Ιερές Μονές της Κρήτης.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Μονή Αγίου Ιωάννη Καπετανιανών
Στον Άη Γιάννη στα Αστερούσια υπάρχει το ομώνυμο μοναστήρι, το οποίο είναι κτισμένο μέσα σε μια σπηλιά και έχει πολύ παλιές τοιχογραφίες. Αγιογραφίες υπάρχουν και στον εξωτερικό τοίχο του ναού, σπάνιο φαινόμενο. Μάλιστα σε μία αγιογραφία υπάρχει αναπαράσταση Αγίου που κρατάει λαούτο, δεύτερη μοναδική στην Κρήτη.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Μονή Αγίου Νικήτα Αχεντριά
Ο Άγιος Νικήτας βρίσκεται 65km νότια του Ηρακλείου, στην ανατολική μεριά των άγριων και άνυδρων Αστερουσίων Όρεων. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για να έρθετε ως εδώ, είναι να οδηγήσετε τον κακοτράχαλο χωματόδρομο που αρχίζει από το χωριό Αχεντριάς και καταλήγει στη Μονή του Αγίου Νικήτα μετά από 15km. Η συναρπαστική διαδρομή περνάει δίπλα από απότομους γκρεμούς και γυμνά κοφτερά βράχια, χαρακτηριστικό τοπίο όλων των Αστερουσίων.

Το μοναστήρι αρχικά ήταν ερημητήριο μοναχών από τη Μονή Κουδουμά. Είναι κτισμένο πάνω σε ένα μεγάλο ύψωμα με απέραντη θέα στο Λιβυκό Πέλαγος. Το Εκκλησάκι της Μονής, αφιερωμένο στον Άγιο Νικήτα, είναι κτισμένο μέσα στον βράχο και χρονολογείται από το 1640. Μέσα σε αυτό θα δείτε μερικές πολύ παλιές τοιχογραφίες και την καμμένη οροφή από τις επιδρομές των Τούρκων. Επίσης, σε ένα διπλανό σπήλαιο τρέχει νερό από σταλακτίτες, το οποίο χρησιμοποιείται ως αγίασμα. Μάλιστα η Μονή θεωρείται θαυματουργή και οι φιλόξενοι μοναχοί είναι πάντα έτοιμοι να σας διηγηθούν τα θαύματα της μονής, αλλά και να σας προσφέρουν καφέ και φρούτα που καλλιεργούν στους κήπους του μοναστηριού. Το κλίμα εδώ είναι τόσο ζεστό, που θα δείτε ένα δέντρο μάνγκο και αβοκάντο!

Μέσα από το Μοναστήρι υπάρχει ένα μονοπάτι με 230 σκαλοπάτια που οδηγεί στην παραλία του Αγίου Νικήτα. Είναι μια πανέμορφη παραλία με βότσαλο και πεντακάθαρα πράσινα νερά. Είναι εντελώς απομονωμένη και πολύ μακριά από τις ανέσεις των τουριστικών περιοχών. Αν είστε λάτρης του γυμνισμού, θα πρέπει να θυμάστε ότι ο γυμνισμός δίπλα σε μοναστήρια θεωρείται προσβλητικός για τους μοναχούς. Ανατολικότερα υπάρχει μια δεύτερη παραλία με βοτσαλάκι, η οποία χωρίζεται από την πρώτη με ένα μεγάλο βράχο. Ο βράχος αυτός, σήμα κατατεθέν της παραλίας, είναι τεράστιος, απότομος και λείος. Οι μοναχοί λένε ότι μπορείτε να δείτε πάνω του τις οπλές από το άλογο του Αγίου Νικήτα.Αν περπατήσετε λίγα μέτρα δυτικότερα από την κεντρική παραλία, θα βρεθείτε κοντά στην άκρη του Ακρωτηρίου Γεράνι. Εκεί υπάρχει ένας μοναχικός φοίνικας που αποτελεί σήμα κατατεθέν του Αγίου Νικήτα

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Άγιος Παύλος Παρανύμφων
Η πρώην μονή του Αγίου Παύλου βρίσκεται κοντά στους Παρανύμφους, σε σημείο όπου υπάρχει πηγή. Τριγύρω βλέπουμε ίχνη από αρχαίο ιερό, που συλήθηκε από αρχαιοκάπηλους.

