Ορθοδοξία

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 4ον
Ο Πέτρος, ο κορυφαίος των Αποστόλων, στον οποίον ο Πατήρ απεκάλυψε τη Θεότητα του Ιησού Χριστού λέγοντας: «Συ είσαι ο Χριστός, ο υιός του αληθινού Θεού», ο Πέτρος, που είδε με τα μάτια του τη Θεότητα του Χριστού πάνω στο όρος Θαβώρ, αυτός ο Πέτρος, όταν μ’ απλότητα μια ασήμαντη γυναίκα τον ρώτησε «Μήπως είσαι και συ από τους ανθρώπους τούτου», δηλαδή του Ιησού, χωρίς δισταγμό αποκρίθηκε: «Δεν ξέρω τον άνθρωπο»! Και δεν σταμάτησε μόνο σε τούτη την άρνηση, αλλά μπροστά σ’ όλο το βλάσφημο εκείνο πλήθος «τότε άρχισε να αναθεματίζει και να ορκίζεται πως δεν γνωρίζει καθόλου τον άνθρωπον αυτόν». Και όλα αυτά γιατί; Διότι δεν είχε μαζί του το όπλο της προσευχής, για ν’ αμυνθεί στην επίθεση. Γιατί είχε αμελήσει να προσεύχεται και δεν είχε ενωθεί δια μέσου της προσευχής με τον Παντοδύναμο Κύριο
Παρόμοια παραστρατήματα και λαβύρινθοι περιμένουν όποιον δεν προσεύχεται διαρκώς. Καταντάει να αρνείται τον Κύριο για πολύ ασήμαντα πράγματα. Και αφού τον αρνηθεί, εξακολουθεί ν’ απομακρύνεται απ’ Αυτόν πέφτοντας από τη μια αμαρτία στην άλλη. Γι’ αυτό και ο Κύριος είπε την παραβολή της χήρας και του Κριτού της αδικίας: «Για να μας παρακινήσει να προσευχόμαστε πάντοτε και να μη βαριόμαστε».
Μάθε λοιπόν και συ, αδελφέ, με άλλου πάθημα, δηλαδή με το κατρακύλισμα τούτο του Απ. Πέτρου, να μη κρατείς ποτέ τον εαυτό σου από το να προστρέχει προς τον Κύριο με την προσευχή, ιδιαίτερα σε στιγμές πειρασμού και θλίψεων γιατί ξέρω πως αν αφήσεις την προσευχή, ένα απλό πείραγμα, ένας μόνο λόγος, μιά μονάχα αντίρρηση οποιουδήποτε είναι αρκετά να σε κάνουν ν’ αρνηθείς όλες σου τις καλές πράξεις και συνήθειες, που έκαμες για τη σωτηρία της ψυχής σου και να λησμονήσεις Εκείνον τον Δεσπότην, που τόσο πολύ σ’ ευεργέτησε κι έδωσε το Αίμα Του και τη ζωή Του για σένα…

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 5ον
Άπειρες είναι οι αιτίες, που μέρα και νύχτα στη ζωή μας, μας παρακινούν για προσευχή: Όλος ο κόσμος γύρω μας. Όλα τα κτίσματα του Δημιουργού μας παρακινούν ν’ αναπέμψουμε δεήσεις προς τον Κύριον. Ο ήλιος που μας χαρίζει το φως της ημέρας. Το φεγγάρι με τ’ άστρα, που τις ξάστερες νύχτες γίνονται αδαμαντοστόλιστη κορώνα της γης. Τα σύννεφα με τις αστραπές και τις μπόρες, οι σεισμοί! Η απεραντοσύνη της θάλασσας, άλλοτε με τη γαλήνη κι άλλοτε με τα κύματα της. Τα πουλιά που πετάνε επάνω μας τιτιβίζοντας χαρούμενα… Όλα μας λένε: «Προσευχήσου στον Πλάστη μας»…».
