο στο εξής, ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να χαίρεται τη σχέση του με το Θεό και ν' απολαμβάνει τη Δημιουργία, αναφέροντας της σ΄Αυτόν. Η λύπη είναι αποτέλεσμα της διάρρηξης της σχέσης του ανθρώπου με το Θεό, που είχε σαν αποτέλεσμα και την αλλοίωση της σχέσης του με τους άλλους ανθρώπους και την υπόλοιπη Δηγμιουργία.
Η άσκηση στην εφαρμογή του Θείου θελήματος έχει κύριο σκοπό την επαναφορά της σχέσης μας με το Θεό στην αρχική της κατάσταση, γι αυτό οι επιτυχίες στον πνευματικό αγώνα φέρνουν στην καρδιά μας εσωτερική ειρήνη και χαρά. Ο αγωνιζόμενος Χριστιανός είναι ειρηνικός και χαρούμενος, όχι τεθλιμμένος και κακομοίρης. Θεωρεί τις δοκιμασίες αφορμή για νέους αγώνες και νέες νίκες, που θα τον φέρουν ένα βήμα πιο κοντά στο στόχο του και γι αυτό, αν και δεν τις εύχεται, δεν τις θεωρεί αιτία λύπης και απογοήτευσης.
Και ο Γάμος, είναι μεν στάδιο αγώνων, όπως άλλωστε όλη μας η ζωή, αλλά είναι και αιτία χαράς και ευτυχίας. Όταν κάποιος προβληματίζεται, αν θα επιλέξει το Γάμο ή το Μοναχισμό, βάζει στη ζυγαριά και τις χαρές και τις λύπες του Γάμου, όπως το ίδιο κάνει και για τις χαρές και τις λύπες του Μοναχισμού. Η διαφορά είναι ότι ο έγγαμος, πέρα από τις χαρές και τις λύπες του πνευματικού αγώνα, έχει και χαρές και λύπες που προέρχονται από τη στενή σχέση του με τα μέλη της οικογένειάς του και ιδίως με την/τον σύντροφό του, ενώ ο μοναχός δεν έχει αυτή την ανθρώπινη παρηγοριά και χρειάζεται πιο έντονη άσκηση για να βρει την παρηγοριά αυτή από την σχέση του με το Θεό.
Όσο για τις δοκιμασίες, που προέρχονται από τα προβλήματα στις σχέσεις μας με τα μέλη της οικογένειάς μας, στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει και προσωπική ευθύνη γι αυτά, είτε ευθύνη επιλογών είτε συμπεριφοράς. Ο πνευματικός αγώνας μας βοηθά να αναιρέσουμε κατά το δυνατόν το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί, και σε κάθε περίπτωση να βρούμε την παρηγοριά της βελτίωσης της σχέσης μας με το Θεό, αν η βελτίωση της σχέσης μας με τους οικείους μας δεν είναι εφικτή.
Η άσκηση στην εφαρμογή του Θείου θελήματος έχει κύριο σκοπό την επαναφορά της σχέσης μας με το Θεό στην αρχική της κατάσταση, γι αυτό οι επιτυχίες στον πνευματικό αγώνα φέρνουν στην καρδιά μας εσωτερική ειρήνη και χαρά. Ο αγωνιζόμενος Χριστιανός είναι ειρηνικός και χαρούμενος, όχι τεθλιμμένος και κακομοίρης. Θεωρεί τις δοκιμασίες αφορμή για νέους αγώνες και νέες νίκες, που θα τον φέρουν ένα βήμα πιο κοντά στο στόχο του και γι αυτό, αν και δεν τις εύχεται, δεν τις θεωρεί αιτία λύπης και απογοήτευσης.
Και ο Γάμος, είναι μεν στάδιο αγώνων, όπως άλλωστε όλη μας η ζωή, αλλά είναι και αιτία χαράς και ευτυχίας. Όταν κάποιος προβληματίζεται, αν θα επιλέξει το Γάμο ή το Μοναχισμό, βάζει στη ζυγαριά και τις χαρές και τις λύπες του Γάμου, όπως το ίδιο κάνει και για τις χαρές και τις λύπες του Μοναχισμού. Η διαφορά είναι ότι ο έγγαμος, πέρα από τις χαρές και τις λύπες του πνευματικού αγώνα, έχει και χαρές και λύπες που προέρχονται από τη στενή σχέση του με τα μέλη της οικογένειάς του και ιδίως με την/τον σύντροφό του, ενώ ο μοναχός δεν έχει αυτή την ανθρώπινη παρηγοριά και χρειάζεται πιο έντονη άσκηση για να βρει την παρηγοριά αυτή από την σχέση του με το Θεό.
Όσο για τις δοκιμασίες, που προέρχονται από τα προβλήματα στις σχέσεις μας με τα μέλη της οικογένειάς μας, στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει και προσωπική ευθύνη γι αυτά, είτε ευθύνη επιλογών είτε συμπεριφοράς. Ο πνευματικός αγώνας μας βοηθά να αναιρέσουμε κατά το δυνατόν το μερίδιο ευθύνης που μας αναλογεί, και σε κάθε περίπτωση να βρούμε την παρηγοριά της βελτίωσης της σχέσης μας με το Θεό, αν η βελτίωση της σχέσης μας με τους οικείους μας δεν είναι εφικτή.
Ο Θεός, ιλάσθητί μοι τώ αμαρτωλώ και ελέησόν με.
- Achilleas
- Δημοσιεύσεις: 2090
- Εγγραφή: Παρ Ιούλ 27, 2012 7:09 pm
- 12
- Έχει ευχαριστήσει: 2 φορές
- Έλαβε ευχαριστία: 8 φορές
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Συζητώντας μ' ἕνα ἱερέα γιά τό γάμο...
-Γιατί ὀνομάζουμε τό γάμο μυστήριο; Τί τό μυστηριῶδες ἔχει;
Δέν τό ὀνομάζουμε μυστήριο ἐπειδή ἔχει κάτι τό ἀκατανόητο, ὅπως ἡ κοινόχρηστη σημασία ὑπονοεῖ. Μυστήριο εἶναι κάθε συνάντηση κτιστοῦ καί ἀκτίστου, δηλαδή Θεοῦ ἀπό τή μία καί ἀνθρώπου ἀπό τήν ἄλλη. Καί στόν ἐκκλησιαστικό γάμο ἔχουμε μιά τέτοια συνάντηση, μᾶλλον μιά ἕνωση, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι μυστήριο ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῡ ἤ ἡ Θεία Λειτουργία. Φυσικά μία τέτοια συνάντηση ὑπερβαίνει τή δυνατότητα τοῦ μυαλοῦ μας νά τήν κατανοήση πλήρως.
-Μπορεῖτε νά ἐξηγήσετε περισσότερο πῶς συναντᾶται ὁ Θεός μέ τόν ἄνθρωπο στόν γάμο;
Ὅπως ἀκριβῶς στή Θεία Εὐχαριστία. Ἐκεῖ προσφέρουμε τά ὑλικά δῶρα μας (ψωμί καί κρασί) στόν Θεό καί Αὐτός μᾶς τά ἐπιστρέφει ἁγιασμένα, ὡς Θεία Κοινωνία. Ἔτσι καί στόν γάμο προσφέρουμε τήν ἕνωσή μας στόν Θεό καί τήν λαμβάνουμε πίσω ἁγιασμένη.
-Αὐτό τί σημαίνει στήν πράξη;
Γιά νά τό ἀντιληφθῆτε χρειάζεται νά θυμηθεῖτε τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα πού διαβάζεται στήν ἀκολουθία τοῦ γάμου. Πρόκειται γιά τό πρῶτο θαῦμα τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε στήν Κανᾶ. Ὅπως θά θυμᾶστε, ὅταν τελείωσε τό κρασί ὁ Χριστός ζήτησε νά γεμίσουν ἕξη πέτρινες στάμνες μέ νερό καί κατόπιν νά τό σερβίρουν. Ἦταν πιά κρασί καί ὁ γαμπρός ἀπόρησε. Κάλεσε τόν ὑπεύθυνο τοῦ τραπεζιοῦ καί τοῦ εἶπε: "Ὅλος ὁ κόσμος βάζει στήν ἀρχή τό καλύτερο κρασί καί κατόπιν τό κατώτερο. Σύ γιατί κράτησες τό καλό γιά τό τέλος;" (Ἰωάν. 2, 1 -11).
Τά θαύματα τοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἁγίων ὀνομάζονται σημεῖα, δηλαδή σημάδια μιᾶς ἄλλης πραγματικότητας. Στήν περίπτωση αὐτή ὁ Κύριος μᾶς δείχνει ποιά εἶναι ἡ φυσική φορά τῶν πραγμάτων χωρίς τήν Χάρη τοῦ Θεοῦκαί ποιά μέ αὐτήν. Χωρίς τή συνάντηση Θεοῦ καί ἀνθρώπου στόν γάμο, ἡ φυσική του πορεία εἶναι νά φθίνη καί νά κουράζεται. Ὅταν πραγματοποιηθῆ ἡ ἕνωση αὐτή, ὁ φυσικός δεσμός ἐνσωματώνεται στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐκκλησία καί λαμβάνει δυναμισμό ἀπροσμέτρητο.
-Καί τόσοι γάμοι ἀνθρώπων πού δέν συνδέονται ἐνεργά μέ τήν Ἐκκλησία ἤ πού τελοῦν πολιτικό γάμο; Εἶναι καταδικασμένοι σέ φθορά καί συμβατικότητα; Ἡ πραγματικότητα δέν τό ἐπικυρώνει αὐτό.
Πολύ σωστά. Στήν περίπτωση αὐτή ἀπομένουν οἱ φυσικές δυνατότητες καί οἱ καλές προθέσεις. Οἱ ἄνθρωποι πού δέν βιώνουν τό γάμο ὡς μυστήριο εἶναι ἐνδεχόμενο νά διαθέτουν πολλές φυσικές δυνατότητες καί πολύ καλές προθέσεις. Ὅμως χωρίς τή συνάντηση μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ αὐτές δέν γονιμοποιοῦνται. Στηρίζονται βέβαια στήν ἀγωνιστικότητα τῶν δύο συζύγων, ἡ ὁποία μπορεῖ νά εἶναι ἀξιοπρόσεκτη, μπορεῖ ὅμως καί νά ἐξαντληθῆ.
-Δηλαδή ὁ Θεός εἶναι ἐντελῶς ἀπών ἀπό ἕνα τέτοιο γάμο;
Ὄχι βέβαια. Ὁ Θεός εἶναι παρών σέ κάθε καλή ἀνθρώπινη προσπάθεια καί τήν στηρίζει. Αὐτό συμβαίνει καί μέ μή Χριστιανούς· πολύ περισσότερο μέ βαπτισμένους. Δέν περιμένει νά Τόν ἐπικαλεσθοῦμε γιά νά σπεύση σέ βοήθεια. Ὅμως, γιά νά καταλάβουμε τή διαφορά πρέπει νά ἀνατρέξουμε πάλι στο ἀρχέτυπο τῶν μυστηρίων τή Θεία Εὐχαριστία. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού ἀγωνίζονται στή ζωή τους νά διορθωθοῦν, ἤ ἄλλοι ἐπικαλοῦνται τήν δύναμη τοῦ Θεοῦ, χωρίς ὅμως νά κοινωνοῦν Σῶμα Του καί Αἷμα Του. Δέν εἶναι τό ἴδιο. Μέ τή Θεία Κοινωνία ὁ ἄνθρωπος προσέρχεται νά ἐνσωματωθῆ στόν Χριστό ψυχοσωματικά "εἰς ζωήν αἰώνιον " ὄχι γιά νά γίνη ἁπλῶς καλός ἄνθρωπος ἀλλά γιά νά ἁγιαστῆ καί νά ζήση αἰώνια μαζί Του.
Τό ἴδιο καί στόν ἐκκλησιαστικό γάμο. Αὐτός πού προσέρχεται μέ ἐπίγνωση δέν κάνει τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά Τοῦ ζητᾶ νά ἐσωματώση τήν ἀγάπη του στή δική Του ἀγάπη, νά κάμη τήν ἀγάπη τῶν δύο νά ἀποκτήση μιά ἄλλη ποιότητα πέρα ἀπό τή φυσική, ἀλλά καί νά ζήση αἰώνια. Θυμηθῆτε τή φράση πού λέγει ὁ ἱερέας στό τέλος τοῦ ἀρραβῶνα: "Βεβαίωσον αὐτούς τῇ παρά Σοῦ ἁγίᾳ ἑνότητι", καθώς καί τήν ἄλλη στό τέλος τοῦ γάμου: "Ἀνάλαβε τούς στεφάνους αὐτῶν ἐν τῇ βασιλείᾳ Σου, ἀσπίλους καί ἀμώμους καί ἀνεπιβουλεύτους διατηρῶν αὐτούς εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων." Ἔτσι ὁ γάμος παίρνει κοσμολογικές καί ὀντολογικές διαστάσεις. Ὁ ἄνθρωπος φανερώνει ἐπάνω τήν ἀλήθεια τοῦ κόσμου: τήν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη.
-Ἡ ἐμπειρία ὅλων μας λέγει πώς ἡ πλειονότητα ὅσων τελοῦν ἐκκλησιαστικό γάμο μᾶλλον δέν σκέπτεται ἔτσι. Ὁ νοῦς τους βρίσκεται στά ἐξωτερικά στοιχεῖα, πού ἄλλωστε δίνουν καί τήν λαμπρότητα.
Αὐτό εἶναι τό θλιβερό γεγονός τῆς ἐκκοσμίκευσης. Ἡ Ἐκκλησία ὑποχωρεῖ στόν κόσμο καί ἀφήνεται νά πάρη τό ἦθος του. Δέν ἀρνεῖται κανείς τό χαρμόσυνο χαρακτήρα τοῦ γάμου, ἀλλά ἡ πραγματική λαμπρότητα βρίσκεται σέ αὐτό ποῦ ζῆ ἐσωτερικά ὁ πιστός, στό "ἄν τό μυστήριο τελεσιουργῆται πράγματι μέσα του. Στόν ψαλμό 44 διαβάζουμε: "Πᾶσα ἡ δόξα τῆς θυγατρός τοῦ βασιλέως ἔσωθεν" (στίχος 14). Δηλαδή, ὅπως ἑρμηνεύουν οἱ Πατέρες, ἡ δόξα καί λαμπρότητα τῆς Ἐκκλησίας (θυγατέρας του Θεοῦ - Πατέρα, ἀφοῦ νυμφεύεται τόν Υἱό Του) εἶναι ἐσωτερική, διότι μέσα στό μυστήριο τῆς ἐσωτερικότητας λαμβάνουν χώρα τά σημαντικά.
Ἐπαναλαμβάνω: αὐτό δέν σημαίνει ὅτι θά ἀρνηθοῦμε τά ἐξωτερικά στοιχεῖα τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ γάμου, διότι περί γιορτῆς πρόκειται. Ἄλλωστε καί ἡ λαογραφική μας παράδοση τά διαθέτει πλούσια. Σημαίνουν ἁπλῶς πώς ἡ μάχη θά δοθῆ μέσα στήν ἀνθρώπινη καρδιά. Στό τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσέρχεται κάποιος στό μυστήριο. Ἄν προσέλθη μέ τό ἐκκλησιαστικό φρόνημα πού περιγράψαμε, τότε ἀξιοποιεῖ τή συνάντηση καί ἕνωση μέ τόν Θεό. Ἄν ὄχι, τότε ἡ Χάρη του Θεοῦ δέν ἐνεργεῖ.
-Δηλαδή ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ δέν ἀλλάζει αὐτόματα τόν ἄνθρωπο.
Ἀκριβῶς, Ἄν τόν ἄλλαζε αὐτόματα παρά τή βούλησή του, θά εἴχαμε μαγικοῦ τύπου δράση. Ὁ Θεός συνεργάζεται μέ μᾶς. Γι' αὐτό καί πλῆθος γάμων πού τελοῦνται στήν Ἐκκλησία ἀποτυγχάνουν. Διότι οἱ ἄνθρωποι ἔμειναν μόνο στό φολκλορικό μέρος στή "συσκευασία" ἤ μόνο στο πρακτικό - ὀργανωτικό.
-Πάντως μοῦ κάνει ἐντύπωση ὁ παραλληλισμός τοῦ γάμου μέ τή Θεία Λειτουργία. Ὑπάρχει καί ἡ σεξουαλικότητα πού ὁ περισσότερος κόσμος θεωρεῖ ἁμαρτωλή, ἤ τουλάχιστον ἀσυμβίβαστη μέ τά ἅγια πράγματα. Εἶναι γνωστή ἡ εὐαισθησία τῆς Ἐκκλησίας γιά τά σεξουαλικά. Μήπως ἡ Ἐκκλησία ἔκαμε τόν γάμο μυστήριο ἁπλῶς καί μόνο προκειμένου νά περιορίση τίς σεξουαλικές παρεκτροπές; Μήπως προτίμησε τόν συμβιβασμό γιά νά ἀποφύγη χειρότερα;
Φυσικά ἔχει καί τέτοιες λειτουργίες ὁ γάμος (ἠθικοποίηση τῆς συμπεριφορᾶς, σταθερότητα τῆς κοινωνίας κ.ἄ.) ἀλλά τίς διαθέτει γενικά ὡς κοινωνικός θεσμός. Κάθε εἴδους γάμος (πολιτικός θρησκευτικός ἄλλων θρησκειῶν) ἐπινοήθηκε γιά νά μειωθῆ ἡ ἀπληστία τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά δημιουργηθῆ κατάλληλο περιβάλλον γιά τό μεγάλωμα τῶν παιδιῶν, γιά νά τιθασευθοῦν φυγόκεντρες καί διαλυτικές τάσεις. Αὐτές εἶναι φυσικές λειτουργίες. Ἡ Ἐκκλησία δέν ἀγνοεῖ τό φυσικό ἀλλά τό ὑπερβαίνει. Ἐνδιαφέρεται γιά ἐκεῖνο πρός τό ὁποῖο δείχνει τό φυσικό.
Γιά παράδειγμα, φυσική εἶναι ἡ τάση τοῦ ἀνθρώπου γιά συντροφικότητα. Ὁ Θεός τήν ἀποδέχεται καί τήν εὐλογεῖ εὐθύς ἐξ ἀρχῆς (Γένεση 1, 27 -28 καί 2, 18 -24). Ἔρχεται ὅμως τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τοῦ μυστηρίου (Ἐφεσίους 5, 20 -33) νά παραλληλίση τό δεσμό τῶν δύο ἀνθρώπων μέ τήν ἕνωση Χριστοῦ καί Ἐκκλησίας. Ἀπό παλιά, στήν Παλαιά Διαθήκη, ὁ Θεός χρησιμοποίησε σάν ἀνάλογο γιά νά δείξει τή σχέση Του μέ τούς ἀνθρώπους τόν ἐρωτικό δεσμό (Ψαλμοί 44, 12 Ἱερεμίας 3, 6-9 Ἠσαίας 54, 1 10 καί 62, 4 -5 Ἰεζεκιήλ 16, 163 καθώς καί ὁλόκληρο τό Ἆσμα Ἀσμάτων . Βλ. ἐπίσης στήν Καινή Διαθήκη: Ἰωάννη 3, 29- Ματθαίου 9, 15 καί 22, 114 -Β Κορινθίους 11, 2 -Ἐφεσίους 5, 26-27 Ἀποκάλυψη 21, 9 καί 22, 17). Καί οἱ Πατέρες στή συνέχεια μεταχειρίσθηκαν αὐτό τό παράδειγμα (Κλῖμαξ, λόγος 30, 5).
