Παρασκευή, 27 Μαΐου 2011
- ...Πάντως, να σου πω και κάτι ακόμα. Έχω νοσταλγία. Νοσταλγώ το Όρος που γνώρισα πριν τριάντα και ... χρόνια. Κάθε βράδυ που ανάβω το καντηλάκι μου, παρακαλώ την Παναγία μας να βάλει το χέρι της. Το Όρος έχει αλλάξει.
- Δηλαδή, τι άλλαξε; Οι λόφοι και τα δένδρα; Τα πουρνάρια και οι πέτρες;
- Έλα τώρα, μη κάνεις πως δεν καταλαβαίνεις. Ο τόπος είναι άγιος, εμείς δεν ζούμε άγια.
- Συγχώρα με, αλλά διαφωνώ. Εμένα φτύσε με. Γνωρίζω όμως, αλλά και ακούω για πατέρες που αγωνίζονται φιλότιμα, που εγώ προσωπικά υποκλίνομαι. Τώρα, τι εννοείς άλλαξε, δεν καταλαβαίνω. Πάντοτε υπήρχαν καλόγεροι εκτός των όρων της καλογερικής ζωής. Αυτό κατά βάθος κανείς δεν μπορεί να το ελέγξει. Άβυσσος η καρδιά του ανθρώπου.
- Πας να μου τα εξωραΐσεις. Έτσι όπως τα λες, και είναι και δεν είναι. Δεν λέω για τους πατέρες που αγωνίζονται φιλότιμα. Λέω για τον γενικό τρόπο ζωής. Πρέπει να ομολογήσουμε, ζούμε πιο άνετα και η κοσμική ζωή δεν είναι ένα όνειρο μακρυνό, αλλά είναι μεσ' τα πόδια μας.
- Δεν μου λες, εσύ νομίζεις ότι το Όρος είναι μέσα σε μια γυάλα απομονωμένο, αποστειρωμένο και το αναφέρουμε σαν τα παραμύθια της γιαγιάς μας, « ...τον παλιό καλό καιρό ...», με όλα τα άλλα ονειροβατήματα; Ξύπνα, καϋμένε! Δες την ιστορία. Πάντα το Όρος είχε μια σχέση με τον κόσμο. Πάντα, η κάθε εποχή έδινε μια μορφή ζωής στο Όρος. Για παράδειγμα, παλαιότερα μερικοί κυνηγούσαν μέσα στο δάσος αγριογούρουνα, κάνοντας μάλιστα πολύωρη αγρυπνία, καιροφυλακτώντας. Σήμερα, κυνηγούν άλλα θηράματα μέσα στα δάση του διαδικτύου, πάλι με πολύωρες αγρυπνίες. Τι άλλαξε λοιπόν;
- Πάψε να τα γελοιοποιείς. Όλο εξυπνάδες είσαι. Ρίξε τώρα, κανένα ξύλο στο τζάκι, γιατί πάγωσα.
- Εγώ κρύωσα, με αυτά που λες. Που ζεις καϋμένε;
- Νοσταλγώ. Μπορεί παλαιότερα η ζωή να ήταν πιο κουραστική με την έλλειψη των διευκολύνσεων, αλλά είχε μια χάρη. Μπορεί οι πατέρες να μάλωναν καμμιά φορά μεταξύ τους για μικροζητήματα, αλλά το «ευλόγησον», ακουγόταν συνέχεια και ήταν με την καρδιά τους, όχι παγωμένο και ειρωνικό, όπως το ακούω τελευταία.
- Μου θυμίζεις κάτι παππούδες, που έχουν ξεπεράσει την ημερομηνία λήξεως, που ότι δουν στους νέους το θεωρούν άχρηστο και στραβό. Γι' αυτούς ότι παλαιό είναι και τέλειο.
- Δεν μιλάω για τελειότητες. Μιλάω για τον τρόπο που αγωνιζόμαστε. Για τον τρόπο που διοικούμαστε. Για τον τρόπο που επικοινωνούμε με τον κόσμο. Για τον τρόπο που επικοινωνούμε μεταξύ μας. Για τον ...
