Η εικόνα του Αγίου Γεωργίου

[Toula]

H εικόνα του Αγίου Γεωργίου

Ὁ ἅγιος Γεώργιος, τοῦ ὁποίου τή μνήμη ἑορτάζει αὐτές τίς ἡμέρες ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, εἶναι πρότυπο ἀρετῆς καί ἀνδρείας.
Στέκομαι μπροστά στήν εἰκόνα τοῦ Ἁγίου καί παρατηρῶ τόν ἀήττητο καβαλάρη. Ἡ ματιά μου ἑλκύεται ἀπό τό ἔντονο χρῶμα πού κυριαρχεῖ στήν εἰκόνα. Τό κόκκινο. Και ὅπως συμβαίνει συχνά στή βυζαντινή τέχνη, ὅπου ἡ καλλιτεχνική ἔκφραση συναντᾶ τη συμβολική «γλώσσα» τῶν χρωμάτων, ἔτσι ὥστε νά μήν εἶναι μόνο ἕνα ἔργο τέχνης μέ χρωματική καί σχηματική ἁρμονία, ἀλλά νά κρύβει κι ἕνα διδακτικό συμβολισμό γιά νά χειραγωγεῖ τόν πιστό πού ἀτενίζει τήν ἱερή εἰκόνα καί την προσκυνᾶ, σέ βαθύτερα μηνύματα πού ὑποτυπώνονται μέ εἰκαστική «γλώσσα». Ἔτσι συμβαίνει καί στήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου Γεωργίου. Γι’αὐτό καί τό ἕνα ἀπό τά ἐνδύματα τοῦ ἁγίου, τό ἱμάτιο, εἶναι βαθυκόκκινο. Μιά χρωματική ὑπόμνηση τοῦ αἵματος πού ἔχυσε γιά τόν Χριστό μέ τό πολυώδυνο μαρτύριό του.

Πέρα ἀπό τό χρῶμα ἐντύπωση προκαλεῖ και ὁ ἀγριεμένος δράκοντας πού προσπαθεῖ να ἐπιτεθεῖ ἐναντίον τοῦ ἁγίου ἤ τῆς βασιλοπούλας. Κάνει συσπάσεις τοῦ σώματός του. Ἀνοίγει τό στόμα του γιά νά καταβροχθίσει τούς ἀθώους. Τυλίγει μέ τήν οὐρά του τό πόδι τοῦ ἀλόγου, πάνω στό ὁποῖο κάθεται ὁ ἅγιος καβαλάρης. Ἀλλ’ εἰς μάτην! Γιατί τό κοντάρι τοῦ ἁγίου ἔχει πέσει μέ δύναμη στό στόμα του καί τοῦ ἔχει καταφέρει καίριο καί θανάσιμο πλῆγμα! Μια εἰκονική ἐξιστόρηση τοῦ μεγάλου θαύματος πού ἐπετέλεσε ὁ ἅγιος.

Ἐκεῖ, ἔξω ἀπό τήν πόλη Ἀλαγία. Στή λίμνη. Ἐκεῖ πού ἐνεφώλευε ἕνας δράκοντας φοβερός και κάθε μέρα ἐξερχόμενος ἀπό τήν φωλιά του κατεσπάρασσε ὅποιον ἄνθρωπο ἤ ζῶο βρισκόταν ἐκεῖ κοντά. Γι’ αὐτό καί οἱ κάτοικοι τῆς πόλεως ἀποφάσισαν νά τοῦ δίνουν ἕνα παιδί κάθε μέρα γιά να ἀφήνει ἀπείραχτους τούς ἀνθρώπους πού διέρχονταν ἀπό ἐκεῖ.
Κάποτε ἦρθε καί ἡ σειρά τῆς κόρης τοῦ ἄρχοντα νὰ δοθεῖ τροφή στό ἀδηφάγο θηρίο. Ὁ ἄρχοντας ἀντέδρασε. Ἀλλά ἐξαίρεση δέν γινόταν γιά κανέναν. Κι ἐνῶ οἱ κάτοικοι παρατηροῦσαν ἀπό τά τείχη τῆς πόλεως τήν ἐπερχόμενη «τύχη» τῆς μικρῆς κοπέλας, καταφθάνει προνοίᾳ Θεοῦ ὁ ἅγιος Γεώργιος. Μόλις ἔχει ἐπιστρέψει ἀπό μια ἐκστρατεία. Ξεπεζεύει ἀπ’ τό ἄλογό του γιά νά πιεῖ νερό. Ἔντρομη ἡ βασιλοπούλα τοῦ διηγεῖται τό μαρτύριο τῆς πόλης της και τή δική της ἀγωνία. Ἀτρόμητος ὁ ἅγιος καταφέρνει νά σκοτώσει τόν δράκοντα. Ἡ πράξη του ἐνθουσιάζει τους κατοίκους καί ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νά βαπτισθοῦν ὅλοι τους χριστιανοί.

