"ουκ ήλθον καταλύσαι αλλά πληρώσαι"

[Νίκος]

"ουκ ήλθον καταλύσαι αλλά πληρώσαι"



"Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι." (Ματθ. Κεφ. 5ο, 17)

Είναι αρκετός καιρός, που με προβληματίζει η ερμηνεία αυτού του στίχου του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Νομίζω ότι το περιεχόμενο της λέξης "πληρώσαι" στο στίχο αυτό έχει εξαιρετική θεολογική σημασία.

Η λέξη "πληρώσαι", λοιπόν στο στίχο αυτό σημαίνει "να συμπληρώσω" ή "να εκπληρώσω";
Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να εκπληρώσει την υπόσχεση που έδωσε ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη απευθείας και μέσω των προφητών, ότι θα στείλει Μεσσία για να σώσει τον κόσμο; Ή ήρθε για να συμπληρώσει το Μωσαϊκό Νόμο προσθέτοντας στις εντολές που αφορούσαν μόνο τις πράξεις, και την πρόθεση με την οποία γίνονται αυτές, όπως επίσης να προσθέσει στην αποθετική εντολή της μη διάπραξης κακού που περιγράφεται στις επτά από τις δέκα εντολές, την θετική εντολή της αγάπης και της μέσω αυτής διάπραξης του καλού, ακόμη και σε ανταπόδοση κακού;

Προστρέχω λοιπόν στις γνώσεις τι θεολογικές, αλλά και τη μέχρι σήμερα πνευματική εμπιερία σας, για να βρούμε μαζί τη σημασία της λέξης αυτής, περιμένω με ανυπομονησία τις απαντήσεις σας.

[stratis]

Η λέξη "πληρώσαι", λοιπόν στο στίχο αυτό σημαίνει "να συμπληρώσω" ή "να εκπληρώσω";

Από όσα έχω ακούσει ήξερα ότι σημαίνει να συμπληρώσω το νόμο και πιο συγκεκριμένα να τον εκλεπτύνει. Τα χρόνια της Π.Δ. ήταν βάρβαρα χρόνια με την έννοια ότι ο άνθρωπος ήταν βάρβαρος και ο Θεός ήταν αναγκαστικά σε ρόλο παιδαγωγού. Δε γινόταν λοιπόν παρά να υπάρχει ένα γενικό πλαίσιο νόμων το οποίο ο περιούσιος λαός έπρεπε να σέβεται και να τηρεί για να μην Τον εγκαταλείψει ο Θεός. Βέβαια μολονότι οι εντολές αυτές με βασικότερη να μην ακολουθήσουν ξένους θεούς έμοιαζαν απλές, ο λαός πρόδωσε το Θεό και είχαμε τη γνωστή συνέχεια.

Από την άλλη και οι προφητείες -πολλές εκ των οποίων αφορούσαν στον ερχομό του Μεσσία- δεν αποτελούν μέρος του νόμου με την ευρύτερη έννοια;

Ίσως τελικά φίλε μου Νίκο στον προβληματισμό σου να υπάρχει και μια τρίτη επιλογή, το πληρώσαι να σημαίνει και "συμπληρώσω, ολοκληρώσω" αλλά και "εκπληρώσω".

Ειλικρινά πάντως είναι δώρο Θεού να βρισκόμαστε όλοι μαζί εδώ και να τίθενται τέτοια ζητήματα προς συζήτηση, είναι η φιλανθρωπία του Κυρίου που μας επιτρέπει να αγγίζουμε και να μελετούμε τα του Οίκου Του. Και μόνο το "ταξίδι" μέσα στην απέραντη θάλασσα της Πίστεώς μας και μόνο η εξερεύνηση των Θείων Θησαυρών τουλάχιστον σε μένα δίνει πολύ μεγάλη χαρά και αγαλλίαση καθώς επίσης μου φανερώνει ότι υπάρχουν ακόμη πρόβατα που ανήκουν στον καλό ποιμένα.

[Νέστορας]

Άποψή μου υποκειμενική και ακράδαντη, είναι πως ό, τι αναζητούμε υπάρχει μέσα στη Γραφή. Η απόδειξη, η επαλήθευση, η εξήγηση η κατανόηση σε ό, τι ζητούμε, αν μη τι άλλο και αλίμονο αν δεν υπήρχε μέσα στη Βίβλο. Αυτή (θα έπρεπε να) είναι η Αρχή και το Τέλος της κάθε μας έρευνας. Από Αυτή (θα έπρεπε να) πηγάζουν και να απαντώνται όλα μας τα ερωτήματα. Διότι Αυτό είναι ό, τι πιο ιερό και αμόλυντο έχουμε ως Διαθήκη τα τελευταία 2000 χρόνια. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο που η ιστορικότητα και η προέλευση να μπορούν να αποδειχθούν. Βεβαίως ακόμα και η Βίβλος έχει δεχθεί αμέτρητα πυρά αναφορικά με την αυθεντικότητα της. Ας μην ξεχνούμε όμως πως δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να έχει ενδυθεί το όνομα ο Λόγος του Θεού. Αλίμονο λοιπόν αν δεν αποτελέσει για μας το Α και το Ω της έρευνάς μας. Αντιθέτως με αυτό που συμβαίνει, με αυτό που κάνουμε δηλαδή, θα έπρεπε να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της μελέτης και της έρευνάς μας.
Επομένως Νίκο, άποψή μου είναι ότι τα πάντα θα πρέπει να αναζητούνται στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Βεβαίως, όλα είναι θέμα προδιάθεσης και προαίρεσης. Αυτό που θέλουμε να πιστέψουμε, αυτό και θα πιστέψουμε. Εκεί έγκειται και η ελευθερία μας. Ο βαθμός κατανόησης όμως έρχεται εκ των άνωθεν. Το «ως που δυναμεθα να κατανοήσουμε, ως που μας επιτρέπεται να φτάσουμε» είναι κάτι που ελάχιστα εναπόκειται σε εμάς.