Ἀντιλαμβανόμαστε πόσο τιμοῦν τόν ἀνθρώπινο ἔρωτα αὐτές οἱ παρομοιώσεις. Ἡ ἐρωτική συντροφικότητα ἀντιμετωπίζεται ὡς πρωτογενής καί θεμελιώδης ἀνθρώπινη λειτουργία. Αὐτό βέβαια τό πιστεύουν καί ὅσοι βλέπουν τόν γάμο ἀνθρωποκεντρικά. Ἐπί πλέον, ὅμως, ἐδῶ παίρνει νόημα ἀπο τήν οὐράνια πηγή της καί γίνεται στή συνέχεια νοσταλγία της. Πέρα ἀπό τό γεγονός ὅτι "ὁ Θεός τούς ἔρωτας τούτους ἐγκατέσπειρε" ( Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος) ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά καταξιώνεται καί νά συμπληρώνεται, τούς ἔκαμε καί σκαλοπάτια μέ τό ὁποῖα θά ἀνάγεται πρός τά ἀνώτερα καί ἐπουράνια. Ὄχι φυσικά μέ τήν ἔννοια ὅτι αὐτόματα ἡ ἐρωτική ζωή ἀνεβάζει πνευματικά τόν ἄνθρωπο (μέ τήν κακή χρήση της μπορεῖ, ἀντίθετα νά ξεπέση, ) ἀλλά ὅτι ὅταν ὑπάρχει πνευματική ζωή τό γεγονός τοῦ ἔρωτα λειτουργεῖ καί ὡς κίνητρο γιά τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό: ἀφοῦ εἶναι τόσο ἰσχυρός ὁ ἀνθρώπινος ἔρωτας, μπορεῖ κανείς νά φανατασθῆ τόν ἔρωτα πρός τόν Θεό πόσο σφοδρός μπορεῖ νά γίνη. Ἐκτός αὐτοῦ, μέ τήν διαπροσωπική σχέση ὁ ἄνθρωπος μαθαίνει ν' ἀνοίγεται στόν ἄλλο καί νά κοινωνεῖ μαζί του· χωρίς αὐτή τή βασική προϋπόθεση ἀδυνατεῖ κάποιος νά κοινωνήσει μέ τόν Θεό.
Στήν πραγματικότητα, ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ ἀφάνταστα τόν ἔρωτα καί τόν γάμο καί μόνο σέ αὐτή τή βάση μπορεῖ κάποιος νά καταλάβη τίς "ἀπαγορεύσεις" της. Οὐσιαστικά πρόκειται γιά μέτρα προστασίας αὐτῶν τῶν θεϊκῶν δώρων, ὅπως κάποιος προστατεύει τή φλόγα τοῦ κεριοῦ του νά μήν τή σβήση ὁ ἄνεμος, ἤ ὅπως ὑποβάλλεται σέ στερήσεις ὁ ἀθλητής προκειμένου νά γευθῆ τή χαρά τῆς νίκης. Τό ἀρχικό κεφάλαιο τοῦ ἔρωτα χρειάζεται νά αὐξηθεῖ καί νά μεταμορφωθῆ, ὄχι νά ἀναλωθῆ ἀπερίσκεπτα ὅπως συχνά συμβαίνει.
Ἀπό τήν ἄλλη, εἶναι γεγονός ὅτι διάφορα μέλη τῆς Ἐκκλησίας δυστυχῶς δέν συμμερίζονται τή ζωηφόρο Θεολογία της, εἴτε ἀπό ἄγνοια εἴτε γιά διάφορους προσωπικούς λόγους. Γονεῖς πού βασανίζονται ἀπό τόν πουριτανισμό τους καί δέν χάρηκαν τόν ἔρωτα ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ, κληρικοί καί κατηχητές πού δέν διδάχθηκαν σωστά τήν Ἀλήθεια ἤ πού παρανόησαν τήν Ὀρθόδοξη ἄσκηση, ὅλοι αὐτοί συμβάλλουμε συχνά στήν ἀποξένωση τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἐκκλησιαστική ζωή, ἀφοῦ τόν ἐξωθοῦμε νά τή βλέπη σάν τόν θεματοφύλακα τοῦ πουριτανισμοῦ.
-Αὐτή ἡ ἀποκρουστική κατάσταση συνυπάρχει μέ τή σεξουαλική ἀσυδοσία τοῦ καιροῦ μας, ὅπως ἐκφράζεται στά ἔντυπα καί στά μέσα ἐνημέρωσης.
Πολύ σωστά τό ἐπισημαίνετε. Ὁ σημερινός ἄνθρωπος βρίσκεται ἐγκλωβισμένος ἀνάμεσα στά δύο δεινά: στή φοβία τοῦ παρελθόντος καί στήν σύγχρονη ἐμπορευματοποίηση. Ἡ πρώτη τόν ἐμποδίζει νά χαρῆ μέ εὐχαριστία τά δῶρα τοῦ Θεοῦ, ἡ δεύτερη τοῦ τά καταπνίγει. Οἱ πολλοί ὕμνοι στόν ἔρωτα σήμερα δέν εἶναι παρά τό ἄλλοθι γιά τόν ἐξευτελισμό του. Δύσκολο νά συμπεράνουμε ποιά συμφορά εἶναι ἡ σοβαρώτερη: ἡ ἐνοχή καί τό ἄγχος γιά τόν ἔρωτα καί τό σέξ ἤ ἡ τυραννία τοῦ αἰσθησιασμοῦ πού διαστρεβλώνει καί τελικά καταστρέφει τήν ἔμφυτη ἀγαπητική δύναμη; Ἐπί πλέον ζοῦμε μέσα στόν καταιγισμό ἑνός λεξιλογίου πού συγχέει τήν σωματική ἕλξη μέ ἔρωτα καί καθιστᾶ ἀναξιόπιστα τά συναισθήματα. Ἡ ἄσκηση πού προτείνει ἡ Ἐκκλησία συντελεῖ καί στό ξεκκαθάρισμα τοῦ ἐνδοψυχικοῦ κόσμου.
-Ἕνα γνωστό μου ζευγάρι πού πῆγε νά ἐξομολογηθῆ ἐπέστρεψε ἀπογοητευμένο ἐπειδή ὁ πνευματικός δέν τούς ἐπέτρεψε νά κοινωνήσουν. Αἰτία ἦταν οἱ προγαμιαῖες σχέσεις τους. Ἦταν σωστό αὐτό;
Πρόκειται γιά μιά πολύ συχνή αἰτία πικρίας τῶν σημερινῶν ἀνθρώπων πού καταλήγει στήν ἀπομάκρυνσή τους ἀπό τήν Ἐκκλησία. Γιά νά κατανοήσουμε τό πνεῦμα αὐτῆς τῆς "ἀπαγόρευσης" χρειάζεται νά θυμηθοῦμε ὅσα ἀναφέραμε ἀρχικά γιά τό μυστήριο τοῦ γάμου.
Ἡ λέξη μυστήριο προέρχεται ἀπό τό ρῆμα μυῶ πού σημαίνει εἰσάγω σέ κάτι, μεταδίδω μιάν ἀλήθεια. Αὐτός πού μυεῖται λέγεται μυημένος. Τό πρωταρχικό νόημα, λοιπόν, αὐτῆς τῆς διαδικασίας βρίσκεται στή Θεία Λειτουργία, τό κατ' έξοχήν μυστήριο. Αὐτός πού βαπτίζεται καί χρίεται γίνεται μυημένος, μέ ἄλλα λόγια μπορεῖ πλέον νά συμμετέχη στά ἄδυτα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ (πού εἶναι ἡ Θεία Εὐχαριστία) καί ἀπαντᾶ στόν ἱερέα (σήμερα τό κάνει ὁ ψάλτης ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ λαοῦ), νά ἀκούη τά λεγόμενα, νά μεταλαμβάνη Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. Συναποτελεῖ μέ τούς ἄλλους πιστούς τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή ἐκείνους πού ἐνσωματώθηκαν στήν Ἀλήθεια καί στή Ζωή (πού εἶναι ὁ Χριστός: Ἰωάν. 14, 6).
Ἀπό τό γεγονός αὐτό καί μετά ὅλα εἶναι διαφορετικά, ὅλα (πρέπει νά) λαμβάνουν χώρα κάτω ἀπό τό φῶς αὐτῆς τῆς ἀσύλληπτης δωρεᾶς. Ὁλόκληρη ἡ ζωή τοῦ Χριστιανοῦ παίρνει νόημα ἀπό τήν ἔνταξή του στήν Ἐκκλησία. Τίποτε δέν μπορεῖ νά γίνη ἔξω ἀπό τήν εὐλογία της, ὄχι διότι τό ἐπιβάλλει κάποιος κανονισμός ἤ μιά θρησκοληψία, ἀλλά διότι ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τρόπο ζωῆς. Ἀγκαλιάζει ὁλόκληρη τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου, γι' αὐτό καί ὑπάρχουν πλῆθος προσευχῶν καί εἰδικῶν ἀκολουθιῶν γιά ὅλες τίς δραστηριότητές της: φαγητό, ἐκπαίδευση, πολτική, μεταφορές, ἐμπόριο, γεωργία, βιομηχανία κ.ἄ. Θά ἦταν ἀδιανόητο νά ἀπουσιάζη ἡ ψυχοσωματική ἕνωση δύο ἀνθρώπων ἀπό τήν ἐκκλησιαστική εὐλογία (ἄν καί μέ τό γάμο συντρέχουν περισσότεροι λόγοι, δέν εἶναι μια ἁπλῆ δραστηριότητα).
Ἔτσι λοιπόν, ἡ ἐγκράτεια πρίν ἀπό τόν γάμο παίρνει τό νόημα μιᾶς θεληματικῆς ἄσκησης προκειμένου νά παραμείνη κάποιος ἐνταγμένος στήν Ἐκκλησία. Μέ τό βάπτισμα καί τό χρίσμα ὁ πιστός ἀποκτᾶ τήν γενική ἱερωσύνη, τήν ἱερωσύνη τῶν λαϊκῶν. Μετέχοντας καί αὐτός στό ἱερατικό ἀξίωμα τοῦ Χριστοῦ (πού προσέφερε τόν Ἑαυτό Του θυσία ὡς Μέγας Ἀρχιερεύς) προσφέρει καί αὐτός θυσία τήν ἄσκησή του καί κάθε εἴδους ἄσκηση (ἀφοῦ αὐτή λαμβάνει χώρα στήν ψυχή καί στό σῶμα του), στό δέ συγκεκριμένο θέμα τήν ἐγκράτεια. Ἄν ἀρνηθῆ αὐτή τήν ἄσκηση αὐτονομεῖται ἀπό τό ἐκκλησιαστιό σῶμα, διότι προηγουμένως αὐτονόμησε τήν ἐρωτική -σεξουαλική λειτουργία ἀπό τήν ἐν Χριστῷ ζωή. Μέ ἄλλα λόγια, τό νά μήν κοινωνήση δέν ἀποτελεῖ τιμωρία, ἀλλά φανέρωση αὐτοῦ πού ἤδη ἔχει συμβῆ μέσα του.
Βέβαια στήν πράξη πολλές φορές γίνεται ἡ λεγόμενη οἰκονομία, δηλαδή μία ἐπιεικής ἀντιμετώπιση αὐτοῦ τοῦ τόσο γενικευμένου προβλήματος, ἀνάλογα μέ τήν ἀγωνιστικότητα πού δείχνει ὁ πιστός. Εἶναι φανερό ὅτι ἄλλη σημασία ἔχει νά γνωρίζη κάποιος τόν στόχο καί νά ἀγωνίζεται ἀλλά μερικές φορές νά ἀποτυγχάνη στήν ἐπίτευξή του, καί ἄλλη τό νά ἀγνοῆ τόν στόχο ἤ νά τόν περιφρονεῖ κιόλας. Ἡ σημερινή δυσκολία εἶναι ἀποτέλεσμα καί τῆς διχασμένης ταυτότητας τοῦ νεοέλληνα, ὁ ὁποῖος παραπαίει ἀνάμεσα σέ μιά θρησκευτικότητα παραδοσιακή καί χωρίς ἐπίγνωση καί σέ ἕνα ἡδονοθηρικό τρόπο ζωῆς, ἀγνοώντας ἔτσι τί πραγματικά εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Πάντως ἕνα τέτοιο ἐπιτίμιο ἀποχῆς ἀπό τήν Θεία Κοινωνία μέ κανένα τρόπο δέν θά πρέπει νά γίνεται ἀφορμή νά διακόπτει ὁ πιστός τή σχέση του μέ τήν Ἐκκλησία ἤ νά χαλαρώνη τήν προσευχή του καί τήν πνευματική ζωή, ὅπως δυστυχῶς συχνά συμβαίνει.
-Μήπως ξεχνᾶμε τίς σημερινές συνθῆκες ζωῆς πού τόσο ἀπέχουν ἀπό τήν παραδοσιακή κοινωνία; Καθώς ἔχει ἐμπορευματοποιηθῆ ἡ σεξουαλικότητα καί ἀπό τήν ἄλλη καθυστερεῖ ἡ ἡλικία γάμου, ὅλο καί πιό δύσκολη γίνεται ἡ προγαμιαία ἐγκράτεια.
Ἔχετε δίκιο. Θά λέγαμε ὅτι σήμερα ἡ ἐγκράτεια ἰσοδυναμεῖ μέ θαῦμα. Ἀλλά ὅπως ὅλα τά θαύματα ἀπαιτοῦν δύναμη Θεοῦ καί πίστη τοῦ ἀνθρώπου, ἔτσι καί αὐτή εἶναι ἐφικτή ὅταν ὁ ἄνθρωπος τό θελήση πολύ καί ζητήσει τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ἄλλωστε ἄς μή λησμονοῦμε ὅτι, ἀφοῦ ἐκκλησιολογικά μόνο δικαιώνεται αὐτή ἡ ἐγκράτεια μόνο μέσα στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μπορεῖ νά πραγματοποιηθῆ. Μόνο ἕνας συνηδειτά πιστός, πού μελετᾶ, προσεύχεται, ἐξομολογεῖται, κοινωνεῖ, εἶναι σέ θέση νά διατηρήση μέσα του μία ἀτμόσφαιρα ἐμπιστοσύνης στόν Θεό καί πνευματικῆς ἀγωνιστικότητας. Τό μαρτυροῦν οἱ χιλιάδες νεαρῶν πιστῶν πού τό ἐπιτυγχάνουν καί σήμερα. Στήν ἐποχή μας ὑπάρχει πληθώρα βιβλίων σχετικῶν μέ τό νόημα τοῦ γάμου, ἔτσι ὥστε ὅποιος θέλει μπορεῖ νά ἐμβαθύνη. Ἄλλωστε τό σεξουαλικό ζήτημα δέν ἐξαντλεῖται στήν προγαμιαία ἐγκράτεια. Χρειάζεται μακροχρόνιος ἀγώνας ὥστε νά θέση κανείς τή λειτουργία αὐτή στήν ὑπηρεσία τῆς ἀγάπης, τῆς ἑνότητας, τῆς κατανόησης, τῆς τρυφερότητας, τῆς βαθειᾶς κοινωνίας.
Μπήκαμε σ' ἕναν καινούργιο αἰῶνα πού φιλοδοξεῖ νά καθιερώσει ἐναλλακτικές μορφές οἰκογένειας, ἁπλῶς καί μόνο γιά νά ἱκανοποιήση κάθε φτηνή ἐπιθυμία καί γιά νά διαδώση τό ἰδανικό ἑνός "γάμου"- ἁπλοῦ συμβολαίου. Σ' ἕνα κόσμο πού κλυδωνίζεται ἀπό τήν καχυποψία καί τήν ἐχθρότητα, πού ἀποδιοργανώνεται ἀπό τόν ἡδονισμό καί τήν ἐκμετάλλευση, χρειαζόμαστε τόν ἐκκλησιαστικό γάμο περισσότερο ἀπό ποτέ στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος. Ὄχι ὡς ἁπλή τελετή, ἀλλά ὡς κεντρικό ἄξονα τῆς ζωῆς ἀπό τόν ὁποῖο παίρνουν νόημα ὅλες οἱ ὑπόλοιπες πτυχές της. Ὁ κόσμος δέν θά σωθῆ οὔτε ἀπό τόν ἀφελῆ ρομαντισμό τῆς δῆθεν ἀγάπης, οὔτε ἀπό τήν ἀπρόσωπη ἀπόλαυση πού ἦλθε νά τόν ἀντικαταστήση, τά ὁποῖα ἤδη κάποιοι ἐμπορεύονται. Ἐλπίδα του παραμένει ἕνας γάμος πού τρέφεται ἀπό τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, πού διατηρεῖ ὡς ὅραμα τήν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη, πού ἀγωνίζεται (σκληρά μερικές φορές) νά μεταποιῆ καθημερινά τό φυσικό σέ θεανθρώπινο. Ἕνας γάμος πού ὑλοποιεῖ τήν αἰώνια βούληση τοῦ Θεοῦ γιά τόν τρόπο τῆς σχέσης: τή βαθειά κοινωνία τῶν προσώπων.
Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός
Πηγή: apostoliki-diakonia.gr
-Γιατί ὀνομάζουμε τό γάμο μυστήριο; Τί τό μυστηριῶδες ἔχει;
Δέν τό ὀνομάζουμε μυστήριο ἐπειδή ἔχει κάτι τό ἀκατανόητο, ὅπως ἡ κοινόχρηστη σημασία ὑπονοεῖ. Μυστήριο εἶναι κάθε συνάντηση κτιστοῦ καί ἀκτίστου, δηλαδή Θεοῦ ἀπό τή μία καί ἀνθρώπου ἀπό τήν ἄλλη. Καί στόν ἐκκλησιαστικό γάμο ἔχουμε μιά τέτοια συνάντηση, μᾶλλον μιά ἕνωση, ὅπως ἀκριβῶς εἶναι μυστήριο ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῡ ἤ ἡ Θεία Λειτουργία. Φυσικά μία τέτοια συνάντηση ὑπερβαίνει τή δυνατότητα τοῦ μυαλοῦ μας νά τήν κατανοήση πλήρως.
-Μπορεῖτε νά ἐξηγήσετε περισσότερο πῶς συναντᾶται ὁ Θεός μέ τόν ἄνθρωπο στόν γάμο;
Ὅπως ἀκριβῶς στή Θεία Εὐχαριστία. Ἐκεῖ προσφέρουμε τά ὑλικά δῶρα μας (ψωμί καί κρασί) στόν Θεό καί Αὐτός μᾶς τά ἐπιστρέφει ἁγιασμένα, ὡς Θεία Κοινωνία. Ἔτσι καί στόν γάμο προσφέρουμε τήν ἕνωσή μας στόν Θεό καί τήν λαμβάνουμε πίσω ἁγιασμένη.
