Κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν

[Athanasios]

Γιατι ειμαστε εικονα και ομοιωση του Θεου;
Ποια η διαφορα του ενος απο του αλλου;
Τι θελει να μοιραστει μαζι μας ο Θεος;
Τι χανουμε απο αυτα οταν αμαρτανουμε;
Ποιο το σχεδιο του Θεου;

[stratis]

Γιατι ειμαστε εικονα και ομοιωση του Θεου;

Γιατί όπως διαβάζουμε στη Γένεση, έτσι μας δημιούργησε ο Τριαδικός Θεός. Για αυτό άλλωστε και βλέπουμε να χρησιμοποιείται το πρώτο πληθυντικό:

Α' 26 και είπεν ο Θεός· ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημετέραν και καθ’ ομοίωσιν

Ποιά είναι όμως αυτή η εικόνα και η ομοίωση; Σε τι Του μοιάζουμε όταν στο κατά Ιωάννην αναγινώσκουμε το εξής:

Α' 18 Θεόν ουδείς εώρακεν πώποτε· ο μονογενής υιός ο ών εις τον κόλπον τού πατρός εκείνος εξηγήσατο.

Από τη μία πλευρά έτσι πολύ πολύ απλά Του μοιάζουμε και από την άλλη κανείς ποτέ δε τον είδε και μόνο ο Υιός, το 2ο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας μπορεί να μας εξηγήσει.

[Νίκος]

Στα νεκρώσιμα ευλογητάρια ψάλλουμε:

"Ο πάλαι μέν, εκ μή όντων πλάσας με, καί εικόνι σου θεία τιμήσας, παραβάσει εντολής δε πάλιν με επιστρέψας εις γήν εξ ής ελήφθην, εις τό καθ’ ομοίωσιν επανάγαγε, τό αρχαίον κάλλος αναμορφώσασθαι.

Εικών ειμί, της αρρήτου δόξης σου, ει και στίγματα φέρω πταισμάτων. Οικτείρησον το σον πλάσμα Δέσποτα, και καθάρισον ση ευσπλαχνία, και την ποθεινήν πατρίδα παράσχου μοι, Παραδείσου πάλιν ποιών πολίτην με"

Ελπίζω να μη σας φαίνονται πολύ μακάβρια. Μην ξεχνάτε ότι ο θάνατος είναι η πύλη προς την Ζωή, για όσους επέλεξαν την Ζωή από τον θάνατο.

Ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο κατ΄εικόνα του και καθ ομοίωση, αλλά ο άνθρωπος λόγω της αμαρτίας αμαύρωσε την εικόνα του Θεού και έχασε το καθ΄ομοίωση. Αυτό που μπορεί να κάνει τώρα είναι μέσ΄απ΄τα Μυστήρια της Εκκλησίας και τον καθημερινό αγώνα να καθαρίσει όσο μπορεί την εικόνα του Θεού μέσα του, ώστε το Έλεος του Θεού να τον επαναφέρει στο καθ΄ομοίωση κατά τη μετάστασή του απ΄αυτή τη ζωή στην αιώνια.

[stratis]

Καθόλου μακάβρια. Αντίθετα πολύ σωστή είναι η αναφορά σου Νίκο. Αλλά τι σημαίνει έμπρακτα η φράση που μελετούμε; Το μικρό μου μυαλό αδυνατεί να καταλάβει. Είμαστε εικόνα και ομοίωση ως προς τι; Αφού τον Θεό δεν είδε ποτέ κανείς αλλά και όπως οι Πατέρες λένε κανείς δεν μπορεί να Τον πλησιάσει με την κυριολεκτική έννοια για να τον δει.

Μηπώς το κατ' εικόνα και καθ'ομοίωσιν έγκειται στην καλοσύνη; Στην αγνότητα; Στην αθωότητα; Στα καλά και αγαθά χαρακτηριστικά; Στην ατελείωτη αγάπη;

Μην ξεχνάτε ότι ο θάνατος είναι η πύλη προς την Ζωή, για όσους επέλεξαν την Ζωή από τον θάνατο.

Τη Ζωή τη δική μας εδώ στο φόρουμ θα εννοείς .

[ΠΟΠΗ]

Καλησπέρα.
Παρ' όλο που το θεμα εχει κάπως ξεχαστεί εδω, μου κίνησε την περιέργεια, εψαξα λίγο παραπάνω και βρήκα το παρακάτω κείμενο. Ετσι ειπα να το βάλω να το διαβάσετε και εσεις.

Κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν



Γένεση 1/α΄ 26,27: ΄΄Και είπεν ο Θεός: Ας κάμωμεν άνθρωπον κατ' εικόνα ημών και καθ' ομοίωσιν ημών... Και εποίησεν ο Θεός τον άνθρωπον κατ' εικόνα εαυτού. Κατ' εικόνα Θεού εποίησεν αυτόν.΄΄

Εδώ, κατά τη διδασκαλία τών πατέρων, φαίνεται πως ο Θεός είχε σκοπό να πλάσει τον άνθρωπο: ΄΄κατ' εικόνα και ομοίωσίν΄΄ Του. Όταν λοιπόν τον έφτιαξε, τον έκανε κατ' εικόνα. Εδώ κρύβεται το μυστικό τής τελειότητας. Ο άνθρωπος ως πλασμένος ΄΄κατ' εικόνα΄΄, ήταν ΄΄καλός λίαν΄΄. Όταν όμως θα ήταν και καθ' ομοίωσιν τού Θεού, θα έμπαινε σε πορεία προς την ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ.

Ποια είναι όμως η σημασία τών φράσεων: ΄΄κατ' εικόνα΄΄ και ΄΄καθ' ομοίωσιν΄΄;

Το κατ' εικόνα, είναι η δυνατότητα που έχει ο άνθρωπος ως ελεύθερο και νοήμον πλάσμα, να ομοιάσει με τον Θεό.
Το καθ' ομοίωσιν όμως, είναι η πορεία επίτευξης αυτής τής ομοίωσης, που επιτυγχάνεται μόνο με τη συνέργεια τού ανθρώπου και τού Αγίου Πνεύματος.

Επειδή ο Θεός είναι αυτό που είναι ΕΠΕΙΔΗ ΤΟ ΘΕΛΕΙ και όχι αναγκαστικά, θα πρέπει και ο άνθρωπος ΝΑ ΘΕΛΕΙ, και να προσπαθήσει, χρησιμοποιώντας την κατ' εικόνα ελευθερία και νοημοσύνη του, ώσπου να φθάσει στην τελειότητα, δηλαδή στην πορεία ομοίωσης με το Θεό. Aυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που μόνο ο άνθρωπος το έχει μεταξύ τής κτίσεως.

Δεν ήταν δυνατόν o άνθρωπος να πλαστεί κατ' ευθείαν, (δηλαδή αναγκαστικά) τέλειος. Ο Σατανάς, πρότεινε στον άνθρωπο την ομοίωση με το Θεό, μέσω τής ανεξαρτησίας και τής αυτοδιαχείρισης, χωρίς τη συνέργια τού Αγίου Πνεύματος. Έτσι όμως, ο άνθρωπος αστόχησε, (=αμάρτησε), να πετύχει το στόχο τής τελειότητας, και αντί για την ομοίωση τού Θεού, ΄΄ομοιώθηκε προς τα κτήνη τα φθειρόμενα΄΄. Ο στόχος τής τελειότητας, είναι ο στόχος τού κάθε Χριστιανού, όπως φαίνεται στα παρακάτω εδάφια:

Ματθαίος 5/ε΄ 48: Έστε λοιπόν σεις τέλειοι, καθώς ο Πατήρ σας ο εν τοις ουρανοίς είναι τέλειος.

Εβραίους 6/ς΄ 1: ...αφήσαντες την αρχικήν διδασκαλίαν τού Χριστού, ας φερώμεθα προς την τελειότητα.

Εφεσίους 4/δ΄ 13: Μέχρι καταντήσωμεν οι πάντες εις την ενότητα τής πίστεως και τής επιγνώσεως τού Υιού τού Θεού, εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας τού πληρώματος τού Χριστού.

Εδώ θα πρέπει να διευκρινίσουμε το εξής: Όταν η Αγία Γραφή μιλάει για τελειότητα, δεν εννοεί πουθενά την σωματική τελειότητα, όπως την κατανοούν οι ΄΄Μάρτυρες΄΄. Μιλάει όπως είδαμε, για ομοιότητα με τον Θεό, και αυτό δεν έχει καμία σχέση με το σώμα. Το ότι το σώμα τών τελείων αποκτά αφθαρσία και αθανασία, αυτό είναι φυσικό επακόλουθο τής τελειότητας, και όχι η ίδια η τελειότητα.