Επιζητώντας λοιπόν την ερμηνεία του:
Mat 5:17 μη νομισητε οτι ηλθον καταλυσαι τον νομον η τους προφητας ουκ ηλθον καταλυσαι αλλα πληρωσαι

Θα σου απαντήσω ερευνώντας εντός της ιδίας της Γραφής:

Κατ' αρχάς μία από τις "αγαπημένες" ρήσεις του Ματθαίου στο Ευαγγέλιο του, ήταν η εξής:

Mat 1:22 τουτο δε ολον γεγονεν ινα πληρωθη το ρηθεν υπο του κυριου δια του προφητου λεγοντος

Όπου ο ευαγγελιστής - νομίζω όλοι θα συμφωνήσουν - εννοεί να εκπληρωθεί.

Και ο Ίδιος ο Ιησούς όμως σε άλλες χρήσεις του "πληρώσαι" μας δίνει την έννοια της εκπλήρωσης (Fulfillment στην KJV μετάφραση). Ας δούμε τα ανάλογα χωρία:

Joh 15:25 αλλ ινα πληρωθη ο λογος ο γεγραμμενος εν τω νομω αυτων οτι εμισησαν με δωρεαν
Joh 15:11 ταυτα λελαληκα υμιν ινα η χαρα η εμη εν υμιν μεινη και η χαρα υμων πληρωθη
Joh 13:18 ου περι παντων υμων λεγω εγω οιδα ους εξελεξαμην αλλ ινα η γραφη πληρωθη ο τρωγων μετ εμου τον αρτον επηρεν επ εμε την πτερναν αυτου
Luk 24:44 ειπεν δε αυτοις ουτοι οι λογοι ους ελαλησα προς υμας ετι ων συν υμιν οτι δει πληρωθηναι παντα τα γεγραμμενα εν τω νομω μωσεως και προφηταις και ψαλμοις περι εμου

Νομίζω πως το τελευταίο χωρίο δεν αφήνει και πολλά περιθώρια ερμηνείας. Αν ψάξεις Νίκο πιστεύω ότι θα βρεις και άλλα χωρία που θα σου "μεταφράσουν" το πληρώσαι σε "εκπληρώσει". Διάβασε και το παρακάτω αν θες:

Mat 3:13 τοτε παραγινεται ο ιησους απο της γαλιλαιας επι τον ιορδανην προς τον ιωαννην του βαπτισθηναι υπ αυτου
Mat 3:14 ο δε ιωαννης διεκωλυεν αυτον λεγων εγω χρειαν εχω υπο σου βαπτισθηναι και συ ερχη προς με
Mat 3:15 αποκριθεις δε ο ιησους ειπεν προς αυτον αφες αρτι ουτως γαρ πρεπον εστιν ημιν πληρωσαι πασαν δικαιοσυνην τοτε αφιησιν αυτον


Θέλω όμως κι εγώ με τη σειρά μου να σε ρωτήσω κάτι.

Είναι αρκετός καιρός, που με προβληματίζει η ερμηνεία αυτού του στίχου του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου. Νομίζω ότι το περιεχόμενο της λέξης "πληρώσαι" στο στίχο αυτό έχει εξαιρετική θεολογική σημασία.

Γιατί σε προβληματίζει η ερμηνεία αυτού του στίχου? Τι έχεις εντοπίσει και το χαρακτηρίζεις ως πολύτιμο λίθο γνώσης για τον εαυτό σου?

[Νίκος]

Να λοιπόν που έχουμε δύο διαφορετικές απόψεις για το θέμα που έβαλα. Αλλά ας ξεκινήσω απαντώντας στο Νέστορα.

Φίλε Νέστορα,
θα πρέπει να παραδεχτείς ότι η συγκεκριμένη πρόταση καθώς και η διδασκαλία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, παίρνει διαφορετικό νόημα αν απλώς ήρθε να εκπληρώσει το νόμο και όχι και για να τον συμπληρώσει.

Φίλε Στρατή,
παρ' όλο που δεν μπορώ παρά να δεχτώ τη θεολογική ανάλυση του Νέστορα κι επομένως θα πρέπει να παραδεχθώ, ότι η κατά λέξη μετάφραση της λέξης "πληρώσαι" στην Καινή Διαθήκη σημαίνει "να εκπληρώσω", αισθάνομαι βαθιά μέσα μου ότι στην περίπτωση αυτή σημαίνει και "να εκπληρώσω" και "να συμπληρώσω".

Γιατί ο Κύριος ήρθε στον κόσμο και σταυρώθηκε και αναστήθηκε, για να εκπληρώσει την υπόσχεση Του στον πεσμένο άνθρωπο, ότι θα τον σώσει. Αλλά επίσης ήρθε και για να δώσει την οδό της σωτηρίας μέσα από τη μίμηση του παραδείγματός Του και την υπακοή των εντολών Του, που αλλάζουν το πεδίο του αγώνα, κι απ' την αποφυγή των κακών πράξεων, δηλαδή έξω απ' τον άνθρωπο, το μεταφέρουν μέσα στον άνθρωπο, με την αποφυγή των κακών λογισμών και την αντικατάστασή τους από καλούς λογισμούς.