-Αὐτό τί σημαίνει στήν πράξη;
Γιά νά τό ἀντιληφθῆτε χρειάζεται νά θυμηθεῖτε τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα πού διαβάζεται στήν ἀκολουθία τοῦ γάμου. Πρόκειται γιά τό πρῶτο θαῦμα τοῦ Χριστοῦ, πού ἔγινε στήν Κανᾶ. Ὅπως θά θυμᾶστε, ὅταν τελείωσε τό κρασί ὁ Χριστός ζήτησε νά γεμίσουν ἕξη πέτρινες στάμνες μέ νερό καί κατόπιν νά τό σερβίρουν. Ἦταν πιά κρασί καί ὁ γαμπρός ἀπόρησε. Κάλεσε τόν ὑπεύθυνο τοῦ τραπεζιοῦ καί τοῦ εἶπε: "Ὅλος ὁ κόσμος βάζει στήν ἀρχή τό καλύτερο κρασί καί κατόπιν τό κατώτερο. Σύ γιατί κράτησες τό καλό γιά τό τέλος;" (Ἰωάν. 2, 1 -11).
Τά θαύματα τοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἁγίων ὀνομάζονται σημεῖα, δηλαδή σημάδια μιᾶς ἄλλης πραγματικότητας. Στήν περίπτωση αὐτή ὁ Κύριος μᾶς δείχνει ποιά εἶναι ἡ φυσική φορά τῶν πραγμάτων χωρίς τήν Χάρη τοῦ Θεοῦκαί ποιά μέ αὐτήν. Χωρίς τή συνάντηση Θεοῦ καί ἀνθρώπου στόν γάμο, ἡ φυσική του πορεία εἶναι νά φθίνη καί νά κουράζεται. Ὅταν πραγματοποιηθῆ ἡ ἕνωση αὐτή, ὁ φυσικός δεσμός ἐνσωματώνεται στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τήν Ἐκκλησία καί λαμβάνει δυναμισμό ἀπροσμέτρητο.
-Καί τόσοι γάμοι ἀνθρώπων πού δέν συνδέονται ἐνεργά μέ τήν Ἐκκλησία ἤ πού τελοῦν πολιτικό γάμο; Εἶναι καταδικασμένοι σέ φθορά καί συμβατικότητα; Ἡ πραγματικότητα δέν τό ἐπικυρώνει αὐτό.
Πολύ σωστά. Στήν περίπτωση αὐτή ἀπομένουν οἱ φυσικές δυνατότητες καί οἱ καλές προθέσεις. Οἱ ἄνθρωποι πού δέν βιώνουν τό γάμο ὡς μυστήριο εἶναι ἐνδεχόμενο νά διαθέτουν πολλές φυσικές δυνατότητες καί πολύ καλές προθέσεις. Ὅμως χωρίς τή συνάντηση μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ αὐτές δέν γονιμοποιοῦνται. Στηρίζονται βέβαια στήν ἀγωνιστικότητα τῶν δύο συζύγων, ἡ ὁποία μπορεῖ νά εἶναι ἀξιοπρόσεκτη, μπορεῖ ὅμως καί νά ἐξαντληθῆ.
-Δηλαδή ὁ Θεός εἶναι ἐντελῶς ἀπών ἀπό ἕνα τέτοιο γάμο;
Ὄχι βέβαια. Ὁ Θεός εἶναι παρών σέ κάθε καλή ἀνθρώπινη προσπάθεια καί τήν στηρίζει. Αὐτό συμβαίνει καί μέ μή Χριστιανούς· πολύ περισσότερο μέ βαπτισμένους. Δέν περιμένει νά Τόν ἐπικαλεσθοῦμε γιά νά σπεύση σέ βοήθεια. Ὅμως, γιά νά καταλάβουμε τή διαφορά πρέπει νά ἀνατρέξουμε πάλι στο ἀρχέτυπο τῶν μυστηρίων τή Θεία Εὐχαριστία. Ὑπάρχουν ἄνθρωποι πού ἀγωνίζονται στή ζωή τους νά διορθωθοῦν, ἤ ἄλλοι ἐπικαλοῦνται τήν δύναμη τοῦ Θεοῦ, χωρίς ὅμως νά κοινωνοῦν Σῶμα Του καί Αἷμα Του. Δέν εἶναι τό ἴδιο. Μέ τή Θεία Κοινωνία ὁ ἄνθρωπος προσέρχεται νά ἐνσωματωθῆ στόν Χριστό ψυχοσωματικά "εἰς ζωήν αἰώνιον " ὄχι γιά νά γίνη ἁπλῶς καλός ἄνθρωπος ἀλλά γιά νά ἁγιαστῆ καί νά ζήση αἰώνια μαζί Του.
Τό ἴδιο καί στόν ἐκκλησιαστικό γάμο. Αὐτός πού προσέρχεται μέ ἐπίγνωση δέν κάνει τίποτε ἄλλο ἀπό τό νά Τοῦ ζητᾶ νά ἐσωματώση τήν ἀγάπη του στή δική Του ἀγάπη, νά κάμη τήν ἀγάπη τῶν δύο νά ἀποκτήση μιά ἄλλη ποιότητα πέρα ἀπό τή φυσική, ἀλλά καί νά ζήση αἰώνια. Θυμηθῆτε τή φράση πού λέγει ὁ ἱερέας στό τέλος τοῦ ἀρραβῶνα: "Βεβαίωσον αὐτούς τῇ παρά Σοῦ ἁγίᾳ ἑνότητι", καθώς καί τήν ἄλλη στό τέλος τοῦ γάμου: "Ἀνάλαβε τούς στεφάνους αὐτῶν ἐν τῇ βασιλείᾳ Σου, ἀσπίλους καί ἀμώμους καί ἀνεπιβουλεύτους διατηρῶν αὐτούς εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων." Ἔτσι ὁ γάμος παίρνει κοσμολογικές καί ὀντολογικές διαστάσεις. Ὁ ἄνθρωπος φανερώνει ἐπάνω τήν ἀλήθεια τοῦ κόσμου: τήν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη.
-Ἡ ἐμπειρία ὅλων μας λέγει πώς ἡ πλειονότητα ὅσων τελοῦν ἐκκλησιαστικό γάμο μᾶλλον δέν σκέπτεται ἔτσι. Ὁ νοῦς τους βρίσκεται στά ἐξωτερικά στοιχεῖα, πού ἄλλωστε δίνουν καί τήν λαμπρότητα.
Αὐτό εἶναι τό θλιβερό γεγονός τῆς ἐκκοσμίκευσης. Ἡ Ἐκκλησία ὑποχωρεῖ στόν κόσμο καί ἀφήνεται νά πάρη τό ἦθος του. Δέν ἀρνεῖται κανείς τό χαρμόσυνο χαρακτήρα τοῦ γάμου, ἀλλά ἡ πραγματική λαμπρότητα βρίσκεται σέ αὐτό ποῦ ζῆ ἐσωτερικά ὁ πιστός, στό "ἄν τό μυστήριο τελεσιουργῆται πράγματι μέσα του. Στόν ψαλμό 44 διαβάζουμε: "Πᾶσα ἡ δόξα τῆς θυγατρός τοῦ βασιλέως ἔσωθεν" (στίχος 14). Δηλαδή, ὅπως ἑρμηνεύουν οἱ Πατέρες, ἡ δόξα καί λαμπρότητα τῆς Ἐκκλησίας (θυγατέρας του Θεοῦ - Πατέρα, ἀφοῦ νυμφεύεται τόν Υἱό Του) εἶναι ἐσωτερική, διότι μέσα στό μυστήριο τῆς ἐσωτερικότητας λαμβάνουν χώρα τά σημαντικά.
Ἐπαναλαμβάνω: αὐτό δέν σημαίνει ὅτι θά ἀρνηθοῦμε τά ἐξωτερικά στοιχεῖα τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ γάμου, διότι περί γιορτῆς πρόκειται. Ἄλλωστε καί ἡ λαογραφική μας παράδοση τά διαθέτει πλούσια. Σημαίνουν ἁπλῶς πώς ἡ μάχη θά δοθῆ μέσα στήν ἀνθρώπινη καρδιά. Στό τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσέρχεται κάποιος στό μυστήριο. Ἄν προσέλθη μέ τό ἐκκλησιαστικό φρόνημα πού περιγράψαμε, τότε ἀξιοποιεῖ τή συνάντηση καί ἕνωση μέ τόν Θεό. Ἄν ὄχι, τότε ἡ Χάρη του Θεοῦ δέν ἐνεργεῖ.
-Δηλαδή ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ δέν ἀλλάζει αὐτόματα τόν ἄνθρωπο.
Ἀκριβῶς, Ἄν τόν ἄλλαζε αὐτόματα παρά τή βούλησή του, θά εἴχαμε μαγικοῦ τύπου δράση. Ὁ Θεός συνεργάζεται μέ μᾶς. Γι' αὐτό καί πλῆθος γάμων πού τελοῦνται στήν Ἐκκλησία ἀποτυγχάνουν. Διότι οἱ ἄνθρωποι ἔμειναν μόνο στό φολκλορικό μέρος στή "συσκευασία" ἤ μόνο στο πρακτικό - ὀργανωτικό.
-Πάντως μοῦ κάνει ἐντύπωση ὁ παραλληλισμός τοῦ γάμου μέ τή Θεία Λειτουργία. Ὑπάρχει καί ἡ σεξουαλικότητα πού ὁ περισσότερος κόσμος θεωρεῖ ἁμαρτωλή, ἤ τουλάχιστον ἀσυμβίβαστη μέ τά ἅγια πράγματα. Εἶναι γνωστή ἡ εὐαισθησία τῆς Ἐκκλησίας γιά τά σεξουαλικά. Μήπως ἡ Ἐκκλησία ἔκαμε τόν γάμο μυστήριο ἁπλῶς καί μόνο προκειμένου νά περιορίση τίς σεξουαλικές παρεκτροπές; Μήπως προτίμησε τόν συμβιβασμό γιά νά ἀποφύγη χειρότερα;
Φυσικά ἔχει καί τέτοιες λειτουργίες ὁ γάμος (ἠθικοποίηση τῆς συμπεριφορᾶς, σταθερότητα τῆς κοινωνίας κ.ἄ.) ἀλλά τίς διαθέτει γενικά ὡς κοινωνικός θεσμός. Κάθε εἴδους γάμος (πολιτικός θρησκευτικός ἄλλων θρησκειῶν) ἐπινοήθηκε γιά νά μειωθῆ ἡ ἀπληστία τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά δημιουργηθῆ κατάλληλο περιβάλλον γιά τό μεγάλωμα τῶν παιδιῶν, γιά νά τιθασευθοῦν φυγόκεντρες καί διαλυτικές τάσεις. Αὐτές εἶναι φυσικές λειτουργίες. Ἡ Ἐκκλησία δέν ἀγνοεῖ τό φυσικό ἀλλά τό ὑπερβαίνει. Ἐνδιαφέρεται γιά ἐκεῖνο πρός τό ὁποῖο δείχνει τό φυσικό.
Γιά παράδειγμα, φυσική εἶναι ἡ τάση τοῦ ἀνθρώπου γιά συντροφικότητα. Ὁ Θεός τήν ἀποδέχεται καί τήν εὐλογεῖ εὐθύς ἐξ ἀρχῆς (Γένεση 1, 27 -28 καί 2, 18 -24). Ἔρχεται ὅμως τό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα τοῦ μυστηρίου (Ἐφεσίους 5, 20 -33) νά παραλληλίση τό δεσμό τῶν δύο ἀνθρώπων μέ τήν ἕνωση Χριστοῦ καί Ἐκκλησίας. Ἀπό παλιά, στήν Παλαιά Διαθήκη, ὁ Θεός χρησιμοποίησε σάν ἀνάλογο γιά νά δείξει τή σχέση Του μέ τούς ἀνθρώπους τόν ἐρωτικό δεσμό (Ψαλμοί 44, 12 Ἱερεμίας 3, 6-9 Ἠσαίας 54, 1 10 καί 62, 4 -5 Ἰεζεκιήλ 16, 163 καθώς καί ὁλόκληρο τό Ἆσμα Ἀσμάτων . Βλ. ἐπίσης στήν Καινή Διαθήκη: Ἰωάννη 3, 29- Ματθαίου 9, 15 καί 22, 114 -Β Κορινθίους 11, 2 -Ἐφεσίους 5, 26-27 Ἀποκάλυψη 21, 9 καί 22, 17). Καί οἱ Πατέρες στή συνέχεια μεταχειρίσθηκαν αὐτό τό παράδειγμα (Κλῖμαξ, λόγος 30, 5).
Ἀντιλαμβανόμαστε πόσο τιμοῦν τόν ἀνθρώπινο ἔρωτα αὐτές οἱ παρομοιώσεις. Ἡ ἐρωτική συντροφικότητα ἀντιμετωπίζεται ὡς πρωτογενής καί θεμελιώδης ἀνθρώπινη λειτουργία. Αὐτό βέβαια τό πιστεύουν καί ὅσοι βλέπουν τόν γάμο ἀνθρωποκεντρικά. Ἐπί πλέον, ὅμως, ἐδῶ παίρνει νόημα ἀπο τήν οὐράνια πηγή της καί γίνεται στή συνέχεια νοσταλγία της. Πέρα ἀπό τό γεγονός ὅτι "ὁ Θεός τούς ἔρωτας τούτους ἐγκατέσπειρε" ( Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος) ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά καταξιώνεται καί νά συμπληρώνεται, τούς ἔκαμε καί σκαλοπάτια μέ τό ὁποῖα θά ἀνάγεται πρός τά ἀνώτερα καί ἐπουράνια. Ὄχι φυσικά μέ τήν ἔννοια ὅτι αὐτόματα ἡ ἐρωτική ζωή ἀνεβάζει πνευματικά τόν ἄνθρωπο (μέ τήν κακή χρήση της μπορεῖ, ἀντίθετα νά ξεπέση, ) ἀλλά ὅτι ὅταν ὑπάρχει πνευματική ζωή τό γεγονός τοῦ ἔρωτα λειτουργεῖ καί ὡς κίνητρο γιά τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό: ἀφοῦ εἶναι τόσο ἰσχυρός ὁ ἀνθρώπινος ἔρωτας, μπορεῖ κανείς νά φανατασθῆ τόν ἔρωτα πρός τόν Θεό πόσο σφοδρός μπορεῖ νά γίνη. Ἐκτός αὐτοῦ, μέ τήν διαπροσωπική σχέση ὁ ἄνθρωπος μαθαίνει ν' ἀνοίγεται στόν ἄλλο καί νά κοινωνεῖ μαζί του· χωρίς αὐτή τή βασική προϋπόθεση ἀδυνατεῖ κάποιος νά κοινωνήσει μέ τόν Θεό.
Στήν πραγματικότητα, ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ ἀφάνταστα τόν ἔρωτα καί τόν γάμο καί μόνο σέ αὐτή τή βάση μπορεῖ κάποιος νά καταλάβη τίς "ἀπαγορεύσεις" της. Οὐσιαστικά πρόκειται γιά μέτρα προστασίας αὐτῶν τῶν θεϊκῶν δώρων, ὅπως κάποιος προστατεύει τή φλόγα τοῦ κεριοῦ του νά μήν τή σβήση ὁ ἄνεμος, ἤ ὅπως ὑποβάλλεται σέ στερήσεις ὁ ἀθλητής προκειμένου νά γευθῆ τή χαρά τῆς νίκης. Τό ἀρχικό κεφάλαιο τοῦ ἔρωτα χρειάζεται νά αὐξηθεῖ καί νά μεταμορφωθῆ, ὄχι νά ἀναλωθῆ ἀπερίσκεπτα ὅπως συχνά συμβαίνει.
Ἀπό τήν ἄλλη, εἶναι γεγονός ὅτι διάφορα μέλη τῆς Ἐκκλησίας δυστυχῶς δέν συμμερίζονται τή ζωηφόρο Θεολογία της, εἴτε ἀπό ἄγνοια εἴτε γιά διάφορους προσωπικούς λόγους. Γονεῖς πού βασανίζονται ἀπό τόν πουριτανισμό τους καί δέν χάρηκαν τόν ἔρωτα ὡς δῶρο τοῦ Θεοῦ, κληρικοί καί κατηχητές πού δέν διδάχθηκαν σωστά τήν Ἀλήθεια ἤ πού παρανόησαν τήν Ὀρθόδοξη ἄσκηση, ὅλοι αὐτοί συμβάλλουμε συχνά στήν ἀποξένωση τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν ἐκκλησιαστική ζωή, ἀφοῦ τόν ἐξωθοῦμε νά τή βλέπη σάν τόν θεματοφύλακα τοῦ πουριτανισμοῦ.
-Αὐτή ἡ ἀποκρουστική κατάσταση συνυπάρχει μέ τή σεξουαλική ἀσυδοσία τοῦ καιροῦ μας, ὅπως ἐκφράζεται στά ἔντυπα καί στά μέσα ἐνημέρωσης.
Πολύ σωστά τό ἐπισημαίνετε. Ὁ σημερινός ἄνθρωπος βρίσκεται ἐγκλωβισμένος ἀνάμεσα στά δύο δεινά: στή φοβία τοῦ παρελθόντος καί στήν σύγχρονη ἐμπορευματοποίηση. Ἡ πρώτη τόν ἐμποδίζει νά χαρῆ μέ εὐχαριστία τά δῶρα τοῦ Θεοῦ, ἡ δεύτερη τοῦ τά καταπνίγει. Οἱ πολλοί ὕμνοι στόν ἔρωτα σήμερα δέν εἶναι παρά τό ἄλλοθι γιά τόν ἐξευτελισμό του. Δύσκολο νά συμπεράνουμε ποιά συμφορά εἶναι ἡ σοβαρώτερη: ἡ ἐνοχή καί τό ἄγχος γιά τόν ἔρωτα καί τό σέξ ἤ ἡ τυραννία τοῦ αἰσθησιασμοῦ πού διαστρεβλώνει καί τελικά καταστρέφει τήν ἔμφυτη ἀγαπητική δύναμη; Ἐπί πλέον ζοῦμε μέσα στόν καταιγισμό ἑνός λεξιλογίου πού συγχέει τήν σωματική ἕλξη μέ ἔρωτα καί καθιστᾶ ἀναξιόπιστα τά συναισθήματα. Ἡ ἄσκηση πού προτείνει ἡ Ἐκκλησία συντελεῖ καί στό ξεκκαθάρισμα τοῦ ἐνδοψυχικοῦ κόσμου.