Πώς όμως θα μοιάσουμε με το Θεό εφ' όσον δεν τον είδαμε;
Και πάλι η απάντηση βρίσκεται στη φράση: ΄΄κατ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν΄΄. Δεν λέει: ΄΄εικόνα και ομοίωσιν΄΄.

Τι σημαίνει η λέξη ΄΄κατά΄΄; Σημαίνει: ΄΄εικόνα τής εικόνας΄΄ τού Θεού, και όχι άμεσα δική Του εικόνα.
Και ποιος είναι η άμεση εικόνα τού Θεού; Μα φυσικά ο Ιησούς Χριστός:

Κολοσσαείς α΄ 15: ...όστις είναι εικών τού Θεού τού αοράτου...

Ο Αδάμ λοιπόν, φτιάχτηκε ΄΄κατ' εικόνα Θεού΄΄, ή ΄΄εικόνα Χριστού΄΄. Το ότι ο Ιησούς Χριστός δεν είχε γεννηθεί ακόμα ως άνθρωπος, δεν είναι πρόβλημα. Ο εκτός χρόνου Θεός, γνωρίζει καλά το μέλλον, ως Δημιουργός τού χρόνου.

Όλα αυτά, ταιριάζουν απόλυτα με το εδάφιο Εφεσίους 4/δ΄ 13, που παραθέσαμε προηγουμένως. Πρέπει να στοχεύουμε προς το παράδειγμα που άφησε ο Κύριος Ιησούς Χριστός, και αυτό θα μας οδηγήσει στην ομοίωση με τον Θεό, δηλαδή στην πορεία της τελειότητας.

Μήπως όμως δεν είναι εφικτή η τελειότητα, εφ' όσον πρόκειται για τον απείρως τέλειο Θεό;
Αυτό είναι εν μέρει σωστό. Το να τον φθάσουμε, είναι σίγουρα αδύνατον. Θα τον πλησιάζουμε όμως, από τώρα και για όλη την αιωνιότητα, γινόμενοι όλο και πιο όμοιοι μ' αυτόν, όπως φαίνεται και στο παρακάτω εδάφιο:
Β΄ Κορινθίους 3/γ΄ 18: ΄΄πάντες, ανακεκαλυμμένω προσώπω την δόξαν Κυρίου κατοπτριζόμενοι την αυτήν εικόνα, μεταμορφούμεθα από δόξης εις δόξαν΄΄.

Η τελειότητα λοιπόν, είναι κάτι σχετικό, και ο καθένας βρίσκεται σε πορεία προς την ομοίωση είτε με το Θεό, είτε προς τον εχθρό του τον Διάβολο. Η ελεύθερη βούληση τού καθενός είναι καθοριστική για το σημείο προόδου στο οποίο βρίσκεται. Η τελειότητα δεν είναι στάση. Είναι διαρκής πορεία!

Ένα εδάφιο που δείχνει την σχετική έννοια τής λέξης: ΄΄τελειότητα΄΄, φαίνεται από πολύ νωρίς στην Αγία Γραφή:
Γένεσις 6/ς΄ 9: Ο Νώε ήτο άνθρωπος δίκαιος, τέλειος μεταξύ τών συγχρόνων αυτού. Μετά τού Θεού περιεπάτησεν ο Νώε.
Ο Νώε αποκαλείται τέλειος, συγκριτικά με τους συγχρόνους του, επειδή ΄΄περπάτησε με το Θεό΄΄. Βρισκόταν σε πορεία τελειότητος! Εξάντλησε τα μέσα που είχε την εποχή εκείνη, για την πορεία του προς την τελειότητα.

Στην πραγματικότητα όμως, η δημιουργία τού ανθρώπου ολοκληρώθηκε πολύ αργότερα. Μόνο με τη γέννηση τού Κυρίου Ιησού Χριστού, εμφανίστηκε (επιτέλους) ο άνθρωπος τέλειος. Ο Ιησούς Χριστός, υπήρξε ο μόνος άνθρωπος, που ήταν πραγματικά τέλειος. Στο πρόσωπό του, η ανθρωπότητα βρήκε την τελική εκπλήρωση τού σκοπού τού Θεού για τον άνθρωπο: ΄΄ποιήσωμεν άνθρωπον...καθ' ομοίωσιν ημών΄΄.