Βεβαίως η αγάπη προς το Θεό, υπήρχε σαν εντολή και στην Παλαιά Διαθήκη, γιατί η αγάπη αυτή τελικά είναι το μόνο διαρκές κίνητρο για την τήρηση των εντολών Του, όμως προστίθεται στην Καινή Διαθήκη και η αγάπη προς τον πλησίον που συνδέεται απόλυτα με την αγάπη προς το Θεό, δηλαδή όπως λέει ο Άγιος Μάξιμος δεν μπορεί ν' αγαπά κάποιος το Θεό και να μην αγαπά ταυτόχρονα και τους αδελφούς του.

[stratis]

Η απόδειξη, η επαλήθευση, η εξήγηση η κατανόηση σε ό, τι ζητούμε, αν μη τι άλλο και αλίμονο αν δεν υπήρχε μέσα στη Βίβλο. Αυτή (θα έπρεπε να) είναι η Αρχή και το Τέλος της κάθε μας έρευνας.

Η αξία της Βίβλου είναι ανεκτίμητη Νέστορα και για αυτό ο Ιησούς λέγει "ερευνάτε τας γραφάς", όμως ας μην ξεχνούμε ότι ο Κύριος μας έστειλε το Πνεύμα το ’γιο το οποίο είχαν και οι Πατέρες της Εκκλησίας μας μέσω της Αποστολικής Διαδοχής και επομένως μπορούμε να εμπιστευτούμε και αυτούς διότι με εγκράτεια, προσευχή και άσκηση μεγάλη ανάλυσαν τη Γραφή -δεν έλεγαν δικές τους θεωρίες- για να την κάνουν πιο λιανά και για εμάς.

αισθάνομαι βαθιά μέσα μου ότι στην περίπτωση αυτή σημαίνει και "να εκπληρώσω" και "να συμπληρώσω".

Σαφώς σημαίνει ΚΑΙ για να συμπληρώσω το νόμο. Ο νόμος ήταν βασικά κομμένος και ραμμένος εν πολλοίς για να κουμαντάρονται με μερικές βασικές εντολές οι παλαιοί άνθρωποι οι οποίοι όπως βλέπουμε στην Παλαιά Διαθήκη ήταν δυσκολοκυβέρνητοι. Θυμηθείτε αδερφοί μου το Μωυσή πόσες φορές αναστέναξε με το λαό που καθοδηγούσε. Εκλεπτυσμένες εντολές και νόμοι βασισμένοι εν πολλοίς στην καθαρότητα της ψυχής του ανθρώπου δύσκολη εφαρμογή θα έβρισκαν στον παλαιοδιαθηκικό άνθρωπο. Ο ερχομός του Ιησού όμως άλλαξε τα πράγματα, ήρθε για να αλλάξει τις ψυχές μας και για να ολοκληρώσει - συμπληρώσει - τελειοποιήσει το νόμο. Με το "τελοιοποιήσει" δεν εννοώ ότι ο νόμος ήταν ατελής, ήταν ότι χρειαζόταν για τον παλαιό άνθρωπο που είχε χρεία παιδαγωγού αλλά για το νέο άνθρωπο χρειαζόταν κάτι παραπάνω που μας το έδωσε ο Κύριος.

[Νίκος]

Φίλε Νέστορα,

Γράφεις:

Άποψή μου υποκειμενική και ακράδαντη, είναι πως ό, τι αναζητούμε υπάρχει μέσα στη Γραφή. Η απόδειξη, η επαλήθευση, η εξήγηση η κατανόηση σε ό, τι ζητούμε, αν μη τι άλλο και αλίμονο αν δεν υπήρχε μέσα στη Βίβλο. Αυτή (θα έπρεπε να) είναι η Αρχή και το Τέλος της κάθε μας έρευνας. Από Αυτή (θα έπρεπε να) πηγάζουν και να απαντώνται όλα μας τα ερωτήματα. Διότι Αυτό είναι ό, τι πιο ιερό και αμόλυντο έχουμε ως Διαθήκη τα τελευταία 2000 χρόνια. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο που η ιστορικότητα και η προέλευση να μπορούν να αποδειχθούν.

Όμως κάνεις λάθος να περιορίζεις στη μελέτη του κειμένου της Αγίας Γραφής την αλήθεια. Γιατί στην Ορθόδοξη Εκκλησία η αλήθεια της πίστης μας δεν προέρχεται μόνο απ' όσα είναι γραμμένα στα τέσσερα ευαγγέλια αλλά κι απ' την εμπειρία όλων των μελών της Εκκλησίας από την ίδρυσή της από τον Κύριο μας Ιησού Χριστό μέχρι και σήμερα. Η αλήθεια λοιπόν της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης βρίσκεται στην Ιερά Παράδοση μέρος της οποίας είναι κι ο κώδικας των ευαγγελίων, που λέει ότι αυτά τα ευαγγέλια με το συγκεκριμένο περιεχόμενο είναι τα γνήσια κι όχι άλλα.

Για να υποστηρίξω την άποψή αυτή θα σου αναφέρω και το παρακάτω απόσπασμα:

39 ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς, ὅτι ὑμεῖς δοκεῖτε ἐν αὐταῖς ζωὴν αἰώνιον ἔχειν· καὶ ἐκεῖναί εἰσιν αἱ μαρτυροῦσαι περὶ ἐμοῦ· 40 καὶ οὐ θέλετε ἐλθεῖν πρός με ἵνα ζωὴν ἔχητε.
(Ιωαν, Κεφ. 5ο, 39-40)

Και σε μετάφραση: "Ψάχνετε μέσα στις γραφές γιατί εσείς νομίζετε ότι μεσ' απ' αυτές θα κερδίσετε την αιώνια ζωή. Κι εκείνες για μένα μαρτυρούν. Και δεν θέλετε να έλθετε κοντά μου για έχετε ζωή!"