-Ἕνα γνωστό μου ζευγάρι πού πῆγε νά ἐξομολογηθῆ ἐπέστρεψε ἀπογοητευμένο ἐπειδή ὁ πνευματικός δέν τούς ἐπέτρεψε νά κοινωνήσουν. Αἰτία ἦταν οἱ προγαμιαῖες σχέσεις τους. Ἦταν σωστό αὐτό;
Πρόκειται γιά μιά πολύ συχνή αἰτία πικρίας τῶν σημερινῶν ἀνθρώπων πού καταλήγει στήν ἀπομάκρυνσή τους ἀπό τήν Ἐκκλησία. Γιά νά κατανοήσουμε τό πνεῦμα αὐτῆς τῆς "ἀπαγόρευσης" χρειάζεται νά θυμηθοῦμε ὅσα ἀναφέραμε ἀρχικά γιά τό μυστήριο τοῦ γάμου.
Ἡ λέξη μυστήριο προέρχεται ἀπό τό ρῆμα μυῶ πού σημαίνει εἰσάγω σέ κάτι, μεταδίδω μιάν ἀλήθεια. Αὐτός πού μυεῖται λέγεται μυημένος. Τό πρωταρχικό νόημα, λοιπόν, αὐτῆς τῆς διαδικασίας βρίσκεται στή Θεία Λειτουργία, τό κατ' έξοχήν μυστήριο. Αὐτός πού βαπτίζεται καί χρίεται γίνεται μυημένος, μέ ἄλλα λόγια μπορεῖ πλέον νά συμμετέχη στά ἄδυτα τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ (πού εἶναι ἡ Θεία Εὐχαριστία) καί ἀπαντᾶ στόν ἱερέα (σήμερα τό κάνει ὁ ψάλτης ὡς ἀντιπρόσωπος τοῦ λαοῦ), νά ἀκούη τά λεγόμενα, νά μεταλαμβάνη Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. Συναποτελεῖ μέ τούς ἄλλους πιστούς τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή ἐκείνους πού ἐνσωματώθηκαν στήν Ἀλήθεια καί στή Ζωή (πού εἶναι ὁ Χριστός: Ἰωάν. 14, 6).
Ἀπό τό γεγονός αὐτό καί μετά ὅλα εἶναι διαφορετικά, ὅλα (πρέπει νά) λαμβάνουν χώρα κάτω ἀπό τό φῶς αὐτῆς τῆς ἀσύλληπτης δωρεᾶς. Ὁλόκληρη ἡ ζωή τοῦ Χριστιανοῦ παίρνει νόημα ἀπό τήν ἔνταξή του στήν Ἐκκλησία. Τίποτε δέν μπορεῖ νά γίνη ἔξω ἀπό τήν εὐλογία της, ὄχι διότι τό ἐπιβάλλει κάποιος κανονισμός ἤ μιά θρησκοληψία, ἀλλά διότι ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τρόπο ζωῆς. Ἀγκαλιάζει ὁλόκληρη τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου, γι' αὐτό καί ὑπάρχουν πλῆθος προσευχῶν καί εἰδικῶν ἀκολουθιῶν γιά ὅλες τίς δραστηριότητές της: φαγητό, ἐκπαίδευση, πολτική, μεταφορές, ἐμπόριο, γεωργία, βιομηχανία κ.ἄ. Θά ἦταν ἀδιανόητο νά ἀπουσιάζη ἡ ψυχοσωματική ἕνωση δύο ἀνθρώπων ἀπό τήν ἐκκλησιαστική εὐλογία (ἄν καί μέ τό γάμο συντρέχουν περισσότεροι λόγοι, δέν εἶναι μια ἁπλῆ δραστηριότητα).
Ἔτσι λοιπόν, ἡ ἐγκράτεια πρίν ἀπό τόν γάμο παίρνει τό νόημα μιᾶς θεληματικῆς ἄσκησης προκειμένου νά παραμείνη κάποιος ἐνταγμένος στήν Ἐκκλησία. Μέ τό βάπτισμα καί τό χρίσμα ὁ πιστός ἀποκτᾶ τήν γενική ἱερωσύνη, τήν ἱερωσύνη τῶν λαϊκῶν. Μετέχοντας καί αὐτός στό ἱερατικό ἀξίωμα τοῦ Χριστοῦ (πού προσέφερε τόν Ἑαυτό Του θυσία ὡς Μέγας Ἀρχιερεύς) προσφέρει καί αὐτός θυσία τήν ἄσκησή του καί κάθε εἴδους ἄσκηση (ἀφοῦ αὐτή λαμβάνει χώρα στήν ψυχή καί στό σῶμα του), στό δέ συγκεκριμένο θέμα τήν ἐγκράτεια. Ἄν ἀρνηθῆ αὐτή τήν ἄσκηση αὐτονομεῖται ἀπό τό ἐκκλησιαστιό σῶμα, διότι προηγουμένως αὐτονόμησε τήν ἐρωτική -σεξουαλική λειτουργία ἀπό τήν ἐν Χριστῷ ζωή. Μέ ἄλλα λόγια, τό νά μήν κοινωνήση δέν ἀποτελεῖ τιμωρία, ἀλλά φανέρωση αὐτοῦ πού ἤδη ἔχει συμβῆ μέσα του.
Βέβαια στήν πράξη πολλές φορές γίνεται ἡ λεγόμενη οἰκονομία, δηλαδή μία ἐπιεικής ἀντιμετώπιση αὐτοῦ τοῦ τόσο γενικευμένου προβλήματος, ἀνάλογα μέ τήν ἀγωνιστικότητα πού δείχνει ὁ πιστός. Εἶναι φανερό ὅτι ἄλλη σημασία ἔχει νά γνωρίζη κάποιος τόν στόχο καί νά ἀγωνίζεται ἀλλά μερικές φορές νά ἀποτυγχάνη στήν ἐπίτευξή του, καί ἄλλη τό νά ἀγνοῆ τόν στόχο ἤ νά τόν περιφρονεῖ κιόλας. Ἡ σημερινή δυσκολία εἶναι ἀποτέλεσμα καί τῆς διχασμένης ταυτότητας τοῦ νεοέλληνα, ὁ ὁποῖος παραπαίει ἀνάμεσα σέ μιά θρησκευτικότητα παραδοσιακή καί χωρίς ἐπίγνωση καί σέ ἕνα ἡδονοθηρικό τρόπο ζωῆς, ἀγνοώντας ἔτσι τί πραγματικά εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Πάντως ἕνα τέτοιο ἐπιτίμιο ἀποχῆς ἀπό τήν Θεία Κοινωνία μέ κανένα τρόπο δέν θά πρέπει νά γίνεται ἀφορμή νά διακόπτει ὁ πιστός τή σχέση του μέ τήν Ἐκκλησία ἤ νά χαλαρώνη τήν προσευχή του καί τήν πνευματική ζωή, ὅπως δυστυχῶς συχνά συμβαίνει.
-Μήπως ξεχνᾶμε τίς σημερινές συνθῆκες ζωῆς πού τόσο ἀπέχουν ἀπό τήν παραδοσιακή κοινωνία; Καθώς ἔχει ἐμπορευματοποιηθῆ ἡ σεξουαλικότητα καί ἀπό τήν ἄλλη καθυστερεῖ ἡ ἡλικία γάμου, ὅλο καί πιό δύσκολη γίνεται ἡ προγαμιαία ἐγκράτεια.
Ἔχετε δίκιο. Θά λέγαμε ὅτι σήμερα ἡ ἐγκράτεια ἰσοδυναμεῖ μέ θαῦμα. Ἀλλά ὅπως ὅλα τά θαύματα ἀπαιτοῦν δύναμη Θεοῦ καί πίστη τοῦ ἀνθρώπου, ἔτσι καί αὐτή εἶναι ἐφικτή ὅταν ὁ ἄνθρωπος τό θελήση πολύ καί ζητήσει τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ἄλλωστε ἄς μή λησμονοῦμε ὅτι, ἀφοῦ ἐκκλησιολογικά μόνο δικαιώνεται αὐτή ἡ ἐγκράτεια μόνο μέσα στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μπορεῖ νά πραγματοποιηθῆ. Μόνο ἕνας συνηδειτά πιστός, πού μελετᾶ, προσεύχεται, ἐξομολογεῖται, κοινωνεῖ, εἶναι σέ θέση νά διατηρήση μέσα του μία ἀτμόσφαιρα ἐμπιστοσύνης στόν Θεό καί πνευματικῆς ἀγωνιστικότητας. Τό μαρτυροῦν οἱ χιλιάδες νεαρῶν πιστῶν πού τό ἐπιτυγχάνουν καί σήμερα. Στήν ἐποχή μας ὑπάρχει πληθώρα βιβλίων σχετικῶν μέ τό νόημα τοῦ γάμου, ἔτσι ὥστε ὅποιος θέλει μπορεῖ νά ἐμβαθύνη. Ἄλλωστε τό σεξουαλικό ζήτημα δέν ἐξαντλεῖται στήν προγαμιαία ἐγκράτεια. Χρειάζεται μακροχρόνιος ἀγώνας ὥστε νά θέση κανείς τή λειτουργία αὐτή στήν ὑπηρεσία τῆς ἀγάπης, τῆς ἑνότητας, τῆς κατανόησης, τῆς τρυφερότητας, τῆς βαθειᾶς κοινωνίας.
Μπήκαμε σ' ἕναν καινούργιο αἰῶνα πού φιλοδοξεῖ νά καθιερώσει ἐναλλακτικές μορφές οἰκογένειας, ἁπλῶς καί μόνο γιά νά ἱκανοποιήση κάθε φτηνή ἐπιθυμία καί γιά νά διαδώση τό ἰδανικό ἑνός "γάμου"- ἁπλοῦ συμβολαίου. Σ' ἕνα κόσμο πού κλυδωνίζεται ἀπό τήν καχυποψία καί τήν ἐχθρότητα, πού ἀποδιοργανώνεται ἀπό τόν ἡδονισμό καί τήν ἐκμετάλλευση, χρειαζόμαστε τόν ἐκκλησιαστικό γάμο περισσότερο ἀπό ποτέ στήν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος. Ὄχι ὡς ἁπλή τελετή, ἀλλά ὡς κεντρικό ἄξονα τῆς ζωῆς ἀπό τόν ὁποῖο παίρνουν νόημα ὅλες οἱ ὑπόλοιπες πτυχές της. Ὁ κόσμος δέν θά σωθῆ οὔτε ἀπό τόν ἀφελῆ ρομαντισμό τῆς δῆθεν ἀγάπης, οὔτε ἀπό τήν ἀπρόσωπη ἀπόλαυση πού ἦλθε νά τόν ἀντικαταστήση, τά ὁποῖα ἤδη κάποιοι ἐμπορεύονται. Ἐλπίδα του παραμένει ἕνας γάμος πού τρέφεται ἀπό τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, πού διατηρεῖ ὡς ὅραμα τήν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη, πού ἀγωνίζεται (σκληρά μερικές φορές) νά μεταποιῆ καθημερινά τό φυσικό σέ θεανθρώπινο. Ἕνας γάμος πού ὑλοποιεῖ τήν αἰώνια βούληση τοῦ Θεοῦ γιά τόν τρόπο τῆς σχέσης: τή βαθειά κοινωνία τῶν προσώπων.
Πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός
Πηγή: apostoliki-diakonia.gr
Μακάριοι οι πραείς, ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γην.
Re: Το Μυστήριο του Γάμου
Γάμος και οικογένεια
30 Ιουνίου 2011
1. Ποιά είναι η έννοια του μυστηρίου του γάμου;
«Το μυστήριον τούτο μέγα εστί εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Έκκλησίαν» (Εφ. 5,32). Στη φράση αυτή ο απ. Παύλος παραλληλίζει τη σχέση άνδρα-γυναίκας, που υπάρχει στο γάμο, με τη σχέση Χριστού-Εκκλησίας. Όπως ο Κύριος μας -ως κεφαλή-, ένωσε τον εαυτό του με την Εκκλησία και αποτελούν ένα σώμα -αν και η τελευταία αποτελείται από πολλά μέλη-, έτσι και στο γάμο η νόμιμη ένωση των δύο μερών -άνδρα και γυναίκας-, αποτελεί ένα· μία φύση όπως κατασκευάσθηκε από την αρχή της δημιουργίας.
Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε «καθ’ ομοίωσιν» της Αγίας Τριάδας. Ο Θεός -αν και είναι ένας στη φύση ή ουσία-, είναι και τριάδα προσώπων ή υποστάσεων. Μεταξύ των προσώπων υπάρχει η αγαπητική κοινωνία. Ο ίδιος ο Θεός μετά τη δημιουργία του ανθρώπου ομολογεί «ότι ου καλόν είναι τον άνθρωπον μόνον» (Γεν. 2,18 ). Από την πλευρά του σώματος παίρνει μέρος ο Θεός ομοούσιο και ομοφυές και κατασκευάζει αυτό που έλειπε. Μέσα στο σχέδιο της δημιουργίας το πλήθος θα αντικαθιστούσε τη μονάδα. Η ανθρώπινη φύση θα γινόταν «μυριυπόστατος», δηλαδή με πολλές υποστάσεις ή πρόσωπα.
Όπως η λέξη «Εκκλησία» είναι σε ενικό αριθμό και όμως περιλαμβάνει πλήθος μελών, έτσι και η λέξη «άνθρωπος» -αν και είναι σε ενικό αριθμό-, περιέχει το στοιχείο της κοινωνίας των περισσοτέρων. Ο Χριστός -ως κεφαλή-, είναι ενωμένος με το σώμα της Εκκλησίας και αποτελούν ένα. Ο άνδρας, ως κεφαλή της γυναίκας είναι ενωμένος σε ένα σώμα με αυτήν, και «άρα ουκέτι εισί δύο» αλλά «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν» (Ματθ. 19,5-6). Στην ενότητα αυτή, που δεν είναι φυσική, κρύβεται το μυστήριο.
2. Πώς θα γίνει κατορθωτή αυτή η ενότητα;
Α. Προσοχή στην εκλογή.
Όπως στην κοινωνική μας ζωή μετά από δοκιμή και πείρα επιλέγουμε το συμφέρον μας και προσέχουμε να μην παρασυρθούμε ή παραπλανηθούμε και στο σοβαρότατο και αμετάβλητο μυστήριο του γάμου επιβάλλεται η κατάλληλη προσοχή.
Ούτε οι αξίες, ούτε ο πλούτος, ούτε τα φανταστικά όνειρα, ούτε και η πρόκληση της μορφής του προσώπου πρέπει να μας δελεάζουν στην εκλογή του συντρόφου της ζωής, αν κατ’ αρχήν δεν αποδειχτεί η συμφωνία, η ομογνωμία και η αποδοχή των όρων και κανόνων της γνήσιας συζυγίας. Και οι δύο μελλόνυμφοι πρέπει να πιστεύουν στην αξία της πατρότητας και μητρότητας, χάριν των οποίων και εμείς υπάρχουμε. Εάν οι δικοί μας γονείς αδιαφορούσαν για την παιδοποιία, θα υπήρχαμε εμείς σήμερα;
Β. «Αγαπάτε αλλήλους».
Το μέσο της ενώσεως των πολλών σε ένα είναι η αγάπη, που και αυτό ως μυστήριο είναι σχεδόν ανέκφραστο. Η αγάπη είναι ο ίδιος ο Θεός. «Ο Θεός αγάπη εστί» (Α’ Ίω. 4,8 ). Ο Θεός δεν έχει αγάπη σαν ένα απλό χαρακτηριστικό γνώρισμα. Είναι αυτούσια αγάπη, η οποία «ου ζητεί τα εαυτής», «ου λογίζεται το κακόν», «ουκ ασχημονεί», τα πάντα συνδέει και προνοεί, «πάντα στέγει» και δικαίως ουδέποτε εκπίπτει ή αδρανεί, ή εκλείπει, ή αδυνατεί.
Ο νόμος ολοκληρώνεται με το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Γι’ αυτό η Γραφή διατάσσει: «Εάν προληφθή άνθρωπος εν τινι παραπτώματι, υμείς οι πνευματικοί (δηλ. οι φορείς της αγάπης), καταρτίζετε τον τοιούτον» (Γαλ. 6,1) και «αλλήλων τα βάρη βαστάζετε και ούτως αναπληρώσατε τον νόμον του Χριστού» (Γαλ. 6,2).
Εάν θέλουμε να περιπατούμε «αξίως της κλήσεως» μας θα το πετύχουμε με ταπεινοφροσύνη και πραότητα «ανεχόμενοι αλλήλους» με αγάπη. Γίνεσθε μεταξύ σας «χρηστοί, εύσπλαχνοι, χαριζόμενοι εαυτοίς» (Εφεσ. 4,32), υποτασσόμενοι μεταξύ σας με φόβο Θεού.
Την ιδιοτέλεια, το μεγαλύτερο αποτέλεσμα της πτώσεως μας, μόνον η αγάπη μπορεί να τη συντρίψει και να τη μεταστρέψει σε ανιδιοτέλεια. «Μηδείς το εαυτού ζητείτω, αλλά το του ετέρου» (Α’ Κορ. 10,24), «πάντα υμών εν αγάπη γινέσθω» (Α’ Κορ. 16,14) και το σπουδαιότερο «εντέλλομαι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους» (Ίω. 15,17).
Αυτή η αγάπη είναι ο απαραίτητος κανόνας και νόμος της ζωής, της ενότητας, της αρμονίας, που καταλήγει στο Θεό, γίνεται όπως είναι ο Θεός, αθάνατος και αΐδιος. Μέσω αυτής επιτυγχάνουμε την αρμονία του γάμου από αυτή τη ζωή ως την αιωνιότητα αφού ο Θεός, η παναγάπη, αποκαλύπτει ότι «εγώ ζω και υμείς ζήσεσθε» (Ιω. 14,19) και «όπου ειμί εγώ, εκεί και ο διάκονος ο εμός έσται» (Ιω. 12,26). Ποιός είναι ο δικός του διάκονος παρά ο υπηρέτης της αγάπης, που όχι μόνο υπηρετεί ανιδιοτελώς, αλλά και την ίδια την ψυχή του πρόθυμα διαθέτει, αν η ανάγκη το απαιτεί, για τη ζωή των άλλων;
Δεν ευσταθούν οι προφάσεις της δήθεν ιδιαιτερότητας των χαρακτήρων ή των συνηθειών και της επιρροής του περιβάλλοντος, ούτε και αυτής της κληρονομικότητας. Η συγκατάβαση της σαρκώσεως του Θεού Λόγου, του Κυρίου μας, ανέπλασε και μεταμόρφωσε όλη τη μεταπτωτική μας διαστροφή και μας πρόσθεσε εξουσία να πατούμε «επί όφεων και σκορπίων και πάσαν την δύναμιν του εχθρού» (Λουκ. 10,19 ). «Πάντα ισχύομεν εν τω ενδυναμούντι ημάς Χριστώ» (Φιλ. 4,13 ). Αυτό το μαρτυρούν οι δεδικαιωμένοι δούλοι του Θεού που υπερέβησαν τον νόμο της φθοράς και της διαστροφής.
Γ. «Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας εαυτών».