Οι καθημερινές μας ανάγκες, η συναίσθηση της μικρότητας μας μέσα στο απέραντο σύμπαν, μας παρακινούν να ζητούμε κάθε τόσο με προσευχές τη βοήθεια του Κυρίου. Η ιστορία μας με τις εθνικές καταστροφές, όταν οι πρόγονοι μας δεν ακολουθούσαν το δρόμο του Θεού και με τις ανόδους και νικηφόρους πολέμους, όταν εκτελούσαν τις εντολές Του, μας επιτάσσει: «Μη ξεχνάς ποτέ σου το Θεό». Οι προγονικές συνήθειες, που κληρονομήσαμε από τους γονείς μας. Οι γραπτοί και άγραφοι νόμοι. Με λίγα λόγια ο ηθικός νόμος, που με θεϊκή έμπνευση καταγράφτηκε στα Ευαγγέλια, μας βροντοφωνούν να βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία με τον Ουράνιο Πατέρα.
Τα άπειρα παραδείγματα των Αγίων και των Μαρτύρων της Εκκλησίας μας, που η προσευχή τους πλημμύριζε με γαλήνη και καρτερία και στις πιο φρικτές στιγμές των μαρτυρίων τους! Αλλά και ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς, που σταυρώθηκε για τη σωτηρία μας, μας δείχνουν μέρα-νύχτα το δρόμο της προσευχής. Αρκεί ν’ ανοίξουμε τα μάτια της ψυχής μας. Αρκεί να συναισθανθούμε το σκοπό της αποστολής μας σε τούτο τον πρόσκαιρο κόσμο και θα δούμε ολόφωτο το δρόμο της προσευχής να μας οδηγεί προς τον Κύριο της αιώνιας ζωής.
Προσπάθησε λοιπόν και συ, αδελφέ, να έχεις πάντα ανοιχτά τα μάτια και τ’ αυτιά της ψυχής σου, για να βλέπεις και ν’ ακούς όλα αυτά, που σου μιλάνε για την προσευχή και σου δείχνουν φωτεινό το δρόμο προς τον Θεό!…

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 6ον
Ο Πανάγαθος Θεός ακούει τις προσευχές όλων μας ανεξαιρέτως, αρκεί να εκπορεύονται και εκπέμπονται από τα βάθη της καρδιάς μας. Ακόμη και των αμαρτωλών τις προσευχές ακούει ο Κύριος, όταν γίνονται με πίστη και πραγματική μετάνοια. Χαίρεται μάλιστα ο Κύριος, όταν οι αμαρτωλοί, πικρά μετανιωμένοι για τις πράξεις τους, ζητούν συγχώρεση. Έτσι χάρηκε ο πατέρας της παραβολής του Ασώτου κι έσφαξε το μόσχο το σιτευτό, μόλις γύρισε ο παραστρατημένος υιός του! – Ο προφητάναξ Δαβίδ, ο μεγάλος αυτός ποιητής και ψαλμωδός, που οι προσευχές του περιέχονται στο ανυπέρβλητο Ψαλτήρι «Αμάρτησα απέναντι του Κυρίου» ομολόγησε, όταν συνήλθε από το παραστράτημα του. Και ο Κύριος του φανέρωσε: «Σου συγχώρεσα την αμαρτία σου, μη λοιπόν στενοχωρείσαι γι’ αυτήν». Όταν ο αυταρχικότατος και σκληρότατος βασιλιάς των Ιουδαίων Μανασσής ταπεινώθηκε νικημένος κι αιχμαλωτισμένος από τους Ασσυρίους και προσέφυγε στον Θεό και τον παρακάλεσε να τον συγχωρέσει για τ’ αμαρτήματα του, Εκείνος «και υπήκουσε αυτού και υπήκουσε της βοής αυτού και επέστρεψεν αυτόν εις Ιερουσαλήμ επί την βασιλείαν αυτού»…
Κατά την παραβολή του Κυρίου Ιησού, όταν ο Τελώνης μπήκε στο ναό και ταπεινός και συντριμμένος ζήτησε συγχώρεση λέγοντας «Θεέ μου, λυπήσου με τον αμαρτωλό και συγχώρεσε με», επειδή τα λόγια βγήκαν από τα μύχια της καρδιάς του, έκαναν τον Μεγαλοδύναμο να τον συγχωρέσει. Και κατά τη σταύρωση του Κυρίου μας Ιησού, ένα «Μνήσθητι μου, Κύριε», δηλαδή «Θυμήσου με, Κύριε, όταν έλθεις στη Βασιλεία σου» του ενός από τους δύο ληστές, στάθηκε ικανό, για να μπει αυτός μέσα στον Παράδεισο!