Στήν εἰκόνα ἱστορεῖται καί ἡ βασιλοπούλα με κόκκινο ἔνδυμα. Ἐδῶ ὅμως ἡ χρήση τοῦ κόκκινου χρώματος ἔχει ἄλλο συμβολισμό. Δέν ὑποδηλώνει τό μαρτύριο, ἀλλά τή βασιλική της καταγωγή. Ἡ εἰκονική ἀναπαράσταση τοῦ θαύματος δεν διασώζει ἁπλῶς τό θαυμαστό γεγονός. Διδάσκει.
Μιλᾶ εὔγλωττα γιά τήν ἀνταπόκριση τοῦ ἁγίου σέ ὅποιο αἴτημά μας. «Γοργό» τόν ἀποκαλεῖ σε κάποια ἄλλη εἰκόνα ὁ ἁγιογράφος. Γιατί μόλις τον ἐπικαλεσθοῦμε, καταφθάνει βοηθός μας.

Μέ σαγηνεύει τό γαλήνιο βλέμμα τοῦ ἁγίου. Δέν συνάδει μέ τήν ἔνταση τῆς σκηνῆς. Ἡ βυζαντινή τέχνη δέν ἐγκλωβίζεται στήν ἀποτύπωση ἐκφράσεων καί συναισθημάτων μιᾶς στιγμῆς. Ἐκφράζει ἕνα βάθος, πού ὑπερβαίνει τή στιγμή. Παρόλη τήν ἐπικίνδυνη μονομαχία του μέ τον φοβερό δράκοντα, ἡ ἔκφραση τοῦ προσώπου του ἀκτινοβολεῖ τή χάρη τοῦ Θεοῦ πού κατοικεῖ στούς «πραεῖς». Τό γαλήνιο ὕφος τοῦ προσώπου του διδάσκει ὅτι τά θαύματα, τίς θεραπεῖες, τις διασώσεις ἀπό τούς κινδύνους πού πραγματοποιοῦν οἱ ἅγιοι, τά ἐνεργεῖ ὁ Θεός δι’ αὐτῶν και αὐτοί εἶναι ἁπλῶς φορεῖς τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ γιά ὅλους «τούς ἐν περιστάσει ὄντας» καί ἐπικαλουμένους τήν ἄνωθεν βοήθεια.

Γι’ αὐτό καί ὁ ἅγιος οὔτε δράκοντα φοβήθηκε οὔτε κοπίασε γιά νά τόν θανατώσει, διότι ἐσωτερικά τόν ἐνεδυνάμωνε ἡ θεία Χάρις. Αὐτή πού ἀποτυπώνεται στήν ἤρεμη μορφή του. Στήν εἰκόνα ἱστορεῖται καί μιά ἄλλη μορφή, πού συνιππεύει μετά τοῦ μεγαλομάρτυρος. Πρόκειται γιά τόν γιό μιᾶς χήρας ἀρχόντισσας ἀπό τή Μυτιλήνη. Ὁ χρόνος συμπτύσσεται, ὅπως συμβαίνει πολλές φορές στή βυζαντινή εἰκονογραφία, κι ἕνα ἄλλο θαῦμα τοῦ ἁγίου ἀπεικονίζεται.