Στη συζυγία η αγάπη επιβάλλεται και για ένα ακόμη λόγο, ας πούμε καλύτερα από κάποια ιδιαιτερότητα. Αυτός είναι η φύση της γυναίκας, που αποδεικνύεται ότι είναι γέννημα και προϊόν αγάπης (δημιουργήθηκε από την πλευρά του Αδάμ που ήταν κοντά στο μέρος της καρδιάς) και επομένως δεν ισορροπεί, όταν τη στερείται. Η ίδια πηγάζει αγάπη μέσω της μητρότητας της και δίκαια απαιτεί να αγαπάται, αφού και η ίδια κατά φύση και θέση αγαπά.
Η ιστορία και τα πράγματα μαρτυρούν ότι αν οι σύζυγοι θέλουν να πετύχουν την αρμονία και την ομαλότητα μεταξύ τους, πρέπει να υπάρχει μόνιμα μεταξύ τους η αγάπη· ειδικά όμως του άνδρα προς τη γυναίκα του. Αυτό ακριβώς έκανε και ο Χριστός προς την Εκκλησία του. Παρέδωσε τον εαυτό του για να την καταστήσει ένδοξη.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αυτός ο μέγιστος Ιεράρχης, προκαλεί τον άνδρα να μην κουράζεται να δείχνει στη σύζυγό του την αγάπη του και ότι όλη η θέληση και η προσπάθεια του είναι η ευτυχία της.
Αυτό, δυστυχώς, πολύ απουσιάζει σήμερα και τα αποτελέσματα είναι απελπιστικά. Η σημασία και η φύση της συζυγίας παραχαράχθηκε από την επίδραση του ευρωπαϊκού κυκεώνα, που τίποτε δε σεβάστηκε από την ανθρώπινη προσωπικότητα και τις πνευματικές και ηθικές αξίες, που οι προγονοί μας με αυτοθυσία κράτησαν.
Επειδή η αύξηση των ανθρώπων γίνεται με τη νόμιμη συζυγία με λύσσα ο αδίστακτος εχθρός του ανθρώπου, ο διάβολος, προσπαθεί να διαλύσει τα ήθη και να καταλύσει το δεσμό της αγάπης και της ενότητας. Το τόσο σοβαρό θέμα του γάμου δεν πρέπει να παραμεληθεί με τις παραχαράξεις του ένοχου και ανώμαλου βίου για να μην ακούσουμε και εμείς, όπως οι παλαιοί αποστάτες των ηθικών αξιών, που αποκήρυξε ο Θεός: «ου μη καταμείνει το πνεύμα μου εν τοις ανθρώποις τούτοις διά το είναι αυτούς σάρκας» (Γέν. 6,3). Και επέφερε τον κατακλυσμό για να τιμωρήσει την αποστασία.
Ο σύζυγος για να πετύχει εύκολα αυτό το ρόλο -ανάλογα με τις περιστάσεις-, θα πρέπει να φέρεται στη σύζυγό του άλλοτε σαν πατέρας, άλλοτε σαν αδελφός, άλλοτε σαν φίλος και πάντοτε σαν άνδρας της. Αν το κάνει αυτό θα πετύχει την ατάραχη και αρμονική διάθεση της συζύγου, που ενώ σε πολλά σημεία είναι περισσότερο φιλότιμη και έχει αυτοθυσία, σε μερικά μικρής σημασίας συμβάντα αποθαρρύνεται και μικροψυχεί.
Δεν είναι υπερβολή ούτε προσποίηση η εκδήλωση αγάπης του συζύγου προς τη γυναίκα του, αφού μόνο στη νόμιμη συζυγία μπορεί να εκδηλωθεί η γνήσια και πραγματική αγάπη, εφ’ όσον «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν». Καμιά άλλη εκδήλωση τρυφερότητας και συμπάθειας δεν μπορεί να παραλληλισθεί με το «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν» της νόμιμης συζυγίας από την οποία προέρχεται η καταβολή της ανθρώπινης ζωής. Άλλωστε και η περιγραφή του γυναικείου φύλου, που είναι και το ασθενές μέρος, απαιτεί την πρακτική του συμπλήρωση από την ανδρική αγάπη και αυτός είναι ο λόγος της ζήλειας που πλεονάζει στη γυναίκα. Ο καλύτερος τρόπος δαμασμού της γυναικείας ζήλειας είναι πρακτικά η γνήσια και έμπρακτη εκδήλωση αγάπης του συζύγου προς τη γυναίκα του.
Στη γενική διαστροφή που επικράτησε λόγω της αποστασίας από το Θεό «ανένδεκτον του μη ελθείν τα σκάνδαλα» (Λουκ. 17,1). Χρειάζεται πολλή προσοχή στη συγκράτηση του δεσμού της συζυγίας. Να μη λαμβάνονται υπ’ όψιν τα σκάνδαλα, από τα οποία πηγάζουν οι παρεξηγήσεις. Συνιστούμε, ειδικά στον άνδρα, ως την κεφαλή, να μην προδίδει την αγάπη και το σύνδεσμο με τη σύζυγό του, γιατί ο διάβολος και τα όργανά του ουδέποτε θα παύσουν να πολεμούν για να πληγώσουν τη ρίζα της ζωής.
Ένα δείγμα πραγματικής παρηγοριάς και στηριγμού, που μας συμβούλευσαν οι γέροντες σύμβουλοί μας, και των δύο φύλων, για τις δύσκολες ώρες είναι: «Μην ξεχνάτε ποτέ την πρώτη εβδομάδα του γάμου σας». Είστε οι ίδιοι όπως και τότε. Τίποτε δε σας χωρίζει.
Υπενθυμίζουμε στους άνδρες το «συνοικούντες κατά γνώσιν, ως ασθενεστέρω σκεύει τω γυναικεί-ω» (Α’ Πέτ. 3,7). Αυτό σημαίνει ότι η παρεκτροπή της συζύγου θεραπεύεται με την αγάπη και την τρυφερότητα, παρά με την επίπληξη και το θυμό. Μην κάνεις παρατήρηση στη σύζυγό σου, σε περίπτωση λάθους, ειδικά την ώρα του πειρασμού και της αιχμής. Εφάρμοσε το λόγο του Δαβίδ: «Εγώ δε ωσεί κωφός ουκ ήκουον, και ωσεί άλαλος ουκ ανοίγων το στόμα αυτού» (Ψαλμ. 37,13). Σε άλλη ώρα, όταν είστε μόνοι σας, μακριά από τα παιδιά, εάν υπάρχουν, πάρε με τρυφερότητα τη σύζυγό σου στην αγκαλιά σου και πες της. «Αγάπη μου, δεν ξέρεις πόσο σε αγαπώ; Εγώ θέλω να είσαι μια αξιοπρεπής κυρία. Αυτό που έκανες δεν σε τιμά». Τότε μόνο δέχεται το σφάλμα και ζητά συνειδητά συγγνώμη. Αυτά είναι γεννήματα της πείρας. Εάν την ώρα του λάθους ή της ζημιάς, την ελέγξεις, θα πεισμώσει, θα ανταπαντήσει, θα μουτρώσει, θα επικαλεσθεί προφάσεις και θα πει ψέματα! Η σύνεση προλαμβάνει, εάν χρησιμοποιηθεί το φάρμακο της αγάπης.
Από τη μικρή ερευνά μας, από όσα ακούσαμε και είδαμε, βγάλαμε το συμπέρασμα ότι την περισσότερη ευθύνη για ό,τι κακό συμβαίνει στους γάμους έχουν οι άνδρες, γιατί δεν δείχνουν αγάπη στις συζύγους τους. Αγαπούν, δυστυχώς τις γυναίκες, αλλά όχι τις δικές τους. Αυτή είναι η ρίζα του κακού. Τότε φυτρώνει η ζήλεια και η υποψία -με τα γνωστά αποτελέσματα-, ιδίως όταν και οι γύρω διατείνονται ότι μάλλον κάτι συμβαίνει!
Το γραφικό «άφετε και αφεθήσεται» και το «ανεχόμενοι αλλήλων εν σπλάχνοις Ιησού Χριστού» πρέπει να επικρατεί απαραιτήτως για να υπάρχει ομαλότητα στην οικογένεια. Πολλά λάθη και σκληρότητα έχουν οι άνδρες. Συνήθως πλεονάζει η απροσεξία και η υποχώρηση στα θέματα ηθικής, που στους καιρούς μας πέρασε τα όρια. Αν συμβεί κάτι τέτοιο στη γυναίκα, τότε ο πέλεκυς της παιδείας και εκδικήσεως πέφτει βαρύς.
Η αγάπη προς τη σύζυγο είναι ως προς τον άνδρα και δικαιοσύνη, γιατί το μόνο πρόσωπο που αχώριστα και πρακτικά θα παραμείνει στο πλευρό του είναι η σύζυγος του, αφού όλα τα πρόσωπα του περιβάλλοντος του σιγά-σιγά θα εκλείψουν, ενώ στους ευσεβείς συζύγους η συζυγία συνεχίζεται και στην αιωνιότητα.
Δ. «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε»
Ο τίμιος γάμος είναι η βάση της αρμονίας, της ειρήνης, της κατά το δυνατόν ευτυχίας αλλά το κυριότερο απ’ όλα είναι η βάση της δημιουργίας ανθρώπων, της πιό υψηλής στους κόσμους μας αξίας, εφ’ όσον ο Κύριος μας αποκαλύπτει ότι δεν είναι άξιος όλος ο κόσμος για έναν άνθρωπο. Το υψηλότατο αυτό αξίωμα που η θεία παναγαθότητα παραχώρησε στους δύο συζύγους, να γεννούν άνθρωπο, που έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει θεοαγχιστεία και να γίνει «κληρονόμος του Θεού Πατρός και συγκληρονόμος του Υιού αυτού» δεν μπορεί να περιγραφεί. Το μέγιστο αυτό αξίωμα που παράγει όχι ήλιους ή άστρα ή ηλιακά συστήματα, αλλά την «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν» του Δημιουργού μορφή, το παράγει η σεμνότητα και συμφωνία του γάμου και γίνεται ο άνθρωπος συνεργός της αειζωείας χάρη στο Θεό.
Το απαραίτητο μέσο αυτού του θριάμβου είναι η γνήσια και αληθινή αγάπη των συζύγων, κυρίως στις αντιξοότητες της ζωής, εφ’ όσον και ο ανύστακτός μας εχθρός πολεμά. Επειδή όμως κεφαλή της γυναίκας είναι ο άνδρας, αυτός πρέπει να έχει τη μέριμνα για την αδιάλειπτη αγάπη η οποία θα τους συνδέει. Ο Απ. Παύλος συμβουλεύει: «Τη γυναικί ο ανήρ την όφειλομένην εύνοιαν αποδιδότω· ομοίως και η γυνή τω ανδρί» (Α’ Κορ. 7,3). Ερμηνεύοντας τη βαθύτητα αυτού του μυστηρίου λέγει: «η γυνή του ιδίου σώματος ουκ εξουσιάζει, αλλ’ ο ανήρ· ομοίως δε και ο ανήρ του ιδίου σώματος ουκ εξουσιάζει, αλλ’ η γυνή» (Α’ Κορ. 7,4). Και προσθέτει τους λόγους της οικονομίας για να μην εισχωρούν ελλείψεις ή υπερβολές. Λέγει λοιπόν στους συζυγούς: «Μη αποστερείτε αλλήλους, ει μη τι αν εκ συμφώνου προς καιρόν, ίνα σχολάζητε τη νηστεία και τη προσευχή, και πάλιν επί το αυτό συνέρχησθε, ίνα μη πειράζη υμάς ο σατανάς» (Α’ Κορ. 7,5). Το «εκ συμφώνου» που τονίζει ο Παύλος έχει βαθιά σημασία, διότι το «ασύμφωνον» γεννά την υποψίαν της σατανικής κακότητας, αλλά λαμβάνεται υπ’ όψιν και το περιβάλλον, που πάντοτε γεννά πειρασμούς.
Για τη σταθερότητα και τη μονιμότητα του γάμου ο Παύλος γράφει: «Παραγγέλλω ουκ εγώ αλλ’ ο Κύριος γυναίκα από ανδρός μη χωρισθήναι και άνδρα γυναίκα μη αφιέναι» (Α’ Κορ. 7,10). Αλλού απευθυνόμενος στον άνδρα λέγει: «δέδεσαι γυναικί; μη ζήτει λύσιν. Αέλυσαι από γυναικός μη ζήτεί γυναίκα» (Α’ Κορ. 7, 27).
Ε. Ο νόμος της επιρροής.
Υπάρχει και άλλος λόγος σοβαρότερος, που απορρέει από την έμπρακτη συζυγική αγάπη και ενότητα, σύμφωνα με το νόμο της επιρροής. Αν οι πιστοί σύζυγοι εφαρμόζουν το νόμο της αγάπης μεταξύ τους, τότε η υπερφυσική ενέργεια της αγάπης, που είναι θεία και ζωοποιός, επιδρά οργανικά από τη σύλληψη, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό στη διάπλαση του ακέραιου και σωστού χαρακτήρα του παιδιού. Έτσι πρακτικά και πραγματικά το παιδί αποκτά χαρακτήρα και προσωπικότητα που περιείχε η πρώτη «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν» του Δημιουργού ανθρώπινη υπόσταση.
Αν οι σύζυγοι με προσοχή και πίστη εφαρμόζουν στη ζωή τους την εντολή της θείας αγάπης, οι καρποί είναι εμφανείς στην αρμονική και ειρηνική οικογενειακή ζωή καθώς και στο χαρακτήρα των παιδιών που θα γεννηθούν αφού δε θα είναι μόνο γεννήματα και προϊόντα της σάρκας αλλά και του πνεύματος, εφ’ όσον «το γεγεννημένον εκ του πνεύματος πνεύμα έστιν» (‘Ιω. 3, 6).
ΣΤ. Μη δέχεσθε τις επεμβάσεις.
Η πραγματική και αμετάβλητη αγάπη που εντέλλεται ο Θεός, μόνο στη νόμιμη συζυγία μπορεί να εφαρμοσθεί και να καρποφορήσει. Όλα γύρω μας είναι ρευστά, ασταθή και αλλάζουν συνεχώς. Τί παραμένει αμετάβλητο στην κοινωνία, στις συγγένειες και τις συνεργασίες μεταξύ των ανθρώπων; Μόνο στη νόμιμη συζυγία επικρατεί η ανιδιοτελής και γνήσια αγάπη επειδή κατά τη θεία εντολή «ους ο Θεός συνέζευξε» κανείς δεν πρέπει να χωρίζει.
Η ενότητα των δύο συζύγων καθορίσθηκε από την αρχή της δημιουργίας. Δεν υπάρχουν λάθη στη δημιουργία αφού η Γραφή μαρτυρεί ότι «είδε ο Θεός τα πάντα όσα εποίησεν και ιδού καλά λίαν». Προέβλεπε ο Θεός την πτώση του ανθρώπου και τον τρόπο του πολλαπλασιασμού του και γι’ αυτό επέβαλε την ενότητα των δύο σε ένα, για να κρατηθεί η υπόσταση της ζωής με την αγάπη. Το «παρά Κυρίου αρμόζεται γυνή ανδρί» (Παρ. 19,14) αναφέρεται στους πιστούς, στους οποίους εφαρμόζεται το θέλημά του. Στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός οδηγούσε τους πιστούς του θεράποντες στην ενότητα της αληθινής συζυγίας και τους παρουσίαζε ως παράδειγμα, στην κατωτερότητα της τότε αμάθειας και αγνωσίας που επικρατούσε.
Όπου υπάρχει η αγάπη μέσα στο γάμο κανένας κλονισμός δεν θα μπορεί να επιδράσει, ούτε και η πεθερά! Αναγκάσαμε, ας μας επιτραπεί η λέξη, ώριμους στην ηλικία ιδανικούς συζύγους να μάς πληροφορήσουν από την πείρα τους ποιό είναι το απαραίτητο στοιχείο της αρμονικής συζυγίας και δεν μάς απέκρυψαν ότι ήταν η αγάπη. Ευγενείς κυρίες μάς αποκάλυψαν: «Εμάς ως γυναίκες, τίποτε άλλο δεν μάς καθησυχάζει και ειρηνεύει όσο η αίσθηση ότι ο σύντροφός μας, αγαπά αληθινά, μόνον εμάς. Δυστυχώς ως γυναίκες είμαστε καχύποπτες, επηρεαζόμενες από το περιβάλλον».
Χρειάζεται προσοχή στην επιρροή, για να μην πω επιβολή, των γονέων και των συγγενών, απ’ όπου πήρε και το κακό όνομα η πεθερά. Μετά το γάμο συνιστούμε στα ανδρόγυνα να απομακρύνουν τις επεμβάσεις των γονέων ή όποιων άλλων η επίδραση είναι καταλυτική.
Αφού δεχθήκαμε τα παράπονα των συζύγων και τις διαφωνίες τους, κάνοντας κάποια συγκατάβαση, τους ερμηνεύσαμε τη σημασία και την έννοια του μεγάλου αυτού μυστηρίου και τους πείσαμε να αναθεωρήσουν τις σχέσεις τους κάτω από το πρίσμα του «κατά Χριστόν» συζυγικού βίου. Πείστηκαν, τουλάχιστον όσοι ακούσαμε, που δεν ήταν λίγοι. Από τότε ζουν, όπως μας διηγούνται, το πλήρωμα της αρμονίας και ειρήνης στην οικογένεια και στον εαυτό τους το υψηλότατο μυστήριο της μεταξύ τους ενότητας. Ομολογούν μάλιστα ότι επανήλθε σ’ αυτούς η αίσθηση των πρώτων μηνών του γάμου τους, ενώ οι περισσότεροι είναι σε προχωρημένη ηλικία κατά την οποίαν οι φυσικές ορμές βρίσκονται σε μαρασμό. Αυτή τη διαπίστωση τη συναντούμε συχνά, ακόμη και σε όσους πέρασαν πειρασμούς και θύελλες στη ζωή τους, όταν επανασύνδεσαν «εν Χριστώ» τη συζυγική τους ζωή που είχε διαταραχθεί.
Σ’ αυτή την ένωση και την αγάπη συναντήσαμε υπερφυσικές ιδιότητες, προϊόντα της θείας Χάριτος που μας κατέπληξαν. Στη γνησιότητα της συζυγικής αγάπης είδαμε την επέμβαση της Χάριτος και θαυμάσαμε τη δύναμη και ενέργεια της αληθινής αγάπης. Δημιουργείται μεταξύ των νόμιμων συζύγων μια υπερφυσική ενέργεια, ώστε να προαισθάνονται τα συναισθήματα ο ένας του άλλου, ακόμη και όταν βρίσκονται σε μακρινές αποστάσεις. Δείγμα και μαρτυρία ότι «ουκέτι εισί δύο» αλλά μια ψυχή και ένα σώμα.
Αυτό είναι ιδίωμα και ενέργεια της Χάριτος που επιδρά όπου ακριβώς συναντήσει την αληθινή αγάπη των συζύγων, που έμαθαν να ζουν ο ένας για τον άλλον.