Μη διστάσεις λοιπόν και συ, αδελφέ μου, όταν ως άνθρωπος πέσεις σε κάποιο αμάρτημα, να ζητήσεις τη συγχώρεση από τον Κύριο μας. Να είσαι βέβαιος, πως, όταν η μετάνοια σου είναι πραγματική, θα σου δοθεί η άφεση.

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 7ον
Αν ο Πανάγαθος Θεός ακούει τις προσευχές των αμαρτωλών που μετανοούν, πολύ περισσότερο ακούει και τις προσευχές των δικαίων και τους στέλνει τη βοήθεια Του. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Άννα, η μητέρα του προφήτη Σαμουήλ. Την ενάρετη κι ευτυχισμένη ζωή της την εσκίαζε ο καημός, ότι είχε προχωρήσει αρκετά στην ηλικία και δεν είχε αποκτήσει παιδί. Κατέφυγε τότε στον Θεό και προσευχήθηκε στον Κύριο και με δάκρυα θερμά τον παρακάλεσε να λύσει τη στείρωση της. Ο Θεός εισάκουσε την προσευχή της και της έδωσε τον Σαμουήλ…
Η Παλαιά Διαθήκη είναι γεμάτη από τέτοια παραδείγματα. Έτσι, ο προφήτης Ηλίας «Με προσευχή παρακάλεσε το Θεό να μη βρέξει και δεν έβρεξε τρία χρόνια και έξι μήνες. Και πάλι προσευχήθηκε και ο ουρανός έβρεξε και η γη έδωκε πλούσια τους καρπούς της». Ο Ελισσαίος ανέστησε το παιδί της Σωμανίτιδας με προσευχή. Και είναι σ’ όλους γνωστό πώς ο προφήτης Δανιήλ με την προσευχή έφραξε τα στόματα των λεόντων! Και πως και οι τρείς παίδες μέσα στην κάμινο με την προσευχή έσβησαν τη δύναμη της φωτιάς!
Ζήτα λοιπόν και συ, αδελφέ μου, με την προσευχή την προστασία και τη βοήθεια του επουράνιου Πατέρα και να είσαι βέβαιος, ότι, εάν τα αιτήματα σου είναι αγνά και ψυχωφελή, θα εισακουσθείς από τον Κύριο. Έχε δε υπόψη σου ότι τα αιτήματα θα ακουσθούν, όταν έχεις ακλόνητη πίστη στον Θεό. Και η πίστη αποκτάται και στερεώνεται μονάχα με την προσευχή! Όταν με πίστη απευθυνόμαστε προς τον Κύριο παρακαλώντας Τον για δίκαια πράγματα, μας ακούει. Όμως η προσευχή μας πρέπει να γίνεται με ταπείνωση, όμοια μ’εκείνη του Τελώνη. Η περηφάνεια στην προσευχή φέρνει τ’ αντίθετα αποτελέσματα, όπως έγινε με το Φαρισαίο της ιδίας παραβολής. «Όπως η προσευχή του ταπεινού κάμπτει τον Θεό, έτσι και η προσευχή του υπερήφανου κάνει τον Ύψιστο να θυμώνει μαζί σου και να υπολογίζει την προσευχή σου ως αμαρτία» γράφουν οι Νηπτικοί Πατέρες…

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 8ον
Η σωτηρία του ανθρώπου εξαρτάται από την προσευχή, γιατί τον ενώνει με τον Θεό. Όταν ο άνθρωπος είναι ενωμένος με τον Θεό, είναι επόμενο να μη ξεφεύγει από το Νόμο του Θεού και να προσέχει σε κάθε βήμα του. Έτσι με την προσευχή όλοι μας οι σκοποί στη ζωή είναι θεάρεστοι. Όλες μας οι ενέργειες στέφονται από επιτυχία, γιατί έχουμε συμπαραστάτη μας το Θεό. Είναι λοιπόν η προσευχή κάτι αναγκαίο και πρωταρχικό στη ζωή μας. Όμως ο σατανάς μας παρανομεύει πάντοτε, για να βρει μιά στιγμή, που δεν κρατάμε το όπλο της προσευχής, ώστε να μας παρασύρει στο δρόμο του, που πάντα είναι εύκολος και κατηφορικός. Να, γιατί επιβάλλεται η προσευχή μας να είναι πάντοτε συνεχής και αδιάλειπτη. Η εκτέλεση των άλλων χριστιανικών καθηκόντων μας γίνεται κατά διαστήματα, το καθήκον όμως της προσευχής επιβάλλεται να γίνεται αδιάκοπα και συνεχώς.