Ο Ναός είναι μονόκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος και υπάρχουν ίχνη τοιχογραφιών. Το θύρωμα είναι από λαξευτό πωρόλιθο της Ενετοκρατίας. Στα νότια του μοναστηριού, στη θέση της σημερινής αποθήκης, υπήρχε το κελί του μοναχού

[Captain Yiannis]

Μανώλη , πολλή ωραίες οι αναρτήσεις σου εδώ, και καθόσον με αφορά .."Κρης" ..άκρως ενδιαφέρουσες.

Αν ήταν βέβαια δυνατόν να προσέθετες -όπου απαιτείται- τον Νομό , ή την ευρύτερη περιοχή που ευρίσκονται , θα ήταν ....ευχής έργο.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Μονή Αγίων Ευτυχιανών
Η Μονή των Αγίων Ευτυχιανών βρισκόταν στην τοποθεσία «Στους Αγιούς» του όρους Ράξος και ήταν αφιερωμένη στους Αγίους Ευτυχιανό, Ευτύχιο και Κασσιανή. Κοντά στα ερείπια του πρώτου ναού, κτίστηκε νεώτερος το 2009. Το 2011 ξεκίνησε επίσημα η επαναλειτουργία του μοναστηριού ως γυναικεία μονή.
Από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια η περιοχή αυτή κατοικήθηκε από μοναχούς και ασκητές στις πολλές σπηλιές της περιοχής.
Σύμφωνα με την παράδοση εδώ ασκήτεψαν οι αδελφοί Ευτύχιος και Ευτυχιανός (πιθανόν κατά την Αραβική Κατοχή 827-961), που έδωσαν το όνομα τους στην περιοχή (στους Αγιούς). Η αδερφή τους Κασσιανή ασκήτεψε σε σπηλιά στο Κάβο Λίθινο.

Ο Άγιος Ευτύχιος ήταν Επίσκοπος Γόρτυνας και Αρχιεπίσκοπος Κρήτης, αλλά διώχτηκε στο όρος Ράξος, μαζί με τον αδερφό του Ευτυχιανό. Ο Άγιος Ευτυχιανός βρήκε μαρτυρικό θάνατο στο χωριό Λίσταρος. Και σήμερα υπάρχει ένας βράχος που λέγεται ότι φαίνεται το σημάδι από την τσεκουριά που τον αποκεφάλισε. Οι Άγιοι ετάφησαν σε σπηλιά, που λειτουργεί ως ξωκλήσι της Μονής Οδηγήτρια. Στο χώρο της μονής Οδηγήτριας βρίσκονται και τα λείψανα των δύο Αγίων, ενώ ο τάφος της αδερφής Κασσιανής δεν έχει βρεθεί.