Αν κάποιος ξεκόψει το "ερευνάτε τας γραφάς¨. όπως κάνουν πολλοί ιδιαίτερα οι Προτεστάντες, θα νομίσει πράγματι ότι μπορεί μέσ' απ' αυτές να κερδίσει την αιώνια ζωή. Όμως εδώ ο Κύριος το λέει ξεκάθαρα. Δεν αρκεί να ερευνάται τις γραφές, γιατί αν κι αυτές γι Αυτόν μιλούν πρέπει να πάει κανείς κοντά Του για να έχει ζωή (γενικώς και τώρα και αιώνια). Και για να πάει κάποιος κοντά Του δεν αρκεί η γνώση γενικώς, ακόμη και του ευαγγελίου, είναι απαραίτητη και η εμπειρία αυτών, που μέχρι σήμερα Τον αναζήτησαν και Τον βρήκαν και μας μίλησαν για το πως Τον βρήκαν και τι ένοιωσαν όταν Τον βρήκαν.

Ο Χριστός δεν ήλθε στον κόσμο μόνο για να διδάξει και να κάνει θαύματα, ούτε ακόμη μόνο για να θυσιαστεί για τις αμαρτίες μας και ν' αναστηθεί για να μας ανοίξει το δρόμο για τη Βασιλεία των Ουρανών. Ήλθε για όλα αυτά αλλά κυρίως για να μας δώσει τον τρόπο μέσω της Θείας Ευχαριστίας (και των άλλων μυστηρίων) να πάμε κοντά Του, να γίνουμε ένα μαζί Του (να κοινωνήσουμε) για να έχουμε ζωή μέσα μας.

Επομένως η μελέτη της Αγίας Γραφής είναι εξαιρετικά πολύτιμη, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να συνδυάζεται με την συμμετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας, κι ιδιαίτερα της Ιεράς Εξομολόγησης και της Θείας Ευχαριστίας, και προπαντός με προσευχή. Αλλιώς η πνευματική μελέτη ξεκομμένη κινδυνεύουμε να μας οδηγήσει σε υπερηφάνεια ή και σε αίρεση.

Άλλωστε όπως λέει κι ο π. Αθανάσιος Μητροπολίτης Λεμεσού, αναφέροντας χαρακτηριστικά το απόσπασμα από την πορεία προς Εμμαούς, δεν μπορεί ο άνθρωπος με τις δυνάμεις του μόνο να ερμηνεύσει τις γραφές, είναι απαραίτητη η βοήθεια της Θείας Χάριτος, που μπορούμε να την αναζητήσουμε μόνο με τους τρόπους που ανέφερα προηγουμένως.

[Νέστορας]

Νικόλα, στα περισσότερα από όσα έγραψες συμφωνώ μαζί σου. Το θέμα για εμένα έχει ως εξής. Ως γνωστόν, όλα τα ποτάμια καταλήγουν στη θάλασσα. Και όλα τα ποτάμια αναβλύζουν από κάποια πηγή, συνήθως από κάποιο βουνό. Όμως από την αρχή του ταξιδιού τους (πηγή) μέχρι την κατάληξή τους (θάλασσα), όλα τα ποτάμια διανύουν μεγάλη διαδρομή. Τελικά, όσο μεγάλη ή μικρή και αν είναι η διαδρομή που θα διανύσουν, όλα θα ξεχυθούν εν τέλει στη θάλασσα. Το θέμα φίλε μου είναι πόσα από αυτά τα ποτάμια θα φτάσουν στον προορισμό τους άσπιλα και αμόλυντα. Όπως ξεκίνησαν από την πηγή τους. Καθάρια και κρυστάλλινα. Διότι οι κίνδυνοι μόλυνσης που ελλοχεύουν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, είναι πολλοί. Εργοστάσια με απόβλητα καραδοκούν με διακριτικό τρόπο να χύσουν το δηλητήριο τους σε αυτά τα ποτάμια και (όπως όλοι γνωρίζουμε) εν τέλει το καταφέρνουν. Κάποια από τα εργοστάσια βεβαίως ενδέχεται να χρησιμοποιούν τα ειδικά φίλτρα που κυκλοφορούν στο εμπόριο και περιορίζουν τον κίνδυνο μόλυνσης. Μα πόσα είναι αυτά? Το υψηλό κόστος αποτρέπει τα περισσότερα από το να τα χρησιμοποιήσουν, με συνέπεια να μολύνουν τα ποτάμια. Και αυτά τα ποτάμια όμως, τα μολυσμένα, τελικά εκχύνονται στη θάλασσα. Μα το αποτέλεσμα είναι να τη μολύνουν και αυτή. Στο βαθμό που δύνανται.