Πρέπει να ξέρεις, αδελφέ μου, ότι και η απλή επίκληση του Ονόματος του Κυρίου είναι προσευχή!… Και δε χωράει αμφιβολία, ότι αυτό μπορεί και πρέπει να γίνεται συνεχώς, σε κάθε αναπνοή μας… Μ’ αυτόν τον τρόπο η σκέψη μας και η μνήμη μας κατευθύνονται συνεχώς στον Θεό. Η πορεία αυτή της σκέψης μας στη θεϊκή παρουσία σημαίνει δόσιμο ολοκληρωτικό του είναι μας στον Κύριον Ιησούν. Σημαίνει δόσιμο της ψυχής μας σ’ Αυτόν. Να, γιατί οι Άγιοι Πατέρες μας συμβουλεύουν να επικαλούμεθα το Όνομα του Κυρίου Ιησού σε κάθε αναπνοή μας.
Οι δυνάμεις του κακού, που είναι αντίθετες στην προσευχή της καρδιάς μας, μας επιτίθενται από δύο μέρη: Από τ’ αριστερά και από τα δεξιά. Δηλαδή: Όταν δεν μπορούν να μας εμποδίσουν από την προσευχή με τις μάταιες και αμαρτωλές σκέψεις, φέρνουν στο μυαλό μας λογής-λογής υλιστικές σκέψεις, για να ματαιώσουν την προσευχή μας, που δεν ανέχεται να υποφέρει ο μισόκαλος σατανάς… Και κάνει το παν, για να μας ξεγελάσει να εγκαταλείψουμε τη συνομιλία μας με το Θεό, αρχίζοντας κοσμικές συνομιλίες μ’ ανθρώπους…
Κλείνε λοιπόν, αδελφέ μου, σαν άλλος Οδυσσέας τ’ αυτιά της ψυχής σου προς τις σειρήνες του κόσμου του αιώνα τούτου, που κατά το ταξίδι της ζωής σου ακούς από δεξιά ή αριστερά σου να σου τραγουδούν μαγικά τραγούδια για υλιστικές θεωρίες και μοντέρνες ιδέες.

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 9ον
Για να είναι αληθινή η προσευχή, πρέπει να γίνεται με αποκλειστικό σκοπό να μας συνδέσει με τον Θεό γι’ αυτό η καλύτερη, η αληθινή προσευχή είναι εκείνη, που γίνεται στα κρυφά. Για τη μυστική προσευχή ο Ευαγγελιστής Ματθαίος γράφει: «Σύ, όταν προσεύχεσαι, έμπα στο ταμείο σου και αφού κλείσεις καλά την πόρτα σου, προσευχήσου στον Πατέρα σου εκεί στα κρυφά». Ταμείο εδώ εννοεί την καρδιά μας και τον ψυχικό μας κόσμο γενικά. Εκεί όπου φυλάγουμε τους μύχιους λογισμούς μας, τα συναισθήματα μας και τις επιθυμίες μας. Εκεί μας συμβουλεύει να μπαίνουμε κάθε φορά που θέλουμε να προσευχηθούμε. Και όταν μας λέει να κλείνουμε την πόρτα, εννοεί την πόρτα κυρίως των σωματικών περισπασμών και φροντίδων. Μόνο με το κλείσιμο αυτής της πόρτας εξασφαλιζόμαστε από κάθε πειρασμό και ο νούς μας προσηλώνεται στον Θεό!…
Ο δε ιερός Θεοτόκης γράφει: «Όταν προσεύχεσαι, βάλε όλη σου την προσοχή και επιμέλεια να ακούνε τ’ αυτιά σου όσα λέει το στόμα σου, και να αισθάνεται η καρδιά σου όσα λαλεί η γλώσσα σου… Τότε αληθινά μπήκες μέσα στο ταμείο σου και έκλεισες την πόρτα σου. Τότε αληθινά η προσευχή σου ανεβαίνει σαν θυμίαμα ενώπιον του Κυρίου και κατεβάζει από τον Ουρανό τη συγχώρεση των αμαρτιών σου και τα μεγάλα χαρίσματα του φιλάνθρωπου Θεού».