Στό ναό τοῦ ἁγίου Γεωργίου στή Μυτιλήνη, τήν ἡμέρα τῆς πανηγύρεώς του ἐπιτέθηκαν πειρατές Σαρακηνοί καί συνέλαβαν αἰχμαλώτους.
Μεταξύ αὐτῶν καί ὁ γιός μιᾶς χήρας γυναίκας. Ὁ νέος κατόπιν προσφέρεται στόν Ἀμιρᾶ τῆς Κρήτης γιά νά τόν ὑπηρετεῖ στό τραπέζι του. Ἡ πονεμένη ὅμως μάνα τοῦ νέου πηγαίνει μέ πίστη κάθε μέρα στό ναό τοῦ ἁγίου καί τόν παρακαλεῖ νά σώσει τό παιδί της. Καί ὁ ἅγιος ἄκουσε τον πόνο της καί τήν παράκλησή της.
Καί μιά μέρα, τήν ὥρα πού ὁ νέος γέμιζε ἕνα ποτήρι μέ κρασί γιά νά τό προσφέρει στον Ἀμιρᾶ, ἐμφανίζεται ὁ ἅγιος, ἁρπάζει τόν νέο και τόν μεταφέρει στή Μυτιλήνη, στό ναό του, την ὥρα πού οἱ χριστιανοί ἦταν συγκεντρωμένοι μαζί μέ τήν πιστή μητέρα του. Χαρά καί δοξολογία στόν ἅγιο Θεό προκαλεῖ ἡ θέα τοῦ «χαμένου» νέου σέ ὅλους τούς πιστούς, πού εὐχαριστοῦν ἔκπληκτοι τόν ἅγιο.

Ἄλλο ἕνα θαῦμα τοῦ ἁγίου διδάσκει ἱστορούμενο στήν ἱερή εἰκόνα του. Αἰχμάλωτοι εἴμαστε κι ἐμεῖς στά πάθη μας, ὅπως ὁ νέος στούς Σαρακηνούς. Κι ὅπως αὐτός μέ τίς δεήσεις τῆς μητέρας του πρός τόν ἅγιο σώθηκε κι ἐλευθερώθηκε, ἔτσι κι ἐμεῖς μέ τίς ἱκεσίες μας πρός τόν θαυματουργό ἅγιο και τόν πνευματικό μας ἀγώνα θα ἐλευθερωθοῦμε, μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀπό τήν ὑποδούλωση τῶν παθῶν μας. Τό δόρυ τοῦ ἁγίου μέσῳ τοῦ ὁποίου καταφέρ- νει τό καίριο πλῆγμα του στόν δράκοντα συμβολίζει τή δύναμη τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὁ ὁποῖος καταφέρνει τό καίριο καί θανάσιμο πλῆγμα στόν ἀρχαῖο δράκοντα, τόν «ὄφιν τόν ἀρχαῖον» (Ἀποκ. ιβ΄ 9), τόν διάβολο. Διότι ὅπου σχηματισθεῖ τό σημεῖον τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, πάραυτα παύει κάθε ἰσχύς καί πλεκτάνη τοῦ διαβόλου και νικᾶ ὁ πιστός τόν ἐχθρό κατά κράτος. Κοιτῶ τήν εἰκόνα τοῦ ἁγίου καί μυστικά εὔχομαι διά πρεσβειῶν του νά μᾶς βοηθήσει ὁ Κύριος νά ἀγωνισθοῦμε τόν καλόν ἀγώνα. Νά νικήσουμε τά πάθη μας. Νά ἀποκρούσουμε τον ἐχθρό τῆς ψυχῆς καί τροπαιοφόροι νά εἰσέλθουμε ἐκεῖ ὅπου κατοικεῖ ὁ ἅγιος Γεώργιος για νά συνευφραινόμεθα αἰώνια μαζί του, γευόμενοι ἀενάως τή μακαριότητα τοῦ Παραδείσου και τήν κοινωνία τοῦ ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ.

Ελάχιστος Μοναχός Α.Κ., Περιοδικό «Η Δράση μας», Απρίλιος 2011.