Ας αντικαταστήσουμε τώρα τις εξής λέξεις:

Ποτάμι = άνθρωπος
Διαδρομη ποταμού = πνευματική πορεία του ανθρώπου
Πηγή (βουνό)= Βίβλος
Θάλασσα = αλήθεια
Εργοστάσια με απόβλητα = ανθρώπινες διδαχές
Φίλτρα = Φιλτράρισμα των ανθρωπίνων διδαχών

Πραγματικά με στεναχωρεί να διαβαζω ότι

«Όμως κάνεις λάθος να περιορίζεις στη μελέτη του κειμένου της Αγίας Γραφής την αλήθεια. Γιατί στην Ορθόδοξη Εκκλησία η αλήθεια της πίστης μας δεν προέρχεται μόνο απ' όσα είναι γραμμένα στα τέσσερα ευαγγέλια αλλά κι απ' την εμπειρία όλων των μελών της Εκκλησίας από την ίδρυσή της από τον Κύριο μας Ιησού Χριστό μέχρι και σήμερα. Η αλήθεια λοιπόν της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης βρίσκεται στην Ιερά Παράδοση μέρος της οποίας είναι κι ο κώδικας των ευαγγελίων, που λέει ότι αυτά τα ευαγγέλια με το συγκεκριμένο περιεχόμενο είναι τα γνήσια κι όχι άλλα»

Είναι πράγματι στένεμα της αλήθεια το να την αναζητάς στην Καινή και την Παλαιά Διαθήκη? Αυτός που νουθετείται με βάση αυτά τα δύο βιβλία, θεωρείς στ’ αλήθεια ότι έχει μια περιορισμένη αντίληψη περί αληθείας?

Εγώ μέχρις ώτου διαβάσω το κείμενό σου νόμιζα ὅτι ὁ νόμος διὰ Μωϋσέως ἐδόθη, και ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο. Όμως μάλλον η θεώρησή μου είναι περιορισμένη καθώς τα ευαγγέλια είναι μέρος της Ιεράς παράδοσης, ως εκ τούτου, πράγματι απομονώνω ένα μέρος της αλήθειας και δεν ξεκινώ από την πηγή η οποία είναι η παράδοση της εκκλησίας μας.

Πάντως αποτελεί χρέος μου να σου υπενθυμίσω ότι: Ἔλεγεν οὖν ὁ Ἰησοῦς πρὸς τοὺς πεπιστευκότας αὐτῷ Ἰουδαίους• ἐὰν ὑμεῖς μείνητε ἐν τῷ λόγῳ τῷ ἐμῷ, ἀληθῶς μαθηταί μού ἐστε, καὶ γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς. Από την άλλη όμως γνωρίζω καλά το Μηκέτι οὖν ἀλλήλους κρίνωμεν, ἀλλὰ τοῦτο κρίνατε μᾶλλον, τὸ μὴ τιθέναι πρόσκομμα τῷ ἀδελφῷ ἢ σκάνδαλον. Και θυμάμαι επίσης πολύ καλά ότι ὁ ἀγαπῶν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ ἐν τῷ φωτὶ μένει καὶ σκάνδαλον ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν• Σε οτιδήποτε λοιπόν σε φέρνει πιο κοντά σε Αυτόν, είτε ονομάζεται Ιερά Παράδοση, είτε ονομάζεται νεσκαφέ φραπέ, είτε ονομάζεται χορός της κοιλιάς, είτε ονομάζεται προσευχή, είτε ονομάζεται βόλτα στη φύση, είτε ονομάζεται κομοδίνο, σε οτιδήποτε λοιπόν σε φέρνει κοντά στη δόξα Του, εγώ πρόσχωμα δεν θα γίνω και τον τρόπο που εγώ ακολουθώ, δε θα στον υποδείξω ως τον πλέον σωστό ή τον μοναδικό. Θα μείνω μόνο στο να σε προειδοποιήσω και εσένα να προσέχεις τους ανθρώπους και τις παραδόσεις τους. Διότι όλοι μας έχουμε αυτή την έμφυτη τάση της φυγοπονίας και του εθελοτυφλισμού (μη εισενέγκεις υμας εις πειρασμόν) . Αυτή η έμφυτη τάση να ξεχνούμε ότι είναι στενή και τεθλιμμένη η οδός. Το θυμάσαι Νίκο? Στενή (για λίγους) και τεθλιμμένη (γεμάτη πόνο). Όμως οι περισσότερες ανθρώπινες διδαχές (αν τις δεις για λίγο ανεπηρέαστα) έρχονται να διδάξουν το ακριβώς αντίθετο. Έρχονται συνήθως να απαλύνουν τον πόνο που θα νιώθαμε και ορισμένες φορές να μας απαλλάξουν από την προσπάθεια που θα έπρεπε να καταβάλλουμε, λειτουργώντας σαν το μαγικό χαρτάκι του πάπα.

«είναι απαραίτητη και η εμπειρία αυτών, που μέχρι σήμερα Τον αναζήτησαν και Τον βρήκαν και μας μίλησαν για το πως Τον βρήκαν και τι ένοιωσαν όταν Τον βρήκαν»

Δεν ξερω για το «απαραίτητη», όμως συμφωνώ ότι μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη. Είναι χρήσιμη η εμπειρία ανθρώπων οι οποίοι έχουν έρθει κοντά Του. Όμως ο κάθε ένας από εμάς είναι φορέας της δικής του, ατομικής, προσωπικής του κλήσης. Ο κάθε ένας από εμάς έχει το δικό του κάλεσμα στο οποίο εαν επιθυμεί ανταποκρίνεται. Πολύ αμφιβάλω λοιπόν ως προς το αν υπάρχει κάποια συνταγή.

«δεν μπορεί ο άνθρωπος με τις δυνάμεις του μόνο να ερμηνεύσει τις γραφές είναι απαραίτητη η βοήθεια της Θείας Χάριτος»

Πράγματι, πᾶσα προφητεία γραφῆς ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται• οὐ γὰρ θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτὲ προφητεία, ἀλλ' ὑπὸ Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι.

Μέχρις εκεί.