Αφετηρία και παντοτινή ενέργεια για την εξασφάλιση της σωτηρίας μας είναι η προσευχή, που κατ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται το πρώτο καθήκον κάθε Χριστιανού, που θέλει να φέρει άξια το όνομα του Κυρίου μας. Για τους λόγους αυτούς το Αγ. Ευαγγέλιο παραγγέλλει την αδιάλειπτη προσευχή.
Όλες οι πράξεις ευσεβείας έχουν η κάθε μια τον καιρό της. Η προσευχή δεν περιορίζεται χρονικά, είναι δικά της όλα τα χρόνια της ζωής μας. Χωρίς την προσευχή καμμιά αγαθή πράξη δεν γίνεται καλά. Όποιος αποφασίσει να επικαλείται το όνομα του Κυρίου Ιησού συνεχώς, είναι φυσικό στην αρχή να συναντάει δυσκολίες. Όσο όμως περισσότερο επιμένει, τόσο γρηγορότερα συνηθίζει και εξοικειώνεται με την προσευχή. Και η γλώσσα του και τα χείλη του αποκτούν τέτοια ικανότητα, ώστε χωρίς καμμιά προσπάθεια ύστερα από λίγο καιρό, αυτός που προσεύχεται αντιλαμβάνεται ότι η προσευχή του έγινε ένα συνεχές και ουσιώδες απόκτημα. Κι άν καμμιά φορά του συμβεί για ένα οποιοδήποτε λόγο να την σταματήσει, αισθάνεται έντονα σαν κάτι να του λείπει!… Κατ’ αυτόν τον τρόπο η προσευχή του γίνεται συνήθεια και το μυαλό του αρχίζει να συνηθίζει και να παρακολουθεί την ενέργεια των χειλέων. Έτσι έχει για γενικό αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας πηγής ευφροσύνης για την καρδιά, απ’ όπου πια εκπέμπεται η αληθινή προσευχή!…

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 10ον
Τούτη τη γενική διαπίστωση, αδελφέ μου, πρέπει να σε σπρώξει και σένα να γίνεις λειτουργός της αδιάλειπτης προσευχής, που θα χαρίσει φωτισμό στο μυαλό σου και θα διώξει μακριά από σένα όλες τις κακές σκέψεις. Εάν επιθυμείς πραγματικά ν’ αποδιώξεις κάθε αντιχριστιανική σκέψη και να εξαγνίσεις το νου σου, αυτό θα το καταφέρεις με την προσευχή. Τίποτε δεν μπορεί να ρυθμίσει τις σκέψεις μας όσο η Προσευχή!… Ο ’Αγ. Ιωάννης της Κλίμακος λέει τα εξής: «Νίκησε τους εχθρούς στο μυαλό σου με το όνομα του Ιησού. Δεν θα εύρεις άλλο όπλο δυνατότερο απ’ αυτό! Ομοίως και τα πάθη σου θα κατασιγάσεις μέσα σου και θα τα εξαλείψεις με την προσευχή»!…
«Μείζων ο εν ημίν ή ο εν τω κόσμω», λέει η Αγ. Γραφή. Μη φοβάσαι ούτε ατυχήματα ούτε καταστροφές. Η προσευχή θα σε προστατεύσει και θ’ απομακρύνει κάθε κακό από σένα. Θυμήσου τον Απ. Πέτρο, όταν έδειξε ολιγοπιστία και άρχιζε να βυθίζεται στη θάλασσα της Τιβεριάδας.. Και πρόσεξε, άν είσαι οκνηρός κι απρόσεκτος στην προσευχή, δεν θα σημειώσεις πρόοδο ούτε στην επιδίωξη αφοσιώσεως σου στον Κύριο ούτε στην απόκτηση της ειρήνης και της σωτηρίας.