Ο Ιησούς άνοιξε το δρόμο προς την τελειότητα και προς τους άλλους, που βρίσκονταν στην πορεία τού ΄΄καθ' ομοίωσιν΄΄.
Ιάκωβος 3/γ΄ 9: ...τους ανθρώπους, τους καθ' ομοίωσιν Θεού γεγονότας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:
Ο άνθρωπος πλάστηκε κατ' εικόνα Θεού, με σκοπό να φθάσει ελεύθερα στην τελειότητα, που είναι ο στόχος της καθ' ομοίωσιν δημιουργίας του ανθρώπου. Αυτό επιτυγχάνεται σήμερα για τους Χριστιανούς, που ακολουθούν το παράδειγμα τού Κυρίου Ιησού Χριστού. Αυτοί, αφού λάβουν το Άγιο Πνεύμα δια του Αγίου Βαπτίσματος, θα γίνονται όλο και πιο τέλειοι, καθώς σε όλη την αιωνιότητα, θα πλησιάζουν την άπειρη τελειότητα τού Θεού.
Τέλος, αν και η λέξη: ΄΄τελειότητα΄΄ δεν αναφέρεται σε σχέση με το σώμα, οι σωσμένοι θα αποκτήσουν ένα άφθαρτο καινούριο σώμα, και θα απολαμβάνουν τη ζωή σε μία άφθαρτη καινούρια γη, ζώντας ταυτόχρονα στην επουράνια παρουσία τού Θεού. Τότε, θα ολοκληρωθεί και η δημιουργία τού Θεού για την ανθρωπότητα ως σύνολο. (Β΄ Πέτρου 3/γ΄ 10-13).[

[Νίκος]

εψαξα λίγο παραπάνω και βρήκα το παρακάτω κείμενο. Ετσι ειπα να το βάλω να το διαβάσετε και εσεις.

Εξαιρετικό κείμενο Πόπη, μόνο που δεν έγραψες που το βρήκες[

[Φοιτητής]

Όντως πολύ ωραίο!

[Achilleas]

Το κατ' εικόνα και το καθ' ομοίωσιν είναι δύο πράγματα, αλληλένδετα μεταξύ τους για τον άνθρωπο. Το ένα, εμπεριέχει το άλλο.

Σε μία συζήτηση που άκουσα στο ραδιόφωνο μάλιστα, τα παρομοίωσαν με τον σπόρο και το δέντρο. Το δέντρο έχει προέλθει από τον σπόρο, αλλά και ο σπόρος είναι ένα εν δυνάμει δέντρο.

[Νίκος]

Καθ' ομοίωσιν Θεού Αχιλλέα σημαίνει ότι ο άνθρωπος πλάστηκε για να μοιραστεί την Αγάπη και τη Δόξα του Θεού, επιτυγχάνοντας στο τέλος της επίγειας (ή της Παραδείσιας προ της πτώσεως) ζωής του. Για να το πετύχει αυτό του δόθηκαν όλα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος ("ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν." (Γεν. 2, 7)), κι έτσι έγινε εικόνα Θεού. Ο άνθρωπος έπρεπε με ελεύθερη βούληση να διαχειριστεί σωστά τα χαρίσματα του κατ' εικόνα για να επιτύχει το καθ' ομοίωσιν.



Όμως οι προπάτορές μας επέλεξαν διαφορετικά, αμαυρώνοντας έτσι την εικόνα του Θεού και μέσα τους και χάνοντας τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.

Ο Χριστός, ως νέος Αδάμ αποκατέστησε τη σχέσης Θεού και ανθρώπων, αίροντας τις αμαρτίες που αμαύρωναν το κατ' εικόνα, και μας έδειξε το δρόμο για ν' αγωνιστούμε και πάλι να επιτύχουμε το καθ' ομοίωσιν. Με το Βάπτισμα και το Χρίσμα ο Χριστιανός παίρνει και πάλι εν δυνάμει τα Χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος κι έτσι γίνεται και πάλι εικόνα Θεού. Εξαρτάται όμως από την ελεύθερη βούλησή τους πως θα διαχειριστεί τα χαρίσματα αυτά για να κερδίσει τη Βασιλεία των Ουρανών.

Βλέπουμε τους Αγίους που κατάφεραν να πλησιάσουν το καθ΄ ομοίωσιν πως ενεργούν σ΄ αυτούς τα Χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος και μπορούν να κάνουν πράγματα πέρα απ' τα ανθρώπινα μέτρα. Εν δυνάμει όλοι μας μπορούμε να φτάσουμε σε κατάσταση Χάριτος κι η απόφαση, αν θα το προσπαθήσουμε είναι αποκλειστικά δική μας.