Εν Ιησού Χριστώ

[stratis]

Το θέμα για εμένα έχει ως εξής. Ως γνωστόν, όλα τα ποτάμια καταλήγουν στη θάλασσα. Και όλα τα ποτάμια αναβλύζουν από κάποια πηγή, συνήθως από κάποιο βουνό. Όμως από την αρχή του ταξιδίου τους (πηγή) μέχρι την κατάληξή τους (θάλασσα), όλα τα ποτάμια διανύουν μεγάλη διαδρομή. Τελικά, όσο μεγάλη ή μικρή και αν είναι η διαδρομή που θα διανύσουν, όλα θα ξεχυθούν εν τέλει στη θάλασσα. Το θέμα φίλε μου είναι πόσα από αυτά τα ποτάμια θα φτάσουν στον προορισμό τους άσπιλα και αμόλυντα. Όπως ξεκίνησαν από την πηγή τους. Καθάρια και κρυστάλλινα.

Διαφωνώ σε αυτό. Ειδικά στο θέμα της πίστης έχει σημασία η πηγή δηλαδή το από που ξεκινάμε. Όταν η πηγή είναι καλή, καλή θα είναι και η συνέχεια όταν μιλάμε για πίστη.

Πάμε παρακάτω

Πραγματικά με στεναχωρεί να διαβαζω ότι

«Όμως κάνεις λάθος να περιορίζεις στη μελέτη του κειμένου της Αγίας Γραφής την αλήθεια. Γιατί στην Ορθόδοξη Εκκλησία η αλήθεια της πίστης μας δεν προέρχεται μόνο απ' όσα είναι γραμμένα στα τέσσερα ευαγγέλια αλλά κι απ' την εμπειρία όλων των μελών της Εκκλησίας από την ίδρυσή της από τον Κύριο μας Ιησού Χριστό μέχρι και σήμερα. Η αλήθεια λοιπόν της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης βρίσκεται στην Ιερά Παράδοση μέρος της οποίας είναι κι ο κώδικας των ευαγγελίων, που λέει ότι αυτά τα ευαγγέλια με το συγκεκριμένο περιεχόμενο είναι τα γνήσια κι όχι άλλα»

Είναι πράγματι στένεμα της αλήθεια το να την αναζητάς στην Καινή και την Παλαιά Διαθήκη? Αυτός που νουθετείται με βάση αυτά τα δύο βιβλία, θεωρείς στ’ αλήθεια ότι έχει μια περιορισμένη αντίληψη περί αληθείας?

Δε νομίζω ότι μιλάει για στένεμα ή για περιορισμένη αντίληψη, απλώς αναγνωρίζει την αξία της Ιεράς Παραδόσεως. Η Αλήθεια δε βρίσκεται μόνο στη Γραφή -σίγουρα πηγάζει από εκεί-, βρίσκεται και στους Πατέρες που φρόντισαν να μας κάνουν νια νια όπως λέμε πιο λαϊκά τη διδασκαλία της Γραφής. Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω -εκτός αν δεν κατάλαβα καλά οπότε να με συγχωρείς- την άρνηση αυτή της Ιεράς Παράδοσης.

Π.χ. τα Μυστήρια της Εκκλησίας δόθηκαν όλα από το Χριστό (εξομολόγηση, Θεία Κοινωνία, βάπτισμα) αλλά τελειοποιήθηκαν στο τελετουργικό τους μέρος μετά.

Υπάρχει η Παράδοση στη Γραφή; Σαφώς και ναι. Τον Παράκλητο δεν έστειλε ο Ιησούς στους αποστόλους; Έτσι δε λέει η Γραφή; Οι απόστολοι δε χειροτόνησαν και άλλους; Επίθεση της χείρας επί της κεφαλής για να μεταδώσουν τη χάρη του Αγίου Πνεύματος δεν έκαναν; Το βλέπουμε στις Πράξεις των Αποστόλων, δηλαδή στη Γραφή τόσες φορές. Αυτοί με τη σειρά τους δε χειροτόνησαν κι άλλους κι άλλους κι άλλους (φτάνοντας μέχρι σήμερα) κι έτσι αυτή η χάρη του Αγίου Πνεύματος έφτασε σε έναν Χρυσόστομο, Γρηγόριο Ναζιανζηνό, Γρηγόριο Νεοκαισάρειας, Γρηγόριο Νίσσης, Μάρκο Ευγενικό, Μάξιμο ομολογητή, Ιωάννη Ελεήμονα, Μέγα Αθανάσιο, ιερό Αυγουστίνο, Μέγα Βασίλειο και όσον αφορά πιο σύγχρονους άγιο Νεκτάριο, πατέρα Παΐσιο, άγιο Νικόδημο; Γιατί λοιπόν αυτοί νοθεύουν το ποτάμι; Μάλλον στέκονται κατά μήκος του ποταμού φροντίζοντας να παραμείνει καθαρό ως την εκβολή του. Την Γραφή ανέλυσαν και τη διδασκαλία του Θεού υπηρέτησαν πιστά.

«είναι απαραίτητη και η εμπειρία αυτών, που μέχρι σήμερα Τον αναζήτησαν και Τον βρήκαν και μας μίλησαν για το πως Τον βρήκαν και τι ένοιωσαν όταν Τον βρήκαν»

Δεν ξέρω για το «απαραίτητη», όμως συμφωνώ ότι μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη. Είναι χρήσιμη η εμπειρία ανθρώπων οι οποίοι έχουν έρθει κοντά Του. Όμως ο κάθε ένας από εμάς είναι φορέας της δικής του, ατομικής, προσωπικής του κλήσης. Ο κάθε ένας από εμάς έχει το δικό του κάλεσμα στο οποίο εάν επιθυμεί ανταποκρίνεται. Πολύ αμφιβάλω λοιπόν ως προς το αν υπάρχει κάποια συνταγή.