Γι’ αυτό παρακαλούμε και επιμένουμε το χριστεπώνυμο πλήρωμα να επιστρέψει στις βάσεις της ιεράς παραδόσεως από όπου η θεία Χάρη θα μάς κατευθύνει και θα μάς αξιώσει του προορισμού μας και θα απολαύσουμε μια υγιή κοινωνία, μια ζώσα Εκκλησία, ένα ουράνιο πολίτευμα, γιατί όλα προκύπτουν από τον επιτυχημένο γάμο, την απόλυτα ενωμένη οικογένεια. Ειδικά όμως από τις άξιες και ηρωίδες μητέρες που θα γεννήσουν τους ήρωες της Εκκλησίας, της κοινωνίας, της πολιτείας και γιατί όχι και της οικονομίας, όταν θα χαραχθεί η βασιλεία του Θεού επί της γης.
3. «Ο ανήρ έστι κεφαλή της γυναικός», αναφέρει ο Απ. Παύλος. Ποιό νόημα έχει η φράση;
Η ισότητα και ισοτιμία του άνδρα και της γυναίκας μέσα στο γάμο είναι απόλυτη. Μπροστά στο Θεό όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. «Ουκ ένι ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ· πάντες γαρ υμείς εις έστε εν Χριστώ Ιησού» (Γαλ. 3,28 ). Άνδρας και γυναίκα έχουν την ίδια ανθρώπινη φύση. Το διαφορετικό υπάρχει «κατά την του σώματος ιδιότητα».
Κοιτάξτε τί προφητεύει, ως θεόκτιστη ύπαρξη, γεμάτη από θείο φωτισμό, ο πρωτόπλαστος Αδάμ όταν αντικρίζει τη γυναίκα, που δημιουργήθηκε από την πλευρά του. «Τούτο νυν οστούν εκ των οστέων μου και σαρξ εκ της σαρκός μου». Πρέπει να ονομασθεί «γυνή, ότι εκ του ανδρός αυτής ελήφθη». «Είδες Πνεύματος Αγίου κοινωνίας μετέχοντα τον Αδάμ και χάριτος, ης ηξίωται; Είδες εξαίρετον λόγον τον μετά πολλάς γενεάς έως εσχάτου βεβαιούμενον;»(Σεβηριανός Καβάλας).
Και μάλιστα φανερώνοντας το προορατικό του χάρισμα ο Αδάμ λέγει ότι «ένεκεν τούτου» (δηλ. της γυναίκας) θα εγκαταλείπει ο άνδρας τον πατέρα και τη μητέρα και «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν». Είναι φανερό ότι προφητεύει ο Αδάμ γιατί δεν γνώριζε γονείς. «Δεν φαίνεται να έχει λοιπόν, αφού είναι άνθρωποι, άλλη φύση η γυναίκα και άλλη φύση ο άνδρας- έχουν την ίδια φύση, και άρα και την αρετή» (Κλήμης Αλεξανδρεύς).
Πράγματι στη Γραφή συναντούμε μια προτεραιότητα του άνδρα όπως στο χωρίο της Α’ Κορ. 11, 1 κ.ε. Εκεί λέγεται ότι, «κεφαλή γυναικός ο ανήρ», «και γαρ ουκ εκτίσθη ανήρ διά την γυναίκα, αλλά γυνή διά τον άνδρα». Η προτεραιότητα όμως του άνδρα δεν σημαίνει υπεροχή απέναντι στη γυναίκα. Έχει προτεραιότητα στα καθήκοντα παρά στα δικαιώματα. Το θέλημα του Θεού είναι η αμοιβαία υποταγή των συζύγων «υποτασσόμενοι αλλήλοις εν φόβω Χρίστου». Ο άνδρας πρέπει να αγαπά και να περιθάλπει τη γυναίκα του, «καθώς και ο Κύριος την Έκκλησίαν». Αν και είναι Κύριος δεν την καταδυναστεύει, δεν την υποδουλώνει, αλλά θυσιάζει τον εαυτό του για χάρη της, «ίνα αυτήν αγιάση» (Εφ. 5,26). Η προτεραιότητα του άνδρα μέσα στο γάμο εκδηλώνεται ως καθήκον αγάπης, διακονίας και θυσίας για χάρη της γυναίκας του.
Η φυσική υπεροχή του άνδρα μέσα στη Άγια Γραφή αποτελεί έκφραση του θελήματος του Θεού. Η άρνηση της προτεραιότητας θεωρείται άρνηση του θείου θελήματος και αυτήν καταπολεμεί στην Α’ Κορινθίους 11,2-16 ο Παύλος. Η φυσική όμως υπεροχή του άνδρα είναι αυτονόητη γι* αυτόν; Ο άνδρας δεν είναι, οφείλει να γίνει, αυτό το οποίο θέλει ο Θεός, δηλαδή κεφαλή της γυναίκας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συμπεριφέρεται προς τη γυναίκα του, όπως θέλει ο Θεός.
Αν η γυναίκα μέσα στο γάμο θεωρεί την προσφορά της προς το άνδρα ως δουλεία, τότε θα θέλει να απελευθερωθεί και να φανεί ανώτερη από αυτόν. Αν ο άνδρας θεωρεί την αγάπη της γυναίκας του ως αδυναμία και εξάρτηση, τότε κάνει κατάχρηση και την καταδυναστεύει. Εδώ όμως μιλούμε για κατάπτωση.
4. Τί αναφέρει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος για την εκδήλωση της αγάπης του άνδρα προς τη γυναίκα του;
Θα παραθέσουμε μερικές συμβουλές του αγίου.
«Λόγια αγάπης να της λες: … Εγώ από όλα, τη δική σου αγάπη προτιμώ και τίποτε δεν μου είναι τόσο βασανιστικό ή δυσάρεστο, όσο το να βρεθώ κάποτε σε διάσταση μαζί σου. Και αν όλα χρειασθεί να τα χάσω, και αν στους μεγαλύτερους βρεθώ κινδύνους, οτιδήποτε και αν πάθω, όλα μου είναι ανεκτά και υποφερτά, όσο εσύ μου είσαι καλά. Και τα παιδιά, τότε μου είναι περιπόθητα, εφ’ όσον εσύ μας συμπαθείς …Ίσως κάποτε σου πει: Ποτέ ως τώρα δεν ξόδεψα από τα δικά σου, έχω ακόμη τα δικά μου, που μου έδωσαν οι γονείς μου. Τότε πες της: Τί λες καλή μου; Έχεις ακόμη τα δικά σου; Ποιά λέξη μπορεί να είναι χειρότερη από αυτή; Σώμα δεν έχεις πια δικό σου και έχεις χρήματα; Δεν είμαστε δύο σώματα μετά το γάμο, αλλά γίναμε ένα. Δεν έχουμε δύο περιουσίες, αλλά μία… Όλα δικά σου είναι, και εγώ δικός σου είμαι, κορίτσι μου. Αυτό με συμβουλεύει ο Παύλος λέγοντας ότι ο άνδρας δεν εξουσιάζει το σώμα του, αλλά η γυναίκα. Και αν δεν έχω εξουσία στο σώμα μου, αλλά εσύ, πόσο μάλλον δικά σου είναι τα χρήματα… Ποτέ να μην της μιλάς με πεζό τρόπο, αλλά με φιλοφροσύνη, με τιμή, με αγάπη πολλή. Να την τιμάς, και δεν θα βρεθεί στην ανάγκη να ζητήσει την τιμή από τους άλλους… Να την προτιμάς από όλους για όλα, για την ομορφιά, για τη σωφροσύνη της και να την εγκωμιάζεις. Να κάνεις φανερό ότι σου αρέσει η συντροφιά της και ότι προτιμάς να μένεις στο σπίτι για να είσαι μαζί της από το να βγαίνεις στην αγορά. Από όλους τους φίλους να την προτιμάς και από τα παιδιά που σου χάρισε και εξαιτίας της να τα αγαπάς».
5. Μια αληθινή ιστορία. Ένα ζωντανό παράδειγμα γνησίου συζύγου.
Συνάντησα στη ζωή παράδειγμα γνήσιου και αληθινού συζύγου, που με συγκλόνισε. Το αναφέρω γιατί δεν πρέπει να αποσιωπηθεί. Ζούσε εδώ στη χώρα μας ένας πραγματικός κύριος, που στο χαρακτήρα του περιέσωζε όλη την ανθρώπινη τελειότητα με τη βοήθεια της Χάριτος του Χριστού. Στην ηλικία των τριάντα ετών, έκρινε ότι ήταν έτοιμος να προχωρήσει σε γάμο. Ώς πιστός επέμενε με πολλή προσευχή και δέηση στον Κύριό μας, να τον φωτίσει και να τον βοηθήσει στο σκοπό του. Περιέστρεφε στη διάνοιά του τα λόγια της Γραφής «παρά Κυρίου αρμόζεται γυνή ανδρί» (Παρ. 19,14).
Αποφάσισε να προχωρήσει. Ήταν πεπεισμένος ότι το πρόσωπο που του προξένεψαν το έστειλε ο Θεός. Έγινε με πολλή ευλάβεια ο γάμος αφού τηρήθηκαν όλοι οι κανόνες των χριστιανικών μας αρχών. Αν και η σύντροφός του ήταν μικρότερη κατά δέκα χρόνια, δεν το έλαβε υπ’ όψιν, έχοντας σταθερή πίστη στη θεία πρόνοια. Συχνά δε της φερόταν σαν να ήταν κορούλα του. Αυτή έκανε λαθάκια, γιατί φαινόταν ζωηρούλα, αλλά ποτέ δεν τον απασχόλησαν λόγω της αγάπης του.
Κοινωνικές υποχρεώσεις τον ανάγκασαν, επειδή ήταν μέτοχος μεγάλων επιχειρήσεων που βρί-σκονταν στο εξωτερικό, να μεταβεί εκεί. Με την προσευχή του και πιστεύοντας πάντοτε στην πανσωστική πρόνοια του Θεού, πήρε τη σύζυγο του μαζί του. Σε λίγο καιρό η νεαρή σύζυγος άρχισε να δυσαρεστείται. Υποπτευόταν ότι την πήρε μαζί του για να τη χωρίσει από το περιβάλλον της. Προσπάθησε να την καθησυχάσει αλλά δεν το κατόρθωσε. Η σύζυγός του μόνη της έφυγε και επέστρεψε στην Ελλάδα.
Θέλησε να ζήσει την ελευθερία σύμφωνα με τα πάθη και τις συνήθειες που είχε μάθει· κάποιοι, ειδικοί σ’ αυτά, την παρέσυραν και κατέληξε να εργάζεται σε ένα καζίνο ως κοινή γυναίκα.
Ο ιδανικός σύζυγος και ομολογητής δεν έπαυσε να προσεύχεται και να αγωνίζεται πνευματικά γι’ αυτήν κάθε μέρα. Η προσευχή του ή μάλλον η κραυγή του προς το Θεό ήταν πάντοτε η ίδια: «Κύριε μου, θα επιμένω να σε εκβιάζω για τη σύζυγό μου. Το ιερό σου λόγιο ότι «παρά Κυρίου αρμόζεται ανδρί γυνή», δεν θα σβήσει ποτέ από το είναι μου. Άκουσε την προσευχή μου, τη δέηση μου, την ικεσία μου. Τί Κύριε μου, αν πλανήθηκε μια νεαρή κόρη; Εγώ προσεύχομαι γι’ αυτήν και δεν θα παύσω να κλαίω «ενώπιον σου ημέρας και νυκτός». Θέλω τη σύζυγό μου. Εγώ, Κύριε μου, τη συγχωρώ. Εσύ δεν θα τη συγχωρήσεις; Δεν θα τη θεραπεύσεις; Προς τί, Πανάγαθε Δέσποτα η «άφατος» σου κένωση; Δεν βγήκες αναζητώντας το «απολωλός», το «πεπλανημένο», το άρρωστο; Ομολογώ μπροστά στην Παναγαθότητά σου ότι δεν θα παύσω να σε ενοχλώ, εάν δεν μου επιστρέψεις τη νόμιμη σύζυγό μου».
Συνέχισε, ο ήρωας αυτός, για δυο χρόνια να προσεύχεται, να κλαίει, εκβιάζοντας τα σπλάγχνα του γλυκύτατού μας Σωτήρα Χριστού. Στο διάστημα αυτό της επιμονής του ενήργησε η Χάρις. Ξύπνησε η κόρη από τον κατήφορο και την πτώση και ομολόγησε με στεναγμούς ότι «τώρα πρέπει ο Θεός να κάμει άλλη κόλαση, γιατί αυτή που υπάρχει, είναι μικρή για μένα»! Με δειλία, χωρίς θάρρος, αποφάσισε και έγραψε ένα γραμματάκι, στον κλαίοντα σύζυγο: «Δεν τολμώ να σε ονομάσω σύζυγο, γιατί δεν έχω δικαίωμα, αλλά αν επιστρέψω, δεν με δέχεσαι ως υπηρέτρια;». Μόλις πήρε αυτός το γράμμα γαλήνεψε και πίστεψε ότι έφτασε η ώρα του τέλους. Της απαντά με τη φυσική του πάντοτε τρυφερότητα: «Αγάπη μου, γιατί έχασες το θάρρος σου; Δεν σε έστειλα εγώ για διακοπές και περιμένω με αγωνία τη σύζυγό μου, την αγάπη μου, πότε θα γυρίσει στην αγκαλιά μου;».
Μετά την επιστολή πήρε το θάρρος και του απάντησε. «Έρχομαι σύντομα».
Συνεννοήθηκαν για την ημέρα της αφίξεως και την περίμενε στο αεροδρόμιο. Μόλις βγήκε αυτή και τον συνάντησε, έπεσε κάτω και άρχισε να κτυπιέται και να κλαίει γοερά. Τότε την πήρε στην αγκαλιά του και παρηγορώντας την έφτασαν στο αυτοκίνητό τους. Την έβαλε να καθίσει δίπλα του. Και όλο την παρηγορούσε, πείθοντάς την να μη θυμάται τίποτα από τα παλιά και ότι «η μετάνοια όλα τα θεραπεύει, αφού θα αγωνιζόμαστε μαζί».
Με αυτή τη στοργή και τρυφερότητα έφτασε η νύκτα. Μόλις έκλεισε τα μάτια του, ο ήρωας αυτός της αυτοθυσίας και της αγάπης, «ηρπάγη εις θεωρίαν και ανήλθε μέχρι τρίτου ουρανού». Δεν μπορούσε να περιγράψει και να διηγηθεί όσα η θεία Χάρις τον αξίωσε. Είδε τις χορείες των αγίων, τα «μένοντα αγαθά των σεσωσμένων» και όλη τη θεία αγάπη που τον κρατούσε σε έκσταση.
Τότε πραγματικά ελεεινολόγησα την αθλιότητά μου και είπα: καυχάσαι μάταια, καλόγερε, για τη ζωή σου, ενώ αυτός με μια θυσία ανέβηκε μέχρι «τρίτου ουρανού». Ιδού ένα παράδειγμα και μια εικόνα του πραγματικού συζύγου και ανδρός. Μετά αυτή η κορούλα αποδείχθηκε η ιδανικότερη σύζυγος.
πηγή: Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, «Συζητήσεις στον Άθωνα», Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 13, σ. 141-164 (http://www.pemptousia.com).
30 Ιουνίου 2011
1. Ποιά είναι η έννοια του μυστηρίου του γάμου;
«Το μυστήριον τούτο μέγα εστί εγώ δε λέγω εις Χριστόν και εις την Έκκλησίαν» (Εφ. 5,32). Στη φράση αυτή ο απ. Παύλος παραλληλίζει τη σχέση άνδρα-γυναίκας, που υπάρχει στο γάμο, με τη σχέση Χριστού-Εκκλησίας. Όπως ο Κύριος μας -ως κεφαλή-, ένωσε τον εαυτό του με την Εκκλησία και αποτελούν ένα σώμα -αν και η τελευταία αποτελείται από πολλά μέλη-, έτσι και στο γάμο η νόμιμη ένωση των δύο μερών -άνδρα και γυναίκας-, αποτελεί ένα· μία φύση όπως κατασκευάσθηκε από την αρχή της δημιουργίας.
Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε «καθ’ ομοίωσιν» της Αγίας Τριάδας. Ο Θεός -αν και είναι ένας στη φύση ή ουσία-, είναι και τριάδα προσώπων ή υποστάσεων. Μεταξύ των προσώπων υπάρχει η αγαπητική κοινωνία. Ο ίδιος ο Θεός μετά τη δημιουργία του ανθρώπου ομολογεί «ότι ου καλόν είναι τον άνθρωπον μόνον» (Γεν. 2,18 ). Από την πλευρά του σώματος παίρνει μέρος ο Θεός ομοούσιο και ομοφυές και κατασκευάζει αυτό που έλειπε. Μέσα στο σχέδιο της δημιουργίας το πλήθος θα αντικαθιστούσε τη μονάδα. Η ανθρώπινη φύση θα γινόταν «μυριυπόστατος», δηλαδή με πολλές υποστάσεις ή πρόσωπα.
Όπως η λέξη «Εκκλησία» είναι σε ενικό αριθμό και όμως περιλαμβάνει πλήθος μελών, έτσι και η λέξη «άνθρωπος» -αν και είναι σε ενικό αριθμό-, περιέχει το στοιχείο της κοινωνίας των περισσοτέρων. Ο Χριστός -ως κεφαλή-, είναι ενωμένος με το σώμα της Εκκλησίας και αποτελούν ένα. Ο άνδρας, ως κεφαλή της γυναίκας είναι ενωμένος σε ένα σώμα με αυτήν, και «άρα ουκέτι εισί δύο» αλλά «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν» (Ματθ. 19,5-6). Στην ενότητα αυτή, που δεν είναι φυσική, κρύβεται το μυστήριο.
2. Πώς θα γίνει κατορθωτή αυτή η ενότητα;
Α. Προσοχή στην εκλογή.
Όπως στην κοινωνική μας ζωή μετά από δοκιμή και πείρα επιλέγουμε το συμφέρον μας και προσέχουμε να μην παρασυρθούμε ή παραπλανηθούμε και στο σοβαρότατο και αμετάβλητο μυστήριο του γάμου επιβάλλεται η κατάλληλη προσοχή.
Ούτε οι αξίες, ούτε ο πλούτος, ούτε τα φανταστικά όνειρα, ούτε και η πρόκληση της μορφής του προσώπου πρέπει να μας δελεάζουν στην εκλογή του συντρόφου της ζωής, αν κατ’ αρχήν δεν αποδειχτεί η συμφωνία, η ομογνωμία και η αποδοχή των όρων και κανόνων της γνήσιας συζυγίας. Και οι δύο μελλόνυμφοι πρέπει να πιστεύουν στην αξία της πατρότητας και μητρότητας, χάριν των οποίων και εμείς υπάρχουμε. Εάν οι δικοί μας γονείς αδιαφορούσαν για την παιδοποιία, θα υπήρχαμε εμείς σήμερα;
Β. «Αγαπάτε αλλήλους».