Όσο για την αδιάλειπτη προσευχή, πρέπει να ξέρεις πως στην ουσία της είναι η συνεχής επίκληση του Ονόματος του Κυρίου Ιησού και Θεού μας. Αν επικαλούμαστε το όνομα του Κυρίου Ιησού, προφέροντας το ψιθυριστά ή νοερά κι όταν στεκόμαστε κι όταν καθόμαστε, κι όταν συνομιλούμε κι όταν περπατούμε κι όταν τρώγουμε κι όταν κάνουμε ό,τιδήποτε άλλο παντού και πάντοτε, κάνουμε αδιάλειπτη προσευχή! Η συχνότητα στην προσευχή δημιουργεί μια συνήθεια για προσευχή, που δεν αργεί να γίνει δεύτερη φύση και φέρνει συχνά το νου και την καρδιά σε ανώτερη ψυχική κατάσταση! Η συχνή εξάσκηση στην προσευχή απομακρύνει την ψυχή από τα διάφορα αμαρτήματα επιστρατεύοντας την και εξασκώντας την να κάνει αυτό που είναι ουσιώδες, για να πετύχει την ένωση της με τον Θεό.
Η συχνότητα στην προσευχή είναι ο μοναδικός τρόπος για να φθάσει κανείς στο ύψος της αληθινής και καθαράς προσευχής. Αποτελεί το καλύτερο μέσο αποτελεσματικής προπαρασκευής για προσευχή και τον ασφαλέστερο δρόμο, για να φτάσει ο άνθρωπος στο τέρμα, την σωτηρία της ψυχής του! Δεν μπορεί να θεωρείται Χριστιανός εκείνος που αγνοεί τα παρακάτω:
α) Ότι πρέπει να προσεύχεται συχνά και με επιμέλεια και ότι ο Θεός επιθυμεί αυτήν την προσευχή του,
β) Ότι πολλές φορές τιμωρούμεθα από την αμέλεια μας για προσευχή, και
γ) ότι όλοι οι Άγιοι προσεύχονταν θερμά και συνεχώς.
Ο Νικήτας Στηθάτος στη Φιλοκαλία λέει για την προσευχή: «Αυτός που κατόρθωσε να πετύχει την πραγματική προσευχή και πλημμυρίστηκε το είναι του από την αγάπη του Χριστού, δεν γίνεται αιχμάλωτος των αισθήσεων του και δεν δίνει την προτίμηση του σε τίποτε. Δεν υπερτιμάει τον δίκαιο και δεν κατακρίνει κανένα και ομοιάζει με τον Θεό, που ανατέλλει τον ήλιο επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους».

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 11ον
Τη νοερά προσευχή ο καθένας μας μπορεί να την αποκτήσει και να την κάνει μέσο επικοινωνίας του με τον Κύριο. Δεν στοιχίζει τίποτε, εκτός από την προσπάθεια της σιωπής και τη φροντίδα για την όσο το δυνατό συχνότερη επίκληση του γλυκύτατου ονόματος του Κυρίου Ιησού, που γεμίζει τον άνθρωπο με αγαλλίαση. Η ενδοσκόπηση του ψυχικού μας κόσμου μας δίνει την ευκαιρία να γνωρίσουμε τί μυστήριο είναι ο άνθρωπος. Να νιώσουμε την ευφροσύνη της αυτογνωσίας και να χύνουμε πικρά δάκρυα μετανοίας για τις πτώσεις μας και την αδυναμία της θελήσεως μας. Με το νου μέσα την καρδιά μας μπορούμε να κάνουμε σιωπηλοί κρίσεις και επικρίσεις και να διαβάζουμε μυστικά ολόκληρα βιβλία. Έτσι, άς μην αφήνουμε το νου μας να λέει τίποτε άλλο, παρά τη σύντομη και μονολόγιστη καλούμενη προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον με».