Μην είσαι τόσο δύσπιστος. Για να έστειλε ο Κύριος τον Παράκλητο κάποιο λόγο είχε.Ας μη συγκρίνουμε τους ασήμαντους εαυτούς μας με άτομα που από μικρά ήταν στην προσευχή, τη νηστεία και τη διακονία του Θεού. Π.χ. γνωρίζω πολλούς που ασχολούνται με τα του Θεού αλλά τις δύσκολες εντολές τις έχουν ερμηνεύσει κατά το δοκούν ή καλύτερα όπως τους εξυπηρετεί. Το ’γιο Πνεύμα δεν κατοικεί όπου να είναι, όταν ο άνθρωπος δεν έχει ορθό βίο φεύγει αναμένοντας να γυρίσει και πάλι.

[Νίκος]

Φίλε Νέστορα,

Από το ύφος της απάντησής σου φοβάμαι ότι σε έθιξα. Αν πράγματι συνέβη κάτι τέτοιο λυπάμαι ειλικρινά γιατί δεν ήταν αυτή η πρόθεσή μου και σου ζητώ συγγνώμη. Η προσπάθειά μου πάντοτε είναι να μην κρίνω πρόσωπα αλλά ενέργειες, και στην περίπτωση του forum κείμενα, όσο είναι εφικτό να γίνει ο διαχωρισμός αυτός. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η κριτική μου δεν απευθύνεται σε σένα ως πρόσωπο αλλά στις συγκεκριμένες εκφράσεις, που σχολιάζω, θέλοντας να συμβάλλω στην διαμόρφωση της αλήθειας.

Είναι πράγματι στένεμα της αλήθειας το να την αναζητάς στην Καινή και την Παλαιά Διαθήκη; Αυτός που νουθετείται με βάση αυτά τα δύο βιβλία, θεωρείς στ’ αλήθεια ότι έχει μια περιορισμένη αντίληψη περί αληθείας;

Δεν είναι στένεμα της αλήθειας το να την αναζητάς στην Καινή και την Παλαιά Διαθήκη, αλλά το να την αναζητάς μόνο στην Καινή και τη Παλαιά Διαθήκη. Άλλωστε στην Καινή Διαθήκη δεν περιλαμβάνεται μόνο η ζωή του Χριστού (τα τέσσερα ευαγγέλια) αλλά και οι Πράξεις των Αποστόλων και οι επιστολές τους. που αποτελούν απόσταγμα της εμπειρίας των Αποστόλων που ήταν οι πρώτοι που αγωνίστηκαν να μετατρέψουν σε βίωμα όσα διδάχτηκαν από τον Κύριο. Επίσης η Παλαιά Διαθήκη αποτελεί κατ΄ εξοχήν βιβλίο μεταφοράς εμπειρίας από τα βιώματα των Προπατόρων, που προσπάθησαν να ζήσουν και πριν και μετά το νόμο (τις δέκα εντολές), προς τους απογόνους τους, για να αποτελέσουν οδηγό στην προσπάθειά τους να ζήσουν με βάση το νόμο.

Παρόμοιες εμπειρίες σαν απόσταγμα μεγάλου πνευματικού αγώνα γράφτηκαν από πολλούς μεγάλους ή και λιγότερο μεγάλους (με την ένοια του γνωστούς και λιγότερο γνωστούς) Πατέρες και Αγίους της Εκκλησίας μας από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια μέχρι και σήμερα.

Δεν ξερω για το «απαραίτητη», όμως συμφωνώ ότι μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη. Είναι χρήσιμη η εμπειρία ανθρώπων οι οποίοι έχουν έρθει κοντά Του. Όμως ο κάθε ένας από εμάς είναι φορέας της δικής του, ατομικής, προσωπικής του κλήσης. Ο κάθε ένας από εμάς έχει το δικό του κάλεσμα στο οποίο εαν επιθυμεί ανταποκρίνεται. Πολύ αμφιβάλω λοιπόν ως προς το αν υπάρχει κάποια συνταγή.

Συμφωνώ μαζί σου ότι ο καθένας μας έχει κληθεί από τον Κύριο σε μία χρονική στιγμή της ζωής του. (Όχι ότι κληθηκε μόνο μια φορά αλλά εκείνη ήταν η κλήση που τον έκανε να αλλάξει τρόπο ζωής). Επίσης συμφωνώ ότι ο δρόμος του καθενός προς τη σωτηρία είναι προσωπικός και διαφορετικός, γιατί καθ΄ ένας από μας είναι μια ξεχωριστή διαφορετική προσωπικότητα.

Όμως, φίλε, αν το καλοσκεφτείς όσο κι αν είμαστε διαφορετικοί στις λεπτομέρειες στην ουσία μοιάζουμε πάρα πολύ. Άλλωστε στην ομοιότητα αυτή βασίζεται κι η Ιατρική επιστήμη η οποία είναι μια στατιστική και εμπειρική επιστήμη, που βασίζεται στην παρατήρηση των αποτελεσμάτων που φέρνουν τα διάφορα ερεθίσματα πάνω στον οργανισμό του ανθρώπου. Το ίδιο και πολύ περισσότερο ισχύει για την Ψυχιατρική.

Αν λοιπόν χρησιμοποιούμε την καταγεγραμμένη εμπειρία για να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα στο σώμα του ανθρώπου, πολύ περισσότερο δεν πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία για να θεραπεύσουμε την ψυχή του ανθρώπου; Αφού άλλωστε η εμπειρία η πνευματική προσπαθεί να περιγράψει πράγματα τα οποία δεν είναι αισθητά και δεν είναι εύκολο να τα καταλάβει κανείς παρά μετά από μεγάλο αγώνα.