Το μέσο της ενώσεως των πολλών σε ένα είναι η αγάπη, που και αυτό ως μυστήριο είναι σχεδόν ανέκφραστο. Η αγάπη είναι ο ίδιος ο Θεός. «Ο Θεός αγάπη εστί» (Α’ Ίω. 4,8 ). Ο Θεός δεν έχει αγάπη σαν ένα απλό χαρακτηριστικό γνώρισμα. Είναι αυτούσια αγάπη, η οποία «ου ζητεί τα εαυτής», «ου λογίζεται το κακόν», «ουκ ασχημονεί», τα πάντα συνδέει και προνοεί, «πάντα στέγει» και δικαίως ουδέποτε εκπίπτει ή αδρανεί, ή εκλείπει, ή αδυνατεί.
Ο νόμος ολοκληρώνεται με το «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Γι’ αυτό η Γραφή διατάσσει: «Εάν προληφθή άνθρωπος εν τινι παραπτώματι, υμείς οι πνευματικοί (δηλ. οι φορείς της αγάπης), καταρτίζετε τον τοιούτον» (Γαλ. 6,1) και «αλλήλων τα βάρη βαστάζετε και ούτως αναπληρώσατε τον νόμον του Χριστού» (Γαλ. 6,2).
Εάν θέλουμε να περιπατούμε «αξίως της κλήσεως» μας θα το πετύχουμε με ταπεινοφροσύνη και πραότητα «ανεχόμενοι αλλήλους» με αγάπη. Γίνεσθε μεταξύ σας «χρηστοί, εύσπλαχνοι, χαριζόμενοι εαυτοίς» (Εφεσ. 4,32), υποτασσόμενοι μεταξύ σας με φόβο Θεού.
Την ιδιοτέλεια, το μεγαλύτερο αποτέλεσμα της πτώσεως μας, μόνον η αγάπη μπορεί να τη συντρίψει και να τη μεταστρέψει σε ανιδιοτέλεια. «Μηδείς το εαυτού ζητείτω, αλλά το του ετέρου» (Α’ Κορ. 10,24), «πάντα υμών εν αγάπη γινέσθω» (Α’ Κορ. 16,14) και το σπουδαιότερο «εντέλλομαι υμίν ίνα αγαπάτε αλλήλους» (Ίω. 15,17).
Αυτή η αγάπη είναι ο απαραίτητος κανόνας και νόμος της ζωής, της ενότητας, της αρμονίας, που καταλήγει στο Θεό, γίνεται όπως είναι ο Θεός, αθάνατος και αΐδιος. Μέσω αυτής επιτυγχάνουμε την αρμονία του γάμου από αυτή τη ζωή ως την αιωνιότητα αφού ο Θεός, η παναγάπη, αποκαλύπτει ότι «εγώ ζω και υμείς ζήσεσθε» (Ιω. 14,19) και «όπου ειμί εγώ, εκεί και ο διάκονος ο εμός έσται» (Ιω. 12,26). Ποιός είναι ο δικός του διάκονος παρά ο υπηρέτης της αγάπης, που όχι μόνο υπηρετεί ανιδιοτελώς, αλλά και την ίδια την ψυχή του πρόθυμα διαθέτει, αν η ανάγκη το απαιτεί, για τη ζωή των άλλων;
Δεν ευσταθούν οι προφάσεις της δήθεν ιδιαιτερότητας των χαρακτήρων ή των συνηθειών και της επιρροής του περιβάλλοντος, ούτε και αυτής της κληρονομικότητας. Η συγκατάβαση της σαρκώσεως του Θεού Λόγου, του Κυρίου μας, ανέπλασε και μεταμόρφωσε όλη τη μεταπτωτική μας διαστροφή και μας πρόσθεσε εξουσία να πατούμε «επί όφεων και σκορπίων και πάσαν την δύναμιν του εχθρού» (Λουκ. 10,19 ). «Πάντα ισχύομεν εν τω ενδυναμούντι ημάς Χριστώ» (Φιλ. 4,13 ). Αυτό το μαρτυρούν οι δεδικαιωμένοι δούλοι του Θεού που υπερέβησαν τον νόμο της φθοράς και της διαστροφής.
Γ. «Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας εαυτών».
Στη συζυγία η αγάπη επιβάλλεται και για ένα ακόμη λόγο, ας πούμε καλύτερα από κάποια ιδιαιτερότητα. Αυτός είναι η φύση της γυναίκας, που αποδεικνύεται ότι είναι γέννημα και προϊόν αγάπης (δημιουργήθηκε από την πλευρά του Αδάμ που ήταν κοντά στο μέρος της καρδιάς) και επομένως δεν ισορροπεί, όταν τη στερείται. Η ίδια πηγάζει αγάπη μέσω της μητρότητας της και δίκαια απαιτεί να αγαπάται, αφού και η ίδια κατά φύση και θέση αγαπά.
Η ιστορία και τα πράγματα μαρτυρούν ότι αν οι σύζυγοι θέλουν να πετύχουν την αρμονία και την ομαλότητα μεταξύ τους, πρέπει να υπάρχει μόνιμα μεταξύ τους η αγάπη· ειδικά όμως του άνδρα προς τη γυναίκα του. Αυτό ακριβώς έκανε και ο Χριστός προς την Εκκλησία του. Παρέδωσε τον εαυτό του για να την καταστήσει ένδοξη.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αυτός ο μέγιστος Ιεράρχης, προκαλεί τον άνδρα να μην κουράζεται να δείχνει στη σύζυγό του την αγάπη του και ότι όλη η θέληση και η προσπάθεια του είναι η ευτυχία της.
Αυτό, δυστυχώς, πολύ απουσιάζει σήμερα και τα αποτελέσματα είναι απελπιστικά. Η σημασία και η φύση της συζυγίας παραχαράχθηκε από την επίδραση του ευρωπαϊκού κυκεώνα, που τίποτε δε σεβάστηκε από την ανθρώπινη προσωπικότητα και τις πνευματικές και ηθικές αξίες, που οι προγονοί μας με αυτοθυσία κράτησαν.
Επειδή η αύξηση των ανθρώπων γίνεται με τη νόμιμη συζυγία με λύσσα ο αδίστακτος εχθρός του ανθρώπου, ο διάβολος, προσπαθεί να διαλύσει τα ήθη και να καταλύσει το δεσμό της αγάπης και της ενότητας. Το τόσο σοβαρό θέμα του γάμου δεν πρέπει να παραμεληθεί με τις παραχαράξεις του ένοχου και ανώμαλου βίου για να μην ακούσουμε και εμείς, όπως οι παλαιοί αποστάτες των ηθικών αξιών, που αποκήρυξε ο Θεός: «ου μη καταμείνει το πνεύμα μου εν τοις ανθρώποις τούτοις διά το είναι αυτούς σάρκας» (Γέν. 6,3). Και επέφερε τον κατακλυσμό για να τιμωρήσει την αποστασία.
Ο σύζυγος για να πετύχει εύκολα αυτό το ρόλο -ανάλογα με τις περιστάσεις-, θα πρέπει να φέρεται στη σύζυγό του άλλοτε σαν πατέρας, άλλοτε σαν αδελφός, άλλοτε σαν φίλος και πάντοτε σαν άνδρας της. Αν το κάνει αυτό θα πετύχει την ατάραχη και αρμονική διάθεση της συζύγου, που ενώ σε πολλά σημεία είναι περισσότερο φιλότιμη και έχει αυτοθυσία, σε μερικά μικρής σημασίας συμβάντα αποθαρρύνεται και μικροψυχεί.
Δεν είναι υπερβολή ούτε προσποίηση η εκδήλωση αγάπης του συζύγου προς τη γυναίκα του, αφού μόνο στη νόμιμη συζυγία μπορεί να εκδηλωθεί η γνήσια και πραγματική αγάπη, εφ’ όσον «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν». Καμιά άλλη εκδήλωση τρυφερότητας και συμπάθειας δεν μπορεί να παραλληλισθεί με το «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν» της νόμιμης συζυγίας από την οποία προέρχεται η καταβολή της ανθρώπινης ζωής. Άλλωστε και η περιγραφή του γυναικείου φύλου, που είναι και το ασθενές μέρος, απαιτεί την πρακτική του συμπλήρωση από την ανδρική αγάπη και αυτός είναι ο λόγος της ζήλειας που πλεονάζει στη γυναίκα. Ο καλύτερος τρόπος δαμασμού της γυναικείας ζήλειας είναι πρακτικά η γνήσια και έμπρακτη εκδήλωση αγάπης του συζύγου προς τη γυναίκα του.
Στη γενική διαστροφή που επικράτησε λόγω της αποστασίας από το Θεό «ανένδεκτον του μη ελθείν τα σκάνδαλα» (Λουκ. 17,1). Χρειάζεται πολλή προσοχή στη συγκράτηση του δεσμού της συζυγίας. Να μη λαμβάνονται υπ’ όψιν τα σκάνδαλα, από τα οποία πηγάζουν οι παρεξηγήσεις. Συνιστούμε, ειδικά στον άνδρα, ως την κεφαλή, να μην προδίδει την αγάπη και το σύνδεσμο με τη σύζυγό του, γιατί ο διάβολος και τα όργανά του ουδέποτε θα παύσουν να πολεμούν για να πληγώσουν τη ρίζα της ζωής.
Ένα δείγμα πραγματικής παρηγοριάς και στηριγμού, που μας συμβούλευσαν οι γέροντες σύμβουλοί μας, και των δύο φύλων, για τις δύσκολες ώρες είναι: «Μην ξεχνάτε ποτέ την πρώτη εβδομάδα του γάμου σας». Είστε οι ίδιοι όπως και τότε. Τίποτε δε σας χωρίζει.
Υπενθυμίζουμε στους άνδρες το «συνοικούντες κατά γνώσιν, ως ασθενεστέρω σκεύει τω γυναικεί-ω» (Α’ Πέτ. 3,7). Αυτό σημαίνει ότι η παρεκτροπή της συζύγου θεραπεύεται με την αγάπη και την τρυφερότητα, παρά με την επίπληξη και το θυμό. Μην κάνεις παρατήρηση στη σύζυγό σου, σε περίπτωση λάθους, ειδικά την ώρα του πειρασμού και της αιχμής. Εφάρμοσε το λόγο του Δαβίδ: «Εγώ δε ωσεί κωφός ουκ ήκουον, και ωσεί άλαλος ουκ ανοίγων το στόμα αυτού» (Ψαλμ. 37,13). Σε άλλη ώρα, όταν είστε μόνοι σας, μακριά από τα παιδιά, εάν υπάρχουν, πάρε με τρυφερότητα τη σύζυγό σου στην αγκαλιά σου και πες της. «Αγάπη μου, δεν ξέρεις πόσο σε αγαπώ; Εγώ θέλω να είσαι μια αξιοπρεπής κυρία. Αυτό που έκανες δεν σε τιμά». Τότε μόνο δέχεται το σφάλμα και ζητά συνειδητά συγγνώμη. Αυτά είναι γεννήματα της πείρας. Εάν την ώρα του λάθους ή της ζημιάς, την ελέγξεις, θα πεισμώσει, θα ανταπαντήσει, θα μουτρώσει, θα επικαλεσθεί προφάσεις και θα πει ψέματα! Η σύνεση προλαμβάνει, εάν χρησιμοποιηθεί το φάρμακο της αγάπης.
Από τη μικρή ερευνά μας, από όσα ακούσαμε και είδαμε, βγάλαμε το συμπέρασμα ότι την περισσότερη ευθύνη για ό,τι κακό συμβαίνει στους γάμους έχουν οι άνδρες, γιατί δεν δείχνουν αγάπη στις συζύγους τους. Αγαπούν, δυστυχώς τις γυναίκες, αλλά όχι τις δικές τους. Αυτή είναι η ρίζα του κακού. Τότε φυτρώνει η ζήλεια και η υποψία -με τα γνωστά αποτελέσματα-, ιδίως όταν και οι γύρω διατείνονται ότι μάλλον κάτι συμβαίνει!
Το γραφικό «άφετε και αφεθήσεται» και το «ανεχόμενοι αλλήλων εν σπλάχνοις Ιησού Χριστού» πρέπει να επικρατεί απαραιτήτως για να υπάρχει ομαλότητα στην οικογένεια. Πολλά λάθη και σκληρότητα έχουν οι άνδρες. Συνήθως πλεονάζει η απροσεξία και η υποχώρηση στα θέματα ηθικής, που στους καιρούς μας πέρασε τα όρια. Αν συμβεί κάτι τέτοιο στη γυναίκα, τότε ο πέλεκυς της παιδείας και εκδικήσεως πέφτει βαρύς.
Η αγάπη προς τη σύζυγο είναι ως προς τον άνδρα και δικαιοσύνη, γιατί το μόνο πρόσωπο που αχώριστα και πρακτικά θα παραμείνει στο πλευρό του είναι η σύζυγος του, αφού όλα τα πρόσωπα του περιβάλλοντος του σιγά-σιγά θα εκλείψουν, ενώ στους ευσεβείς συζύγους η συζυγία συνεχίζεται και στην αιωνιότητα.
Δ. «Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε»
Ο τίμιος γάμος είναι η βάση της αρμονίας, της ειρήνης, της κατά το δυνατόν ευτυχίας αλλά το κυριότερο απ’ όλα είναι η βάση της δημιουργίας ανθρώπων, της πιό υψηλής στους κόσμους μας αξίας, εφ’ όσον ο Κύριος μας αποκαλύπτει ότι δεν είναι άξιος όλος ο κόσμος για έναν άνθρωπο. Το υψηλότατο αυτό αξίωμα που η θεία παναγαθότητα παραχώρησε στους δύο συζύγους, να γεννούν άνθρωπο, που έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει θεοαγχιστεία και να γίνει «κληρονόμος του Θεού Πατρός και συγκληρονόμος του Υιού αυτού» δεν μπορεί να περιγραφεί. Το μέγιστο αυτό αξίωμα που παράγει όχι ήλιους ή άστρα ή ηλιακά συστήματα, αλλά την «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν» του Δημιουργού μορφή, το παράγει η σεμνότητα και συμφωνία του γάμου και γίνεται ο άνθρωπος συνεργός της αειζωείας χάρη στο Θεό.
Το απαραίτητο μέσο αυτού του θριάμβου είναι η γνήσια και αληθινή αγάπη των συζύγων, κυρίως στις αντιξοότητες της ζωής, εφ’ όσον και ο ανύστακτός μας εχθρός πολεμά. Επειδή όμως κεφαλή της γυναίκας είναι ο άνδρας, αυτός πρέπει να έχει τη μέριμνα για την αδιάλειπτη αγάπη η οποία θα τους συνδέει. Ο Απ. Παύλος συμβουλεύει: «Τη γυναικί ο ανήρ την όφειλομένην εύνοιαν αποδιδότω· ομοίως και η γυνή τω ανδρί» (Α’ Κορ. 7,3). Ερμηνεύοντας τη βαθύτητα αυτού του μυστηρίου λέγει: «η γυνή του ιδίου σώματος ουκ εξουσιάζει, αλλ’ ο ανήρ· ομοίως δε και ο ανήρ του ιδίου σώματος ουκ εξουσιάζει, αλλ’ η γυνή» (Α’ Κορ. 7,4). Και προσθέτει τους λόγους της οικονομίας για να μην εισχωρούν ελλείψεις ή υπερβολές. Λέγει λοιπόν στους συζυγούς: «Μη αποστερείτε αλλήλους, ει μη τι αν εκ συμφώνου προς καιρόν, ίνα σχολάζητε τη νηστεία και τη προσευχή, και πάλιν επί το αυτό συνέρχησθε, ίνα μη πειράζη υμάς ο σατανάς» (Α’ Κορ. 7,5). Το «εκ συμφώνου» που τονίζει ο Παύλος έχει βαθιά σημασία, διότι το «ασύμφωνον» γεννά την υποψίαν της σατανικής κακότητας, αλλά λαμβάνεται υπ’ όψιν και το περιβάλλον, που πάντοτε γεννά πειρασμούς.
Για τη σταθερότητα και τη μονιμότητα του γάμου ο Παύλος γράφει: «Παραγγέλλω ουκ εγώ αλλ’ ο Κύριος γυναίκα από ανδρός μη χωρισθήναι και άνδρα γυναίκα μη αφιέναι» (Α’ Κορ. 7,10). Αλλού απευθυνόμενος στον άνδρα λέγει: «δέδεσαι γυναικί; μη ζήτει λύσιν. Αέλυσαι από γυναικός μη ζήτεί γυναίκα» (Α’ Κορ. 7, 27).
Ε. Ο νόμος της επιρροής.
Υπάρχει και άλλος λόγος σοβαρότερος, που απορρέει από την έμπρακτη συζυγική αγάπη και ενότητα, σύμφωνα με το νόμο της επιρροής. Αν οι πιστοί σύζυγοι εφαρμόζουν το νόμο της αγάπης μεταξύ τους, τότε η υπερφυσική ενέργεια της αγάπης, που είναι θεία και ζωοποιός, επιδρά οργανικά από τη σύλληψη, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό στη διάπλαση του ακέραιου και σωστού χαρακτήρα του παιδιού. Έτσι πρακτικά και πραγματικά το παιδί αποκτά χαρακτήρα και προσωπικότητα που περιείχε η πρώτη «κατ’ εικόνα και ομοίωσιν» του Δημιουργού ανθρώπινη υπόσταση.
Αν οι σύζυγοι με προσοχή και πίστη εφαρμόζουν στη ζωή τους την εντολή της θείας αγάπης, οι καρποί είναι εμφανείς στην αρμονική και ειρηνική οικογενειακή ζωή καθώς και στο χαρακτήρα των παιδιών που θα γεννηθούν αφού δε θα είναι μόνο γεννήματα και προϊόντα της σάρκας αλλά και του πνεύματος, εφ’ όσον «το γεγεννημένον εκ του πνεύματος πνεύμα έστιν» (‘Ιω. 3, 6).
ΣΤ. Μη δέχεσθε τις επεμβάσεις.
Η πραγματική και αμετάβλητη αγάπη που εντέλλεται ο Θεός, μόνο στη νόμιμη συζυγία μπορεί να εφαρμοσθεί και να καρποφορήσει. Όλα γύρω μας είναι ρευστά, ασταθή και αλλάζουν συνεχώς. Τί παραμένει αμετάβλητο στην κοινωνία, στις συγγένειες και τις συνεργασίες μεταξύ των ανθρώπων; Μόνο στη νόμιμη συζυγία επικρατεί η ανιδιοτελής και γνήσια αγάπη επειδή κατά τη θεία εντολή «ους ο Θεός συνέζευξε» κανείς δεν πρέπει να χωρίζει.
Η ενότητα των δύο συζύγων καθορίσθηκε από την αρχή της δημιουργίας. Δεν υπάρχουν λάθη στη δημιουργία αφού η Γραφή μαρτυρεί ότι «είδε ο Θεός τα πάντα όσα εποίησεν και ιδού καλά λίαν». Προέβλεπε ο Θεός την πτώση του ανθρώπου και τον τρόπο του πολλαπλασιασμού του και γι’ αυτό επέβαλε την ενότητα των δύο σε ένα, για να κρατηθεί η υπόσταση της ζωής με την αγάπη. Το «παρά Κυρίου αρμόζεται γυνή ανδρί» (Παρ. 19,14) αναφέρεται στους πιστούς, στους οποίους εφαρμόζεται το θέλημά του. Στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός οδηγούσε τους πιστούς του θεράποντες στην ενότητα της αληθινής συζυγίας και τους παρουσίαζε ως παράδειγμα, στην κατωτερότητα της τότε αμάθειας και αγνωσίας που επικρατούσε.