Ο παλιός ναός, ερείπια του οποίου βλέπουμε και σήμερα, κτίστηκε τον 10ο αιώνα, πιθανόν από τον Άγιο Ιωάννη τον Ξένο, προς τιμή των Αγίων προς τιμήν των Αγίων όταν ανακάλυψε τους τάφους τους.Το μοναστήρι φέρεται να καταστράφηκε την εποχή του μεγάλου Κρητικού Πολέμου κατά την πολιορκία της Κρήτης από τους Τούρκους(1645-1669) οπότε και οι μοναχοί του κατέφυγαν στην μονή Οδηγήτριας.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Παναγία Καρδιώτισσα Βώρων
Σε μικρή απόσταση βόρεια του χωριού Βώροι βρισκόταν η μονή της Παναγίας της Καρδιώτισσας, μετόχι της μονής Βαρσαμόνερου. Σήμερα σώζεται μόνον ο κατάγραφος διπλός καμαροσκέπαστος ναός με αξιόλογες τοιχογραφίες στο νότιο κλίτος. Στο βόρειο τοίχο σώζεται αρκοσόλιο, δηλαδή ταφικό μνημείο της Ενετοκρατίας.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Μονή Αγίου Αντωνίου στην Άρβη
Η Μονή Αγίου Αντωνίου Άρβης είναι καρφωμένη στην πλαγιά του βουνού και δίπλα στην έξοδο του φαραγγιού της Άρβης σε μια τοποθεσία με πανοραμική θέα προς τη θάλασσα. ( Τα μετέωρα της Κρήτης όπως αρέσει να το αποκαλούν οι ντόπιοι)
Πιστεύεται ότι η Μονή αρχικά χτίστηκε (το 1880 από τον μοναχό Αρτέμιο Νοδαράκη) πάνω στα ερείπια του Ναού του Αρβίου Δία, αλλά αργότερα μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση λόγω των ελών που υπήρχαν εκεί.
Η μαύρη σελίδα..
Πριν τα πέτρινα σκαλοπάτια που οδηγούν στο Ναό του Αγίου Αντωνίου και τα κελιά υπάρχει ο παλαιός Βυζαντινός ναός του Αγίου Αντωνίου.
(Για άγνωστους λόγους είναι εγκαταλειμμένος , στο εσωτερικό δεν υπάρχουν εικόνες- ένα παλιό σαμάρι γαιδάρου υπήρχε όταν τον επισκέφτηκα - και ο μοναδικός μοναχός σήμερα της μονής, ο Κύριλλος, μου είπε ότι είναι ναός ειδωλολατρικός!!)
Σ΄ αυτόν τον παλιό ναό γράφτηκε ακόμα μια μαύρη σελίδα το 1943.
Ανήμερα του Σταυρού, 14 του Σεπτέμβρη, οι Γερμανοί κατακτητές, χωρίς οίκτο, χωρίς ντροπή, χωρίς αιτία , αφαίρεσαν τη ζωή από το Μοναχό Κύριλλο Συναδινάκη (κατά κόσμο Κωνσταντίνο από το Αμαριανό Πεδιάδος) και από ένα λαϊκό , εργάτη της Μονής, το Μανόλη Παξιμαδάκη (με καταγωγή από τα Καστελλιανά αλλά έμενε αφού παντρεύτηκε στον Άγιο Βασίλειο Βιάννου)
Στη συνέχεια οι « πολιτισμένοι Γερμανοί», λεηλάτησαν το μοναστήρι, έκαψαν τις εικόνες , σύλησαν τα ιερά σκεύη και έβαλαν φωτιά στα κελιά των Μοναχών.
Ο Μοναχός Κύριλλος Συναδινάκης, είναι θαμμένος πίσω από το ιερό του παλαιού ναού από το συγχωριανό του χωροφύλακα (υπηρετούσε στη Βιάννο) Δετοράκη Μιχάλη.
Η Μονή αύτη κατά τον χρόνον της κατοχής υπήρξε το κρησφύγετο των καταδιωκομένων υπό των γεραμοϊταλών και ο τόπος συγκεντρώσεως όλων των επιτροπών της επαρχίας Βιάννου, προς λήψιν διαφόρων αποφάσεων. Το τοιούτο αντελήφθησαν οι Ιταλοί δι ο και ήρχοντο συχνότατα κατά πεντηκοντάδας και εκατοντάδας, περικύκλωνον την Μονήν και ηπείλουν τους Μοναχούς, ότι θα τους ετυφέκιζον, εάν δεν κατέδιδον τους προστατευομένους των επαναστάτας και Άγγλους, και εις το τέλος απήρχοντο, αποκομίζοντες ικανάς ποσότητας από την κινητήν περιουσίαν της Μονής, ουχί σπανίως ρίπτοντες και χειροβομβίδας τινάς εντός αυτής προς εκφοβισμόν των εν αυτή.
Η Μονή έγινε η αιτία να διαδοθεί η Μπανανοκαλλιέργεια .
Ένας καλόγερος της Μονής επισκέφτηκε τη Μονή Σινά ( ή την Αίγυπτο).
Επιστρέφοντας έφερε μαζί του ένα φυτό .