Θα μείνω μόνο στο να σε προειδοποιήσω και εσένα να προσέχεις τους ανθρώπους και τις παραδόσεις τους. Διότι όλοι μας έχουμε αυτή την έμφυτη τάση της φυγοπονίας και του εθελοτυφλισμού (μη εισενέγκεις υμας εις πειρασμόν) . Αυτή η έμφυτη τάση να ξεχνούμε ότι είναι στενή και τεθλιμμένη η οδός. Το θυμάσαι Νίκο; Στενή (για λίγους) και τεθλιμμένη (γεμάτη πόνο). Όμως οι περισσότερες ανθρώπινες διδαχές (αν τις δεις για λίγο ανεπηρέαστα) έρχονται να διδάξουν το ακριβώς αντίθετο. Έρχονται συνήθως να απαλύνουν τον πόνο που θα νιώθαμε και ορισμένες φορές να μας απαλλάξουν από την προσπάθεια που θα έπρεπε να καταβάλλουμε, λειτουργώντας σαν το μαγικό χαρτάκι του πάπα.

Κανένας από τους Πατέρες της Εκκλησίας μας δεν υποσχέθηκε ή ισχυρίστηκε ότι μπορεί κανείς να σωθεί χωρίς αδιάλειπτο και οδυνηρό αγώνα. Ο καθένας από το μετερίζι του έχει ν΄αντιμετωπίσει κάθε μέρα τόσο τον ίδιο του τον εαυτό όσο και το περιβάλλον του. Μπορεί σήμερα να μη χρειάζεται να δώσουμε τη ζωή μας για την αγάπη του Χριστού μας, αλλά σίγουρα χρειάζεται ν' αγωνιστούμε να περιορίσουμε τον εγωισμό μας, ν' αρνηθούμε αυτό που μας ευχαριστεί για να προσφέρουμε κάτι στον αδελφό μας (και δεν εννοώ μόνο χρήματα), να προσπαθήσουμε τουλάχιστον να μην ανταποδώσουμε κακό στο κακό και να μην μισήσουμε αυτόν που μας βλάπτει, να περιορίσουμε το σκόρπισμα του εαυτού μας σε άχρηστα κι επιζήμια πράγματα και να τον συγκεντρώσουμε προς τα μέσα κλπ.

Όμως επισημαίνω δυο πράγματα:
1) Δεν αποζητούμε τις δυσκολίες και τα βάσανα για να εξαγνιστούμε από τις αμαρτίες μας. Αυτές θα 'ρθουν έτσι κι αλλιώς σαν αποτέλεσμα των λαθών μας ή και όχι, όταν το επιτρέψει η σοφία του Θεού, για να διδαχθούμε απ' αυτές κι όχι για να εξουθενωθούμε. Ο Κύριος διαλέγει τον τόπο, το χρόνο και το είδος της δοκιμασίας μας για να είναι τέτοια που να βοηθήσει στη σωτηρία μας.
2) Δεν χρειάζεται για ν' ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό, να πάμε να πέσουμε χωρίς όπλα στη μάχη. Γιατί ο αντίπαλος είναι φοβερός και διαθέτει τεράστιο οπλοστάσιο και μακρόχρονη εμπειρία. Όπλα μας είναι η συμμετοχή στα μυστήρια της Εκκλησίας, οι οδηγίες του πνευματικού μας και η γνώση (μ' αυτή τη σειρά κατά την ταπεινή μου άποψη).
3) Μπορεί οι άγιοι της Εκκλησίας, να μη μας υποσχέθηκαν πνευματική προκοπή χωρίς πόνο, αλλά μας υποσχέθηκαν ότι όποιος πονέσει πολύ για την αγάπη του Χριστού, θα Τον γνωρίσει σιγά-σιγά και θ΄αρχίσει απ' αυτή τη ζωή να ζει τη ζεστασιά της αγάπης Του.

Φίλε Νέστορα,

όπως ένας μοναχός πριν πάει σ' ένα κελί να ζήση μόνος του, πρέπει να πάει πρώτα σε γέροντα για να διδαχτεί απ' την εμπειρία του και μάθει την υπακοή, έτσι κι εμείς οι λαϊκοί πριν ερευνήσουμε τις Γραφές, πρέπει να μάθουμε να ζούμε πνευματικά, ώστε η πνευματική μελέτη να μας βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα το Θεό και να μη μας σπρώξει μακριά απ' Αυτόν.

[stratis]

Μην ανησυχείς Νικόλα, ο Νέστορας είναι πραγματικός αδερφός όπως όλοι μας εδώ. Δεν αλληλοπαρεξηγούμαστε γιατί υπάρχει η καλή προαίρεση. Πολλές φορές φαντάζουμε να κοντραριζόμαστε αλλά δεν είναι έτσι. Είμαστε πραγματικά δεμένοι δόξα τω Θεώ.

Ως προς τα υπόλοιπα με κάλυψες απόλυτα. Πράγματι οι Πατέρες δε μίλησαν ποτέ για μη τεθλιμμένη και στενή οδό, ίσα ίσα. Χώρια ότι η ίδια τους η ζωή ήταν γεμάτη θλίψεις και βάσανα. Τρανό παράδειγμα ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Και ας μη ξεχνούμε ότι πολλές φορές διαβάζοντας ένα βασικό βιβλίο χρειαζόμαστε και τα κατάλληλα βοηθήματα, λεξικά κλπ.

Η αλήθεια σαφώς υπάρχει στη Γραφή αλλά για να τη δεις και να τη μάθεις χρειάζεται ανάλογο βίο και προετοιμασία.