Όπου υπάρχει η αγάπη μέσα στο γάμο κανένας κλονισμός δεν θα μπορεί να επιδράσει, ούτε και η πεθερά! Αναγκάσαμε, ας μας επιτραπεί η λέξη, ώριμους στην ηλικία ιδανικούς συζύγους να μάς πληροφορήσουν από την πείρα τους ποιό είναι το απαραίτητο στοιχείο της αρμονικής συζυγίας και δεν μάς απέκρυψαν ότι ήταν η αγάπη. Ευγενείς κυρίες μάς αποκάλυψαν: «Εμάς ως γυναίκες, τίποτε άλλο δεν μάς καθησυχάζει και ειρηνεύει όσο η αίσθηση ότι ο σύντροφός μας, αγαπά αληθινά, μόνον εμάς. Δυστυχώς ως γυναίκες είμαστε καχύποπτες, επηρεαζόμενες από το περιβάλλον».
Χρειάζεται προσοχή στην επιρροή, για να μην πω επιβολή, των γονέων και των συγγενών, απ’ όπου πήρε και το κακό όνομα η πεθερά. Μετά το γάμο συνιστούμε στα ανδρόγυνα να απομακρύνουν τις επεμβάσεις των γονέων ή όποιων άλλων η επίδραση είναι καταλυτική.
Αφού δεχθήκαμε τα παράπονα των συζύγων και τις διαφωνίες τους, κάνοντας κάποια συγκατάβαση, τους ερμηνεύσαμε τη σημασία και την έννοια του μεγάλου αυτού μυστηρίου και τους πείσαμε να αναθεωρήσουν τις σχέσεις τους κάτω από το πρίσμα του «κατά Χριστόν» συζυγικού βίου. Πείστηκαν, τουλάχιστον όσοι ακούσαμε, που δεν ήταν λίγοι. Από τότε ζουν, όπως μας διηγούνται, το πλήρωμα της αρμονίας και ειρήνης στην οικογένεια και στον εαυτό τους το υψηλότατο μυστήριο της μεταξύ τους ενότητας. Ομολογούν μάλιστα ότι επανήλθε σ’ αυτούς η αίσθηση των πρώτων μηνών του γάμου τους, ενώ οι περισσότεροι είναι σε προχωρημένη ηλικία κατά την οποίαν οι φυσικές ορμές βρίσκονται σε μαρασμό. Αυτή τη διαπίστωση τη συναντούμε συχνά, ακόμη και σε όσους πέρασαν πειρασμούς και θύελλες στη ζωή τους, όταν επανασύνδεσαν «εν Χριστώ» τη συζυγική τους ζωή που είχε διαταραχθεί.
Σ’ αυτή την ένωση και την αγάπη συναντήσαμε υπερφυσικές ιδιότητες, προϊόντα της θείας Χάριτος που μας κατέπληξαν. Στη γνησιότητα της συζυγικής αγάπης είδαμε την επέμβαση της Χάριτος και θαυμάσαμε τη δύναμη και ενέργεια της αληθινής αγάπης. Δημιουργείται μεταξύ των νόμιμων συζύγων μια υπερφυσική ενέργεια, ώστε να προαισθάνονται τα συναισθήματα ο ένας του άλλου, ακόμη και όταν βρίσκονται σε μακρινές αποστάσεις. Δείγμα και μαρτυρία ότι «ουκέτι εισί δύο» αλλά μια ψυχή και ένα σώμα.
Αυτό είναι ιδίωμα και ενέργεια της Χάριτος που επιδρά όπου ακριβώς συναντήσει την αληθινή αγάπη των συζύγων, που έμαθαν να ζουν ο ένας για τον άλλον.
Γι’ αυτό παρακαλούμε και επιμένουμε το χριστεπώνυμο πλήρωμα να επιστρέψει στις βάσεις της ιεράς παραδόσεως από όπου η θεία Χάρη θα μάς κατευθύνει και θα μάς αξιώσει του προορισμού μας και θα απολαύσουμε μια υγιή κοινωνία, μια ζώσα Εκκλησία, ένα ουράνιο πολίτευμα, γιατί όλα προκύπτουν από τον επιτυχημένο γάμο, την απόλυτα ενωμένη οικογένεια. Ειδικά όμως από τις άξιες και ηρωίδες μητέρες που θα γεννήσουν τους ήρωες της Εκκλησίας, της κοινωνίας, της πολιτείας και γιατί όχι και της οικονομίας, όταν θα χαραχθεί η βασιλεία του Θεού επί της γης.
3. «Ο ανήρ έστι κεφαλή της γυναικός», αναφέρει ο Απ. Παύλος. Ποιό νόημα έχει η φράση;
Η ισότητα και ισοτιμία του άνδρα και της γυναίκας μέσα στο γάμο είναι απόλυτη. Μπροστά στο Θεό όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. «Ουκ ένι ιουδαίος ουδέ Έλλην, ουκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ουκ ένι άρσεν και θήλυ· πάντες γαρ υμείς εις έστε εν Χριστώ Ιησού» (Γαλ. 3,28 ). Άνδρας και γυναίκα έχουν την ίδια ανθρώπινη φύση. Το διαφορετικό υπάρχει «κατά την του σώματος ιδιότητα».
Κοιτάξτε τί προφητεύει, ως θεόκτιστη ύπαρξη, γεμάτη από θείο φωτισμό, ο πρωτόπλαστος Αδάμ όταν αντικρίζει τη γυναίκα, που δημιουργήθηκε από την πλευρά του. «Τούτο νυν οστούν εκ των οστέων μου και σαρξ εκ της σαρκός μου». Πρέπει να ονομασθεί «γυνή, ότι εκ του ανδρός αυτής ελήφθη». «Είδες Πνεύματος Αγίου κοινωνίας μετέχοντα τον Αδάμ και χάριτος, ης ηξίωται; Είδες εξαίρετον λόγον τον μετά πολλάς γενεάς έως εσχάτου βεβαιούμενον;»(Σεβηριανός Καβάλας).
Και μάλιστα φανερώνοντας το προορατικό του χάρισμα ο Αδάμ λέγει ότι «ένεκεν τούτου» (δηλ. της γυναίκας) θα εγκαταλείπει ο άνδρας τον πατέρα και τη μητέρα και «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν». Είναι φανερό ότι προφητεύει ο Αδάμ γιατί δεν γνώριζε γονείς. «Δεν φαίνεται να έχει λοιπόν, αφού είναι άνθρωποι, άλλη φύση η γυναίκα και άλλη φύση ο άνδρας- έχουν την ίδια φύση, και άρα και την αρετή» (Κλήμης Αλεξανδρεύς).
Πράγματι στη Γραφή συναντούμε μια προτεραιότητα του άνδρα όπως στο χωρίο της Α’ Κορ. 11, 1 κ.ε. Εκεί λέγεται ότι, «κεφαλή γυναικός ο ανήρ», «και γαρ ουκ εκτίσθη ανήρ διά την γυναίκα, αλλά γυνή διά τον άνδρα». Η προτεραιότητα όμως του άνδρα δεν σημαίνει υπεροχή απέναντι στη γυναίκα. Έχει προτεραιότητα στα καθήκοντα παρά στα δικαιώματα. Το θέλημα του Θεού είναι η αμοιβαία υποταγή των συζύγων «υποτασσόμενοι αλλήλοις εν φόβω Χρίστου». Ο άνδρας πρέπει να αγαπά και να περιθάλπει τη γυναίκα του, «καθώς και ο Κύριος την Έκκλησίαν». Αν και είναι Κύριος δεν την καταδυναστεύει, δεν την υποδουλώνει, αλλά θυσιάζει τον εαυτό του για χάρη της, «ίνα αυτήν αγιάση» (Εφ. 5,26). Η προτεραιότητα του άνδρα μέσα στο γάμο εκδηλώνεται ως καθήκον αγάπης, διακονίας και θυσίας για χάρη της γυναίκας του.
Η φυσική υπεροχή του άνδρα μέσα στη Άγια Γραφή αποτελεί έκφραση του θελήματος του Θεού. Η άρνηση της προτεραιότητας θεωρείται άρνηση του θείου θελήματος και αυτήν καταπολεμεί στην Α’ Κορινθίους 11,2-16 ο Παύλος. Η φυσική όμως υπεροχή του άνδρα είναι αυτονόητη γι* αυτόν; Ο άνδρας δεν είναι, οφείλει να γίνει, αυτό το οποίο θέλει ο Θεός, δηλαδή κεφαλή της γυναίκας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συμπεριφέρεται προς τη γυναίκα του, όπως θέλει ο Θεός.
Αν η γυναίκα μέσα στο γάμο θεωρεί την προσφορά της προς το άνδρα ως δουλεία, τότε θα θέλει να απελευθερωθεί και να φανεί ανώτερη από αυτόν. Αν ο άνδρας θεωρεί την αγάπη της γυναίκας του ως αδυναμία και εξάρτηση, τότε κάνει κατάχρηση και την καταδυναστεύει. Εδώ όμως μιλούμε για κατάπτωση.
4. Τί αναφέρει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος για την εκδήλωση της αγάπης του άνδρα προς τη γυναίκα του;
Θα παραθέσουμε μερικές συμβουλές του αγίου.
«Λόγια αγάπης να της λες: … Εγώ από όλα, τη δική σου αγάπη προτιμώ και τίποτε δεν μου είναι τόσο βασανιστικό ή δυσάρεστο, όσο το να βρεθώ κάποτε σε διάσταση μαζί σου. Και αν όλα χρειασθεί να τα χάσω, και αν στους μεγαλύτερους βρεθώ κινδύνους, οτιδήποτε και αν πάθω, όλα μου είναι ανεκτά και υποφερτά, όσο εσύ μου είσαι καλά. Και τα παιδιά, τότε μου είναι περιπόθητα, εφ’ όσον εσύ μας συμπαθείς …Ίσως κάποτε σου πει: Ποτέ ως τώρα δεν ξόδεψα από τα δικά σου, έχω ακόμη τα δικά μου, που μου έδωσαν οι γονείς μου. Τότε πες της: Τί λες καλή μου; Έχεις ακόμη τα δικά σου; Ποιά λέξη μπορεί να είναι χειρότερη από αυτή; Σώμα δεν έχεις πια δικό σου και έχεις χρήματα; Δεν είμαστε δύο σώματα μετά το γάμο, αλλά γίναμε ένα. Δεν έχουμε δύο περιουσίες, αλλά μία… Όλα δικά σου είναι, και εγώ δικός σου είμαι, κορίτσι μου. Αυτό με συμβουλεύει ο Παύλος λέγοντας ότι ο άνδρας δεν εξουσιάζει το σώμα του, αλλά η γυναίκα. Και αν δεν έχω εξουσία στο σώμα μου, αλλά εσύ, πόσο μάλλον δικά σου είναι τα χρήματα… Ποτέ να μην της μιλάς με πεζό τρόπο, αλλά με φιλοφροσύνη, με τιμή, με αγάπη πολλή. Να την τιμάς, και δεν θα βρεθεί στην ανάγκη να ζητήσει την τιμή από τους άλλους… Να την προτιμάς από όλους για όλα, για την ομορφιά, για τη σωφροσύνη της και να την εγκωμιάζεις. Να κάνεις φανερό ότι σου αρέσει η συντροφιά της και ότι προτιμάς να μένεις στο σπίτι για να είσαι μαζί της από το να βγαίνεις στην αγορά. Από όλους τους φίλους να την προτιμάς και από τα παιδιά που σου χάρισε και εξαιτίας της να τα αγαπάς».
5. Μια αληθινή ιστορία. Ένα ζωντανό παράδειγμα γνησίου συζύγου.
Συνάντησα στη ζωή παράδειγμα γνήσιου και αληθινού συζύγου, που με συγκλόνισε. Το αναφέρω γιατί δεν πρέπει να αποσιωπηθεί. Ζούσε εδώ στη χώρα μας ένας πραγματικός κύριος, που στο χαρακτήρα του περιέσωζε όλη την ανθρώπινη τελειότητα με τη βοήθεια της Χάριτος του Χριστού. Στην ηλικία των τριάντα ετών, έκρινε ότι ήταν έτοιμος να προχωρήσει σε γάμο. Ώς πιστός επέμενε με πολλή προσευχή και δέηση στον Κύριό μας, να τον φωτίσει και να τον βοηθήσει στο σκοπό του. Περιέστρεφε στη διάνοιά του τα λόγια της Γραφής «παρά Κυρίου αρμόζεται γυνή ανδρί» (Παρ. 19,14).
Αποφάσισε να προχωρήσει. Ήταν πεπεισμένος ότι το πρόσωπο που του προξένεψαν το έστειλε ο Θεός. Έγινε με πολλή ευλάβεια ο γάμος αφού τηρήθηκαν όλοι οι κανόνες των χριστιανικών μας αρχών. Αν και η σύντροφός του ήταν μικρότερη κατά δέκα χρόνια, δεν το έλαβε υπ’ όψιν, έχοντας σταθερή πίστη στη θεία πρόνοια. Συχνά δε της φερόταν σαν να ήταν κορούλα του. Αυτή έκανε λαθάκια, γιατί φαινόταν ζωηρούλα, αλλά ποτέ δεν τον απασχόλησαν λόγω της αγάπης του.
Κοινωνικές υποχρεώσεις τον ανάγκασαν, επειδή ήταν μέτοχος μεγάλων επιχειρήσεων που βρί-σκονταν στο εξωτερικό, να μεταβεί εκεί. Με την προσευχή του και πιστεύοντας πάντοτε στην πανσωστική πρόνοια του Θεού, πήρε τη σύζυγο του μαζί του. Σε λίγο καιρό η νεαρή σύζυγος άρχισε να δυσαρεστείται. Υποπτευόταν ότι την πήρε μαζί του για να τη χωρίσει από το περιβάλλον της. Προσπάθησε να την καθησυχάσει αλλά δεν το κατόρθωσε. Η σύζυγός του μόνη της έφυγε και επέστρεψε στην Ελλάδα.
Θέλησε να ζήσει την ελευθερία σύμφωνα με τα πάθη και τις συνήθειες που είχε μάθει· κάποιοι, ειδικοί σ’ αυτά, την παρέσυραν και κατέληξε να εργάζεται σε ένα καζίνο ως κοινή γυναίκα.
Ο ιδανικός σύζυγος και ομολογητής δεν έπαυσε να προσεύχεται και να αγωνίζεται πνευματικά γι’ αυτήν κάθε μέρα. Η προσευχή του ή μάλλον η κραυγή του προς το Θεό ήταν πάντοτε η ίδια: «Κύριε μου, θα επιμένω να σε εκβιάζω για τη σύζυγό μου. Το ιερό σου λόγιο ότι «παρά Κυρίου αρμόζεται ανδρί γυνή», δεν θα σβήσει ποτέ από το είναι μου. Άκουσε την προσευχή μου, τη δέηση μου, την ικεσία μου. Τί Κύριε μου, αν πλανήθηκε μια νεαρή κόρη; Εγώ προσεύχομαι γι’ αυτήν και δεν θα παύσω να κλαίω «ενώπιον σου ημέρας και νυκτός». Θέλω τη σύζυγό μου. Εγώ, Κύριε μου, τη συγχωρώ. Εσύ δεν θα τη συγχωρήσεις; Δεν θα τη θεραπεύσεις; Προς τί, Πανάγαθε Δέσποτα η «άφατος» σου κένωση; Δεν βγήκες αναζητώντας το «απολωλός», το «πεπλανημένο», το άρρωστο; Ομολογώ μπροστά στην Παναγαθότητά σου ότι δεν θα παύσω να σε ενοχλώ, εάν δεν μου επιστρέψεις τη νόμιμη σύζυγό μου».
Συνέχισε, ο ήρωας αυτός, για δυο χρόνια να προσεύχεται, να κλαίει, εκβιάζοντας τα σπλάγχνα του γλυκύτατού μας Σωτήρα Χριστού. Στο διάστημα αυτό της επιμονής του ενήργησε η Χάρις. Ξύπνησε η κόρη από τον κατήφορο και την πτώση και ομολόγησε με στεναγμούς ότι «τώρα πρέπει ο Θεός να κάμει άλλη κόλαση, γιατί αυτή που υπάρχει, είναι μικρή για μένα»! Με δειλία, χωρίς θάρρος, αποφάσισε και έγραψε ένα γραμματάκι, στον κλαίοντα σύζυγο: «Δεν τολμώ να σε ονομάσω σύζυγο, γιατί δεν έχω δικαίωμα, αλλά αν επιστρέψω, δεν με δέχεσαι ως υπηρέτρια;». Μόλις πήρε αυτός το γράμμα γαλήνεψε και πίστεψε ότι έφτασε η ώρα του τέλους. Της απαντά με τη φυσική του πάντοτε τρυφερότητα: «Αγάπη μου, γιατί έχασες το θάρρος σου; Δεν σε έστειλα εγώ για διακοπές και περιμένω με αγωνία τη σύζυγό μου, την αγάπη μου, πότε θα γυρίσει στην αγκαλιά μου;».
Μετά την επιστολή πήρε το θάρρος και του απάντησε. «Έρχομαι σύντομα».
Συνεννοήθηκαν για την ημέρα της αφίξεως και την περίμενε στο αεροδρόμιο. Μόλις βγήκε αυτή και τον συνάντησε, έπεσε κάτω και άρχισε να κτυπιέται και να κλαίει γοερά. Τότε την πήρε στην αγκαλιά του και παρηγορώντας την έφτασαν στο αυτοκίνητό τους. Την έβαλε να καθίσει δίπλα του. Και όλο την παρηγορούσε, πείθοντάς την να μη θυμάται τίποτα από τα παλιά και ότι «η μετάνοια όλα τα θεραπεύει, αφού θα αγωνιζόμαστε μαζί».
Με αυτή τη στοργή και τρυφερότητα έφτασε η νύκτα. Μόλις έκλεισε τα μάτια του, ο ήρωας αυτός της αυτοθυσίας και της αγάπης, «ηρπάγη εις θεωρίαν και ανήλθε μέχρι τρίτου ουρανού». Δεν μπορούσε να περιγράψει και να διηγηθεί όσα η θεία Χάρις τον αξίωσε. Είδε τις χορείες των αγίων, τα «μένοντα αγαθά των σεσωσμένων» και όλη τη θεία αγάπη που τον κρατούσε σε έκσταση.
Τότε πραγματικά ελεεινολόγησα την αθλιότητά μου και είπα: καυχάσαι μάταια, καλόγερε, για τη ζωή σου, ενώ αυτός με μια θυσία ανέβηκε μέχρι «τρίτου ουρανού». Ιδού ένα παράδειγμα και μια εικόνα του πραγματικού συζύγου και ανδρός. Μετά αυτή η κορούλα αποδείχθηκε η ιδανικότερη σύζυγος.
πηγή: Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, «Συζητήσεις στον Άθωνα», Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 13, σ. 141-164 (http://www.pemptousia.com).