- Μια στιγμή, γιατί μου τα λες μαζεμένα. Δεν μπορώ να τα βάλω όλα σε ένα τσουβάλι. Όλα κάτω από έναν παρονομαστή. Ένα ένα για να μπορούμε να συνεννοηθούμε. Είπες για τον τρόπο που αγωνιζόμαστε. Γιατί δεν γίνονται τώρα ακολουθίες και αγρυπνίες; Σταμάτησε η προσευχή; Άδειασαν οι εκκλησίες και τα μοναστήρια; Δεν καταλαβαίνω τι θες να πεις. Αν εννοείς για τον εσωτερικό αγώνα του καθενός, όποιος έχει φιλότιμο και ακολουθεί τους αγίους πατέρες, θα πάρει και την ανάλογη δωρεά του κόπου του από τον άγιο Θεό. Το μόνο που μπορώ να πω, είναι ότι έχει μειωθεί η ησυχαστική ζωή.
- Δηλαδή, μόνο η ακολουθία είναι ο αγώνας μας; Προσευχηθήκαμε, τελειώσαμε και όλα είναι εντάξει; Παλιότερα υπήρχε μια ατμόσφαιρα ευλαβείας, ένα κλίμα γενικά ασκητικό, περισσότερος κόπος από το καλντερίμι με τις πέτρες και κάλυπτε όλη την καθημερινότητα του καλόγερου. Τα πάντα ήθελαν κόπο. Η σόμπα, η λάμπα, το ρούχο, τα ξύλα για το φαγητό και όλα τα άλλα.
- Συγχώραμε, αλλά όταν κατεβαίνω στη Δάφνη με το αυτοκίνητο, μου βγαίνουν τα σκώτια από τις λακκούβες. Αυτό δεν είναι κόπος;
- Με εσένα, δεν μπορώ να μιλήσω σοβαρά.
- Ευλόγησον. Πάμε παρακάτω. Λες για τον τρόπο που διοικούμαστε. Τι εννοείς; Χάθηκαν, η Κοινότητα και οι συνάξεις των μονών; Πάνε όλοι οι πατέρες που ανέλαβαν τη διοίκηση του ιερού τόπου; Αλλά, πριν μου απαντήσεις, να βάλουμε να πιούμε ένα ζεστό, γιατί θα κρυώσω με αυτά που θα ακούσω
- Δηλαδή, η διαπίστωση ότι άλλαξαν οι ευαισθησίες και τα θέματα των διοικούντων, είναι κρυάδα για σένα; Παλαιότερα, στα χρόνια μου, το Όρος είχε φωνή, ισχυρή μάλιστα. Όταν άρχισαν οι πρώτες αλλοιώσεις στην παιδεία, έβγαλε κείμενο τρανταχτό. Όταν κάποιος ανόητος έβγαλε μία ταινία βλάσφημη για τον Χριστό μας, η Ιερά Κοινότητα και ο Πρώτος, με εκατό καλογήρους, βγήκαν σύσσωμοι στη Θεσσαλονίκη για να διαμαρτυρηθούν. Άφησε, τις ευαισθησίες για την πίστη, που καιροφυλακτούσαν να μην προσβληθεί. Τι να πρωτοθυμηθώ; Τώρα γίνονται χειρότερα, και εμείς πανηγυρίζουμε στο ναό της «κοιμήσεως».
- Δεν κατάλαβες φαίνεται, αυτό που είπα ενωρίτερα. Το Άγιον Όρος δεν είναι μια κοινωνία αποκομμένη, κάπου μεταξύ ουρανού και γης. Η κάθε εποχή δίνει μια μορφή ζωής στο Όρος. Μάλιστα, με τα μέσα και τις συγκοινωνίες που έχουμε τώρα, ζει τη συγκεκριμένη, τη δική μας εποχή. Παλαιότερα, ο έξω κόσμος ήταν κατά βάση αγροτικός. Είχε ευλάβεια. Ήταν δεμένος με τη γη της πατρίδος. Σήμερα ο κόσμος είναι αστικός και πολυπολιτισμικός. Αδιάφορος, τεχνοκρατικός. Βλέπει το χώμα σαν αξιοθέατο. Βλέπει ένα ζώο του δάσους και ψάχνει να δει από πού μπαίνει η μπαταρία του. Σου είπα, προσγειώσου. Έξω όλα τα μετράμε με τα ευρώ. Αυτό το φρόνημα το κεφαλαιοκρατικό, έρχεται πότε-πότε να ξεκουρασθεί εδώ. Έρχεται να προσκυνήσει, μήπως και εξαγιασθεί. Γι' αυτό όλες σχεδόν οι επίσημες συζητήσεις, είναι οικονομικές.