Το φύτεψε στη Μονή , ευδοκίμησε και για πολλά χρόνια αποτελεί πηγή πλούτου για την περιοχή της Άρβης.
Όπως μου διηγήθηκε ο Μανόλης Τσαγκαράκης από την Άρβη , (έμπορος μπανάνας από το 1955), Περίπου το 1927, ένας καλόγηρος της Μονής δοκίμασε μια μπανάνα. Για κάποιο άλλο λόγο αρρώστησε και πίστεψαν ότι αιτία είναι αυτό το παράξενο φρούτο. Είχαν αποφασίσει να τις ξεπατώσουν. Τυχαία ο Ηρακλειώτης έμπορος Παπαϊωάννου, βρέθηκε εκεί, είδε τις μπανάνες με έκπληξη , διαπραγματεύτηκε με τους Μοναχούς και άρχισε δειλά δειλά το εμπόριο της. Στην αρχή τις καλλιεργούσαν οι κάτοικοι στις άκριες των ελιών και των αμπελιών. Μετά το 1947 άρχισε συστηματικά η καλλιέργεια και το εμπόριο της μπανάνας.Με τη δημοσίευση του καταστατικού Νόμου της Εκκλησίας της Κρήτης,
η Μονή Άρβης λειτούργησε με το κοινοβιακό σύστημα από το 1900, επί ηγουμενίας Γεδεών Μαρθαλαμάκη και σε μια προσπάθεια να δημιουργηθούν μόνο μεγάλα μοναστήρια στην περιοχή του. Δεν είναι γνωστό για πόσα χρόνια λειτούργησε ως Κοινόβιο.Σήμερα υπάρχει μόνο ένας καλόγηρος ο Κύριλλος.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Άγιος Δημήτριος, Κορνιάς
Ο Άγιος Δημήτριος ήταν μικρό μοναστήρι που λειτούργησε κοντά στον Άνω Κορνιά κατά την Ενετοκρατία. Σήμερα ο ναός έχει ανακαινιστεί, ενώ γύρω υπάρχουν ακόμη οικοδομήματα όπως φούρνος, ελαιοτριβείο, στάβλος κλπ.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Μονή Αγίου Γεωργίου Μορμόρη
Η ερειπωμένη Μονή του Αγίου Γεωργίου Μορμόρη βρίσκεται κοντά στο χωριό Νεροκούρου Χανίων και χρονολογείται πριν από το 1637. Η μονή, που κάποτε είχε μεγάλη περιουσία, είναι μετόχι της Μονής Γουβερνέτου κι έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο ήταν αρχικά ένα ανεξάρτητο μοναστήρι, όπως μνημονεύεται στην υπογραφή των μονών του νομού Χανίων το έτος 1637
Το ελαιοτριβείο, ένα ισόγειο πολύχωρο κτίσμα με δίριχτη κεραμωτή στέγη, αποτελεί τη βόρεια πτέρυγα της μονής που φέρει στο μέσο της το Καθολικό, αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο. Το αρχικό κτίσμα του πρώιμου 17ου αι. ήταν ισόγειο με μικρά ορθογώνια παράθυρα και ενισχυμένες τις γωνίες του από λαξευτή λιθοδομή. Τον ύστερο 19ο αι. έγινε μια εκτεταμένη ανακαίνιση στη μονή κατά την οποία κατασκευάστηκε η κεραμωτή στέγη, προστέθηκε ένας χώρος στα ανατολικά και έγιναν μεγάλες επεμβάσεις στα παράθυρα, με διαμόρφωση του άνω μέρους τους από συμπαγή τούβλα. Ανάλογες επεμβάσεις έγιναν στο ένα εκ των δύο θυρωμάτων της νότιας όψης του ελαιοτριβείου.
Εξαιτίας της πολύχρονης εγκατάλειψής του η στέγη του έχει καταρρεύσει, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην είναι εύκολη η πρόσβαση στο εσωτερικό του, αλλά και να μην είναι διακριτός ο εργαστηριακός εξοπλισμός του. Σε μία πλευρά μόνο σώζεται η βάση του μεταλλικού πιεστηρίου του, που ανήκει στον λεγόμενο πειραιώτικο τύπο με τους δύο σιδερένιους στύλους του ύστερου 19ου –πρώιμου 20ού αι.
Το 1975 ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας του παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Γεωργίας και χρησιμοποιήθηκε από τον Σταθμό Γεωργικής Έρευνας. Εορτάζει στις 3 Νοεμβρίου, του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή, όταν παραδοσιακά ανοίγουν τα βαρέλια με τα κρασιά.