Αλλά δεν αρκεί μόνον αυτό. Χρειάζεται ακόμη να κινήσεις και τη θέληση σου, δηλαδή να λες την ευχήν αυτή μ’ όλη τη δύναμη της αγάπης σου προς τον Κύριον Ιησούν. Μόνον όταν απερίσπαστη από άλλες έννοιες και σκέψεις έλθει η ψυχή μας σ’ επαφή με τον Κύριο, τότε προσκολλάται με αγάπη στα νοήματα της ευχής… Όμως ο νους μας από τα μικρά μας χρόνια έχει συνηθίσει να πετάει, καθώς λέμε, στα αισθητά πράγματα του έξω κόσμου και στις διάφορες υποθέσεις, που μας απασχολούν ως άτομα. Ανάγκη λοιπόν να καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια, για να κατευθύνεται την ώρα της προσευχής όλη μας η σκέψη στην καρδιά. Για να το πετύχουμε αυτό γρηγορότερα οι Άγιοι Πατέρες μας συμβουλεύουν τα παρακάτω: Όταν λέμε τη νοερά προσευχή, να κρατάμε την αναπνοή μας κατά τρόπο ώστε να μην αναπνέουμε με φυσικό ρυθμό, αλλ’ ύστερα από κάθε επαγγελία της ευχής. Το κράτημα αυτό της αναπνοής γίνεται αιτία να στενοχωρείται η καρδιά μας μ’ αποτέλεσμα να πονεί. Συνέπεια του πόνου είναι να επιστρέφει ο νους στην καρδιά και στη συνέχεια η ανάμνηση του Θεού μας φέρνει μια γλυκειά ευχαρίστηση. «Εμνήσθην του Θεού και ηυφράνθην», δηλαδή: «Θυμήθηκα τον Θεόν και ευχαριστήθηκα». Είναι διαπιστωμένο πια ότι εκείνοι που μνημονεύουν το όνομα του Κυρίου νιώθουν ηδονή και ευχαρίστηση.
Έπειτα με το λίγο και μικρό αυτό κράτημα της αναπνοής λεπτύνεται η σκληρότητα της καρδιάς και γίνεται πιο ταπεινή και πιο κατάλληλη για κατάνυξη και πιο εύκολη στα δάκρυα. Μ’ άλλα λόγια ο ψυχικός μας κόσμος γίνεται πιο κατάλληλος για να λάμψει μέσα μας το Θείο φως!… Λέει ο Αγ. Μάρκος «Η ανάμνηση του Θεού για την καρδιά είναι πόνος που προκαλείται για την ευσέβεια. Όποιος ξεχνάει το Θεό γίνεται δούλος των παθών και ανάλγητος στον πόνο». Αλλού πάλι ο ίδιος λέει: «Ο νούς όταν προσεύχεται απερίσπαστος, στενοχωρεί την καρδιά και τις συντετριμμένες και ταπεινωμένες καρδιές ο Θεός ποτέ δεν τις εξουθενώνει».

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 12ον
Από τα παραπάνω βγαίνει το συμπέρασμα ότι πιο πολύ οι αρχάριοι έχουν ανάγκη από το κράτημα της αναπνοής, όταν προσεύχονται. Όσο για τους προοδευμένους στην εργασία της νοεράς προσευχής, και χωρίς το κράτημα αυτό μπορούν ν’ αυτοσυγκεντρώνονται και να προσεύχονται. Όμως κι αυτοί, σε στιγμές πολέμου λογισμών και παθών, με τη σύμμετρη αναπνοή, που επιβάλλει το κράτημα της, θα τα καταφέρουν καλύτερα…
Σε παρακαλώ λοιπόν θερμά, αδελφέ μου, μαζί με την άλλη ακολουθία και προσευχή, που κάθε μέρα διαβάζεις, να καταγίνεσαι και με την καρδιακή και νοερά αυτή προσευχή, έχοντας την για αδιάλειπτο και παντοτινό σου έργο. Όταν καλείς μέσα από την καρδιά σου τον ενδιάθετο λόγο το γλυκύ, κοσμοπόθητο και παντοπόθητο όνομα του Ιησού, όταν αναπλάθεις με το νου σου τον Ιησού, όταν ποθείς και αγαπάς μ’ όλη σου τη θέληση τον Ιησού, όταν επιστρέφεις όλες σου τις ψυχικές δυνάμεις στον Ιησού και όταν με συντριβή και ταπείνωση ζητείς το έλεος από τον Ιησού, σε πληροφορώ ότι θα απολαύσεις μεγάλη ωφέλεια και θα θερίσεις πλούσιους καρπούς.