- Δηλαδή, με άλλα λόγια, να αφήσουμε τους εξέχοντες κοσμικούς να μας κάνουν κουμάντο στον τόπο μας; Αυτό θες να πεις;
- Δεν λέω, τι πρέπει να γίνεται. Λέω, τι γίνεται. Εξάλλου, ούτε πρόκειται ποτέ να σε ρωτήσουν, οπότε δεν έχει νόημα η συζήτησή μας. Ανώφελος κόπος.
- Ναι, αλλά νοσταλγώ και πονώ. Στον διοικητικό τομέα είμαι απογοητευμένος. Σε ρωτώ, το καλό του τόπου είναι το οικονομικό, ή το πνευματικό; Όλοι γνωρίζουμε ότι πολλές φορές αυτά είναι αντίθετα.
- Δεν μου λες, εσύ που είσαι παλαιός. Δεν γνωρίζεις, ότι δεν υπάρχει θεσμική εξουσία, η οποιαδήποτε, είτε πολιτική, ή οικονομική, ή κοινωνική, ή θρησκευτική, που να μη βάζει την ουρίτσα του ο έξω από εδώ; Ε! λοιπόν μη πετάς στα σύννεφα.
- Παλαιά δεν ήταν έτσι. Ερχόμασταν με δέος στις Καρυές. έμπαινες στο Πρωτάτο και έλυωνες από την ιστορία του. Έβλεπες τον Πανσέληνο, τον Θεοφάνη, τα αναλόγια, τα στασίδια και πέταγε ψηλά η καρδιά σου. Όλοι οι άγιοι που πέρασαν από εκεί, έρχονταν μπροστά σου, σαν σε ένα συλλείτουργο. Τώρα, τι να δεις; Σίδερα μέσα, λαμαρίνες απ' έξω. Μια κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Ένας ασθενής, που σβύνει στο κρεββάτι των «ειδικών» χειρούργων. Άσε με, γιατί με πιάνουν τα δάκρυα όταν τα θυμάμαι.
- Άλλαξε θέμα, τώρα. Περνάει η ώρα. Κάτι έλεγες για το πώς επικοινωνούμε με τον κόσμο. Μη μιλάς γι' αυτό, γιατί τον κόσμο τον έχεις στην τσέπη σου. Είναι μαζεμένος ολόκληρος μέσα στο κινητό σου. Μήπως διαφωνείς;
- Έφθασε να γίνει αναγκαίο κακό.
- Άμα είναι κακό, πέταξέ το. Η απλωταριά είναι αριστερά. Μη μου λες λόγια μόνο. Ούτε τη συχνή επαφή με τον κόσμο την έφεραν οι νεώτεροι. Στο καράβι όλο ασπρογένηδες βλέπω.
- Παλαιά, για να βγεις από το Όρος, ήταν μια ολόκληρη ιστορία. Χαρτιά, άδειες, οδοιπορίες, πολύωρα ταξίδια. Ήταν μεγάλη απόφαση να κάνεις μια έξοδο.
- Είτε τώρα, είτε παλαιά, το ταξίδι για τα πνευματικά μας, είναι ξύδι. Εγώ αυτό ξέρω.
- Ο άγιος Αθανάσιος, προκειμένου να μη γίνονται ταξίδια, προτιμούσε να έχει το Όρος όλα τα χρήσιμα και αναγκαία για τη ζωή του καλόγερου.
- Άμα μπει ο λογισμός για έξοδο, και του πουλιού το γάλα να έχει, ο καλόγηρος θα βγει.
- Σταμάτα πιά, την ειρωνεία. Άσπρο λέω, μαύρο θα πεις. Μαύρο λέω, άσπρο θα πεις. Βάλε επιτέλους έναν καλό λογισμό.
- Ξέρω τι λέω εγώ. Αλλά δεν είναι η ώρα για να μαλώσουμε. Φεύγω, γιατί νύχτωσε ... Ευλόγησον.
Φεβρουάριος 2011
μοναχός Παΐσιος Καρεώτης
Πηγή: http://agioritikesmnimes.pblogs.gr