[ΜΑΝΩΛΗΣ]

Μονή Αγίου Ελευθερίου Μουρνιών
Το ερειπωμένο μοναστήρι του Αγίου Ελευθερίου στις Μουρνιές αποτελεί μετόχι της μονής Χρυσοπηγής και βρίσκεται δίπλα στο Γενικό Νοσοκομείο Χανίων, ανάμεσα σε ελαιώνες, σπίτια κι ένα σχολείο. Εδώ βαφτίστηκε ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Περιμετρικά κατακλύζεται από ελιές, μερικά σπίτια και ένα σχολείο, εντός των ορίων του τα πάντα είναι μισοερειπωμένα, όπως οι αποθήκες, τα κελιά των μοναχών, το ελαιοτριβείο, αφημένα στη φθορά του χρόνου και της εγκατάλειψης.Το ελαιοτριβείο που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά κατασκευάστηκε το 1674 και ανακαινίστηκε το 1804,
Αρχικά το μοναστήρι ήταν αυτόνομο, αλλά το 1674 έγινε μετόχι της Μονής Χρυσοπηγής, με δικό του ελαιοτριβείο, έχοντας στην κατοχή του μεγάλες εκτάσεις με ελιές.
Στο κέντρο του μοναστηριακού χώρου υπάρχει ένα αξιοθαύμαστο καθολικό που ανήκει στον αρχιτεκτονικό τύπο του απλού τρίκογχου με τρούλο χρώματος γαλάζιου.Η εκκλησία είχε πολύ ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, με σχήμα λατινικού σταυρού με το κάθετο μέρος μεγαλύτερο του οριζόντιου, με τρεις κόγχες και ένα μεγάλο κυλινδρικό θόλο χωρίς πλευρικά παρεκκλήσια.
Το ιστορικό μνημείο χρονολογείται από τον 17ο αιώνα, ενώ τμήμα του υπήρχε ήδη από τον 10ο αιώνα. Σήμερα οι αποθήκες, τα κελιά και το ελαιοτριβείο του 1674 είναι ερειπωμένα και περιμένουν καρτερικά την πολιτεία για να δράσει πριν καταρρεύσουν τελείως.
Ήκμασε κυρίως επί Τουρκοκρατίας καθώς αποτέλεσε το καταφύγιο για πολλούς μοναχούς, οπότε και συνενώθηκε με την κοντινή Μονή Χρυσοπηγής το 1674, ενώ συνδέθηκε και με το Άγιο Όρος όταν ο Νικηφόρος Φωκάς επανακατέλαβε την Κρήτη από τους Άραβες το 961.
Έχει κριθεί βεβαίως ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το 1982 και από την αρχική διαμόρφωση σώζονται η βόρεια και η ανατολική πλευρά της μονής.