Και άν δεν μπορείς πάντοτε να καταγίνεσαι μ’ αυτό, γιατί θα σ’ εμποδίζουν οι φροντίδες κι οι ταραχές του κόσμου τούτου, έχε τουλάχιστο καθορισμένες μια-δυο ώρες τη μέρα- πιο πολύ τα βράδυα- κατά τις οποίες να αποσύρεσαι σε τόπο ήσυχο και σκοτεινό και να καταγίνεσαι εκεί απερίσπαστος με την ιερή και πνευματική αυτή εργασία. Σίγουρα τότε θα έχεις και συ τα αποτελέσματα της προσευχής που φανερώνονται πλούσια στο πνεύμα μας, στα συναισθήματα μας αλλά και στις αποκαλύψεις.

ΜΕΛΕΤΗΜΑ 13ον
Οι καρποί της νοεράς προσευχής είναι οι εξής:
«Πρώτος καρπός: Εκείνος που κλείνεται μέσα στην καρδιά του, αποξενώνεται απ’ όλα τα ωραία της ζωής και, καθώς ζει μέσα στο πνεύμα, δεν καταχτιέται από τις επιθυμίες της σάρκας. Ακόμη, όταν ο νους ενός ανθρώπου συνηθίσει να μένει μέσα στην καρδιά, αυτός ο άνθρωπος όχι μόνον αγαπάει να κλείνει την πόρτα του σπιτιού του και να ησυχάζει, όχι μόνον να κλείνει την πόρτα του στόματος του και να σιωπά, αλλά με την προσευχή του κλείνει και την εσωτερική πόρτα των λογισμών και δεν αφήνει τα πονηρά πνεύματα να λαλούν με αυτούς όσα κακά και πονηρά θέλουν. Διότι με τους πονηρούς λογισμούς γίνεται ακάθαρτος ο άνθρωπος ενώπιον του Θεού του ανακρίνοντος καρδίας και νεφρούς. Γι’ αυτό και ο Αγ. Ιωάννης της Κλίμακος λέει: «Κλείνε καλά την πόρτα του κελλιού σου για το σώμα, την πόρτα της γλώσσας για τα λόγια και την εσωτερική πόρτα για τους λογισμούς».
Δεύτερος καρπός είναι, κατά τον Θεσσαλονίκης Γρηγόριον, η με τη νοερά προσευχή απόκτηση ταπεινώσεως, πένθους και δακρύων. Ερωτά ο άγιος: «Πώς να μη ταπεινωθεί ο δυστυχής, όταν βλέπει όλον τον κόσμο της καρδιάς του σκοτεινό και ζοφώδη από το πυκνό σκότος, το οποίο προξενήθηκε σ’ αυτόν από τις τόσες αμαρτίες που έκαμε στη ζωή με λόγια, μ’ έργα και με λογισμούς;» Γράφει και ο Όσιος Μάρκος: «Εκείνος που είναι αιχμάλωτος των λογισμών του, πώς είναι δυνατό να δει την αμαρτία που έχει μέσα του, αφού σκεπάζεται από τους λογισμούς; Πώς είναι δυνατό να τη διακρίνει, αφού σκεπάζεται από το σκοτάδι και την ομίχλη της ψυχής, που προέρχεται από κακές πράξεις;».
Πώς να μη πενθήσει και να μη λυπηθεί ο ταλαίπωρος, όταν βλέπει το λογιστικό του μέρος γεμάτο από τόσους υπερήφανους λογισμούς; Από τόσους άλογους και τόσους βλάσφημους και δαιμονιώδεις λογισμούς; Πώς να μη κλάψει ο ελεεινός, όταν βλέπει το επιθυμητικό αιχμάλωτο από τόσους αισχρούς λογισμούς και τόσες άτοπες επιθυμίες, και το θυμικό του σε τόσες άτακτες ορμές μίσους και φθόνου κατά του πλησίον του; Πώς να μη φωνάζει προς τον Κύριον Ιησούν να τον ελεήσει και να τον ιατρεύσει; Πώς να μη φωνάξει προς τον Κύριον Ιησούν, όταν βλέπει όλον τον εσωτερικόν άνθρωπον όχι ναό του Θεού και της Χάριτος, αλλά σπήλαιον των ληστών και εργαστήριον της αμαρτίας και των δαιμόνων; Όθεν με την ταπείνωση τούτη και το πένθος και τα δάκρυα ίλεως γίνεται ο Θεός εις αυτόν και τον ανακουφίζει από τα πάθη και τον ελευθερώνει από τις προσβολές των λογισμών και των δαιμόνων…